Uitbreiding van telefooncentrale
FILMS VAN DEZE WEEK
Werk van ruim zes ton is eind
1962 gereed
getuigt
van een
„Faja Lobbi
vurige liefde voor Suriname
DELFTSE GEDENKSTEEN VOOR
LEIDSE PROF. SNELLIUS
„Mein Kam pPherinnering aan
brok schokkende werkelijkheid
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 3 december 1960
Tweede blad no. 30219
Aan Breestraat breken en bouwen
Het zal nog enkele jaren duren om precies te zijn twee jaar maar dan is
de „Leidse" telefoondienst up-to-date en zal deze dienst een nog groter service
kunnen bieden. Het soms lange wachten op een telefoonaansluiting behoort dan
tot het verleden. Sinds gisteren het plaatsen van een schutting voor de percelen
Breestraat 20 en 22 is voor deze telefoondienst een periode van nieuwbouw
en uitbreiding ingeluid. Reeds te lang was de telefooncentrale, thans nog gevestigd
aan de Boommarkt, in een te nauwe behuizing gevestigd.
Terwijl reeds een belangrijk deel
van de administratie, het magazijn
en de buitendienst naar een nieuw
gebouw in de omgeving van Groen-
oord zijn overgebracht en in Oegst-
geest een eigen wijkcentrale is ge
bouwd, zal met deze nieuwbouw,
waartoe beide -panden in de Bree
straat worden afgebroken een royale
ruimte ontstaan, zoaardoor de ser
vice niet onbelangrijk ivordt uitge
breid.
Na een periode van breken, waarmede
gisteren in feite een aanvang is ge
maakt. breekt de tijd van opbouw aan.
D°ze nieuwbouw, welke geheel is voor
bereid door de Rijksgebouwendienst en
een uitgave vergt van ruim f 600.000, is
in handen van de Aannemersmaat-
schappij v/h. J. v. d. Wal te Den Haag.
In nauwe samenwerking met de
Monumenten- en Welstandscommissie
de huidige panden hebben echter niet
zulk een historische waarde zijn de
plannen opgemaakt, uitgewerkt en ten
slotte goedgekeurd. Hoewel, zoals gezegd,
de panden niet zulk een historische
waarde hebben, is bij de uitwerking van
de plannen terdege gelet op de omge-
Show van pluimvee en
konijnen
Hedenavond en morgen houdt de
Leidse Pluimvee en Konijnensportver
eniging (LPKV) in de foyer van de
Stadsgehoorzaal haar jaarlijkse show
van hoenders, konijnen, sierduiven en
cavia's in alle variaties.
Hierbij komt een afzonderlijke show
van Chinchilla's, edelpelsdieren, inge
zonden door de heer J. F. de Graaf met
13 stuks, waaronder dieren van top
klasse, welke nog nimmer in Nederland
werden ingezonden.
De tentoonstelling staat in het teken
van de vrijetijdsbesteding en verkreeg
de volledige medewerking van het ge
meentebestuur. Er zijn plm. 200 inzen
dingen, verdeeld over 52 inzendingen
van pluimvee en sierduiven. alsmede een
150-tal van konijnen in 32 diverse rassen.
Keurmeesters zijn de heren: B. Wer-
mer. Delft, konijnen; W. v. d. Bent. Kat
wijk, konijnen en J. Nikkels, Enschede,
pluimvee en sierduiven.
De opening van de tentoonstelling vindt
hedenavond om 7.30 uur plaats.
ving waarin ze moeten passen. De
nieuwbouw ofschoon het nieuwbouw
blijftzal niet detoneren met de belen
dende percelen, t.w. het pand van de
N.V. Koningsveld en Zn. en het kadas
ter.
De nieuwe panden, welke zullen cor
responderen op het huidige gebouw aan
de Boommarkt, krijgen, voor wat het
front betreft, een enigszins huiselijke
indeling. De in dit front gedachte ra
men en hoge deuren, ontvangen straks
een weinig functionele betekenis. Be
langrijker is, wat zich achter deze gevel,
welke op het eerste gezicht uit twee
„woonhuizen" uiteenvalt, bevindt en dat
zal een moderne apparatuur zijn. Het
Breken en bouwen aan de Bree
straat. Twee panden aan de Bree
straat moeten plaats maken voor
uitbreiding van de Leidse telefoon
centrale.
