„Wat Australië op muziekgebied doet,
overtreft mijn stoutste verwachtingen"
liiita
AUTOGESCHENKEN
VOOR AUTOMOBILISTEN
NEDERLANDSE KOREN DAAR HEBBEN
VOORAL GEBREK AAN PARTITUREN
„L'IDIOTE" VAN MARCEL ACHARD IS
N.v. HET mQïQRHUIS
ILIGTV0ET
GmeETJF/Z
Regering voelt er NIETS voor
lijfstraffen weer in te voeren
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 26 november 1960
Vierde blad no. 30213
Samen met Andrê Roussim neemt hij de plaats
in van Sacha Guitry op het boulevardtoneel
(Van onze Parijse correspondent)
Marcel Achard heeft met toneelstukken als „Jean de la Lune"
..Patate", „Bagatelle" en nu laatstelijk „L'Idiote" dat nu ook in ons
land zal worden opgevoerd tezamen met André Roussin de jongste
tien jaren wel definitief de plaats ingenomen, die Sacha Guitry onge
veer een generatie lang vrijwel monopolistisch op de Parijse en aan
grenzende boulevards had bezet, Achard kent eveneens het klappen
van de zweep èn het recept waarmee de gegarandeerde successen en
kasstukken worden bereid. Het aloude mengsel van lach en traan, een
handje dubbelzinnigheden, een vleugje psychologie voor de twintigste-
eeuwse geur, een paar mespunten Parijse esprit" en dito .charme" en
voor de rest een royale dosis eveneens zeer ouderwetse melodramatiek.
Ook „L'Idiote" is volgens dit beproefde voorschrift opgezet en uitge
werkt.
De ingrediënten zjjn dus niet van de
allerbovenste plank: vermogende heren
die arme meisjes verleiden en verder
mooi weer kunnen blijven spelen, diena
ren van Vrouwe Justitia die een gaatje
in haar blinddoek prikten, de goede klei
ne schepsels die altijd het gelag moeten
betalen: die figuren in gitzwart of ha
gelwit, we kenden ze uit den treure.
Maar nogmaals: Marcel Achard is en
blijft vakman en zijn creatie, of beter
contructie, voldoet dan ook aan alle
eisen die men aan „een avond op de
boulevard" maar stellen kan.
EX-KNIL-MILITAIREN
IN HET ONGELIJK
(Van onze Haagse correspondent)
De Hoge Raad heeft uitspraak gedaan
in het cassatieberoep van de ex-Knil
militairen, die van de staat in een ci
viele procedure hadden geeist dat de
uitkeringsregering Ambonezen 1956 op
hen niet van toepassing zou zijn.
Zij hadden zich o.m. beroepen op de
algemene legerorder 1935 van de gou
verneur-generaal van Ned. Oost-Indië
waarin werd gesteld dat ze slechts uit
de militaire dienst hadden mogen wor
den ontslagen op de plaats hunner keu
ze. in dit geval Ambon. De Hoge Raad
nu, heeft dit beroep ongegrond verklaard
en het cassatieberoep verworpen.
Advertentie
vindt U in de ruimste sortering bij Het Motorhuis.
Geef hem of haar zo'n nuttig en tevens smaakvol
accessoir.
De ontvanger heeft daar jarenlang plezier van en...
zo'n geschenk houdt even lang de attentie van de
schenker in blijde herinnering.
Maar dan we! iets goeds!
BEZOEKT ONZE SPECIAAL INGERICHTE ACCESSOIRES-WINKEL STATIONSWEG I HOEK RIJNSBURGERSINGEL
Geopend vanaf 23 november, ook 's avonds tijdens de lichtweek.
Speciaal voor de feestdagen
ONDERHOUDSPAKKETTEN
reeds vanaf f 6.25
TELEFOON 24741 (4 lijnen) - LEIDEN
Knappe titelrol van
jonge Annie Girardot
En als men onder Achards gehoor
dan al geen „nieuwe emotie" ervaart,
dan verveelt men zich toch evenmin,
al vroeg ik me, bij de Parijse voorstel
ling, na afloop wèl af of een overgroot
deel van het boeiend effect niet moest
worden bijgeschreven op de rekening
van de titelrolspeelster Annie Girardot.
Een jonge artieste die niettemin al
een paar jaar Comedie Frantjaise ach
ter de rug heeft en die al wel de grootste
actrice sedert Rejane is genoemd. Dat
Annie Girardot bij de topklasse ver
dient te worden ingedeeld, is even zeker
als het feit dat Marcel Achard (trots
zijn officiële onsterfelijkheid uit hoofde
van zijn lidmaatschap van de Academie
Fransaise) op dat niveau niet thuisbe-
hoort.
