SNELLE GROEI KATWIJK
SCHEPT VELE PROBLEMEN
Naar zielental Ihans elfde
gemeente in Zuid-Heiland
IN KATWIJK EET MEN NU
BESCHUIT MET MUISJES
Veel kinderen
Beide dorpen in feeststemming
Koningin Juliana schenkt
Boudewijn en Fabiola
twee grote antieke vazen
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 3 december 1960
Derde blad no. 30219
Feest in de woning van het echt
paar Van Elten. Burgemeester Dui
ker biedt de vader van de kleine
Jacoba een spaarbankboekje aan, I kijkt. Geheel rechts op de foto moe-
terwijl de gemeentesecretaris, de der en dochter in bed.
heer Tielemarv goedkeurend toe-1
(Foto L.D./Jaap v. Duijn Katw./Zee)
Zoals wij gisteren in een deel van onze oplage reeds hebben ge
schreven telt de gemeente Katwijk thans 30.000 inwoners. In verband
met het bereiken van deze mijlpaal heeft burgemeester H. Duiker ons
het een en ander verteld over de grote problemenwelke deze, we
mogen wel zeggen onstuimige, groei voor het gemeentebestuur schept.
Elders in het land heersen nogal eens verkeerde opvattingen over de
grootte en betekenis van Katwijk, dat naar zielental thans de elfde ge
meente in Zuid-Holland is. De groei van de bevolking laat zich het
beste illustreren door enige cijfers. In 1850 bedroeg het aantal inwoners
5000, terwijl het ruim 50 jaar duurde, tot 1908, totdat dit getal zich
verdubbelde. Hierna ging het sneller: in 1927 bedroeg het aantal in
woners 15.000, terwijl men zich in 1941 opmaakte om de 20.000e Kat-
wijker te verwelkomen. De bezetter gooide echter roet in het eten en
door verplichte evacuaties in de oorlog daalde het zielental tot 15.635
in 1945. Eerst in 1947 kon de 20.000e inwoner worden ingeschreven,
en in 1954 de 25.000e.
de gemeente zijn visserij,
genverkeer en tuinbouw.
Gedurende de jaren 1955 t/m 1959
nam het aantal inwoners gemiddeld met
750 per jaar toe. Dat het hier een „ge
zonde" groei betreft, blijkt wel uit het
feit dat het accres voor 80 wordt ge
vormd door een geboorte- en voor 20
door een vestigingsoverschot. Als gevolg
hiervan heeft Katwijk een groot aantal
jeugdigen, de plaatselijke onderwijsin
stellingen worden door niet minder dan
rond 7.000 leerlingen bezocht.
NIJPEND
Een nijpend probleem is het hoe de
sterk groeiende bevolking behoorlijk te
huisvesten. Gedurende de oorlog werden
op last van de bezetter 700 woningen af
gebroken. Hoewel er na de oorlog rond
2800 woningen zijn gebouwd, is er nog
steeds een aanzienlijk tekort. Dit blijkt
uit een aantal van 750 woningzoekende
gezinnen, waarvan er 350 in de urgentie
klasse zijn geplaatst. In het voorheen
voor schilders zo aantrekkelijke „Oud
Katwijk" zijn 245 panden geregistreerd
als krotten, die nodig aan de woning- i
voorraad moeten worden onttrokken.
Een saneringsplan is terzake in voorbe
reiding. Op 1 november j.l. bedroeg de
woningvoorraad 6501, waarvan 1937 wo
ningwetwoningen. Op die datum waren
er nog 244 woningen in aanbouw, waar
van 165 in de woningwetsector.
VRAAGSTUK APART
Een vraagstuk apart is om telkens tij
dig voldoende bouwrijpe grond beschik
baar te hebben. Tot dusver kon, afge
zien van de realisering van het weder-
opbouwplan (het afbraakgebied met
enige afrondingen), in de behoefte wor
den voorzien in de uitbreidingsplannen
Nieuw-Zuid, Molenblok, Koestal-Over-
duin, en. nog in uitvoering, 't Sandt.
