tosca
Browne-Instituiit is voor Leiden
eerste „litteraire laboratorium*"
Verkeersovertredingen en
schoolverzuim
Zoek Uw bloembollen
gezellig zelf uit
Vlieiand's zelfbediening
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 7 oktober 1960
Derde blad no. 30170
4711 .TOSCA- PARFUM
van 2.95 tot 8.65
4711 >TOSCA<CREME en POEDER
voor huidverzorging
1.45, 1.55, 2.05, 2.95
4711 >TOSCA< TALC POEDER
voor lichaamsverzorging
In vaporisateur 3.90
A vulling 2.—,
in bus 2.75
Studieobject: cultuurhistorisch contact
Engeland-Nederland op letterkundige basis
In de na-oorlogse jaren is de materiële en ruimtelijke outillage van
de Universiteiten zeer sterk (zij het toch altijd nog veel te weinig)
uitgebreid. Dit was hoofdzakelijk het gevolg van de tomeloos groeiende
behoeften van de B-faculteiten. Over het algemeen hebben de A-
faculteiten, die zich bezig houden met wat de geesteswetenschappen
wordt genoemd, hun behoefte aan eigen instituten en aan materiële
outillage wel zien stijgen, maar daarop viel veel minder de aandacht,
vermoedelijk doordat object en vrucht van de in deze sfeer beoefende
wetenschappen minder spectaculair waren. Aan deze veel minder
klaarblijkelijke maar even urgente behoeften werd dientengevolge ook
minder tegemoet gekomen.
Het is buitengewoon verheugend, dat niettemin begrip voor deze
behoeften bestaat, en dat als een duidelijk bewijs daarvan gisteren in
Leiden het eerste „letterkundige laboratorium" officieel in gebruik kon
worden genomen: het Sir Thomas Browne Instituut, gevestigd in het
pand Rapenburg 82, behorende tot de litteraire faculteit, en ingesteld
op de studie van de Engels-Nederlandse betrekkingen in litteraire
geest met een brede cultuur-historische basis. Voorlopig richt het
instituut zijn aandacht voornamelijk op de periode van de tachtigjarige
oorlog, toen de betrekkingen tussen Nederland en Engeland zeer
intensief waren, waaruit weer tot de dag van heden te volgen onder
linge invloeden zijn voortgevloeid.
Nauwe betrekkingen
Het Sir Thomas Browne Instituut is
voortgekomen uit een reeks van toeval
lige factoren, vanzelfsprekend afgezien
van de algemeen dringende behoefte van
de A-faculteiten aan eigen research
centra en ontplooiing van studieterrei
nen.
Sir Thomas Browne, naar wie het
eerste Leidse „litteraire laborato
rium" is vernoemd.
Een van de voornaamste oorzakelijke
factoren was wel het staatsie bezoek van
Koningin Elizabeth en Prins Philip van
Engeland aan ons land, enkele jaren
geleden. Bij de organisatie van dit be
zoek werd prof. dr. A. G. R. Bachrach,
hoogleraar te Leiden voor de Engelse
letterkunde, belast met het organiseren
van enkele manifestaties die betrekking
hadden op de cultuurhistorische banden
tussen Nederland en Engeland in de
periode van Koningin Elizabeth, de tijd
van Shakespeare, de tyd van de Hol
landse vrijheidsstrijd en daardoor ook
de tijd van het intense Hollands-Engelse
contact door het verblijf van duizenden
Engelse militairen in ons land. Het bleek
toen, dat voor deze historische onder
werpen grote wetenschappelijke belang
stelling bestond.
Kracht uit zwakte
„Wij hebben toen geprobeerd, van onze
zwakte een kracht te maken," aldus ver
telde ons prof. Bachrach. In Nederland
kunnen wij in de studie van de Engelse
taal en letterkunde nimmer op interna
tionaal niveau op tegen de Engelsen zelf.
Maar deze studierichting kan in Neder
land wel degelijk op dit bredere niveau
wetenschappelijk veel waardevols pro
duceren, wanneer wij ons b.v. speciaal
richten op de onderlinge beïnvloeding
van Nederland en Engeland in deze
periode van sterk onderling contact,
aangezien wij onzerzijds de Nederlandse
cultuur van die tijd beter begrijpen en
anderzijds toegang hebben tot vele ar
chieven en bronnen, die voor de Engelse
wetenschapsbeoefenaren moeilijk of niet
te bereiken zijn.
