het dreigement van de
vijf bloedrode rozenj
VERENIGDE NATIES GAAN DE
KWESTIE - KONGO BESPREKEN
Papoea's vragen de V.N.
om drielioekseonferonfie
WEERBERICHT
President Kasavoeboe vertrok
naar New York evenals Belgische
minister van Buitenlandse Zaken
AMSTERDAMS MEISJE AAN
EEN WURGPOGING ONTSNAPT
„Eerlijk, openhartig gesprek met
Indonesiërs en Nederlanders
(9uc/ QTit
tenuis
Opgericht 1 maart I860
MAANDAG 7 NOVEMBER 1960
No. 30196
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De aandacht voor Kongo begint zich naar New York te verplaatsen,
waar de Algemene Vergadering van de Ver. Naties zich gaat bezig
houden met het jongste witboek van secretaris-generaal Hammarskjöld
over de vroegere Belgische kolonie. Dat de Kongolese politieke leiders
veel belang aan dit debat hechten, kwam duidelijk tot uiting door het
vertrek naar New York van president Kasavoeboe, die als staatshoofd
door de V.N. wordt erkend. Ook het parlement in Leopoldstad wordt
door de V.N. erkend, maar dit is niet het geval met de door Kasavoe
boe geïnstalleerde „Raad van commissarissen". In politieke kringen in
de Kongolese hoofdstad hecht men aan de reis van Kasavoeboe
bijzondere betekenis voor de binnenlandse politiek. De president kan
namelijk elk initiatief van de V.N. verhinderen om de regering-Loe-
moemba te erkennen als de enig wettige regering. Kasavoeboe ontsloeg
Loemoemba twee maanden geleden en benoemde toen de voorzitter
van de Senaat, Ileo, tot formateur. De „sterke man" in Kongo, kolonel
Moboetoe, stelde later de bovengenoemde Raad van commissarissen in.
De voorzitter van deze Raad vergezelt Kasavoeboe. Voorts zijn de
Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Wigny, en de Katangese
minister van Buitenlandse Zaken, Kimba, op weg naar New York.
Samenwerking tussen
Leopoldstad en de
regering Tsjombe?
Volgens de voorzitter van de Kongo
lese Raad van Commissarissen. Bomboko
zal president Kasavoeboe bij de Ver
enigde Naties protesteren tegen de „valse
beschuldigingen van de VJJ.-vertegen
woordiger in Leopoldstad Dayal (India)".
Ook zal protest worden aangetekend
tegen de komst van zware tanks in
Leopoldstad, omdat de troepen van de
Verenigde Naties voor het herstel van
de orde dergelijke wapens niet nodig
hebben, aldus Momboko.
In de hoofdstad van Katanga, Elisa-
bethstad is een poging gedaan om een
mate van samenwerking tot stand te
brengen tussen de Raad van commissa
rissen in Leopoldstad en de regering-
Tsjombe in de afgescheiden provincie
Katanga. De commissaris van Justitie,
Marcel Lihau, beëindigde gisteren een
driedaags bezoek aan Elisabethstad.
Voor zijn terugkeer naar de Kongolese
hoofdstad deelde Lihau aan de pers
mee, dat hij de Kantangese autoriteiten
had gepolst over de huidige moeilijke
verstandhouding met de V.N, Bijzonder
heden over de besprekingen zijn niet
bekend gemaakt. Een communiqué
maakte alleen gewag van de „hartelijke
sfeer" waarin ze verliepen.
De minister van Binnenlandse Zaken
van de regering van Katanga heeft
aangekondigd, dat binnenkort nieuw
geld in omloop zal worden gebracht. De
nieuwe biljetten, die door de Nationale
Bank van Katanga worden uitgegeven
in coupures van 10, 20, 50, 100, en 1.000
franken, werden in Zwitserland gedrukt.
Zij gaan de biljetten vervangen, die
werden uitgegeven door de vroegere
Bank voor Belgisch Kongo en Roeanda-
Oeroendi, die op het ogenblik in Katan
ga en in het overige deel van de vroe
gere Belgische Kongo in omloop zijn
Deskundigen van de Nationale Bank van
Katanga zijn op het ogenblik bezig de
voorwaarden voor de verwisseling van
de biljetten, welke pari zal geschieden,
vast te stellen.
In bevoegde kringen merkt men op,
dat de uitgifte van het nieuwe geld van
Katanga, ongetwijfeld het vraagstuk van
de toekomstige betrekkingen met de
Kongolese autoriteiten te Leopoldstad
ingewikkelder zal maken.
De V.N. zijn operaties begonnen om
de toestand in Zuid-Kasai, waar onlangs
zwaar werd gevochten, in handen te
krijgen, aldus betrouwbare V.N.-kringen
in Leopoldstad.
