Binnen tien jaar wereldtelevisie
via relaiszenders in de ruimte
HET
VERKEERSLICHT
ROND
EN
VOETLICHT
ZATERDAG 5 NOVEMBER
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 4
Satellieten kunnen een enorme invloed
uitoefenen op wereldopinievorming
HOE WERKT HET?
BERUCHTSTE VELDSLAG VAN
LONDEN NU OP WITTE DOEK
„Waar zullen wij vanavond naar kijken? Tokio, Lima of Berlijn?
Moskou, London of Rome? Parijs, New Delhi of New York?" Dat
is een vraag, die in alle ernst in de komende tien jaren kan worden
gesteld als de plannen van de televisietechnici werkelijkheid worden.
Plannen zijn gegroeid, die het aanzien van onze wereld in de komende
tien jaren belangrijk zullen veranderen. De omvang van die verande
ringen kan men alleen beoordelen aan de historie van de radio in de
twintiger jaren. Toen was het een sensatie, dat men Londen en Parijs,
soms ook Kalundburg en Königswusterhausen kon horen. Amateurs
slaagden erin andere werelddelen af te luisteren.
Televisie is technisch een zorgenkind gebleven: de reikwijdte van
de zenders is beperkt. Men moet kostbare kabels leggen, zoals in
Amerika of nog duurdere relayeringszenders bouwen. De mogelijkheid
om met één slag televisie-ontvangst over de gehele wereld mogelijk
te maken, zoals men nu al kan luisteren naar Buenos Aires en
Schenectady, Wladiwostok en Tokio, is de belangrijkste vrucht van.
de moedige stappen in de wereldruimte, die de mens m 1959 en 1960
heeft gezet.
Twee groepen kunstmanen zullen
hier de eerste rol in spelen: de Echo
(een „spiegel") en de Courier. (een
verbindingssatelliet). Binnen twee jaar
zullen de Amerikanen echter de be
schikking hebben over raketten, sterk
genoeg om een televisie-relayzender
omhoog te brengen. Vier van deze
„Big Brother" satellieten op een hoog
te van 35.881 km zullen in staat zijn
elk televisieprogramma op elk punt
van de aarde te relayeren. Die kunst
manen staan „stil" boven een bepaald
punt. omdat hun omlooptijd gelijk is
aan de omwentelingstijd van de aarde,
dus 24 uur.
Wat wordt wereldtaal?
„Als ik zo eens naga, wat de in
vloed van de televisie was op ons on
getwijfeld ontwikkeld publiek, dan kan
ik mij voorstellen dat de invloed van
onze televisie-uitzendingen in Azië en
Afrika enorm is" schrijft de Britse
astronoom en science-fictionauteur Ar
thur C. Clarke. „Via de wereldruimte
zou wel eens kunnen worden beslist
of Engels dan wel Russische de taal
van de toekomst is!" Dat blijkens
deze uitlating de politiek met deze
kunstmanen mee de wereldruimte in
gaat, zal de belastingbetalers in de
hele wereld minder interesseren dan
het feit. dat de Courierkunstmanen
tenminste direct winst zullen afwer
pen als communicatiestations voor
telefoon en radioverkeer.
Weer andere satellieten met direc
te „winst-mogelijkheden" zijn die als
de Tiros I, die in april J.l. werd gelan
ceerd. Meteorologische satellieten als
deze maken het mogelijk om storm-
formaties en cyclonen op elk punt
Volgens het blad Krasnya Flot-
ta" is men in Rusland bezigdeze
bemande kunstmaan te vervaar
digen voor televisie heruitzendin
gent en wetenschappelijke waar
nemingen.
van de aarde te ontdekken" zegt dr.
Francis Reichelderfer van het Ameri
kaanse Meterologische Instituut. „Met
zulke bovenaardse weerprofeten wordt
de meteorologie een genoegen voor
iedereen!" Het wordt zelfs méér dan
een genoegen als men bedenkt dat,
dank zy deze voorspellingen elk jaar
duizenden mensenlevens gered kun
nen worden door tijdige waarschuwin-
hen voor overstromingen, orkanen,
wolkbreuken, sprinkhanenzwermen en
andere onverwachte catastrofes. De
televisiekijkers van vele landen zul
len nooit hebben kunnen dromen, dat
zij eens afhankelijk zouden zijn van
een nieuwe raketbrandstof, die in
staat is om hun relayeringsstation op
hoogte te brengen. Voorlopig is dat
namelijk het grootste probleem, dat
om oplossing vraagt. Maar als die
raketbrandstof eenmaal gevonden is,
gaat een nieuwe wereld open voor de
ruimtevaai t, waarvan de gewone men
sen op aarde, die daaraan hebben
meebetaald, als eersten zullen pro
fiteren plus de mensen voor wie ruim
tevaart, televisie en weerberichten tot
nu toe alleen maar woorden zijn ge
weest, nog afgezien van hen die niet
eens weten wat een „woord" of een
letterteken is. Hier komt Arthur
Clarke namelijk om de hoek kijken
met een verrassende dosis Britse nuch
terheid.
ea AustraöS en Noord-Afrfka bestrijkt.