Detective-stuk, maar
zonder detective
De „Idiote" in kwestie is 'n aanvallig
kamer kat je, een volkskind met het klas
sieke hartje van goud, Josepha geheten,
dat in dienst is van de steenrijke (en
natuurlijk ook steenkoude) bankier
Beaurevers.
Achard heeft zijn werk in de vorm
gegoten van een detective-stuk of
schoon er geen enkele detective in op
treedt! waarbij een jonge rechter van
intructie, Camille Sevigne. het rebusspel
van analyse en deductie onder ogen
leidt. Josepha wordt in het begin na
melijk met een zeer hoge dosis van
waarschijnlijkheid beschuldigd van
moord op de chauffeur, met wie ze in
dienst was bij dezelfde patroon en naast
wiens stoffelijk overschot ze, een pistool
in de gehandschoende hand geklemd
daags tevoren in minimale kledij aan
getroffen. Ook verder zijn alle omstan
digheden tegen haar. De chauffeur,
hartstochtelijke Spanjaard, was uiter
aard verliefd op haar en gelijk alle
Spanjaarden zeer jaloers van aard. ter
wijl zij, Josepha, nogal luchtige opvat
tingen huldigde over de trouw in amou
reuze aangelegenheden. Niettemin ont
kent ze aanvankelijk de moord op de
man van wie ze oprecht gehouden heeft
en die ze nog bemint, gepleegd te heb
ben.
Marcel Achard temidden van
zijn regisseur Jean Meyer (l.) en
zijn hoofdrolspelers.
ik zal niets verklappenstapelt het
bezwarend materiaal zich steeds hoger
op het modieus- gecoiffeerde hoofdje.
DusNog niet. Josepha tapt nu op
eens uit een ander vaatje: ze erkent
plotseling wel schuld en toont zich erg
verwonderd, dat daarmee de hele zaak
nu niet op slag bekeken en beklonken
Geweigerd geschenk
De jonge rechter van instructie, die
ook niet op het hoofd gevallen is, heeft
de ware toedracht geruime tijd voor
het einde door en het publiek mèt
hem: het edel en vooral ook groot
hartige meisje, dat niet alleen haar ware
minnaar zag vermoorden, beschouwt 't nu
ook nog als haar zedelijke plicht haar
vrijheid te offeren om zo de werkelijke
schuldige van schande en straf te kun
nen redden. De jeugdige, begaafde en
bovendien knappe magistraat weigert
dat spelletje evenwel mee te spelen. Hij
ontrafelt 't slordig borduursel van haar
argumentatie. Een wederzijdse sympa
thie en ook nog wel wat méér draagt
dan de laatste factor bij om Josepha
in haar onschuld als „idiote" te ont
maskeren. Als dank voor de redding
ondanks haarzelve biedt ze de
officier 't enige aan dat ze te bieden
heeft, maar waarmee ze dan ook niet
karig is: zichzelf. Het geschenk wordt
niettemin geweigerd. De schuldige en
we zeggen toch niet wie werd even
eerder in een aangrenzende kamer op
gesloten.
Secretaris Koninklijk Nederlands Zangersverbond i
(Van onze correspondent te Sydney)
„Ik wist nergens van, toen ik met m'n vrouw in Australië kwam",
zei de secretaris van het Koninklijk Nederlands Zangersverbond, de
heer A. H. M. Kurvers uit Den Bosch, tot ons, toen we hem ten huize
van z'n schoonzoon in Sydney opzochten om iets over zijn ervaringen
in Australië te horen. Dat „nergens van weten" sloeg natuurlijk op het
Australische muziekleven, maar wat de heer Kurvers in het halfjaar,
dat hij hier vertoefde hij hoopt Kerstmis weer in Nederland te
vieren heeft gezien en gehoord in het nieuwe vaderland van zijn
dochter en schoonzoon (J. van der Kallen), heeft bij hem een onuitwis
bare indruk achtergelaten. Wat Australië op het gebied van de muziek
doet, vooral voor de jonge mensen, en wat het presenteert, heeft zijn
stoutste verwachtingen overtroffen.
„Een van de eerste uitvoeringen, die
ik heb bijgewoond, was die van het
Sydney Symfonie Orkest met een be
zetting van meer dan honderd man in
het raadhuis van Sydney, waar de grote
gehoorzaal aan tweeduizend mensen
plaats biedt. De zaal is ouderwets, maai
er zit iets voornaams in en de akoe
stiek is goed. Er is een geweldig groot
orgel, dat de gehele achterwand be
slaat en het grootste orgel van het zui
delijk halfrond is, een rijk bezit voor
Australië", vertelde de heer Kurvers en
thousiast.
