ALGERIJNSE SPANNING THANS
VERMINDERD TOT INCIDENTEN
Grote Drie
van C.A.F-
lopen weg
conferentie
WEERBERICHT
Franse militairen en politie tassen de groepen
die elkaar naar de keel zouden willen vliegen
Troepenmacht van 25.000 man
rondom de kasjha van Algiers
RUSK EN BOWLES LEIDERS
VAN BUITENLANDSE ZAKEN
Tegenmaatregel van Macmillan:
regionale
conferenties verdaagd
letiivs
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 13 DECEMBER 1960
No. 30227
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Reisredacteur, W. L. Brugsma)
De spanning tussen mohammedanen en Euro
peanen in Algerije duurt voort, maar de bloedige
botsingen van zondag zijn gisteren verminderd tot
lokale incidenten, die met vier doden in Algiers
en twee in Oran het officiële totale aantal der
slachtoffers tot 90, onder wie zes Europeanen,
deden stijgen. Franse militairen en politiemannen
hebben zich nu overal tussen de vijandige Euro
peanen en Algerijnen geplaatst in de brandpunten
Algiers en Oran. Zij scheiden groepen die elkaar
naar de keel zouden willen vliegen in de kasjba
Zowel de bloedige incidenten als deze nieuwe factor in het Algerijnse probleem
hebben de Franse president genoopt zijn reis met een dag te bekorten. Hij zou
vandaag naar Parijs teruggaan. De uitbarstingen van haat hebben De Gaulle zelf
diep geschokt. Tot een gemeenteraadslid van Bougie, dat er bij hem op aan drong
de Algerijnse oorlog door onderhandelingen met het F.L.N. te beëindigen zei De
Gaulle: „Niemand hoopt meer dan ik dat deze oorlog zal eindigen, voordat ikzelf
verdwijn".
Het bewijs dat de meerderheid der mohammedanen in De Gaulle's voorstel tot
een Algerijns Algerije uitsluitend de weg naar een onafhankelijk Algerije onder
leiding van Ferhat Abbas wil zien, bleek ook gisteren nog. De kasjba van Algiers
omsingeld door een geweldige troepenmacht (er bevinden zich nu 25.000 Franse
militairen in Algiers) ging opgewonden verder met manifesteren met F.L.N.-vlag-
gen en foto's van Abbas, achter haastig opgeworpen barricades.
Daarna verwoestten de mohamme
daanse menigte alle joodse winkel
tjes in de buurt. Het is een gevaar
lijk voorteken, want afgezien van
de algemene Arabisch-joodse ani
mositeit nemen de Algerijnen het
de joden al jarenlang kwalijk, dat
zij altijd de (beschermende) zijde
van de Fransen in Algerije hebben
gekozen. Honderden joden verlie
ten gisteren met koffers en dekens
de Arabische wijken en zochten
schuil in de Europese buurt bij
kennissen of in joodse scholen.
Afschuwelijk en groots
Dat zyn de feiten van de situatie van
gisteren, zeker kalmer dan die van zon
dag, maar vol van een dreigende
atmosfeer, die een mengsel is van een
politieke rel, een revolutie en van ras-
siale strijd. Er gebeuren zoals bij iedere
revolte afschuwelijke en grootse dingen
tegelijk. De afschuwelijke zijn de plun
dering, brandstichting, de laaiende ras
senhaat. de hysterie aan beide kanten.
Maar er schuilt iets indrukwekkends in
het ongewapend opstaan der Algerijnen,
die het zwijgen moe zijn en die de ge
weerlopen tarten. Er zijn ook roerende
details: een mohammedaanse politieman
hield in zijn eentje een peloton woeden-
Joodse winkeltjes
door mohammedanen
kapot geslagen
Een uitbreekpoging in de ochtend
leidde tot een schietpartij met Franse
militairen, waarbij tenminste één dode
en zes gewonden vielen. In Maison
Carrée vielen twee doden tijdens een
gevecht met Franse troepen. In een
andere voorstad van Algiers werd een
mohammedaanse jongen die een F.L.N.-
vlag zwaaide door militairen uit een
boom geschoten. Zyn lichaam werd, in
de F.L.N.-vlag gewikkeld, op een Franse
militaire truck weggereden. Voor de rest
moet worden gezegd, dat de Franse
militairen en politiemannen zich in het
algemeen met de grootste zelfbeheersing
hebben gedragen. Zij lieten de moham
medanen rustig manifesteren en grepen
slechts in wanneer zy werden aangeval
len of met flessen en stenen bekogeld.