(Foto L.D./Holvast)
gebrek aan automaten is er immers de
oorzaak van. dat in Leiden vrijwel geen
nieuwe telefoonnumers uitgégeven kun
nen worden. Dit behoort over enkele
jaren tot het verleden. Evenzo het soms,
met name in de spitsuren, lange wach
ten op de zoemtoon, waarna pas ccn
verbinding tot stand komt.
De gisteren aan de Breestraat ge
plaatste schutting men is er nog
maar nauwelijks mede begonnen (zie
foto) luidt een periode van uitbrei
ding van de Leidse telefooncentrale in
en zal in deze omgeving een geheel
nieuw, zij het aangepast aan de huidige
bebouwing, stadsbeeld doen ontstaan. In
deze nieuwbouw, welke in de eerste
plaats gericht is op de uitbouw van het
Leidse telefoonnet, is tevens ruimte ge
reserveerd voor de administratieve af
deling en een kantine voor het perso
neel.
Trianon Zelden heeft een film
een zo welluidende en treffende
naam meegekregen als ,.Faja Lob-
bi". Vurige liefde" betekenen deze
twee woorden letterlijk; en van een
Bijeenkomsten
in Stadhuis en liet
Arbeidsbureau
Het landmeetkundig gezelschap Snel_
!ius van de Delftse studenten heeft gis-
eren een reeds veel te lang uitgestelde
aide gebracht aan een van de grond-
igers van de landmeetkunde, de Leidse
ïoogleraar Willibrord Snel van Rooyen
e naar de geest van zijn tijd met de
aam Snellius de historie der exacte
etenschappen is ingegaan. Snellius
eft dit jaar 345 jaar geleden voor het
-t de techniek toegepast van de
aterwaartse insnijding" in de land-
tkunde. Dat was voor het gezelschap
adlius aanleiding om bij de viering
an het vierde lustrum deze Leidse ge-
'rde te huldigen, hetgeen geschiedde
oor een bijeenkomst in het stadhuis
aar loco-burgemeester wethouder J. C.
n Schaik als gastheer getuigde van
ijn onbetwiste beheersing van de ken-
omtrent levensloop en betekenis van
'nellius en daarna tijdens een korte
^htigheid in het Gewestelijk Arbeids-
treau, waar een gedenksteen onthuld
>rd op de plaats waar Snellius een van
n meest markante prestaties heeft ge-
verd. Hier stond indertijd zijn woning,
die helaas tijdens de buskruitramp van
1807 met veel andere woningen verwoest
werd.
De afgevaardigden van het gezelschap
„Snellius" kwamen eerst in het Leidse
stadhuis bijeen, waar zij werden ont
vangen door de loco-burgemeester J. C.
van Schaik. Deze bijeenkomst werd ook
bijgewoond door rectores-magnifici van
de Leidse Universiteit en de Delftse
Technische Hogeschool en de president
curator van de Leidse Universiteit.
De loco-burgemeester gaf 'n kort over
zicht van 't leven van Snellius. De voor
zitter van 't jubilerende gezelschap, de
heer M. Tienstra, bood wethouder Van
Schaik daarna het gedenkboek aan. dat
in verband met het lustrum is uitgege
ven. Tijdens deze bijeenkomst in het
Leidse stadhuis gaf de heer N. D.
Haasbroek, lector in de landmeetkunde
aan de Delftse Technische Hogeschool,
een voordracht over de betekenis van
het werk van Snellius. Hierna begaf het
gezelschap zich naar het Gewestelijk
Arbeidsbureau. Dit gebouw staat op de
plaats, waar Snellius indertijd heeft
gewoond.
In een der lokalen van dit bureau
werd «en gedenksteen onthuld, die door
het gezelschap Snellius aan de Leidse
Universiteit werd aangeboden. De ont
hulling geschiedde door de president-
curator dr. J. E. baron de Vos van
I Steenwijk.
