„Wij moeten ons land veilig maken"
Opnieuw staat Tuindorp
Oostzaan onder water
WEERBERICHT
Denk in verkeer niet slechts
aan eigen rechtook aan plicht
LEVENSLANG VOOR SS-ERS
UIT KAMP SACHSENHAUSEN
leutvs
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 12 OKTOBER 1960
No. 30174
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Koningin Juliana voor radio
Kies in de eerste plaats de wijste partij!
Ter gelegenheid van de bezinning op de verkeersveiligheid, heeft Koningin
Juliana vanmorgen voor de radio de volgende toespraak gehouden:
„Alle verkeer neemt toe, alle middelen van vervoer nemen toe. Het aantal
ongelukken wordt voortdurend groter, en de strijd daartegen wordt intenser. Wat
van dit alles neemt het sterkste toe? Op het ogenblik komen de ongelukken flink
opzetten in dit vreselijke gevecht om de weg.
In de laatste vijf jaren bij elkaar zijn er door verkeersongevallen uit ons midden
door de dood heengegaan meer dan 8000 personen, dat is een getal, gelijk aan heel
de bevolking van Bolsward. En ernstig gewond werden daarbij ruim 113.000
mensen, een aantal ongeveer gelijk aan heel de bevolking van Arnhem of Breda.
Daarbij is 1960 nog niet inbegrepen, maar dit zal waarschijnlijk een bijzonder
zwart jaar blijken te zijn.
Om met Vondel te spreken: ,wie zal
d'ellende en 't jammer noemen". Want
wie zal ooit beschrijven wat er op de weg
gebeurd is wat er omgegaan is in alle
mensen die bij een ongeluk betrokken
zijn geweest, en in het bijzonder in hen,
die het ons niet meer navertellen? Som
migen zijn bij verrassing door de dood
overvallen, anderen hebben zichzelf niet
geteld en hun leven gegeven om een
kind, of een mens, te redden.
Wij denken aan het ontzaglijke leed
dat in zoveel levens ontstond. Ook den
ken we aan het afschuwelijk zelfverwijt,
waarmee sommigen moeten verder leven,
omdat ze het instrument zijn geworden
om het leven van een ander te beëindi
gen of te ruïneren.
Ja, wij zijn op de wereld Om elkaar bij
te staan en wij willen ons ook graag ver
antwoordelijke wezens voelen. Dan moe
ten wij toch niet vergeten wat de prijs
kan zjjn voor het zich laten verleiden
tot onsportieve dingen, zoals b.v. een
weliswaar heerlijk gevoel van snelheid
te hebben maar daar waar dat niet
verantwoord is 'of een record te halen
op de weg wat toch nooit zuiver is
omdat de weg geen circuit is, of te grote
haast hebben: wie gauw wil aankomen
kan trachten wat eerder op pad te gaan,
of ook een eigenwijs niet meespelen
met de algemene spelregels van het ver
keer. Bovendien is het altijd onverstan
dig, zichzelf te overschatten of zijn auto
of motor of bromfiets, of zo maar aan te
Zwaar stormweer op
de Noordzee
Het zware stormweer-windkracht 8 tot
9 op de Noordzee, dat tot gevolg had
dat alle loodsdiensten voor de Neder
landse zeegaten en havens moesten wor
den gestaakt, heeft in de afgelopen
nacht ook het onder Liberiaanse vlag
varende en in Cardiff thuisbehorende
vrachtschip „Xmas" in ernstige moei
lijkheden gebracht. Het 4.164 ton meten
de schip dreigde gisteravond op de
noordpunt van Texel bij Eierland te
stranden. De motorreddingsboot van
Den Helder en de zeesleepboten „Dog-
gersbank" en „Nestor" snelden de
„Xmas" te hulp. Ongeveer 11 uur gister
avond kan het schip achteruit uit de
Nederlandse kust draaien.
Ter hoogte van het Molengat bij Den
Helder moest het schip vanmorgen om
streeks acht uur om sleepboothulp vra
gen. De „Nestor", die ter plaatse was
gebleven, bood via signalen assistentie
aan, welke werd geaccepteerd op basis
Lloyds open form. De „Xmas" dreigde
toen al in de Haaksgronden bij en
Helder te verdagen. De Nestor trachtte
omstreeks kwart over acht onder leiding
var. kapitein Bronswijk uit IJmuiden op
de zware zeeën vast te maken.