Thans is de bouwgrond op.
Het oppervlak van de gemeente
is met 1770 hectare zeer beperkt en
bovendien wordt uitbreiding in zuide
lijke richting geblokkeerd door het wa
terwingebied der N.V. Leidsche Duin
water Maatschappij en het vliegkamp
Valkenburg van de Marine Luchtvaart
Dienst. Voor bebouwing in de onmiddel
lijke toekomst resteert dan ook nog
slechts een strook, gelegen tussen Rijn
lands Uitwateringskanaal en de grens
met de gemeente Noordwijk: het uit
breidingsplan Hoornes, waaraan door de
stedebouwkundige der gemeente, ir. S.
J. van Embden te Delft, de laatste hand
wordt gelegd. Het onteigeningsplan is
reeds goedgekeurd, zodat mag worden
verwacht dat in het volgend voorjaar
met het bouwrijp maken kan worden
begonnen. In dit gebied zijn rond 2500
woningen geprojecteerd. Ten behoeve
van deze nieuwe wijk zal, ongeveer te
genover het raadhuis, een brug over het
Uitwateringskanaal worden gebouwd.
GEEN ZEKERHEID
Hoe het daarna moet is nog niet met
zekerheid te zeggen. Wel verdient aan
dacht dat het door de planologische
dienst van Zuid-Holland ontworpen
streekplan bloembollengemeenten
waar Katwijk net buiten valt voor
ziet in een bebouwing, direct in aan
sluiting aan die in het plan Hoornes op
het grondgebied van de gemeente Noord-
wijk.
De belangrijkste bestaansbronnen van
VISSERIJ
In tegenstelling met veel andere
kustplaatsen, is in Katwijk de visserij
van zeer grote betekenis gebleven. De
oorzaak hiervan ligt waarschijnlijk in de
verbondenheid van de vissersgesiachten
met de zee. Men zou kunnen zegen: de
echte visser wordt geboren, niet ge
maakt. De visserijschool is de grootste
in Nederland. Van oudsher heeft de,
goeddeels nog met drijfnetten uitge
voerde, haringvisserij, met daarmede
annex de haringhandel en -export, een
belangrijke plaats ingenomen en dat is
nu nog zo. Daarnaast wordt, ook met
loggers, de treilvisserij uitgeoefend.
Naast de loggers zijn er nog de kot
ters, kleinere schepen die uitsluitend op
verse vis uitgaan. Zij behoren meestal
toe aan z.g. schippers-eigenaren, die
met familieleden tevens de bemannin-
gen vormen. De laatste jaren hebben
een sterke toeneming van het aantal
j kotters te zien gegeven. Tegen 65 log
gers (op één na de grootste loggervloot)
zijn er thans 100 kotters, terwijl er nog
25 in aanbouw zijn. Voor beide scheeps-
typen is het gescheiden zijn van rederij
en haven een even groot bezwaar. Zoals
bekend vecht Katwijk al jaren voor een
eigen vissershaven. Wil het zo riskante
en conjunctuurgevoelige visserijbedrijf
zich handhaven dan is een haven daar-
Een overzichtsfoto van het oude
dorpscentrum van Katwijk aan Zee.
De opname is gemaakt vanaf de
toren van de Nieuwe Kerk.
(Foto L.D./Jaap v. Duyn. Katw./Zee)
voor onontbeerlijk. Katwijk meent er
recht op te hebben.
