ONGEREGELDHEDEN IN PARIJS
EN ANDERE FRANSE STEDEN
NEDERLAAG (ALS
OVER „ARTIKEL 60"
WEERBERICHT
T.V.-SENSATIE ÉW ?ÏÏte
EDLY RADIO SERVICE
Ver over de honderd gewonden
en ongeveer 500 arrestaties
Beperking van studieduur door
Kamer met 76 - 49 verworpen
Abdoel Rahman beducht voor een
Indonesische aanval op N-Guinea
Leidse verfhandel „de Valk" n.v.
teitws
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 28 OKTOBER 1960
No. 30188
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f750 per kwartaal; f2.55 per maand; f059 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Bij ongeregeldheden, die de ergste worden genoemd sedert president
De Gaulle in juni 1958 aan het bewind kwam, zijn gisteren in Frankrijk
meer dan 140 mensen gewond en werden naar schatting vijfhonderd
arrestaties verricht. Linkse groeperingen hadden deze dag tot „actie
dag" uitgeroepen om door middel van demonstraties en stakingen, die
in verscheidene centra werden gehounden. kracht bij te zetten aan hun
ies, dat door onderhandelingen een einde wordt gemaakt aan de oorlog
in Algerije, die reeds zes jaar duurt. Van rechtse zijde werden tegen-
demonstraties georganiseerd, hetgeen aanleiding gaf tot ongeregeld
heden. Deze deden zich niet alleen voor in Parijs, maar ook in Lyon,
Besan^on, Le Havre, Angers, Brest en Nancy.
Volgende week vrijdag om acht uur 's avonds zal generaal De
Gaulle zich via de radio en de televisie richten tot het Franse volk. In
Parijs werd deze mededeling als belangrijk nieuws beschouwd, omdat
elk woord, dat de president op het ogenblik spreekt van de grootste
betekenis kan zijn. Bovendien verwacht men, dat hij zich vooral, zoal
niet uitsluitend, met Algerije zou bezig houden. Vooral de Franse jeugd
heeft haar onverschilligheid tegenover de Algerijnse oorlog nu wel
definitief afgelegd. Zeker is, dat de oorlog, die dinsdag zijn zevende
jaar ingaat, een beslissende fase nadert.
Rel voor en in zaal
van Mutualité
Over de ongeregeldheden kan het vol
gende worden medegedeeld:
In Parijs zou aanvankelijk een bijeen
komst voor „vrede in Algerije door
onderhandelingen" belegd worden op de
Place de la Bastille. De organisatoren
waren de Unie van Franse studenten en
verscheidene vakbonden van leerkrach
ten.
Nadat verscheidene extreem-rechtse
organisaties hadden meegedeeld even
eens in de omgeving van Bastille tegen
betogingen te zullen organiseren, verbo
den de autoriteiten de bijeenkomst. De
organisatoren kregen echter de beschik
king over de zaal van de Mutualité, die
circa 3.000 personen kan bevatten. Tegen
het tijdstip van de aanvang van de ver
gadering bevonden zich ca. 15.000 per
sonen bij het gebouw. Reeds verschei
dene malen was het tot botsingen ge
komen tussen leden van de ordedienst
en tegenmanifestanten, die zich toegang
tot de zaal wilden verschaffen, toen een
aantal „Algerije is Frans" schreeuwende
jongelui traangasgranaten tussen de
dicht opeengepakte menigte wierp.
Een half uur na de aanvang van de
vergadering bevonden zich ca. 3.000
mensen in de zaal en 20.000 erbuiten.
Ongeveer 3.000 agenten en brandweer
lieden waren in de omgeving geposteerd.
Personen die de bijeenkomst wilden
bijwonen kregen kort na de aanvang
geen toestemming meer om de politie-
cordons te passeren.
Na de aanval met traangasgranaten
chargeerde de politie om de menigte
voor het gebouw, die leuzen als „onder
handelingen" „vrede in Algerije" en
„weg met de oorlog" schreeuwde, te ver
spreiden. Enkele personen, onder wie
ook vrouwen, liepen ten gevolge van de
charges verwondingen op.
Granaten in de zaal
Zo was de toestand dus buiten de zaal.
In de zaal deed zich het volgende voor.
Drie jongelui, die achterin de zaal een
plaatsje hadden gevonden, wierpen plot
seling vier of vijf traangasgranaten
tussen het publiek. Zij werden door de
omstanders onmiddellijk gegrepen en
afgefost. Een van hen had een blauw
oog
Eisenhower naar
Parijs (NAVO)?