De V.N. gebruiken elke mogelijke
methode om de Baloeba-vrijwilligers van
Albert Kalondji, die tegen Loemoemba
zijn, te overreden hun wapens neer te
leggen en naar hun dorpen terug te
keren. De V.N. willen in Zuid-Kasai
een neutrale zone vormen naar analogie
van die welke reeds in Noord-Katanga
tot stand zijn gekomen en waar alleen
V.N.-troepen mogen binnengaan, aldus
genoemde kringen.
Wigny hekelde de
V.N.-eisen
De Belgische minister van Buiten
landse Zaken, Wigny, heeft zaterdag
avond meegedeeld, dat België de eis van
de Verenigde Naties tot terugroeping van
alle Belgische technici uit Kongo van de
hand zal wijzen.
NACHTVORST
De Bilt yerwacht van heden- tot mor
genavond
Wisselend bewolkt met hier en daar
nog enkele buien en in de nacht en och
tend plaatselijk mist. Zwakke tot matige
wind in hoofdzaak uit noordelijke rich
tingen. Iets kouder met in het binnen
land in de nacht plaatselijk lichte vorst.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
8 november
Zon op: 7.47 uur; onder: 17.00 uur.
Maan op: 21.00 uur; onder: 12.02 uur
Hoogwater te Katwijk te 6.00 en 18.11
uur, laagwater te 1.45 en 13.55 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
Wigny zei in een radiotoespraak tot
het Belgische volk aan de vooravond
van zijn vertrek naar New York: „In
dien de Belgische technici moeten wor
den teruggetrokken, is het de taak van
de Kongolese autoriteiten dit te eisen
en niet die van de Verenigde Naties".
Wigny was zijn radiotoespraak begon
nen met de aankondiging, dat hij
secretaris-generaal Hammarskjöld om
uitleg zal verzoeken van de „ontoelaat
bare beschuldigingen", die deze aan het
adres van België heeft geuit. Wigny
beschuldigde de Ver. Naties ervan „de
soevereine staat Kongo" te willen be
voogden.
Verder zei de Belgische minister: „Wij
hebben Kongo niet verlaten om het ten
prooi te zien vallen aan het imperia
lisme, ongeacht of dat het imperialisme
van achter het Ijzeren gordijn is of van
zekere Afrikaanse staten".
Wigny zei voorts, dat België de onaf
hankelijkheid van Kongo eerbiedigt en
er altijd op heeft aangedrongen, dat
anderen haar ook eerbiedigen.
Het is, zei hij, ondenkbaar van de ene
dag op de andere alle sporen van een
vruchtbare tachtigjarige samenwerking
uit te wissen. „Wij zijn daar met onze
ondernemingen, die een groot deel van
de Kongolese bevolking een bestaan
bieden".
Een groot deel van de ambtenaren in
het Kongolese bestuur zijn Belgen. Zij
zijn in Kongo gebleven of naar Kongo
teruggekeerd op een speciaal verzoek van
de achtereenvolgende Kongolese rege
ringen en van verschillende Kongolese
autoriteiten.
Sprekend over de „beschuldigingen en
beledigingen" aan het adres van België
zei Wigny, dat niet België's politiek is
veranderd, maar wel die van de Verenig
de Naties, die schijnen te willen, dat er
voortdurend chaos in Kongo heerst.
Verhitte gemoederen
Dat de gemoederen in Leopoldstad
nog steeds snel verhit raken, blijkt uit
een incident, dat zich gisteren voordeed:
Cleophas Kamitatoe, premier van de
provincie Leopoldstad en aanhanger van
Loemoemba, vertelde aan het Ameri
kaanse persbureau United Press, dat een
adjudant van politie van zijn provincie,
die in een Volkswagen in de omgeving
van het legerkamp Leopold II reed, een
groep soldaten van het leger van de
militaire machthebber, kolonel Moboe
toe, raakte. Een soldaat werd gedood,
maar de politieman reed verder. De sol
daten zonden hem toen kogels na en de
adjudant werd gedood.
Gallup noteerde
vooruitgang voor
kandidaat Nixon
Vice-president Nixon heeft gister
avond tijdens een televisie-uitzending
voorgesteld, dat de Ver. Staten een ver
tegenwoordiger van elk der landen van
het communistische blok zullen uitno
digen voor een bezoek aan de V.S. in
1961. De bezoekers zouden dan, onder
auspiciën der regering, in volle vrijheid
door het gehele land moeten kunnen
reizen.
Daartegenover zouden deze landen
president Eisenhower moeten uitnodigen
voor een bezoek aan de Oosteuropese
landen die onder Sovjetrussische con
trole staan
Nixon verklaarde, dat Eisenhower
meer dan ooit bereid is de toorts der
vrijheid naar de landen van Oost-Euro
pa uit te dragen die sinds de Hitier-
periode vrijwel van de buitenwereld af
gesneden zijn geweest. President Eisen
hower zou bereid zijn zich te doen ver
gezellen door Hoover en Truman, dé
twee enige nog in leven zijnde ex-pre
sidenten. maar laatstgenoemde heeft
medegedeeld, dat hij niets voelt voor dit
plan.