Fascinerende documentaire vat hoof dzaken
van benauwende periode voorbeeldig samen
Lido In bewogen beelden toont deze fascinerende film die benauwen
de periode uit de jongste geschiedenis: Hitiers opkomst, terreur en
ondergang. Er flitsen beelden voorbij van de omstandigheden, waarin
hij voor menigeen een redder in de nood was, van de geheime krachten
op de achtergrond, die ten onrechte dachten deze afschuwelijke mens
te kunnen temmen, van de manipulaties, die hem in staat stelden de
laatste tegenstand te breken, van de monsterachtige misdaden, waaraan
zijn medestanders zich in zijn geest en op zijn bevel te buiten gingen,
van de overwinningsroes van de Duitse legers, gevolgd door nederlaag,
verminking en doodEn 25 miljoen soldaten en 24 miljoen burgers
van wie zes miljoen joden in de kampen en gaskamers schijnen
dan tenslotte helemaal alleen door de Führer te zijn vernietigd, want in
het proces in Neurenberg wijzen de kopstukken, die hem eerst door dik
en dun volgden, de aanklacht met verontwaardiging af
Vooral de jeugd mag
dit werk beslist
niet verzuimen
Vooral de jeugd mag niet verzuimen
deze documentaire te gaan zien, omdat
zovele gebeurtenissen uit deze tijd niet
begrijpelijk zijn zonder deze achtergrond.
Het is een grote verdienste van deze
film, dat de essentiële feiten uit het
recente verleden van het hart van Euro
pa hier op overzichtelijke en zakelijke
wijze uitgestald zijn, gegroepeerd rond
die figuur uit de afgrond met zijn dui
velse makkers, die in hun ziekelijke
droom van een duizendjarig Duits rijk
alles wat op hun weg kwam zonder een
grein van menselijkheid vernietigden.
Slechts een enkele maal hanteert de re
gisseur het wapen van de ironie: als
men in het begin de schreeuwende ti
ran hoort zeggen, dat er één woord is,
dat het Derde Rijk niet kent, namelijk
capitulatie. Diezefde zinsnede wordt la
ter herhaald, als de Duitse legers van
Von Paulus bij Stalingrad ten onder
zijn gegaan, de Britten definitief de
macht in de lucht hebben verworven en
de strijd te land zich naar Duitse bo
dem verplaatstMaar voor het ove
rige spreken de feiten geheel voor zich
zelf. Dit werk bestaat eigenlijk uit een
snoer van filmische „citaten" uit de
overvloed van documentair materiaal,
dat er - ondanks de geheimzinnigheid,
waarmee de nazi's hun vuigste misdrij
ven plachten te omringen - gelukkig
toch nog is. Vandaar dat men vaak to
nelen ziet, waarvan niemand had ge
dacht, dat die ooit in beeld waren ge
bracht.
Vooral de schokkende taferelen
uit het getto in Warschau, waar de
jodtn uit geheel Polen waren bijeen
gedreven en waar honger, ziekten en
vurige liefde getuigt deze film
voortdurend, de liefde namelijk die
de Nederlander Herman van der
Horst Suriname het land en zijn
inwoners, zijn flora en fauna en
niet in de laatste plaats het film
ambacht toedraagt.
Niet zonder reden spreken we hier
van film„ambacht". Want ook in dit,
zijn eerste grote werk hoewel niet
zoals „Het schot is te boord" en „Houen
zo" een documentaire in de zin van een
vrij zuivere registratie van opeenvolgen
de gebeurtenissen of van een informa
tief beeldend document laat Van der
Horst zich kennen als iemand die het
filmen nog als een ambacht beschouwt
en die hoogstens knipoogt naar het
„l'art pour l'art". Want al kun je „Faja
Lobbi" bezwaarlijk een documentaire
noemen en geeft Van der Horst hierin
wel een hyper-persoonlijke visie van wat
hij in Suriname mocht zien, de toe
schouwer krijgt in ieder geval een tref
fende indruk van het land en zijn volk,
zij het dat die indruk niet van eenzijdig
heid is vrij te pleiten.