Na de wilde schietpartijen, die de
parachutisten zondagavond op onge
wapende mohammedanen hielden en die
tientallen doden met zich bracht, heeft
de Franse legerleiding kennelijk de
strengste orders uitgevaardigd.
Anti-joodse rel
Pas vaandaag besefte men hoe wijd
verspreid de botsingen van zondag zijn
geweest. In allb gemengde wijken van
Algiers staan verbrande auto's in de
straten, zyn winkels vernield en geplun
derd en huizen in brand gestoken. De
brandweer is zondag 117 maal uitgerukt.
In de voorstad Belcourt zijn de lichamen
gevonden van moslims, die met Fransen
hebben gecollaboreerd Het afschuwelijk
ste voorval heeft zich 'voorgedaan in een
Arabisch café in de Europese wijk van
Bab el Oued. Dertig ongewapende
mohammedanen hieven daar zondag de
slagzin „Algerijns Algerije" aan. Franse
burgers en parachutisten openden daar
op het vuur met machinepistolen en
wierpen handgranaten in het kleine
café. De opgesloten mohammedanen
werden eenvoudig afgeslacht. Er vielen
twaalf doden en twaalf zwaar gewonden.
.Slechts zes ontsnapten uit het in brand
geschoten café, waar men gisterochtend
nog twee verkoolde lichamen vond.
Een nauwelijks minder angst
wekkend incident was de vernie
ling van de synagoge en de joodse
winkels in.de kasjba. In de hyste
rische atmosfeer van de manifesta
ties greep het krankzinnige gerucht
dat joden uit ramen op Algerijnse
demonstranten hadden geschoten,
als een razende om zich heen. De
overigens niet meer in gebruik
zijnde synagoge op de Centrale
Markt werd kort en klein geslagen.
KOUDERE WIND
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt met hier
en daar enige sneeuw. Temperatuur om
het vriespunt tot lichte vorst. Aanvan
kelijk zwakke, later matige tot vrij
krachtige wind tuisen zuid en oost.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
14 december
Zon op: 8.41 uur; onder: 16.29 uur.
Maan op: 3.15 uur; onder: 14.23 uur.
Hoogwater te Katwijk te 11.46 uur, laag-
water te 7.15 uur en 19.40 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
en de gemengde arbeiderswijken in Algiers en in
de mohammedaanse buurt van Oran. Maar al heeft
de loodzware spanning zich slechts sporadisch
ontladen in gevechten, toch blijft zij zich op het
politieke plan steeds verder verspreiden. In alle
steden van Algerije heffen de mohammedanen nu
openlijk de kreten „een mohammedaans Algerije"
en „Ferhat Abbas aan de macht" aan. In Bougie
riepen mohammedanen zelfs De Gaulle deze slag
zinnen toe.
T
Honderd doden of
duizend
t Van officiële Franse zijde is het
aantal doden in Algiers opgegeven j
f als 84, in Oran als zes. Tot deze ne-
f gentig slachtoffers behoren zes Eu- i
ropeanen. Van Algerijnse zijde i
i wordt echter beweerd, dat het do-
4 dencijfer veel hoger ligt. Zo heeft
de voorzitter van de „commissie f
voor Algerije" uit de Afrikaans- f
Aziatische groep bij de Verenigde
Naties, de Birmaanse afgevaardigde
Oe Thant, gisteren medegedeeld, dat
„in de afgelopen 48 uur" meej dan
duizend Algerijnen zijn gedood.
Deze opgave was afkomstig uit Al
gerijnse bronnen. Er zouden zelfs
„enkele duizenden slachtoffers" zijn
gevallen.
De vraag is of dit doden zijn of
dat ook de gewonden zijn meegeteld.