In eerste instantie richt de werkzaam
heid van het instituut zich dus op de
cultuur-historische betrekkingen in
grote lijn en in detail tussen beide lan
den in genoemde periode. De eerste tien
jaren kan het instituut het daarmee
doen, want ononderzocht en onbeschre
ven en ongecatalogiseerd materiaal op
dit gebied is er nog ten overvloede. Het
is zelfs zo, dat het in Leiden aanwezige
materiaal eigenlijk al voldoende is voor
wetenschappelijke arbeid gedurende de
eerste vijf jaren.
Maar het instituut richt zich niet al
leen hierop. Het heeft een eigen weten
schappelijke taak, die voorlopig wel zo
goed als uitsluitend hierop gericht zal
zijn, maar het heeft ook een taak in het
hoger onderwijs. Het is de bedoeling,
dat daarvoor geïnteresseerde studenten
in de Engelse letterkunde ingeschakeld
worden in het basisonderzoek van het
instituut, hier de methoden van het lit-
terair-historisch onderzoek leren ken
nen, maar ook in het kader van dit in
stituut b.v. een eigen onderzoek voor een
dissertatie kunnen doen.
Thomas Browne
Het instituut is vernoemd naar de
Engelsman Sir Thomas Browne, die in
de zeventiende eeuw veel belangstelling
voor de Nederlandse cultuur en de
Nederlands-Engelse betrekkingen heeft
geloond, die In Leiden is gepromoveerd
tot doctor in de medicijnen, en op letter
kundig terrein belangrijke publikaties op
zijn naam heeft staan. In de vertaling
en verspreiding van zijn werken heeft
Leiden indertijd een grote rol gespeeld
Hij was een van de meest tolerante
wetenschapsfiguren van zijn tyd, de zeer
intolerante tijd van Cromwell. Ook dit
laatste heeft ertoe bijgedragen, dat Lei
den, toen en nu befaamd om tolerantie
ondanks sterke eigen opvattingen, thans
dit Engelse litteraire researchinstituut
naar hem heeft genoemd
Grote steun
van vele zijden
Het college van curatoren heeft voor
zover dit mogelijk was grote medewer
king betoond bij het tot stand komen
van het universitaire instiuut. Het
wordt via de Leidse Universiteit door
het Ryk gefinancierd.
In materiele zin hoopt men de vruch
ten van de wetenschappelijke arbeid in
het instituut te kunnen vastleggen in
een reeks publikaties. waarvoor de
Stichting Zuiver Wetenschappelijk On
derzoek subsidies verleent naast finan
ciële steun van het Leidse Universiteits
Fonds. Shell Nederland, en andere in
stanties. De British Council heeft toe
gezegd, jaarlijks voor enkele honderden
guldens litteratuur te zullen verschaffen.
Symbolisch werd gisteren tijdens de
openingsplechtigheid de eerste schenking
gedaan in de vorm van een uit 1614
stammend boekwerk van John Stow.
Nauwe samenwerking bestaat voorts
met Oxford University, en met de Uni
versiteitspers te Leiden en Oxford. Deze
samenwerking met Oxford vloeit mede
voort uit de nauwe contacten, die in
de periode van de tachtigjarige oorlog
tussen Leiden en Oxford hebben bestaan
Eigenlijk is Leiden, wanneer men de
contacten van dit wetenschappelijk
centrum met onze buren over de Noord
zee in de zestiende en zeventiende eeuw
in aanmerking neemt, de enige plaats
waar een instituut van deze aard in
Nederland met recht gevestigd kan
worden.
De belangstelling voor het werk van
het instituut is niet slechts tot de let
terkundigen beperkt: cultuurhistorici en
velen uit andere wetenschappen heb
ben reeds interesse getoond naast het
verlangen om tot een intensieve samen
werking te komen.
is ontwikkeld. Hij zag de opening van
dit instituut als een bewijs daarvan: een
bescheiden begin weliswaar van de be
vrediging der behoeften van de A-facul
teiten, maar toch een begin dat veel voor
de toekomst deed verwachten.