(Van onze Parijse correspondent)
In diplomatieke dringen in Parijs
wordt sinds gisteren ernstig rekening
gehouden met de mogelijkheid dat pre
sident Eisenhower persoonlijk aanwe
zig zal zijn bij de jaarlijkse minister
conferentie der zestien NAVO-landen-
den, die voor 16 december a.s. hier ter
stede op het programma staat. De komst
van Ike, wiens opvolger in het Witte
Huis 8 november dooi het Amerikaan
se volk wordt aangewezen, maar die pas
in januari zijn nieuwe ambt aanvaarden
zal, zou zowel uit persoonlijke als uit po
litieke motieven kunnen worden ver
klaard. Eisenhower zou door zijn komst
nogmaals willen onderstrepen welk ge
wicht Amerika en hij persoonlijk aan
de Atlantische alliantie blijven hechten.
En die gelegenheid zou hij dan tevens
te baat kunnen nemen om persoon
lijk afscheid te nemen van de leiden
de Westerse staatslieden en van het
militaire opperbevel van de troepen in
Frankrijk, waarover hij tijdens en na
de laatste oorlog de hoogste verant
woordelijkheid gedragen heeft.
VERANDERLIJKE
BEWOLKING
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Veranderlijke bewolking met hier en
daar enige regen. Weinig verandering in
temperatuur. Aanvankelijk zwakke tot
matige, later matige tot vrij krachtige
zuidoostelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
29 OKTOBER
Zon op: 7.29 uur; onder: 17.18 uur.
Maan op: 15.24 uur; onder: 1.10 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10.46 en
23.27 uur.
Laagwater te 652 en 18.38 uur.
Dit nummer bestaat uit 28 pag.
Op het tijdstip dat de vergadering
die slechts een uur duurde was afge
lopen, had de politie de menigte buiten
het gebouw verspreid, door de mensen
in zijstraten en stations van de onder
grondse te drijven. De straat was be
zaaid met glas van gesneuvelde winkel
ruiten. Ook enkele politiemannen liepen
verwondingen op. De prefect van de
Parijse politie, Maurice Papon, had zijn
manschappen opdracht gegeven niet
zachtzinnig op te treden.
De tegenmanifestanten behoorden tot
de extreem-rechtse „Jeune Nation', de
Nationale Unie van Oudstrijders in
Noord-Afrika en de Parijse studenten
federatie, een dissidente groepering.
Ook elders incidenten
In Marseille werd in talrijke
fabrieken en spoorwegwerkplaatsen het
werk neergelegd. Een delegatie van de
stakende arbeiders werd op het stadhuis
ontvangen. Een bijeenkomst voor vrede
in Algerije in Lille (Rijssel) werd door
ca. 3.000 personen, overwegend jongeren,
bijgewoond. Een groep rechts-georiën-
teerde studenten, die de eerste spreker
met kreten „Algerije Frangaise" onder
brak werd de zaal uitgewerkt. In Lille
werd, evenals 's middags in Duinkerken,
gestaakt.
In Angers joeg de politie enkele
duizenden personen, die na een verga
dering wilden demonstreren met traan
gas uiteen. Verscheidene betogers wer
den gewond, van wie een ernstig.
In R e n n e s woonden 4.000 personen
een bijeenkomst bij, die zonder inciden
ten verliep. In Nantes bleven botsingen
ook uit, hóewei ca. 90 procent van de
arbeiders der fabrieken en scheepswer
ven het werk had neergelegd. Een bij
eenkomst in Rouen werd verstoord door
traangasgranaten en gevechten tussen
linkse en rechtse groepen.
In Lyon verhinderde de politie met
traangas en barricades ca. 4.500 betogers
naar het centrum van de stad op te
trekken. Een staking in de belangrijkste
fabrieken
Jongen gedood door
pen nit scliiethamer
De bijna 18-jarige B. Matzinger is
gistermiddag in Amsterdam bij werk
zaamheden voor het aanleggen van een
lichtleiding, in het gebouw van Carlton,
om het leven gekomen.
De jongeman was in een zgn. kruip
ruimte tussen de vloer en plafond be
zig pennen in een muur te bevestigen.
Hiervoor gebruikte hij een schiethamer.
Vermoed wordt, dat een pen uit de ha
mer is teruggeketst en de jongen in
het hoofd heeft getroffen. Het stoffe
lijk overschot is naar het Wilhelmina-
was voor 80 procent effectief, gasthuis overgebracht.