Bovendien dient men niet te verge
ten, dat de Algerijnen er op het
ogenblik 't grootste belang bij heb
ben de onrust zo dramatisch moge
lijk voor te stellen, dit vanwege het
debat in de Verenigde Naties. Onze
reisredacteur, de heer W. L. Brug
sma, die zich ter plaatse bevindt,
maakte gisteravond geen melding
van een groter aantal doden dan of
ficieel door de Fransen is opgege
ven, maar achtte het mogelijk, dat
het aantal doden inderdaad groter
is dan gepubliceerd.
de parachutisten staande, dat een
Arabische wijk onderhanden wilde
nemen. De politieman riep hun toe:
„Smeer hem, dit zijn mijn mensen, hier
handhaaf ik de orde. Je komt hier alleen
langs over mijn lijk" En de para's gin
gen weg. Niet minder indrukwekkend
zijn de Franse soldaten, gewone dienst
plichtigen, die tussen de twee kampen in
met hun geweten staan te worstelen.
Met eindeloos geduld proberen zij de
Algerijnen met een zacht lijntje binnen
de perken te houden. Met grote onpar
tijdigheid laten zij zich uitschelden dooi
de twee partijen, die elkaar, over hun
hoofden heen, met alle haat van de
wereld staan aan te staren.
Slot pag. 2
Belangrijke benoeming van Kennedy
Westduitse vrees, dat het zwaartepunt nu
ivat te veel op Azië zal komen te liggen
(Van onze correspondent in Washington)
De zware sneeuwval in Amerika heeft Kennedy weliswaar gedwon
gen een dag langer in Florida te blijven, maar dat was voor hem toch
geen reden de belangrijkste kabinetsbenoeming langer uit te stellen.
Dean Rusk wordt Kennedy's „secretary of State" (minister van
Buitenlandse Zaken) en Chester Bowles wordt onder-minister van
Buitenlandse Zaken. Voorts heeft Adlai Stevenson meegedeeld, dat hij
de post van Amerikaans vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties
aanvaardt.
Dean Rusk, die in februari 52 jaar wordt, is een zeer intelligent man,
die enorme werkkracht tentoonspreidde, toen hij tussen 1949 en 1952
Achesons assistent was voor Aziatische zaken. Voor die tijd was hij
directeur van het bureau voor V.N.-zaken.
Voor het eerst een
tweede onderminister
Toen Rusk onder Acheson het Verre
Oosten behartigde ,had hy een bijzonder
moeilijke taak. De kritiek op Acheson
was in die periode heel groot. Ook op
Rusk werd nu en dan kritiek uitgeoefend
doch hij wist zijn functie te beëindigen
zonder ernstige kleerscheuren. In 1952
werd hij president van de Rockefeller
Foundation, een belangrijke stichting
voor steun aan projecten van maat
schappelijke waarde. Deze positie heeft
Voor het eerst, nadat zij het leven
heeft geschonken aan een zoon,
heeft Keizerin Farah van Perzië
deelgenomen aan een officiële
plechtigheid. Als padvinderleidster
nam zij een défilé af.
(Van onze Londense correspondent)
De crisis die de Londense besprekingen over de toekomst van de
Centraal-Afrikaanse Federatie van het begin af heeft bedreigd, is
gisteren tot uitbarsting gekomen. De „grote drie" nationalistische
leiders hebben de conferentie voorgoed verlaten. Het zijn dr. Hastings
Banda van Njassaland, Kenneth Kaoenda van Noord-Rhodesië en
Josjua Nkomo van Zuid-Rhodesië.
Als tegenmaatregel (by wijze van represaille?) heeft premier Macmillan het
persoonlijke besluit genomen de regionale conferenties betreffende Noord- en
Zuid-Rhodesië welke vandaag in Londen zouden beginnen, voor onbepaalde tijd
uit te stellen.
Afrikaanse leiders
zijn niet bereid
te onderhandelen
Juist die regionale conferenties
welke beogen de politieke invloed der in
heemsen in het noorden te vergroten
achten de Afrikaanse leiders van het al
lergrootste belang. De federale con
ferentie is vandaag zonder de Afrikaanse
nationalisten voortgezet.