Twee andere zeeslepers de „Simson"
en „Stentor" eveneens uit IJmuiden, die
gistermiddag op 180 mijl ten noorden
van IJmuiden de ruim 12000 ton meten
de met machineschade ronddrijvende
Noorse tanker „Polartank" hebben vast
gemaakt, vorderden in het stormweer
langzaam in de richting van IJmuiden.
Ondanks dit slechte weer konden de
zeeslepers een vaart van vier mijl met
het schip lopen. De sleep wordt morgen
ochtend in IJmuiden verwacht.
De zeesleepboot „Nestor" is er vanmor
gen om negen uur in geslaagd in storm
weer een verbinding tot stand te bren
gen met het onder Liberiaanse vlag va^
rende vrachtschip „Mas", dat op de
Haaksgronden bij Den Helder dreigde
te stranden. De „Nestor" van N.V. bu
reau Wijsmuller sleep de „Mas", die niet
geladen is en die onderweg was van
Cardiff naar Bremen, dieper in zee. De
vaart is ongeveer drie myl. De „Nestor"
zal de „Mas" voorlopig voor reparatie
naar een Nederlandse haven, vermoede
lijk IJmuiden, brengen. Evenals de sleep
van de „Polartank" met de zeeslepers
„Simson" en „Stentor" kan de ,Mas"
gesleept door de „Nestor" in de loop van
de morgen te IJmuiden worden ver
wacht.
VRIJ KOUD
Pe Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Half tot zwaar bewolkt met plaatselijk
enkele buien. Meest matige wind tussen
noordwest en west. maar aan de kust
aanvankelijk nog krachtige tot harde
noordwestelijke wind. Vrij koud.
aakt
(Opgemaa!
te
11.15 uur).
13 OKTOBER
Zon op: 7.01 uur; onder: 17.51 uur;
Maan op: uur; onder: 14.44 uur;
Hoogwater te Katwijk te 8.50 en 21.20
uur;
Laagwater te 4.07 en 16.28 uur,
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
nemen dat alle anderen goed rijden en
wèl verstandig en voorzichtig zijn.
Het is eigenlijk alleen maar sportief, om
onderweg steeds de anderen te respecteren
ook in hun tekortkomingen, en om zich
geheel op het verkeer te concentreren,
en om ook niet op weg te gaan, tenzij
men voelt dat men dat kan doen.
Het is ook dom, alleen op zijn rechten
te staan. De weggebruiker heeft zeer
zeker zijn rechten en zijn plichten, maar
hij komt slecht terecht, als hij alleen
aan zijn eigen recht denkt: zijn plichten
zijn immers hetzelfde als de rechten van
de anderen. Het is altijd in het leven het
beste om de wijste partij te zijn, speciaal
waar er risico in het spel is. Want, wat
moet men in de eerste plaats handha
ven: zijn recht, of zijn leven, plus dat
van anderen?
Als men de wijste partij en dus
eigen recht niet boven alles heeft ge
kozen, dan blijft men van schuldgevoel
gevrijwaard, en kan men bovendien nog
vaak de fouten van anderen opvangen.
Dat geeft een beter soort voldoening dan
een onzuiver wegrecord.
De grote weg lijkt bij uitstek de plaats
waar men sportief zou moeten zijn. Rij
den met auto, motor of bromfiets is im
mers een heerlijke sport met zijn
eigen moeilijkheden, die opgelost moeten,
en met zijn eigen eer, die er mee be
haald kan worden.
Waarom dan is men op de weg zo
vaak niet sportief?
Als men aan de aantallen verkeers
ongelukken afleest, hoe er in een land
gereden wordt, dan spijt, het mij ont
zaglijk te zien, dat Nederland niet tot de
kopgroep der besten behoort en zelfs nog
wel een eind daarachter aan komt.
Als de beschaving van een land ergens
uit zou kunnen blijken, dan zou het toch
wel zjjn uit het gedrag op de weg. Hier
nu blijkt keihard een gebrek aan besef
bij ons. dat we hier voor elkaar een vei
lig land moeten maken om in te wonen.
Laten we steeds tegen onszelf zeggen:
„Ken jezelf,
ken je auto
kijk uit naar de anderen
want ik ben mijn broeders hoeder."