„De muziek in Australië vertoont veel
Amerikaanse invloed. Onder de uitge
voerde werken, die ik gehoord heb, wa
ren er vele van Amerikaanse componis
ten. De concerten brengen een mengel
moes van Europese en Amerikaanse en
ook Australische muziek". De heer Kur
vers zocht een verklaring voor de Ameri
kaanse invloed in het feit, dat Australië
zelf een jong land is zonder een eigen
muziektraditie.
Grote indruk hebben de openlucht
concerten op hem gemaakt. Deze wor
den o.a. gehouden in het Stadion van
Sydney. „Er waren voor de uitvoering
van het Boston Symfonie Orkest die
ik heb bijgewoond, meer dan vijfduizend
toehoorders, hoewel de toegangsprijzen
gepeperd waren. De goedkoopste plaats
kostte tien gulden. In Melbourne biedt
het Meyer Muziekpaviljoen gelegenheid
Snel en geluidloos
Niet alleen de schijn is tegen haar.
Ook de oudere rechter, die straks het
proces moet leiden, toont zich bij voor
baat overtuigd van haar schuld en hij
wijst zün jonge collega, die aan het
begin van een briljante carrière staat,
op de wenselijkheid de affaire snel en
geluidloos af te wikkelen vanwege, na
tuurlijk, het hoge aanzien van de mach
tige familie Beaurevers, die t niet leuk
zal vinden in het openbaar gemengd te
worden in zo'n affaire, een vulgaire
„crime passionnel" waarmee deze keuri
ge mensen, niet waar, ook helemaal
niets kunnen hebben uit te staan. De
jonge rechter van instructie, die zijn
graf tenslotte ook liever niet zelf graaft
en bovendien al evenmin aan de schuld
van het meisje twijfelt, belooft 't var
kentje of 't katje voorspoedig en
in vlot tempo te zullen wassen. Doch
wanneer hij het echtpaar Beaurevers
als getuigen laat verschijnen, treedt wel
dra de eerste twijfel op.
Onder het verhoor gedraagt de ban
kier zich tegenover zijn kamermeisje
niet voortdurend alleen maar als haar
gewezen broodheer en tenslotte valt hij
als haar medeminnaar door de mand.
Zijn eega weet bovendien haar jaloezie
ook maar slecht te onderdrukken, en i
tegen haar in 't bijzonder... maar nee, I rechter van instructie en de sublie~
Jean-Pierre Cassal als de jonge I
me actrice Annie Girardottitelrol -
speelster in „L'Idiote
tot het geven van concerten in de open
lucht. die door soms 15.000 t:t 20.000
mensen worden bijgewoond."
„Wat men in Australië voor de mu-
ziekontwikkeling doet, is geweldig. Dik
wijls wordt niet eens entreegeld geheven.
De toegang tot de uitvoeringen van
bijv. het conservatorium in Sydney is
gratis. Ook worden in de grote zaal
van het raadhuis van Sydney gratis
concerten gegeven. In samenwerking
met de Australische omroepcommissie
worden jeugdconcerten gegeven tegen
zeer lage entreeprijzen voor sjonge men
sen tot 25 jaar."
Jeugd zeer gretig
De heer Kurvers had opgemerkt, dat
de jeugd van Australië zeer „gretig" is
op muziekgebied. „Dit land heeft een
bijzondere drang om zich op muziek
gebied te laten gelden. Het heeft zan
gers en zangeressen met prachtige stem
men; al was het voor mij wel een bij
zondere ervaring op een solistenconcert
opera-aria's te horen in het Engels in-
plaatsvan het Italiaans of Duits. De
honger naar muziek is zo groot, dat
men in het lunch-uur grote aantallen
mensen, vooral jongeren, in de portie
ken, gangen en zalen van muziekwin
kels kan zien staan luisteren naar klas
sieke muziek van grammofoonplaten, die
er tussen 12 en 2 uur gespeeld worden."
Andere voorbeelden van muziekont-
wikkeling en muziek-educatie vond de
heer Kurvers in jongenskampen, waar
de jeugd bij elkaar komt om in club
verband muziek te beoefenen. Bjj een
mijnonderneming had h(j een gebouw
gezien, speciaal bestemd om de jeugd
er op te leiden in harmonie-muziek.