Banda, Kanoenda en Nkomo hadden
verklaard verdere bijeenkomsten van de
federale conferentie te zullen boycotten.
Kaoenda zei: „Wij hebben onze zaak aan
de Britse regering voorgelegd en onze
aanwezigheid is verder van geen nut."
Symbool van
blanke overheersing
Naar nu wel zonneklaar is gebleken,
zyn de Afrikaanse leiders naar Londen
gekomen enkel en alleen maar om op
positie te voeren tegen voortzetting van
de federatie in welke vorm dan ook. De
(huidige) federatie is in hun ogen het
symbool van blanke overheersing via
Zuid-Rhodesië. Zy menen thans hun
plicht gedaan te hebben door hun stand
punt op de conferentie uiteen te zetten,
maar zij zijn niet bereid tot onderhan
delen, omdat zij zonder meer hun zin
willen krijgen
Gooien de Afrikaanse nationalisten op
het laatste ogenblik het roer niet om,
dan lykt de laatste kans op het zo vurig
door de Britse regering verkondigde
denkbeeld van een alzijdige samenwer
king tussen dc rassen in Centraal-Afrika
als lichtend voorbeeld voor de rest van
dat continent verkeken.
Kaoenda heeft op een persconferentie
gezegd: „Wy zyn van plan de federatie
van Rhodesië en Njassaland te verbre
ken. De kolonisten kunnen niet verhin
deren, dat wij in Njassaland, Noord- en
Zuid-Rhodesië zelfbestuur en een meer
derheidsbewind krijgen. Wij hebben niets
tegen de Britse regering, maar alles te
gen een bewind van Europese kolonisten
in Zuid-Rhodesië.
Dr. Banda heeft krachtig geprotes
teerd tegen het besluit om de regionale
conferenties uit te stellen.
hy tot heden met succes bekleed. Zoals
velen, die genoemd zijn als kandidaten
voor Kennedy's regering, kan men ook
Rusk kenschetsen als een atletisch intel
lectueel in de kracht van zijn leven. Hij
studeerde van 1931 tot 1934 in Oxford
(Engeland) en daarna nog in Berlijn.
Tot 1940 vervulde hij een professoraat in
Californië en gedurende de oorlog dien
de hij bij de infanterie, waar hy het tot
kolonel bracht.
Nog niet lang geleden gaf Rusk als zyn
mening te kennen, dat het voor de se
cretary of State ondoenlijk is zelf veel
buitenlandse onderhandelingen te voe
ren. Dulles was waarlijk te veel buiten
de grenzen. Vandaar dat Rusk propa
geerde. dat de secretary of State een deel
van zijn onderhandelingstaak zou over
dragen aan een tweede man. Kenne
dy heeft thans de 59-jarige Bowles
oud-gouverneur van Connecticut en
voormalig ambassadeur in India, aan
gewezen als onderminister en tevens be
kend gemaakt dat nog een tweede onder
minister aan Buitenlandse Zaken zal
worden aangesteld, speciaal voor econo
mische Zaken. Twee onderministers zyn
iets nieuws. Men vraagt zich af of Rusk
beiden met een deel van de onderhande
lingstaak zal belasten.
Tot zover onze Amerikaanse correspon
dent.
Bonn is niet gerust
Onze correspondent in Bonn telefo
neerde ons hedenochtend over de benoe
ming van Rusk en Bowles als minister
en onderminister van Buitenlandse Za
ken in de Verenigde Staten:
Hoeyvel men van regeringszijde in de
Westduitse hoofdstad geen woord offi
cieel commentaar levert steekt men in
het algemeen in Bonn zijn mening over
deze benoemingen niet onder stoelen of
banken Openlijk zegt men hier ongerust
te zyn over de nieuwe Amerikaanse bui
tenlandse politiek. De reden van deze
Duitse ongerustheid schuiH in het feit
dat Dean Rusk en Chester Bowles beiden
Azië-specialisten zijn. Dat zou kunnen
betekenen dat de buitenlandse politiek
van de regering Kennedy zich meer op
de ontwikkelingslanden in Azië en Afrika
dan op Europa zou gaan richten.