De Radio Corporation of Amerika
heeft de Orthioon-beeldzeninstalla-
tie ontwikkeld, die is ingesteld op vol
ledig automatische bediening en die
door electronische Impulsen overgrote
afstanden kan worden bijgesteld. De
plannen zijn ar dus; het wachten
is slechts op de raket, (Be de nieuwste
televisiezender In zijn baan brengt,
bemand of onbemand en daarmee een
nieuw hoofdstuk opent voor de tele
visiekijkers en de wereldruimtevaar-
ders.
Nieuwe Britse kunststof
geschikt als bouwmateriaal
Een goedkope kunststof heeft dezer
dagen zijn intrede gedaan by het Lon-
dense Bouwcentrum. Deze kunststof
maakt het mogelijk om licht en scha
duw, vorm en leven aan te brengen
op binnen- en buitenmuren tegen een
fractie van de kosten en de arbeids
uren die dit zouden vergen wanneer
meer conventionele materialen werden
gebruikt. De Londense fabrikant van
de kunststof zegt, dat deze door zijn
bestendigheid tégen zuren, water en
extreme warmte en kou, geschikt is
voor alle klimaten.
Dohmcast, zoals het nieuwe mate
riaal heet, ls een samenstelling van
kieaelachtige mineralen waarin elk fijn
korreltje door middel van een bijzon
der procédé wordt bedekt met po-
lyetheleen. In poedervorm kan het in
iedere denkbare vorm of patroon wor
den gegoten, en omdat het licht is.
voegt het geen extra gewicht aan een
bouwwerk toe. Het materiaal kan ge
vormd worden tot effen of decoratieve
tegels of het kan in als platen worden
gezaagd, gespijkerd, geboord of vast
geschroefd.
Propaganda!
Clarke is een man, die nuchtere we
tenschappelijke feiten weet uit te
werken in gedegen toekomstfantasieën.
Zijn boeken geven hiervan blijk in
vele opzichten; zijn vrienden zyn de
bekendste geleerden op het gebied van
de radio-astronomie en bekende Britse
science-fictionschrijvers zoals John
Wyndham. Voor Clarke is de Echo
kunstmaan het machtigste wapen om
de wereld te veroveren voor degene,
die het eerst de taal van de wereld
spreekt, zyn ideeën zijn niet in ver
getelheid geraakt, want de mannen
achter het Amerikaanse Echoplan heb
ben de grootste talenexpert ter wereld
te hulp geroepen. Dat is een missio
naris met de naam Frank Laubach,
een man die ook in dienst van de
Verenigde Naties tal van volken
heeft geleerd hun eigen taal te schrij
ven. Laubach heeft al miljoenen men
sen lezen en schrijven geleerd en is
een expert op dit gebied, zoals de
wereld er geen tweede kent. Momen
teel werkt hy aart de uitwerking van
een plan om de teksten by de televi
siebeelden die door kunstmanen wor
den gerelayeerd of „gespiegeld", be
grijpelijk te maken voor mensen, die
niet kunnen lezen of schrijven. De
stryd in de wereldruimte wordt hier
mede een stryd van lettertekens en
woorden. Het is niet zozeer een strijd
of de Afrikaanse inboorlingen of de
bewoners van Andes nu eerder het
Kyrillisch schrift of de Latijnse let
ters zullen begrijpen, maar wel of zij
in een positie worden gebracht om
bepaalde ideeën in zich op te nemen.
Zoals de bewoners van Afrikaanse
dorpen en Zuidamerikaanse gemeen
schappen gezamenlijk een hoelahoe
pel kochten, zullen zy ook televisie
toestellen gaan kopen en zich zelf
darmee bllot stellen aan een stroom
van ideeën.
Men moet dit alles niet zien als
fantasie en technisch gedroom; de
wedstrijd is al aan de gang. De Rus
sen hebben een tegenhanger van de
Amerikaanse Echo, Courier en Mes
senger Satellieten. Zy denken echter
aan een bemande TV-relayeringszen-
der, die aan technische installaties
minder weegt dan de Amerikaanse
„Big Brother", maar die daarentegen
weer twee mensen moet kunnen be
vatten. Het Russische vlootmaandblad
„Krasnya Flotta", dat al eerder op
zienbarende foto's en artikelen op dit
gebied heeft gebracht, heeft onlangs
een artikel gepubliceerd over een be
mande kunstmaan, die zal kunnen
dienen als weerstation, televisiesta
tion en als kern voor een permanent
ruimterstation. De Russen hebben een
punt boven Bandoeng gekozen als de
beste plaats voor een zendcentrale, die
geheel Azië, een groot deel van Europa
De geschiedenis heeft er vijftig jaar
over gedaan om de bioscopen te be
reiken. Maar thans is de film over
die snelle opwindende opeenvolging
van spectaculaire momenten, welke cul
mineerde in een van de wildste en
bloedigste gevechten, die ooit op de
Londense straten heeft plaats gehad,
dan toch eindelijk gereed gekomen. De
ze Britse film heeft als voorlopige ti
tel meegekregen „The siege of Sidney
Street."