Het Gallup Instituut voor onderzoek
van de openbare mening is tot de con
clusie gekomen dat de aanhang van
Nixon de afgelopen week is toegenomen.
Vorige week, voordat Eisenhower was
begonnen actief aan de campagne deel
te nemen, gaf Gallup Kennedy 53 procent
en Nixon 47 procent. Thans zijn deze
percentages volgens het instituut 51 en
49, waarbij elke kandidaat ongeveer 3
procent van de nog onbesliste stemmen
is toegewezen.
Kennedy kan echter hoop putten uit
een onderzoek van de Republikeinse
„New York Daily News", die tot de
conclusie is gekomen dat Kennedy in
de staat New York 54.8 procent zal krij
gen, tegen Nixon 45.2 de voorspellingen
van dit blad worden zeer serieus geno
men, omdat het in 19 van de 22 gevallen,
dat het zich aan een voorspelling over
de stemming in New York waagde, het
bij het rechte eind had.
Eisenhower zou vanavond (plaatselij
ke tijd, 4.30 uur dinsdagochtend ned.
tijd) vanuit Washington voor de televi
sie spreken. Aan dit programma zullen
ook Nixon (in Detroit) en Cabot Lodge
(in Boston) meewerken. Ook Kennedy
zou nog een half uur voor de televisie
verschijnen.
Zaterdag heeft de Sjah van Per- i kliniek naar huis gebracht. De Sjah
zie zijn gemalin Farah Diba uit de hield een wakend oog op zijn zoon.
Advertentie
hebt u het verhaal van deze
tragische botsing tussen
liefde en plicht gemist?
jammert
het stond in
(Van onze Amsterdamse correspondent)
Het 19-jarige kantoormeisje Diel-
ke de Vries is in de nacht van za
terdag op zondag in de portiek van
het huis te Amsterdam, waar zij een
kamer heeft gehuurd, aangevallen
door een man, die zijn handen om
haar keel sloot Het meisje wist ech
ter zoveel kabaal te maken, dat de
aanvaller uit vrees voor de komst
van de bewoners de benen nam.
Dielke de Vries, een Fries meisje, dat
in Amsterdam werkt, arriveerde zater
dag na middernacht met de trein uit
Rotterdam na een uitstapje van het per
soneel van haar kantoor. De laatste
Voor de vierde maal is zondag
te Amsterdam de Hongaarse op
stand van 1956 herdacht. Hon
gaarse vluchtelingen in nationaal
kostuum legden kransen aan de
voet van het Nationaal Monument.,
tram was al weg en omdat zij niet vol
doende geld bezat voor een taxi besloot
zij te wandelen naar haar kamer aan
de Diezestraat in de Rivierenbuurt, on
geveer een uur gaans.
Op de Dam werd zij aangesproken
door een jongeman. Volgens haar eigen
verklaring gedroeg hij zich opdringerig
en liep hij tegen haar zin met haar mee.
Samen kwamen zij in de Diezestraat. De
man liet merken, dat hy mee wilde naar
de kamer en Dielke, die het voor de zo
veelste maal gezegd had, dat zij niet
van hem gediend was, werd plotseling
door hevige angst bevangen. Ze zei
alarm te zullen maken, waarop zjj bij
de keel werd gegrepen. Ondanks deze
wurgende "reep wist het meisje nog om
hulp te roepen en tegen de deur te trap
pen. De man liet haar daarop los en
nam snel de benen. De gewekte bewo
ners troffen Dielke de Vries geheel
overstuur aan. Een onmiddellijk onder
zoek van de politie leverde geen resul
taat op. Vandaag zal het meisje, dat
een duidelijl signalement van de aan
valler kon geven, geconfronteerd wor
den met de foto's uit het politie-archief.
Prins Bernhard weer
terug uit Perzië
Prins Bernhard is zaterdagavond om
1 minuut over zes met de regerings-
Friendship op de vliegbasis Soesterberg
geland. De Prins keerde zoals bekend
terug van een bezoek aan Perzië,
waar hy de gast was van de Sjah.
Ondernemingsraden
komen te weinig en
te traag tot stand!
In een nota aan de Sociaal-Econo
mische Raad deelt de commissie Onder
nemingsraden van die raad mee dat,
vergeleken met 1958, in 1959 het tempo
waarin ondernemingsraden tot stand
komen, afgenomen is. Het lijkt de com
missie aanvaardbaar het aantal in te
stellen ondernemingsraden te schatten
op 4500. Daarvan uitgaande is het per
centage ondernemingsraden, waarvan
het definitieve reglement is goedgekeurd
(1129) ongeveer 25. In aanmerking ne
mende de goedgekeurde voorlopige
reglementen tot een aantal van 1671
wordt dit percentage 37.