De vertegenwoordiger van de British
Council de heer Hugh Paget herinnerde
in zijn korte toespraak aan de nauwe
betrekkingen tussen zijn en ons land, die
wel eens verstoord werden door wat wij
oorlogen plegen te noemen maar in
wezen als niet ernstiger beschouwd
moest worden als „meningsverschillen".
Na de kunst van het ..understatement"
aldus in woorden getoond te hebben
deed hij dit materieel door wat hij
noemde een „klein geschenk" aan te
bieden, dat in werkelijkheid een kostbaar
boekwerk, was, de reeds genoemde „An
nals of England" van de hand van
J. Stow uit 1614 in een zeer oude uitgave.
Prof. Bachrach dankte tenslotte de
aanwezigen voor hun belangstelling, de
medewerkers bij de tot standkoming van
het instituut voor hun arbeid en zijn
medewerkers voor hun aandeel in de
verwezenlijking van de opzet.
Na de toespraken bezichtigden de
aanwezigen in groepjes het instituut,
waarin een kleine expositie was inge
richt van enkele zeer kostbare en koste
lijke werken, die incidenteel illustreer
den hoe nauw de betrekkingen tussen
Nederland en Engeland in het verleden
zijn geweest en welke invloed deze con
tacten op de culturen der beide volkeren
hebben gehad!
Huzaar bij oefening om het
leven gekomen
Gistermorgen is op de Garderenseweg
nabij Garderen een ongeluk gebeurd,
waarbij onze stadgenoot. de 19-
jarige dienstplichtig huzaar J. Tuithof
om het leven is gekomen.
Bij een inhaalmanoeuvre tijdens een
kaartleesoefenimg van het 41ste tank
bataljon uit Amersfoort is een jeep
met drie inzittenden over de kop gesla
gen. Het slaohtoffer. dat ongehuwd was.
was op sl-ag dood.
De beide andere inzittenden, de
dienstplichtige huzaar P. H. J. van
Rooy uit Amsterdam en de dienstplich
tig 'huzaar W. J. van Amsterdam uit
Lisse, beiden ongehuwd, werden licht
gewond. Zij zijn ter verpleging in een
ziekeninriohiting opgenomen.
In de naam TOSCA ligt een wereld van feestelijke gedachten besloten.
Voor U die TOSCA gebruikt, voor U óók die TOSCA schenkt.
De liefelijke geur, dat vleugje geheimzinnigheid en romantiek, hebben
TOSCA tot een begrip gemaakt voor vrouwelijke verfijndheid.
4711»TOSCA«EAU DE COLOGNE
van 1.20 tot 27.10
Voor de Leidse Kantonrechter
Daar Leiden maandag in het teken
van de 3-oktoberfeesten stond, hielden
de kantonrechters gisteren hun ochtend
en middagzitting, teneinde niet al te
veel achterstand te krijgen in het grote
aantal zaken, dat nog op een berechting
wacht.
De deurwaardersrol bevatte inderdaad
weer vele zaken, die ten aanzien van de
ten lastelegging varieerden van ernstige
verkeersovertredingen tot enkele gevallen
van opzettelijk schoolverzuim, waarbij
het ditmaal zelfs tot een voorwaardelijke
hechtenisstraf kwam. Tot degenen, die
het als weggebruiker wat al te bont had
den gemaakt, behoorde o.m. een 51-
De opening
Tijdens de openingstoespraken, die als
gevolg van ruimtegebrek in het Snouck
Hurgronjehuis aan het Rapenburg wer
den gehouden, sprak de president
curator dr. J. E. baron de Vos van
Steenwijk zijn vreugde erover uit, dat
in de laatste decennia in Leiden de
studie der moderne talen blijkbaar goed
De heer Paget van de British
Council overhandigt prof. Bachrach
een kostbaar boek tijdens de ope
ningsplechtigheid van het Thomas
Browne Instituut. Dit boek maakte
onderdeel uit van de eerste boe-
li engift van de British Council.
(Foto L.D./Holvast)
Het pand Rapenburg 82, waarin
naast andere Universitaire instel
lingen ook het Sir Thomas Browne
Instituut is gehuisvest.