Blijkbaar, zo zegt men hier, acht Ken
nedy de toestand in Europa tamelijk sta
biel en verwacht hy, dat zij ook in de
komende vier jaren rustig zal blijven. Hy
zou er vast van overtuigd zijn de Euro
pese politiek van de Verenigde Staten
zonder moeilijkheden te kunnen leiden
en rekent op zijn partners in ons wereld
deel. En juist dit laatste wordt in Bonn
verontrustend geacht, o.m. in verband
met de kwestie-Berlijn.
Voor het stadhuis van Tlemcen
hield generaal De Gaulle een rede
voor de menigte, die zich daar ver-
zameld had. De vinger waarschu
wend opgeheven, wees de generaal
op de ernst van de toestand.
Sassenheiin heeft een
nieuwe burgemeester
J. Baron van Knobelsdorff
Naar wy vernemen is tot burgemeester
van Sassenheim benoemd J. Baron van
Knobelsdorff, sedert 16 april 1947 bur
gemeester van Stellendam en Goederee
de (Goeree-Overflakkee). De benoeming
gaat in op 1 januari. Burgemeester van
Knobelsdorff is op 19 september 1917
in Den Haag geboren. Hy is vroeger
o.m. werkzaam geweest ter gemeentese
cretarie van Zoetermeer. Baron van Kno
belsdorff, die de chr. historische begin
selen is toegedaan, is gehuwd, maar
heeft geen kinderen. Het 1800 inwoners
tellende Stellendam en het 1200 zielen
tellende Goedereede zyn twee volkomen
zelfstandige gemeenten, die echter een
gemeenschappelijke burgemeester heb
ben. Burgemeester van Knobelsdorff had
op het Zuidhollandse eiland dus een
dubbele taak te vervullen.
Het bloembollendorp Sassenheim heeft
ongeveer 9400 inwoners.
Baron van Knobelsdorff is de opvol
ger van wylen jhr. mr. R. Sandberg
van Boelens, die enige maanden gele
den geheel onverwachts is overleden.
DOLLEMANSRIT
IN BURGSTEEG
Eén jaar met aftrek en vijf jaar
ontzegging rijbewijs
Een jaar gevangenisstraf, waar
van twee maanden voorwaardelijk
met aftrek van vier maanden voor
arrest, drie jaar proeftijd met toe
zicht van het Nederlands Genoot
schap en vijf jaar ontzegging van
de rijbevoegdheid, heeft de Haao.se
Rechtbank opgelegd aan een
timmerman uit Leiden.
Deze verdachte raasde in zwaar
beschonken toestand op 14 juni
's avonds met zijn auto door de
nauwe Burgsteeg te Leiden, daar
bij een spoor van slachtoffers
achter zich latend. Er waren vier
zwaargewonden, maar gelukkig
geen doden. De officier van justitie
had een jaar gevangenisstraf zon
der aftrek, waarvan drie maanden
voorwaardelijk, geëist met 10 jaar
ontzegging van de rijbevoegdheid*
In Amerika al vier
miljoen werklozen
Eind november bedroeg het aantal
werklozen in de Verenigde Staten ruim 4
miljoen. Het was eind november geko
men op 4.031.000 in vergelijking met
3.579.000 in oktober. De werkloosheid was
in november jl. de grootste voor een no-
vembermaand sedert de crisis van de ja
ren dertig.
(Due/ Qiit
Uit Het Leidsch Dagblad van
13 December 1860:
Dingsdagavond had de
aangekondigde uitvoering plaats
door de Leidsche Vereeniging
van Musici, bijgestaan door het
koorpersoneel van 100 dames en
heeren, van drie klassieke zang
stukken, als: Meer es - Stille und
Glückliche Fahrt van Beetho
ven, Lorelei van Hiller en Lob-
gesang van Mendelssohn Bar-
tholdy De talrijke opkomst, zoo
dat de Schouivburgzaal geheel
bezet was op alle rangen, ge
tuigde van de belangstellingdie
het Leidsche publiek betoonde.