Weer een ander voorbeeld was een mu-
ziek-uitvoering van leerlingen van de
gecombineerde middelbare scholen. Het
muziekonderwijs wordt thans ook op
universitaire grondslag georganiseerd.
Aan de universiteiten van Adelaide en
Melbourne zijn leerstoelen voor de mu
ziek en musicologie gevestigd.
Het ligt in de bedoeling, dat ook in
Sydney zo'n leerstoel komt. De studen
tenclub toont grote activiteit op muziek
gebied. Sydney zelf is (door publieke
giften mogelijk gemaakt!» bezig met de
bouw van een opera-huis. Dit gebouw,
van uitzonderlijke architectuur, zal bijna
vijftig miljoen gulden kosten. Een Hol
lands-Australische maatschappij legt de
fundamenten.
Wat het georganiseerde zangwezen be
treft, zei de heer Kurvers. dat er min
stens twintig mannenkoren zijn. „Maar
het repertoire verraadt ook hier een
sterke Amerikaanse invloed". In één
programma treft men, zo voegde hij er
aan toe, zowel negro-spirituals aan als
het Ave Maria. Veelvuldig treden musici,
zangers en zangkoren uit Amerika op.
Mannenkoren zijn kleiner
„De Australische mannenkoren zijn
kleiner dan in Nederland. Het mannen
koor van Sydney bijv. telt 45 leden,
het politie-mannenkoor 35 en het man
nenkoor van de Broederschap der Me
thodisten 50. Ook in deze koren is de
Amerikaanse invloed duidelijk te zien
in hun repertoires. (Het Bossche man
nenkoor telt 150 leden, Apollo 100, an
dere mannenkoren in Nederland heb
ben vaak 180 tot 200 leden)."
De heer Kurvers zei, dat er in Aus
tralië. evenals in Nederland, een „vo
calistenconcours" wordt gehouden, maar
op zuiver nationale grondslag. (In Ne
derland doen vocalisten uit allerlei lan
den er aan mee». Bovendien beperkt
het concours in Australië zich niet tot
zangers en zangeressen. Instrumenta
listen nemen er eveneens aan deel.
Onze secretaris van het Koninklijk
Nederlands Zangersverbond was bijzon
der getroffen door het „Eisteddfod", een
concours in zang, muziek, dans, decla
matie, enz. voor jong en oud, een mu
zikale en in het algemeen culturele ge
beurtenis over het gehele land, waar
alle soorten kunstuitingen beoefend wor
den in een groots opgezette competitie
in vrijwel alle plaatsen.
Gebrek aan partituren
De heer Kurvers heeft contact ge
zocht met Nederlandse zangkoren, hoe
wel hy van het bestaan ervan aan
vankelijk niets wist. „Ik vind ze belang
rijk, omdat zij Nederlandse cultuur voor
het Australische voetlicht brengen. Zij
zingen met ambitie, maar hebben ge
brek aan partituren. Behalve in het
Hollands, zingen ze ook in het Engels.
Zo had men ergens „Morgenrood" in
het Engels vertaald. Persoonlijk ben ik
echter van mening, dat zulke muziek
in de eigen landstaal gezongen behoort
te worden."
Het gebrek aan muziek voor Neder
landse koren in Australië had de heer
Kurvers er toe gebracht er enkele in
contact te brengen met de zangersbon
den in Nederland. „Het Koninklijk Ne
derlands Zangersverbond wil de koren in
Australië de helpende hand bieden door
het verstrekken van muziek en parti
turen. Een koor van veertig leden in
Fairfield, een voorstad van Sydney, heeft
al een gratis zending gekregen van de
Koninklijke Bond van Gemengde Zang
verenigingen. Zulke koren kunnen er
voor zorgen, dat het Nederlandse lied
in Australië wordt uitgedragen."
„Nederlandse koren kunnen veel bij
dragen tot het kweken van een goede
onderlinge verstandhouding tussen Ne
derland en Australië", zo zei de heer
Kurvers, die daarnaast de hoop uitsprak,
dat in de toekomst eens een goed Ne-
derslands koor uit Nederland een tournee
door Australië zou kunnen maken.
Ook het gemengde zangkoor van de
Nederlandse vereniging Neerlandia in de
noordelijke voorsteden van Sydney heeft
de heer Kurvers horen zingen. Dit koor
staat onder leiding van dirigent Lam-
mers, die om de repetities te lei
den daartoe telkens meer dan vijf
tig kilometer moet afleggen.