(Foto L.D./Holvast)
in
Mooie soorten - lage prijzen
NIEUWE RUN 50 - TEL. 20824
VROL WI NONTWIKKELINGSGROEr
LEIDSE VOLKSHUIS.
De Vrouwenontw kkelingsgroep" van
het Leidse Volkshuis is gistermiddag
haar winterprogramma begonnen met
de vertoning van de films „Crin Blanc"
en „De Rode Ballon" van Lamorisse.
„Crin Blanc" bracht de ongerepte land
streek van de Camarque in Z. Frankrijk
met haar wilde paardcnkiidden in beeld
Na de pauze werd de ..Rode Ballon"
vertoond In deze fihn heeft Lajnorls»
de Rode Ballon als vriend e van een
6-jar.g Parijs jongetje gemaakt. Op
boeiende wijze heeft hij zijn grondmo
tief verwerkt: het kind dat zijn eigen
wereld heeft.
De middag werd met grote belangstel
ling door een trouw opgekomen groep
bezocht,
jarige procuratiehouder uit Leiden, die
op 28 juni j.l. in de late avond in de
Breestraat met zijn auto een scooter in
haalde en deze daarna bijna van de
rijbaan „afsneed", waarna de uitwij
kende scooter op zijn beurt een brom
fiets in moeilijkheden bracht. Verdachte
rijden, veranderde hij van plan, want
scooter- en bromfietsrijder een geza
menlijke achtervolging inzetten en door
lichtsignalen de aandacht van verdachte
poogden te trekken. De bromfietser zag
kans verdachte opzij te komen, doch
moest toen snel afremmen, omdat ver
dachte ook hem door „snijden" in moei
lijkheden bracht. Hoewel verdachte aan
vankelijk linksaf het Levendaal op wilde
renden, veranderde hij van plan, want
toen de scooter hem van rechts was ge
naderd. week hy onverwachts naar
rechts uit met het gevolg, dat de scooter-
rijder „op de rem" moest gaan staan en
de achteropkomende bromfietser boven
op de scooter vloog. Verdachte ontkende
de drie ten lasteleggingen zonder meer.
Hij had niet gesneden en van een aan
rijding was hem aanvankelijk niets be
kend. Hij moest echter achteraf wel
toegeven, dat hij lichtsignalen had ge
zien en dat de beide achtervolgers tij
dens de rit op hinderlijke wijze om beur
ten tegen zijn auto hadden gebonsd met
hun vuisten. De officier, mr. J. A. L.
Brada, vond het een zeer vreemd geval
en kon de rijwijze van verdachte niet
bepaald normaal vinden op grond van
de zeer positieve getuigenverklaringen.
Hij eiste dan ook drie geldboeten van elk
f. 50 subs. 15 dagen, alsmede de voor
waardelijke ontzegging van de rijbe
voegdheid voor de tijd van 3 maanden,
proeftijd 2 jaar.
Verdachtes raadsman achtte de onge
oorloofde zwenkingen van zijn cliënt
niet bewezen, daar de getuigen zich mo
gelijk door emoties hadden laten lelden
en het geheel hadden opgeblazen. Hij
vroeg dan ook uiterste clementie, waar
bij ten minste de rijbevoegdheid buiten
het geding zou blijven. Verdachte zelf
voegde hier nog aan toe. dat z.i. iets on
rechtvaardigs in de hoge eisen school.
De kantonrechter, mr. W. de Koning,
was echter van oordeel, dat een ernstige
correctie zeker op zijn plaats was, daar
verdachte zich z.i. ernstig had misdra
gen. Hoewel hij de rijbevoegdheid dit
maal nog buiten het geding wilde laten,
vond hij een vonnis van driemaal f. 75
boete siibs. 3 maal 15 dagen alleszins
gerechtvaardigd.