VREEMDELINGENVERKEER
Was Katwijk vroeger alleen vissers
plaats de veelverbreide mening dat
dit nog het geval is, is bepaaldelijk
onjuist sinds het begin van deze
eeuw is er, eerst op bescheiden schaal,
het vreemdelingenverkeer bijgekomen,
dat vooral na 1945 een grote vlucht
heeft genomen. Gedurende het badsei
zoen logeren er in Katwijk tienduizen
den badgasten, onder wie telkenjare een
groot aantal buitenlanders. Een buiten
gewoon actieve vereniging voor Vreem
delingen verkeer door de gemeente
voor iedere gulden contributie van de
leden met vijftig cent gesubsidieerd
spant zich niet alleen in om gasten
aan te trekken, maar ook om het dezen
zo aangenaam mogelijk te maken. Een
hele reeks evenementen, in grote ver
scheidenheid. wordt hun geboden. Voor
degenen die om financiële of andere re
denen liever niet hun intrek in hotels
en pensions nemen, is er gelegenheid
te over om gemeubileerde woningen, ap
partementen of kamers te huren. Met
elke beurs kan men terecht. Kampeer
ders staan in de zuidduinen een kam
peerterrein en in de noordduinen een
caravankamp ter beschikking. De duinen
en het enige jaren geleden door de ge
meente verworden recreatiegebied „De
Pan van Persijn" zijn op voor een luttel
bedrag te verkrijgen kaarten voor het
publiek toegankelijk. Katwijk is het best
te typeren als een moderne familiebad
plaats, met een eigen, intieme sfeer.
Na de geboorte ran Jacoba van Elten
Vlaggen, bloemen
en fanfaremuziek
Zoals wii in ons blad van gisteren
reeds konden vermelden, werd gister
morgen om kwart voor twaalf Jacoba
van Elten. dochter van H. J. M. van
Elten en S. P. Linthorst, Oostpad 12a te
Katwijk aan Zee. als 30.000ste inwoner
van Katwijk geboren. Toen de vader
omstreeks halftwee aan het loket van
de afdeling burgerlijke stand verscheen
om van de geboorteaangifte te doen en
de dienstdoende ambtenaar van de bur
gerlijke stand, de heer P. Zandhuls, de
akte inschreef wees aanvankelijk niets
er op dat het hier geen gewoon geval
betrof. Anders werd dit echter toen de
j heer Zandhuis de aangever verzocht om
j voor het verlijden der akte mee te gaan
i naar de kamer van burgemeester en
wethouders waar burgemeester H. Dui
ker persoonlijk deze formaliteit wenste
i te verrichten en waar zich inmiddels ook
enige in allerijl gewaarschuwde foto-
j grafen hadden opgesteld om dit histo
rische feit op de gevoelige plaat vast te
i leggen. Enigszins onthutst was de heer
Van Elten dan ook wel toen de burge
meester hem mededeelde dat zijn doch
ter de lang verwachte 30.000ste was.
TUINBOUW
De tuinbouw, bedreven in het oosten
en zuidoosten der gemeente (Katwijk
aan den Rijn) is vermaard om zijn
kwaliteitsprodukten. met als voornaam
ste waspeen en bloemkool. Het belang
van de tuinbouw voor de plaatselijke
economie wordt geïllustreerd door de
omzet van de groenteveiling „Katwijk
en Omstreken", welke een maand gele
den voor dit jaar de 8 miljoen gulden
overschreed.
INDUSTRIE
Enige industrieën (kalkzandsteen,
kunsthars, farmaceutische artikelen,
brilmonturen, stalen buismeubelen,
plaatwerkerij, scheepsbouw en -repara
tie) en een algemeen bloeiende midden
stand vullen de genoemde bedrijfstakken
Heuglijk nieuws
Inmiddels waren op alle gemeentelijke
gebouwen de vlaggen gehesen, welk
voorbeeld door vele inwoners werd na
gevolgd, zodat het heugelijke nieuws
snel in de beide dorpen bekend werd.