Want wie Suriname kent zo „vurig"
als Van der Horst het ons toont gaat er
heus niet toe. Het zij hem vergeven.
„Faja Lobbi" moge geen documentaire
zijn, het is meer dan dat: een filmisch
gedicht, dat niet het manco heeft van
temporaine litteraire gedichten die voor j
de meeste mensen een hoge graad van
onverstaanbaarheid hebben bereikt.
„Faja Lobbi" is een gedicht door het
geraffineerde samenspel van beeld, kleur
en klank, door de bezieling die de ma
ker er in heeft gelegd en welke men uit
elk detail proeft.
Suriname moet voor een filmer als
Van der Horst, die altijd op zoek is naar
het unieke in het alledaagse, en dorado
zijn geweest. Het landschap met als do
minanten het oerwoud, voortdurend vol
leven, en de rivieren met de talloze
stroomversnellingen. De bevolking: In
dianen, bosnegers, Creolen, mulatten,
Hindoestani, Chinezen, Libanezen, enz.
De verscheidenheid van culturen, van
godsdiensten. Vooral twee bevolkings
groepen schijnen hem in het bijzonder
te hebben geboeid: de indianen, de pau
pers van Suriname, en de bosnegers. De
eersten zijn in zichzelf gekeerde mensen,
wier grauwe bestaan triest aandoet en
die 's avonds bij het kampvuur eentonige
liederen aanheffen en ingetogen dansen
uitvoeren. De bosnegers daarentegen lei
den een veel kleuriger bestaan, hun mu
ziek is uiterst levendig en hun dansen
zijn dat niet minder. Van der Horst laat
deze tegenstelling bijzonder evident uit
komen.
Herman van der Horst laat ons in
kort bestek veel zien. heel veel zelfs.
„Faja Lobbi" is een werveling van
beelden en het ritme wordt nog opge
voerd door talrijke soms bijzonder
1 fraai gevonden beeldassociaties. Wie
1 „Faja Lobbi" ziet en Suriname niet kent
I krijgt neiging in een vliegtuig te stap
pen. Wie Suriname wel kent, zal heim
wee krijgen naar de verscheidenheid, die
in ons regenlandje ondanks zijn grote
aantal hokjes en zuilen ver te zoeken is.
De maniak
Een echte Hitchcock
Casino „De maniak" is een van de
oudere films van Alfred Hitchcock, „the
master of suspense". Ook in deze film
toont hij zich een meester van de span
ning. Een spanning, die zich ontlaadt in
een verrassende ontknoping. En zoals ge
bruikelijk in Hitchcocks films speelt die
ontknoping zich af op een plaats, waar
men die niet zou verwachten: een ker
misterrein. Schijnbaar een even absurde
plaats als het vrijheidsbeeld in „Sabo
teur".
Hitchcock roept de spanning i'n deze
film voornamelijk op door snel wisselen
de suggestieve beelden.
Het verhaal is wel interessant. Het zit
alleen vol onwaarschijnlijkheden, maar
dat neemt men op de koop toe bij een
Hitchcock.
Een beroemde tennisspeler ontmoet in
de trein een psychopathische nietsnut,
die al jaren een plannetje verzint om
zijn vader uit de weg te ruimen. De ten
nisspeler staat op het punt van zijn
vrouw te gaan scheiden. De „maniak"
stelt voor de vrouw van de tennisspeler
te vermoorden. Als tegenprestatie moet
de tennisser zijn vader liquideren. De
vrouw van de tennisser wordt inderdaad
vermoord
Haar man wordt ervan verdacht.