Een 44-jarige chauffeur uit Rotterdam
en een 34-jarige transportondernemer
uit Leirmiiden stonden naast elkaar in
de verdachtenbank. Eerstgenoemde stond
terecht, omdat hij met zijn auto midden
op een kruispunt in de gemeente Alke
made op 't laatste moment rechts afsloeg,
welke manoeuvre tot gevolg had, dat de
transportondernemer, die metz'n vracht
auto achter de Rotterdammer reed, niet
meer wist wat te doen en een vry ern
stige aanrijding Volgde. De transport
ondernemer was ten laste gelegd, dat hij,
ondanks alles, te weinig afstand had
bewaard, terwijl het de Rotterdamse
chauffeur hoogst kwalijk werd genomen,
dat hy de voor het rechtsafslaande ver
keer bestemde inrystrook volkomen had
genegeerd. Beide verdachten deden el
kaar over en weer heftige verwijten,
daar de een vond, dat de ander met te
grote snelheid te dicht achter hem reed
en de ander van mening was, dat een
dergelijke manoeuvre op een kruispunt
„brokken" tot gevolg moest hebben. Na
een uitvoerig requisitoir, waarbij hij o.m.
de mate van schuld van beide verdach
ten onder de loep nam, eiste de officier
tegen de Rotterdamse chauffeur f. 60
boete subs. 12 dagen en tegen de Lei-
muidenaar f. 20 subs. 4 dagen. De raads
man van deze laatste gaf in een uitvoe
rig betoog als zijn mening te kennen,
dat zijn cliënt niet anders had kunnen
handelen en diens reactie zelfs zeer
voorbeeldig genoemd kan worden, daar
i hij nog heeft getracht met een uithaal-
manoeuvre een botsing te vermijden. De
j kantonrechter achtte de schuld van de
Leimuidenaar inderdaad ook zeer gering
en vonniste deze met f. 10 boete subs. 2
dagen. T a v. de handeling van de andere
verdachte was zyn oordeel echter minder
mild. daar deze z.i. zeer onverantwoor
delijk had gereden, temeer daar hem
genoemde inrijstrook ten dienste tond.
I Het vonnis m deze luidde dan ook f. 100
boete subs °0 dagen.
Tijdens een vorige zitting was een
43-jarige chauffeur uit Wassenaar niet
verschenen en werd hij bij verstek ver
oordeeld tot een geldboete, omdat hij
met zijn auto op Rijksweg no. 4 onder
Oegstgeest onverwacht naar links zou
zijn uitgeweken met het gevolg, dat een
..inhaler" in de heg terecht kwam. Daar
verdachte echter kon aantonen, dat zijn
ifwenifrheid destijds op ovorim'-'v be
rustte. werd het vonnis nietig verklaard
en stond hij derhalve thans persoonlijk
voor de balie teneinde de tenlaste
legging te betwisten. Verdachte voerde
aan. dat hij zich van geen kwaad be
wust was en eerst later vernomen had,
dat hij een zwenking naar links zou
hebben gemaakt, hetgeen hij echter
direct pertinent had ontkend.
Nu verklaarde een der getuigen, dat
verdachte zwenkte toen de andere auto
bijna naast hem opreed, terwijl een
andere getuige daarentegen van mening
was, dat de „inhaler" zeker nog 30
40 meter van verdachte's auto was ver
wijderd. Ondanks deze tegenspraak eiste
de officier f 100 boete subs. 20 dagen,
omdat z.i. het feit opzichzelf t.w. de
gewraakte zwenking voldoende be
wezen kon worden geacht en dit een
zeer kwalijke manoeuvre was geweest.
Door de frappante tegenspraak der ge
tuigen, achtte de kantonrechter, mr. De
Koning, het feit allerminst wettig en
overtuigend bewezen, op grond waarvan
hij dan ook tot een vrijsprekend vonnis
kwam.
In de zaak tegen een 22-jarige Leidse
dameskapper, die terecht stond, omdat
hy nabij het kruispunt Pelikaanstraat-
Haarlemmerstraat met zyn scooter een
stilstaande wielrijder zou hebben aan
gereden, deed zich het ongewone geval
voor. dat de verklaring van de bena
deelde partij ter zitting de kapper re
gelrecht een onslag van rechtsvervolging
bezorgde, hoewel dit allerminst in de
bedoeling van die partij lag. De wiel
rijder-getuige had n.l destijds tegen de
politie verklaard, dat hij op bedoelde
hoek stilstond en toen werd aangereden.
Ter zitting echter verklaarde hij on
der ede derhalve dat hy aanvanke
lijk wel had stilgestaan met één voet
nog op de grond om een auto voor
rang te geven, doch daarna het kruis
punt was overgestoken en bijna bij de
hoek rijdende door de van rechts ko
mende scooter was aangereden.