Oostduitse actie
tegen West-Berlijn
(Van onze correspondent in Bonn)
Sedert enkele dagen weigeren de Oost
duitse autoriteiten om het transitover-
keer van communistisch Oost-Europa
naar West-Berlijn op de normale wijze
te behandelen.
In West-Berlijn weet men nog niet of
het hier om een algemene nieuwe Oost
duitse actie gaat dan wel om wat inci
denteel communistisch gesar.
De Westberlijnse senaat (regering)
heeft gisteren de Westduitse regering te
Bonn op de hoogte gesteld van deze
Oostduitse handelssabotage. Het gaat
hier voornamelijk om cement, andere
bouwmaterialen en keramiek uit Polen,
Roemenië, Tsjecho-Slowakije, bestemd
voor Westberlijnse bouw- en andere be
drijven. Aan dergelijk materiaal heeft
communistisch Oost-Duitsland zelf een
groot gebrek
Veel kan een Oostduitse verhindering
van het hnndels verkeer niet om het lijf
hebben. Dit verkeer vormt namelijk
slechts een fractie van het gehele West
berlijnse handelsverkeer: West-Berlijn
exporteert per jaar voor een waarde van
twee miljard en importeert voor een
waarde van 850 miljoen mark.
Hartverscheurende verschrikkingen aan de
hand van getuigenverklaringen herleefd
(Van onze correspondent in Bonn)
Voor de Sachsenhausener SS-helden van galg, machinepistool,
karwats, knuppel en crematorium kende de officieren van Justitie van
de Düsseldorfer rechtbank gisteren geen genade. Hij eiste tegen de
zeventigjarige Böhm en de 56-jarige Höhn, beiden eens leidende figu
ren in het beruchte Duitse concentratiekamp Sachsenhausen, levenslang
wegens moord en voor elk nog eens vijftien jaar tuchthuis extra wegens
medeplichtigheid aan moord. Wegens medeplichtigheid aan moord
werd tegen de derde man in dit proces, de 50-jarige horlogemaker
Hempel, slechts tien jaar tuchthuis geëist.
Tijdens fusillades
speelde de muziek
In dit nu al drie weken durende pro
ces zijn nog eenmaal aan de hand van
verklaringen van 65 getuigen, allen eens
gevangenen in Sachsenhausen. de hart
verscheurende verschrikkingen uit dit
concentratiekamp de revue gepasseerd.
Hempel kwam daarbij niet zozeer in
het centrum der behandeling te staan.
Deze Düsseldorfse horlogemaker, die na
de oorlog tien jaar in een Russisch kamp
heeft gezeten, kwam er namelijk nog het
schappelijkst af. Getuigen wisten
Ook in West-Duitsland wordt
vandaag bijzondere aandacht ge
vraagd voor de verkeersveiligheid.
In Berlijn wordt een congres van
wegenwachters gehouden en hier is
voor de Gedachtniskirche een klok
opgesteld, die om de 37 minuten
luidt. In West-Duitsland valt na
melijk gemiddeld iedere 37 minuten
een dode in het verkeer
„slechts" te melden dat deze ex-SS-er,
bijgenaamd de „engel des doods" omdat
hij lijsten opstelde met namen van exe
cutiekandidaten, Russische soldaten had
mishandeld en had meegeholpen Russen
naar de executieterreinen te drijven.
Maar voor Höhn en Böhm - deze,
wrede bureaucraten des doods, die met
een huiveringwekkende neiging tot kil
le moordtechniek te werk zijn gegaan -
lag er een hele waslijst van misdaden.
Höhn, zo zeiden de getuigen, werkte ijs
koud en intelligent.
Menselijke trekken in de man had
men nimmer ontdekt, wat niemand ver
wonderde omdat juist deze ex-SS-offi-
cier een dergenen is geweest die een gro
te rol hebben gespeeld bij de vermoor
ding van tienduizend Russische krijgs
gevangenen in de herfst van 1941 in
Sachsenhausen. Daarbij kreeg de gevan
gene Lubbe, zo vertelde deze als getui
ge, de opdracht om tijdens de massale
fusillades ervoor te zorgen dat de gram
mofoon steeds goed bleef functioneren,
want op deze grammofoon liet men de
marsen en andere muziek spelen die de
schoten uit de machinegeweren en pis
tolen moesten overstemmen
Slot pag. 2
Leger in Argentinië
wil krachtiger actie
tegen extremisten
Officieren van de Argentijnse
land-, zee- en luchtmacht hebben
president Frondizi gisteravond ver
zocht de regeringspolitiek te her
zien en in het bijzonder krachtiger
op te treden tegen de communisten
en peronisten. Deze stap heeft in
Buenos Aires tot grote spanning
aanleiding gegeven.