Dit geeft een beeld van de moeilijkhe
den de lange afstanden in Sydney
onder welke sommige koren moeten wer
ken. Over de ambitie van deze Neder
landers kwam de heer Kurvers niet uit
gepraat: „Deze Australische Nederlan
ders hebben de steun van onze Neder
landse zangersbonden nodig. Die kun
nen er voor zorgen, dat men in Aus
tralië over voldoende goede Nederlandse
muziek en partituren kan beschikken."
Advertentie
Leiden TeI.23005
Hoewel vele Engelsen dit zonden wensen
als remedie tegen de jeugdmisdadigheid
(Van onze Londense correspondent)
Er gaan in Engeland al geruime tijd hoe langer hoe meer stemmen
op tot wederinvoering van de middeleeuwse lijfstraffen als remedie
tegen de toenemende jeugdmisdadigheid. De regering voelt hier echter
niets voor, omdat ze terecht van mening is, dat het kwaad met positieve
maatregelen dient te worden bestreden. Een adviescommissie, die zich
thans hierover heeft uitgesproken, is het volkomen eens met dit stand
punt.
aardende invloed uitoefenen op degenen
die ze moeten toedienen. Als oplossingen
worden aanbevolen een grotere politie
macht en strengere door de rechtbank
uit te spreken straffen.
Het is in elk geval een feit. dat zelfs
toen de lijfstraffen nog bestonden, deze
sinds 1938 tegen jeugdigen nog maar
hoogst zelden werden toegepast. Vol
wassen misdadigers werden in de prak
tijk alleen nog gegeseld of gekastijd voor
roof met geweldpleging.
Het witboek oefent met name kritiek
uit op degenen die de lijfstraffen gelijk
stellen met het vrij onschuldige slaan en
ranselen in huis of school. Op een aan
tal scholen behoort het nog tot de tra
ditie. welke echter snel verdwijnt, dat
leerlingen voor bepaalde vergrijpen een
aantal stokslagen ontvangen. Dit ge
beurt op strikt juridische en onemo
tionele manier door een schoolhoofd of
de directeur, dus niet door de getergde
onderwijzer of leraar zelf.
Jongens gaan daarbij in een speciaal
met stokken uitgerust vertrek over de
knie, meisjes krijgen striemen op hun
vingers. De lijfstraffen in de gevangenis
sen waren echter werkelijke martelin
gen. waarbij altijd een arts aanwezig
moest zijn om het slachtoffer, dat vaak
bezweek, eventueel bij te staan. Er zijn
veroordeelden wier gehele leven door de
lijfstraf geknakt is.
De Engelse Liga voor Stra (hervorming
heeft het rapport toegejuicht en er nog
eens de nadruk op gelegd, dat lijfstraf
fen het denkbeeld van geweld-als-ge-
woonte alleen maar versterken. De Liga
is daarom van mening dat lijfstraffen
in genen dele een bescherming van de
gemeenschap vormen Integendeel: zij
zullen leiden tot toeneming van geweld
daden.
Adviescommissie: zet
de klok niet terug
De commissie geeft in haar onlangs
gepubliceerd rapport als haar eenstem
mige mening te kennen, dat geseling en
kastijding niet als gerechtelijk straffen
mogen worden hersteld, hoewel volgens
opinie-onderzoek een meerderheid van
het publiek zulks wil. Sommigen eisen
zelfs dat lijfstraffen tegen vrouwen zul
len worden toegepast.
Tégen lijfstraffen heeft zich echter
negentig procent van de reclasserings-
ambtenaren uitgesproken. Ook de tucht
huisdirecteuren zijn er tegen, maar de
politie is erover verdeeld.
De lijfstraffen werden in 1948 afge
schaft. Sommigen willen ze weer inge
voerd zien. zelfs voor vergrijpen waar
voor de straffen voor 1948 niet golden.
Dit zou betekenen, zegt het desbetref
fende witboek, dat de klok niet 12 maar
100 jaar zou worden teruggezet. Ook
wordt opgemerkt, dat alleen in Enge
land de eis wordt gehoord voor herstel
van de lijfstraffen. De goede naam van
het land zou er ernstig door worden ge
schaad. temeer daar de Engelsen zich
zelf als pioniers beschouwen wat be
treft verlichte denkbeelden op het ge
bied van de strafwetgeving. Deze nieu
we methoden, met name de oprichting
van speciale detentiecentra voor jeug
dige misdadigere, worden nog niet vol
ledig toegepast.
Verwerpelijke invloed
Nogmaals wordt eraan herinnerd dat
de lijfstraffen een verwerpelijke en ont-