(Van onze parlementaire redacteur)
Het zal moeilijk zijn in de komende jaren voor het sterk toenemend
aantal studenten op de Universiteiten en Hogescholen plaats te vinden.
Daarom heeft minister Cals in de nieuwe Wet op het Wetenschappe
lijk Onderwijs de mogelijkheid willen openen eventueel studenten uit
te sluiten van de colleges indien zij niet binnen tv/ee maal de normale
tijd zijn geslaagd voor hun eerste examen. Met vuur heeft de minister
die bepaling gisteren in de Tweede Kamer nog verdedigd, maar het
heeft niet geholpen: met 49 tegen 76 stemmen is het geruchtmakende
artikel 60 verworpen, waarmee de studenten voor de tweede maal met
succes de principiële studievrijheid voor aantasting door minister Cals
hebben behoed.
Vóór artikel 60 stemden 32 leden van de PvdA, 13 van de KVP, 3
van de AR en 1 van de CHU. Tegen stemden alle leden van de VVD,
SGP, CPN, PSP, 27 leden van de KVP, 9 van de AR en 8 van de
CHU.
Laatste beroep
werkte niets uit
De tegenstanders verwachtten van de
door minister Cals voorgesteld maatregel
weinig nuttig effect omdat de boemel
student niet meer bestaat en de
maatregel niet zou gelden voor de
werkstudent. Bovendien werd er op at
tent gemaakt dat degenen die langzaam
studeren, later van grote betekenis kun
nen zijn voor de maatschappij. Men ge
loofde ook niet dat verwerping van arti
kel 60 over enkele jaren zal dwingen tot
strengere maatregelen.
Minister Cals verklaarde een verwer
ping van artikel 60 voor hem niet als
onaanvaardbaar te beschouwen. De
vrijheidsboom, die studenten in Delft
hebben geplant, zal niet bloeien, merkte
hij op in verband met een uitspraak
van een Franse filosoof dat een vrij
heidsboom alleen bloeit indien hij wordt
overgoten met het bloed van tirannen.
De minister vermoedde echter niet dat
de studenten hem daarvoor naar Delft
hadden uitgenodigd na afloop van het
debat.
Met klem sprak de minister tegen dat
artikel 60 de studie vrijheid zou aantas
ten. De vrijheid van studie staat voorop.
Artikel 60 zou alleen dienen om die vrij
heid van studie voor de vele komende
studenten te beschermen. De ervaring
is bovendien dat vele studenten, die
eigenlijk niet geschikt zijn voor het vol
gen van wetenschappelijk onderwijs, ja
renlang toch nog blijven meelopen, en
daardoor jaren verliezen alvorens een
andere richting te kiezen
De minister was overtuigd dat een
student, die door artikel 60 zou worden
getroffen, het verdient.
Koningin Juliana opende gister
middag in Den Haag het nieuwe
Rode Kruisziekenhuis. In een muur
van de hal metselde zij een koker
Een belangrijk argument voor artikel
60 vond minister Cals dat de bepalingen
daarvan kunnen en worden toegepast
bij bijzondere Universiteiten en Hoge
scholen. Daarom meende hij dat het
voor de gelijkwaardigheid van het open
baar en het bijzonder onderwijs nood
zakelijk is. dat dc eventuele beperking
van het volgen van het wetenschappelijk
onderwijs ook aan de Rijksuniversiteiten
mogelijk moet zijn.
Enorme investeringen
Er zijn na de oorlog reeds enorme
bedragen in de Universiteiten en de
Hogescholen geinvesteerd. In 1948 be
droegen de investeringen nog twee mil
joen gulden, en nu honderd miljoen gul
den per jaar. Naar verhouding zijn de
wetenschappelijke staven aanzienlijk
meer uitgebreid dan de aantallen stu
denten op de Universiteiten en Hoge
scholen. Het Nederlandse volk brengt
daarvoor grote financiële offers en dan
mag de Kamer niet de misvatting steu
nen dat de studenten volkomen vrij
mogen zijn in het tempo van him studie.
Durf een wijs besluit te nemen, sprak
minister Cals tenslotte tot de Kamer.
Maar artikel 60 werd met een veel gro
tere meerderheid verworpen dan de ver
wachting was omdat vooral het aantal
tegenstanders in de KVP-fractie aan
zienlijk groter bleek dan men had ver-
moejl.