„Dan mag U van geluk spreken, dat
U hier niet als verdachte staat, want U
heeft dus de scooter geen voorrang ver
leend", aldus de reactie van de kanton
rechter.
De kapper keerde, in tegenstelling tot
de wielrijder, uiterst voldaan huiswaarts.
Nadat een 20-jarige landarbeider uit
Noordwijk 's morgens zijn rijexamen had
afgelegd, huurde hy reeds 's middags
een auto en maakte een ritje door
Noordwijk. In een bocht op de Nieuwe
Zeeweg naderde een wielrijder en deze
bracht verdachte dusdanig „van de
wijs", dat hij uit de bocht vloog en een
lantaarnpaal deed „sneuvelen".
E>e vraag of hij desondanks voor het
rijexamen was geslaagd, moest verdachte
ontkennend beantwoorden, hetgeen de
magistraten zeer toejuichten, daar ver
dachte er voorlopig beter aan deed niet
achter het stuur van een auto te gaan
zitten. De eis t.a.v. het ontbreken van
een rijbewijs luidde f50 subs. 10 dagen,
terwijl het sneuvelen van de lantaarn
paal eveneens op een eis van f 50 subs.
10 dagen kwam te staan. Verdachte
vroeg uiterste clementie, daar hij èn de
schade t.a.v. de lantaarnpaal (f315) en
de toegebrachte schade aan de huur
auto (f600) uit eigen zak moet betalen.
De kantonrechter gaf hem f20 korting
en vonniste met tweemaal f 40 sute.
tweemaal 8 dagen.
In een reeks van opzettelijke school
verzuimen, trok een aantal gevallen
nogal wat aandacht en kregen de ver
dachten van de magistraten weinig of
geen clementie. Zo stond een 42-jarige
Katwijkse grondwerker terecht, omdat
hij zijn leerplichtig zoontje de school
had laten verzuimen om op een logger
te kunnen aanmonsteren. Verdachte
voerde aan. dat de jongen thuis nogal
lastig was en o.m. had gezegd: „Als ik
niet naar zee mag, loop ik toch weg".
„Het geldelijk gewin zal bij U ook wel
een rol hebben gespeeld, want zonder
uw toestemming had de Jongen nooit
kunnen aanmonsteren", aldus de kan
tonrechter. De eis luidde ditmaal nog
f50 boete sub. 10 dagen, gevolgd door
een vonnis van f 40 boete subs. 8 dagen,
alsmede een ernstige waarschuwing voor
een recidive voor welk kind uit het
gezin dan ook.
Een 48-jarige plaatsgenoot van de
vorige verdachte stond voor eenzelfde
feit terecht Het geval was vrijwel iden
tiek tot de eis en het vonnis toe.
Een 36-jarige moeder uit Leiden stond
voor de derde maal terecht wegens on
geoorloofd schoolverzuim van een harer
kinderen De voorgewende ziekte bleek
op een verzinsel te berusten en al met
al achtte de officier het hoe langer hoe
moeilijker worden om deze moeder nog
iets bij te brengen in de opvoeding van
haar kinderen. Zijn eis wilde hij ditmaal
nog bepalen tot f 15 boete subs. 2 dagen,
alsmede een voorwaardelijke boete van
f25 met 1 jaar proeftijd De kanton
rechter wilde ech'er nipt, al te veel spa
ren. want hoewel hij de g^ldboet* op
f 10 subs. 2 dagen bracht, vonniste hij
tevens met 6 dagen voorwaardelijke
hechtenisstraf, proeftijd 1 jaar.
Een 51-jarige loswerkman uit Noord
wijk hoorde voor eenzelfde feit een ge
lijkluidend vonnis tegen zich uitspreken.
MORGEN COLLECTE
ntrprvnrcT..r"4«ivf,
Morgen ,vo. j. .n ju ze oen straat
collecte t.b.v. de dierenbescherming ge
houden. Zy. die zich voor deze collecte
enkele uren willen inzetten kunnen he
denavond en morgenochtend terecht in
het gebouw Rehoboth aan het Rapen
burg.