Een groot aantal verrassingen stond het
gelukkige ouderpaar verder nog te
wachten. Om zes uur 's avonds kregen
zij bezoek van burgemeester H. Duiker
en gemeentesecretaris J. C. Tieleman,
met hun echtgenoten, die thans ook de
moeder konden gelukwensen. Mevrouw
Duiker-van Hasselt had een prachtige
bloemenmand meegebracht, terwijl de
burgemeester het door het gemeente
bestuur beschikbaar gestelde spaarbank
boekje van f. 150,staande op naam
van de jonggeborene, overhandigde en
de goede wensen van de gehele burgerij
overbracht. Kort daarna verscheen de
directeur van de gemeentespaarbank, de
heer F. Voorzaat, die eveneens een spaar
bankboekje aanbood. Inmiddels werd het
gedurende de avonduren zeer levendig op
de Katwijkse straten. Alle plaatselijke
muziekkorpsen, de Harmonie Katwijk, de
Chr. Muziekver. UNI, het tamboer- en
pijperkorps DWS, de drumband van de
gymnastiekvereniging Amicitia en de
Katwijkse Politie Drumband brachten
een feestelijke stemming in de beide
Katwijken waardoor velen naar buiten
j werden gelokt. Om half zeven gaf de
beiaardier Hessel de Harder een concert
op de beiaard van de Oude Kerk.
Geschenken
Ook vandaag echter was het feest nog
niet ten einde. Het dagelijks bestuur van
de Chr. Middenstandsbond, bestaande
uit de heren B. Wouda, J. Haasnoot en
N. Kleine, zouden hedenmorgen het
j echtpaar Van Elten bezoeken met het
j doel de door de plaatselijke middenstand
ter beschikking gestelde geschenken aan
I te bieden in de vorm van een bonboekje
ter waarde van f.650.-, waarvan de cou-
i pons bij de daarop aangegeven bedrijven
kunnen worden besteed. Door een wo-
j ninginrichtingbedrijf wordt bovendien
1 nog een kinderwagen geschonken.
Tractatie
Ook de schooljeugd werd niet vergeten.
Leerlingen van de huishoudschool maak
ten vanmorgen in alle vroegte ruim 7000
beschuiten met muisjes gereed, die in
de loop van de ochtend, als attentie van
het gemeentebestuur, de Chr. Midden
standsbond en de R.-K. Middenstands
bond, aan alle leerlingen van de Kat
wijkse scholen werden uitgedeeld.
aan. Zo lang niet vaststaat of het ha
venplan al dan niet zal worden verwe
zenlijkt, is t.a.v. industrievestiging een
gericht beleid niet mogelijk. Geen haven
en dus ook geen daarmede verband hou
dende bedrijven, zal wel tot het bevor
deren van industrievestiging moeten
leiden daar er ook werk moet zijn voor
zo velen anderen dan vissers.
Het echtpaar Duiker met Jacoba
van Elten. Katwijks 30.000ste.
(Foto L.D./ Jaap v. Duijn Katw./Zee)
BANGE VRAAG
Een bange vraag daarbij is of de jeugd
straks de fabriek niet zou verkiezen
boven het harde zeemansleven: er zijn
voorbeelden dat de zuigkracht van de
industrie geen bemanningen op de sche
pen overlaat. Ook de visserijschool zou
dan wellicht in haar bestaan bedreigd
worden.
ONDERWIJS
De snelle groei van het zielental heeft
mede tal van voorzieningen ten behoeve
van het onderwijs nodig gemaakt. Na
veel gesukkel er waren scholen met
klassen in drie of vier gebouwen, tot op
zolders toe is de ergste nood nu wel
voorbij. De gemeente telt 1 u.l.o.-, 17
g.l.o.-, 6 kleuter-, 3 b.l.o.- en 3 lagere
nijverheidsscholen, t.w. een huishoud
school (729 leerlingen), een technische
school en de reeds genoemde visserij-
school. Totaal 30 onderwijsinstellingen,
naar de samenstelling der bevolking in
overgrote meerderheid protestant-chris
telijk. Plannen voor meerdere lagere- en
kleuterscholen, uitbreiding der visserij-
school, een 2e huishoudschool en een
nieuwe u.l.o.-school staan op stapel.
Daar reeds 160 Katwijkse leerlingen de
middelbare scholen te Leiden bezoeken,
gaan de gedachten uit naar het stichten
van een lyceum, waartoe een comité in
het leven is geroepen.