De studenten hebben met hun actie
succes gehad en gewonnen, maar de ver
liezer, minister Cals, heeft gisteravond
sportief de Delftse studenten telegra
fisch gelukgewenst De studentenactie
ging hoofdzakelijk van Delft uit.
met een oorkonde in. Zij gebruikte
daarbij de troffel, welke Koningin
Emma hanteerde in 1922 bij het
leggen van de eerste steen voor het
eerste Rode Kruisziekenhuis aan de
Sportlaan.
SWAN GEEFT
DE MODE AAN
IN ZAKDOEKEN I
Advertentie
Officiële dealei van:
VERF VAN VETTEWINKEL
TOKION LAKKEN
VALSPAR AUTOLAKKEN
WIENESE LADDERS
SPHINX KWASTEN
Ook verhuur van
KLIM- STEIGER
MATERIAAL
De politie
Soekorno kan nu
niet meer terug
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Abdoel Rahman, de premier van
Malakka, is er voor beducht, dat
Indonesië een aanval op Nieuw-
Guinea zal doen. Tijdens een lunch
van de persclub te Washington
vroegen wij of de premier de in
druk had, dat Indonesië tot agres
sie zou overgaan. Abdoel Rahman
antwoordde, dat hij bevreesd was
dat iets dergelijks zou gebeuren.
De Indonesische regering zou haar
eigen bevolking zo zeer hebben opge
stookt. dat het thans moeilijk zou kun
nen zijn een actie weer ongedaan te
maken.
Onverdedigbaar
Nederland zou. naar de mening van
de spreker, nooit in staat zijn dat ge
bied te verdedigen. De premier bieek
vooral beducht te zijn voor een mili
taire actie, omdat de communisten daar
stellig van zouden profiteren Hij be
schouwde het als een heilige taak ieders
medewerking te zoeken, ten einde het
uitbreken van een oorlog te verhinderen.
Indien de communisten zich in deze
affaire zouden mengen, dan vreest Ab
doel Rahman, dat dit zeer nadelig zou
worden voor Malakka, dat jaren lang
actie in het woelige
Parijs.
LAMMnrtM ARK 1 o uóiDEN TELEFOON J3909
Verkoop uitsluitend engros
Advertentie
tegen de communisten heeft gevoch
ten.
Spreker wees er overigens op, dat
mer in Malakka tot de conclusie is
gekomen, dat het communisme beter
bestreden kan worden door de bevol
king voedsel en kleding te verstrekken,
dan door op de communisten te schie
ten.
Sceptisch
Inmiddels is enig scepticisme ten aan
zien van Malakka's initiatief tot be
middeling wel gerechtvaardigd. Ook al
heeft de premier zijn plan nog niet
uit de doeken gedaan, men mag toch
wel veronderstellen, dat hij zo veel mo
gelijk zal handelen in de geest van
Indonesië, dat zijn naaste buur is.
De grote vraag is daarom, of in het
plan van Abdoel Rahman de bevol
king van Nieuw-Guinea inderdaad na
verloop van tijd het recht krijgt ever
de eigen definitieve status te beslissen.
Voor Nederland is dit punt zeer essen-
j Fabrieksnieuwe toestellen In gesloten
verpakking, 43 cm. automatisch, foto-
elektrische cel. volle fabrieksgarantie.
Alléén by ons:
f 495.—.
53 cm. vanaf f 735.—.
HAAST U. Door onze enorme verkoop
nog slechts een beperkt aantal.
T.V -EXPERTS
MORSSTRAAT 20 - TEL. 33975
LEIDEN.
tieel, terwijl Indonesië juist uitgaat van
het standpunt, dat de bevolking an
Nieuw-Guinea geen keus meer heeft,
daar dit gebied Indonesië zou toebe
horen.
Uit Het Leidsch Dagblad van
i 29 October 1860:
(Brievenbus).
Mijnheer
Ik wou wel graag stollisistee-
ren naar een baantje als Stads
Bode. want ik zou dat voor mijn
huisgezin best kunnen gebrui
ken; - zoo twaalf gulden vast
alle week en wat er dan nog af
valt, is toch -plezierig en geeft
een nroote gerustheid tegen den
winter. Maar nu weet ik niet.
wat er wel voor gekend moet
worden. Ik docht, als men maar
hard loopei ken. fatsoenlijk ge
kleed en beleefd voor iedereen -
behoorlijk lezen en schrijven
ken, - geen sterken drank
drinkt, altijd vif en klaar b\)
nacht ofte dag, - dat men dan
een beste bode is.