Hitchcock zorgt ervoor, dat de tennis
ser zo sterk onder verdenking komt te
staan, dat arrestatie onvermijdelijk
schijnt. Maar dan toont hij zich de
meester, die uit het kluwen, die onont
warbaar scheen draad voor draad te
voorschijn tovert.
onvoorstelbare armoede al duizen
den slachtoffers hadden gemaakt
voordat de overlevenden naar de
moordkampen moesten ,zijn bij ons
weten nog niet eerder in een andere
documentaire film ingelast. Wat
men daarover ziet, doet de haren
ten berge rijzen. Dus maar niet gaan
en bij de thee, de koek en de warme
kachel blijven? Neen, want het is in
de eerste plaats dwaas de ogen te
sluiten voor de vreselijke vergrijpen
jegens de mensheid, waartoe een
volk van grote denkers, dichters en
musici als het Duitse in zeer korte
tijd kon vervallen, en in de tweede
plaats is het onmogelijk een bij be
nadering zuiver oordeel over de hui
dige èn toekomstige politieke toe
stand in Europa uit te spreken als
men niet weet wat eraan vooraf is
gegaan. Gelukkig was de eerste voor
stelling van gisteravond druk be
zocht. Moge dit in de komende da
gen - en als het kan: weken - zo
blijven. Deze film is voor een ieder,
die zijn of haar verantwoordelijk
heid beseft en zeker voor de jeugd,
een werk dat men gezien moet heb
ben!
Drama in (le spiegel
(Crack in the mirror)
Luxor Een zéér sterke speel- en
karakterfilm wordt geboden in
Richard O. Fleischers nieuwste film
..Crack in the mirror" Drama in
de spiegel"). Daarin treden drie
sterren op in dubbelrollen: de altijd
imponerende Orson Welles als de
oudere arbeider Hagolin en de ou
dere. briljante advocaat Lamorcière,
Juliette Greco als de jeugdige
vrouw van beiden en Bradford
Dillman in de rol van de jeugdige
arbeider en de jonge advocaat, in
beide gevallen de minnaar van de
vrouw.
Een tweedubbel „driehoeksspel" dus.
Twee op elkaar gelijkende, parallel lo
pende intriges, zich afspelend in totaal
verschillende milieus, waarbij de hoofd
personen door een speling van het lot
toch ingrijpend contact vinden.
Een Orson Welles trekt alle registers
van zijn fameus en veelzijdig talent
open! Als bruut wordt hij op afzichte
lijke wijze door zijn jeugdige vrouw ver
moord. met behulp van haar vriend, met
wie zij een nieuw leven beginnen wil.
Als advocaat, die eveneens door zijn
vrouw, die in zijn assistent haar „amant"
vond, bedrogen wordt, weet hij, wanneer
hem de schellen van de ogen zijn ge
vallen, als wraak in een felle aanklacht
de gerechtvaardigde straf te verkrijgen
voor haar, wier man werd afgeslacht.
Juliette Greco, eveneens actrice van
groot formaat tegenover hem: vrouw uit
de Parijse achterbuurt met animale in
stincten, tevens luxieuse echtgenote van
de gevierde advocaat. En ten derde
Bradford Dillman. Hij is de jonge ar
beider, die zich in het misdadige kom-
plot liet betrekken. Ook is hij de eer
zuchtige jonge pleitbezorger, wiens enor-
De dood rijdt mee
Politie-te-paard op
zoek naar bandiet
Rex De Texas Rangers, politieman
nen te paard, zijn niet voor een kleintje
vervaard. Zij kunnen schieten als de
beste en wee de bandiet, die zij op het
spoor zijn. Behalve één: Jim Flood
Flood is een bandiet, die zijn belagers
net altijd iets te vlug af is. Hem krijgen
die Rangers nu net niet. De moorden
gaan door ,de plunderingen nemen hancl
over hand toe. Het is allemaal Floods
werk.
Tot er een groentje zich aandient bii
de Rangers-compagnie: Seven Jones is
zijn naam. Zijn broer Two is als Ran
ger om het leven gekomen en daarom
voelt de jonge Sevena zich tot dit ambt
geroepen. Om even op die vreemde na
men Two en Seven terug te komen. Va
der Jones had kennelijk zoveel kinderen,
dat hij ze maar van een nummer voor
zag....