De aan de totstandkoming van onder
nemingsraden verbonden moeilijkheden
nemen toe naarmate de onderneming
kleiner is.
Overigens wil dit niet zeggen, zo deelt
de commissie verder mee, dat in de be
drijfstakken met overwegend grotere
ondernemingen alles naar wens gaat.
Ook deze schiet veelal in meer of min
dere mate tekort.
Oratie prof. Mulder
Hedenmiddag heeft prof. dr. M. Mul
der, die benoemd is tot buitengewoon
hoogleraar in de sociale psychologie aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht, zyn
ambt aanvaard met het uitspreken van
een oratie over het onderwerp: „De per
ceptie van de ander". Prof. Mulder is
geruime tijd werkzaam geweest bij het
Nederlands Instituut voor Preventieve
Geneeskunde te Leiden.
KLAPSTOELTJE VIEL OM:
AUTOBUS IN HET WATER
(Van onze Rotterdamse correspondent)
Op de Middelburgseweg in het water
rijke polderland onder Reeuwijk tussen
Gouda en Boskoop is zaterdag een lijn
bus in het water gereden. De chauffeur
en de dertien passagiers kwamen er on
gedeerd af.
De chauffeur raakte de macht over
het stuur kwijt, toen een reizigster, die
op een klapstoeltje naast hem zat, in
een bocht tegen hem aan viel. De bus
reed in de brede sloot en verdween in
scheve positie gedeeltelijk onder water.
Het water drong de bus binnen en
zaaide paniek onder de van hun zit
plaatsen gevallen passagiers. Het ach
ter- en zijportier bleef echter boven
water. De chauffeur klom door het men
senkluwen en opende deze deur, waarna
allen met een sprong op de kant kon
den komen.
Brief zon reeds verzonden zijn
Het Amerikaanse persbureau
Associated Press heeft een bericht
de wereld ingestuurd als zou een
politieke partij van Papoea's op
Nieuw-Guinea, de Partai Nasio-
naal, een brief aan de secretaris
generaal van de Verenigde Naties
hebben gezonden, waarin de vol
kerenorganisatie werd verzocht een
conferentie te beleggen tussen
Nederlanders, Indonesiërs en Pa
poea-leiders om zo tot een oplos
sing te komen van de kwestie-
Nieuw-Guinea.
Nergens hebben wij echter bevestiging
kunnen krijgen van dit bericht. In Den
Haag weet men officieel nog van niets.
De Nederlandse regering is er in ieder
geval nog niet van op de hoogte gesteld.
Ook de vertegenwoordiger van de Partai
Nasionaal in Nederland, de heer F. M.
Kirihio, die als student in de sociologie
in Leiden woont, is officieel niet verwit
tigd van deze stap van zyn party.
Besluit
De heer Kirihio, die thans in Leeuwar
den bij kennissen op bezoek is, deelde
ons hedenmorgen telefonisch mee, dat
hij wel wist van het oestaan van derge
lijke plannen.
Het besluit daartoe is genomen tijdens
een besloten bestuursvergadering van de
PARNA op 31 juli jJ. Maar het kwam
voor hem als een volkomen verrassing,
dat zijn partij de brief nu reeds verzon
den heeft. „Ik verwachtte eigenlijk, dat
de brief pas verzonden zou worden, na
de installatie van de Nieuw Guinearaad.
Het is echter heel goed mogelijk, dat het
bestuur tot verzending van de brief Is
overgegaan, met het oog op de bemidde
lingspogingen van de Maleise premier
Abdoel Rahman en de nogal verontrus
tende redevoeringen van Soekarno in de
laatste tijd"
Openhartig
Wy willen tjjdens zo'n driehoeksge-
sprek onder auspiciën van de Verenigde
Naties eerlijk en openhartig het stand
punt van de Papoeabevolking naar vo
ren brengen en duidelijk maken, dat wR
er geen prijs op stellen, dat er beslissin
gen omtrent Nieuw-Guinea buiten ons
om worden genomen.
Het staat als een paal boven water, dat
wij niets voelen voor een aansluiting by
Indonesië en misschien helpt het. wan
neer wij dit zelf eens duidelijk en onom
wonden naar voren kunnen brengen tij
dens een dergelijk overleg. Wij wensen
vurig, dat het geschil van de baan raakt
en dat er rust ontstaat in en om Nieuw
Guinea".
Jit Het Leidsch Dagblad van
6 November 1860:
Men berekent, dat er in
ons land 150 vacante plaatsen
als hulponderwijzer zijn; terwijl
in Noord- en Zuid-Holland voor
eene bezoldiging van 300
's jaars geen sollicitanten zich
aanmelden.