SPORT
Er zijn van gemeentewege verschil
lende sportaccommodaties gesticht: het
sportpark Nieuw-Zuid, een tennispark
aan de Sportlaan en een voetbalterrein
aan de Zeeweg. In het uitbreidingsplan
„Hoornes" is gerekend op de aanleg van
sportvelden. Het plan voor een overdekte
bad- en zweminrichting is nagenoeg ge
reed. Wegens ruimtegebrek in het uit
1932 daterende raadhuis zal een nieuw
gebouw voor Openbare Werken worden
gesticht.
NUTSBEDRIJVEN
De gemeente heeft een gasproduktie-
bedrijf (4.600.000 m3 per jaar) en dis
tributiebedrijven van water <900.000 m3
per jaar) en elektriciteit (14.000.000
kWh per jaar).
Onder geleide van een deskundige
van het Rijksmuseum is het ge
schenk van Koningin Juliana aan
Koning Boudewijn en Dona Fabiola
in Brussel aangekomen. Het bestaat
uit twee, bijna een meter hoge vazen
van antiek Delfts blauw uit de 18de
eeuw, die inmiddels na een zorgvul
dig transport uit Nederland door
ambtenaren van de Nederlandse
ambassade in de Belgische hoofd
stad in het paleis zijn afgeleverd.
Inmiddels is gisteren in Brussel be
kend gemaakt, dat Koningin Juliana,
prins Bernhard en de prinsessen Bea
trix en Irene dinsdag 13 december per
vliegtuig in de Belgische hoofdstad zul
len aankomen ter bijwoning van het
Belgische koninklijke huwelijk, dat op
15 december zal worden voltrokken. In
de Nederlandse delegatie zullen geen mi
nisters zijn opgenomen. H.M. zal wor
den vergezeld door de grootmeester ad
miraal Rost van Tonningen en groot
meesteres mevrouw Van Wickevoort
I Crommelin.
I Naar wij vernemen zal ook namens
prinses Wilhelmina een geschenk aan
koning Boudewijn en zijn bruid worden
overhandigd. Voorts mag men nog een
cadeau van de zijde van de Nederlandse
regering verwachten.
De nationale Belgische luchtvaart
maatschappij „Sabena" heeft besloten
de Belgische vorst en Dona Fabiola een
korf aan te bieden met bloemen uit de
38 landen, waarop diensten worden on
derhouden. De mand zal bloemen be
vatten van de meest uiteenlopende aard,
zoals esterlicias en saturias uit Spanje,
rozen uit Iran, paradijsvogels uit Egypte,
orchideeën uit Portugal en edelweiss
uit Oostenrijk.
De vijftiende december de dag van
het huwelijk zal voor de Belgische
ambtenaren en de schooljeugd een vrije
dag zijn. Hiertoe heeft het Belgische
kabinet gisteren besloten.
Schreeuwende linkse massa in
de hoofdstad van Laos
Een schreeuwende menigte mensen,
die tot linkse groeperingen behoren,
heeft gisteren voor het gebouw van de
Nationale Vergadering in Vientiane be
toogd en zou van de neutralistische re-
gering de belofte hebben afgedwongen.
1 dat zij geen rechtse rebellenleiders in
j de coalitieregering zal opnemen, die zij
van plan is te vormen. Premier Prins
Soevanna Phoema was op het geschreeuw
naar buiten gekomen en had de menigte
I van circa 250 mensen gezegd, dat h(J
een regering tracht te vormen, waarin
leden van de links neo-Lao-Hnksatpar-
tij (de politieke vleugel van de pro-
communistische Pathet Lao) zitting zul
len hebben. Prins Soevanna zei later
dat zijn regering in de huidige om
standigheden niet akkoord kan gaan
met een bijeenkomst van de Nationale
Vergadering in Loeang Prabang en
daarom de rebellen verzocht had een
delegatie te zenden.
Loeang Prabang is in handen van de
rechtsen onder leiding van Prins Boen
Oem en generaal Phoemi Nosavan.