Intussen schijnen de meningen
onder de strijdkrachten verre van
eensgezind te zijn. Volgens de
avondbladen zou het leger bereid
zijn deze kwestie tot het uiterste
door te drijven, terwijl daarentegen
de marine het gezag van de presi
dent zou blijven erkennen.
Een door de president bijeengeroepen
kabinetsvergadering werd afgelast, nadat
de minister van Oorlog, generaal
Rodolfo Larcher, aan president Frondizi
had medegedeeld hem in de komende
dagen over deze kwestie een memoran
dum te zullen doen toekomen.
President Frondizi nodigde in de loop
van gisteravond een aantal vooraan
staande politieke leiders voor overleg in
zijn ambtswoning uit.
Het ministerie van Oorlog heeft offi
cieel medegedeeld, dat de minister van
Oorlog, generaal Rodolfo Larcher, tijdens
een bijeenkomst met generaals in zjjn
ministerie, noodgedwongen zyn ontslag
heeft aangeboden. Na afloop van deze
bijeenkomst begaf hy zich onmiddellijk
naar president Frondizi om deze van
zijn besluit op de hoogte te stellen. Op
de minister, die het verzoeningsgezinde
element in het conflict tussen leger en
president vertegenwoordigt, was ernstige
kritiek geleverd door de generaals, die
generaal Montero, de man van de „harde
koers" steunen. Men verwacht thans,
dat het leger zijn druk op de president
zal vergroten.
Goedkope produktie
van materiaal voor
kernwapens....
De Verenigde Staten hebben'bij
West-Duitsland en andere landen
stappen gedaan om de geheimhou
ding betreffende een nieuw en
betrekkelijk goedkoop procédé
voor het produceren van materiaal
voor kernwapens te versterken, zo
heeft het Amerikaanse departe
ment van Buitenlandse Zaken be
kendgemaakt.
De methode die bekend staat als
het centrifugeprocédé zou, volgens
het ministerie, van invloed kunnen
zijn op controlemaatregelen inzake
ontwapening.
Eerder was ln persberichten verklaard
dat een Westduitse maatschappij een
gascentrifuge heeft geconstrueerd voor
het zuiveren van splijtbaar uraniumerts.
Volgens de Washington Post zou een
Amerikaans bedrijf al toestemming heb
ben gekregen om de installatie te im
porteren en tenminste dertien andere
landen zouden als kopers in de markt
zyn.
Het Amerikaanse ministerie verklaar
de, dat vertegenwoordigers van het
„State department" en de Amerikaanse
Op deze foto is nog eens dui
delijk te zien. wat er na de scheeps
ramp op de Rijn over is van de eens
zo trotse Deense veerboot ..Tina
Scarlett".
Harwich-boot had door
storm vertraging
De „Amsterdam", die op de lyn Hoek
van Holland-Harwich vaart en gister
avond om 12 uur had moeten vertrek
ken heeft anderhalf uur vertraging ge
had Door de storm er heerste wind
kracht tien in Hoek van Holland kon
het schip met één sleepboot niet „slaags"
(in de juiste koers) gebracht worden.
Met behulp van een tweede zeesleep
boot, de „Tyne", is het schip om half
twee buitengaats gebracht, waarna het
zijn reis naar Engeland kon beginnen.
Commissie voor kernenergie in juli deze
en andere kwesties met Westduitse
functionarissen hebben besproken.
Volgens het departement had men
getracht de medewerking van een aan
tal andere landen te krijgen om te ver
zekeren, dat plutonium en andere kern
bij produkten van kernreactors niet voor
militaire doeleinden worden gebruikt.
Voor de praktische ontwikkeling van
het centrifugeprocédé 7.ün nog enkele
jaren nodig. Intussen werd al aandacht
geschonken aan regelingen ter verzeke
ring, dat dit procédé niet zal bijdragen
tot uitbreiding van het aantal landen,
dat kernwapens kan vervaardigen, aldus
het State Department.