Onder deze vlag gaat dan een won
derlijke geschiedenis schuiL Bijzonder
vreemd, maar echt gebeurd. Utheem-
ser en dramatischer wellicht dan de
ongebreidelste fantasie zou kunnen be
denken.
De geschiedenis begint ergens in
1910. Maandenlang al jagen de knapste
koppen en stoerste figuren van de on
volprezen Scotland Yard achter een
meedogenloze groep anarchisten aan,
die Londen terroriseert met brutale
overvallen en koelbloedige moorden. De
bende staat onder leiding van Peter
de Schilder. Hy en zyn verbannen
volgelingen zyn echter blindelings toe
gedaan aan hun zaak. Zy moeten mid
delen vergaren om hun gedachte te
kunnen blijven propageren. Hun slaaf
se toewijding heeft het stadium van
fanatisme bereikt, zy veroorloven niets
maar ook niemand op de weg
naar hun doel. Wie het waagt hun
een voet dwars te zetten, hij onder
vindt de wrede gevolgen van hun over
tuiging aan den lijve.
Maar met het verstrijken van de
tyd, groeit ook het bewijsmateriaal, dat
de politie nodig heeft om te kunnen
ingrijpen tegen deze gevaarlijke groe
peringen. En de climax van het drama
volgt op 3 januari 1911, wanneer het
laatste hoofdstuk geschreven van deze
bende. Een dag, die berucht is ge
bleven in de lange geschiedenis van
Londen. Met twee van de beruchtste
aanhangers wordt Peter ontdekt in een
huis. Diep in het hart van Londens
East End Op Sidney Street no. 100.
Alle huizen van de straat moeten ver
laten worden en dat ene huis wordt
omsingeld door zwaar bewapende po
litiemensen.
De ochtendstilte wordt verscheurd
door een schot. Even later volgt een
ander. Nog één en nog één. De stryd
in de Sidney Street is begonnenDe
gehele morgen en in de middaguren
woedt er een verbitterende stryd. Mi
litairen wordt naar deze straat gedi
rigeerd om de politie bij te staan. En
Sir Winston Churchill toen nog de
heer Winston Churchill, Home Secre
tary staat aan het hoofd van deze
grote operatie
Maar wanneer de stryd is gestreden
en de rust is teruggekeerd in dit deel
van Londen, blijft er nog een raadsel
over. Een raadsel, dat tot de dag van
vandaag nog niet is opgelost. Slechts
twee lichamen worden gevonden in
de ruines van wat eens Sidney Street
100 was geweest. De verdwenen „derde
man" werd nooit gevonden
KIERON MOORE
als een van de revolverhelden in
de val van Sidney Street.
Aan de grote sigaar herkent men Winston Churchill"Van deze
stelling moet Jimmy Shangster zijn uitgegaan, toen hij de Home
Secretary moest uitbeelden als leider van de actie tegen Peter de
Schilder en zijn gevreesde handlangers.
I extra
nokkenschijf
palwiet
Daardoor gaat een servo-motor draaien die
een tandsegment aandrijft dat door een
veer wordt teruggeduwd,waarbij een pal
een pal wiel op een nokkenas een- tana verder
schuift.'Op deze as bevinden zich zes nokken-
schijven die beurtelings de zes groepen lampen
aan-of uitschakelen. Door het voorbijdraaien
van een nok wordt n.l. telkens een contact-
veertje opgetild (contact verbreekt) dat terug
valt zodra de nok het weer vrij laat (contact).
Door regelen van de omwentelingssnelheid van
de trommel kan de duur van een gehele periode
geregeld worden. Door het versteken van de
nokjes is de duur van de fasen in testellen.
VTVyr-wk^vw
Deze bestaan gewoonlijk uit een
kast met drie lantaarns boven el
kaar die resp. groen, oranje-geel
en rood licht geven hetgeen respi
rijden, stoppen en kruising vrijma
ken, en stoppen en wachten bete
kent. Vbor een eenvoudig kruispunt
van twee straten kan men zich het
schakelen verdeeld denken in vier
achtereenvolgende fasen, die tezqmer
periode of cyclus duren, waarna
de eerste weer aan de beurt is. De
verdeekfover zes
en F.
Het automatisch scha
kelen gaat meestal als
volgtEen synchroon-
motor drijft een trom
mel aan waarin nokjes
geschoven zijn, die bij
het ronddraaien telkens;
een klink optillen waar
door contact wordt
gemaakt....
Hpt is ook mogelijk de lichten met
de hand te bedienen ols dot nodig
is. Na' afloop wordt dan bij fase!
op automatische bediening gescha
keld. In die stand wordt door een
extra nokkenschijf de stroom naar
de servo-motor verbroken, zodat de
nokkenas blijft stilstaan ongeacht
de stand van de trommel op dat
moment. De trommel draait door
tot het nokje van fase 2 een eigen
contact bedient waardoor de servo
motor gaat draaien en de automa
tisch cyclus »s hersteld.
Zo zal de Amerikaanse satelliet "Big Brotherer uit zien
Zo ziet men in de film de strijd in Sidney Street.