Dat groentje blijkt natuurlijk he
lemaal niet zo groen te zijn. Hij weet
Flood te pakken te krijgen. Maar nu
moet hij naar Texas gebracht worden en
dat valt beslist niet mee. Seven moet zijn
gevangene tegen de woede en geldzucht
ter staat een grote beloning op Floods
hoofd) van vele cowboys beschermen.
EnFlood was ook zeer geliefd bij de
Westerse schonen. Ook daar moet hij
een oogje op houden. Seven Jones arri
veert met zijn gevangene op de plaats
van bestemming en dan blijken de moei
lijkheden uit de weg te zijn geruimd.
Het schandaal van
Clochemerle
Fernandel zaait problemen
en oogst kostelijke stormen
Studio De auteur Gabriel Chevallier
is verantwoordelijk voor de wereldver
maardheid voor dat typisch Franse lan
delijke dorpje Clochemerle. Immers hij
ontwierp het en hij was de man, die het
in rep en roer bracht door er een uri
noir te plaatsen. Maar de wilde tafe
relen, die zich toen afspeelden, behoren
nu tot het verleden. De weerklank, die
zij echter alom hebben gevonden, smeek
te als het ware om nieuwe verwikkelin
gen, die hij creëerde in zijn roman „Clo
chemerle Babylone". Het was bijna even
vanzelfsprekend, dat deze nieuwe roer
selen ook tot het witte doek zouden
doordringen. Wie zijn plezier daaraan
wil beleven, kan deze week in het kleine
theatertje aan de Steenstraat terecht.
Hij ziet het plaatsje opnieuw in rep en
roer gebracht en de aanleiding tot dat
kostelijke kabaal is ditmaal een volsla
gen, maar sympathieke nietsnut in de
persoon van Fernandel. Zyn uitgebreid
arsenaal van komische en mimische ta
lenten kan hij benutten in de rol van die
sympathieke leegloper, die - wanneer hij
officieel tot werkloze is benoemd eerst
een verguisde persoonlijkheid wordt: „hij
parasiteert op onze centen". Als hij er
zich dan toe zet weer populair te wor
den slaagt hij er wonderwel in. De vrou
wen vechten om hem: „Wie moet anders
die klusjes bij ons thuis opknappen".
Maar ja, als dan de offerblokken in
de kerk worden leegggehaald, dan komt
er maar één man als verdachte in aan
merking, de veel omstreden klaploper
Tistin. Het laat zich begrijpen, dat alles
wel weer in de normale banen terecht
komt, maar inmiddels heeft de kleine
gemeenschap van Clochemerle weer heel
wat woelige dagen meegemaakt en de
bioscoopbezoekers hebben die van heel
nabij mogen meebeleven. Zij volgen de
lange slungelachtige gestalte van de be
paald niet mooie Fernandel, overal waar
hij gaat, waar hij moeilijkheden zaait en
stormen oogst. Dat alles is ondanks zijn
absurditeit begrijpelijk. Moeilijker is de
reden te peilen, waarom ze zo fel vech
ten om de gunsten van deze toch niet
meer zo jonge figuur. Maar dat zal een
ieder, die dit vrolijke, intieme en gezel
lige filmpje ziet, gaarne voor lief nemen.
In Clochemerle schijnt nu eenmaal alles
mogelijk.
me ambitie voor hem méér betekent dan
zijn liefde voor de vrouw van zijn chef
Geheel geabsorbeerd door de idee vrij
spraak voor de misdadigster te verkla
gen en daarin bijna slagend, ziet hij op
het allerlaaste ogenblik zijn opzet en
zijn carrière vernietigd door de zoveel
oudere en wijzere man, wiens leven hij
reeds vernietigd had.
Deze film boeit zowel door de interes
sante, kundige regie, het sfeerscheppend
vermogen en het suggestieve spel der
hoofdfiguren in hun contrasterende rol
len. De regisseur behaalde overigens
reeds grote successen met de films:
„Tweeduizend mijl onder de zeespiegel",
"The Vikings", "Violet Saterday" en
"Compulsion".
Een bosneger „duwt" zijn boot
tegen de stroomversnellingen in de
rivier op. Het is een scène uit een
van de boeiendste gedeelten van de
film „Faja Lobbi".