Ditmaal is het hemelwater de oorzaak
Vele inwoners van het in februari
j.l. tengevolge van een dijkdoor
braak geteisterde Tuindorp Oost
zaan in Amsterdam, zijn in de af
gelopen nacht wakker geschrokken
toen zij bemerkten, dat het water
opnieuw hun woningen binnen
drong. Het waren met name de be
woners in de lager gelegen gedeel
ten van het tuindorp, in de omge
ving van de Kometensingel, die een
herhaling van de ramp in het be
gin van dit jaar vreesden.
Hun panische schrik maakte plaats
voor een gelaten toezien, toen de ge
alarmeerde politie constateerde, dat het
hemelwater ditmaal de oorzaak was. De
riolen konden de enorme regenval sinds
gisteravond elf uur niet meer verwerken,
waarna enkele straten en tuintjes in de
omgeving van de Kometensingel blank
kwamen te staan. Omstreeks twee uur
drong het water zelfs vele woningen
binnen. De bewoners namen onmiddel
lijk maatregelen om hun gloednieuwe
spulletjes in veiligheid te brengen.
Een putzuiger van de gemeentereini
ging werd gehaald, maar moest oiver-
richterzake terugkeren, omdat de capa
citeit van deze 1.000-literzuiger niet. op
gewassen bleek tegen de hoeveelheid
water. Het waterpeil in het getroffen
gebied van het Tuindorp is sinds februari
jongstleden nog niet normaal geweest.
Nu maar 15 cm.
Het water bereikte zijn hoogste stand
in de achter de Oostzanerdijk gelegen
Kometensingel. Een tiental laaggelegen
woningen en winkels, voornamelijk tus
sen de huisnummers 72 en 152, liepen
onder water. Dit. tussen de Oostzaner
dijk en het Orionplantsoen gelegen laag
ste gedeelte van Tuindorp Oostzaan,
werd in februari ji. ook het zwaarst ge
troffen. Toen stond het water tot de
dakgoten. Nu stond het nergens hoger
dan 15 cm. De straten en tuintjes waren
tijdens de ergste regenval een egale
watervlakte. Via schutsluizen trachtte
Publieke Werken vannacht het bedreig
de stadsgedeelte te ontlasten. De alleen
wonende, bijna 70-jarige heer Schaft
werd omstreeks 2 uur door de politie
uit zijn slaap gewekt en geevacueerd.
Het water stond in zijn laaggelegen
woning tot kniehoogte. Een motorspuit
van de brandweer pompte later de wo
ning leeg. De meeste bewoners van
Tuindorp Oostzaan hebben van de wa
teroverlast weinig gemerkt, ze sliepen
reeds toen de zware regenval gisteravond
omstreeks half twaalf begon.
Met emmers en lepels
Desondanks waren vele mensen de
hele nacht in de weer met het graven
van geulen en het bouwen van dam
metjes voor de deuren van hun wonin
gen en winkels. Zes weken geleden deden
ze hetzelfde, toen een wolkbreuk Tuin
dorp Oostzaan trof. Een uit Zeeland
afkomstige middenstander, die in 1953
de Zeeuwse watersnood meemaakte, vas
vannacht voor de negende maal in 6
jaar bezig om met emmers en lepels zijn
winkel aan de Kometensingel leeg te
hozen.
Enkele bewoners, die hun huizen nog
nauwelijks hebben hersteld van de wa
tersnood in februari j.l., vroegen zich
klagend af waarom de gemeente geen
kans ziet de riolering te verbeteren.
„We doen wat wc kunnen, maar het
is een moeilijk probleem", zei hoofdin
genieur Koot van de afdeling rioleringen
var. Publieke Werken, die met zijn me
dewerkers vannacht de noodzakelijke
maatregelen nam.
Omstreeks 5 uur zakte het water aan
zienlijk toen het voor een ogenblik even
droog was.
(Duet
Uit Het Leidscli Dagblad van 4
12 October 1860: a
Van twee buurtscholen in a
Drenthe hebben de hoofdonder- a
wijzers, die een bezoldiging van a
f. 225 's jaars genoten, hun ont- 4
slag genomen en elders weder
als hulponderwijzers een betere
plaatsing gekregen.
Laatleden Zaterdag zijn t
nabij Westminster Abbey te t
Londen proeven genomen met t
een omnibus, bestemd om, door t
paarden getrokken, over ijzeren t
sporen door Londen te loopen; f
het rijtuig is ingerigt voor 58 i
binnen en boven op zittende J
personer en de proefneming t
voldeed naar wensch. t
