Mariniers zochten weg naar Andoya
2,46 BESPAREN
Het misverstand speeldeals in
iedere oorlogeen grote rol
RYNBENDE'S
PROCO
Kerkelijk Leven
5 Zwarte Kippen beweren.
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 7 oktober 1960
Vierde blad no. 30170
Bepaald geen uitstapje!
Bij het krieken van tie ochtend aan land
Aan boord van Hr. Ms. „De Ruyter" Terwijl de Jannen bezig
waren een uitgebreid feest te bouwen in de cafetaria, kropen vijf-en-
veertig doodvermoeide mariniers in hun kooi. Goed, dat spontaan aan
geboden biertje ging er nog wel in, maar voor de rest hadden de
kerels alleen maar interesse voor droge kleren en een warm bed.
Aanleiding voor het feestelijk samenzijn was het feit, dat de tweede
acte van het maritiem manoeuvre-spel „Swordthrust" een goed einde
had gevonden en enkele dragers van de branie-kraag waren bevorderd.
En dan voorts nog te bedenken, dat van de 70ste breedtegraad werd
afgezakt naar de 52ste, oftewel „De Ruyter" huistoe vaarde, was het
alleszins begrijpelijk en aanvaardbaar, dat de van dienst vrijgestelden
er behoefte aan hadden, binnen de perken van het toelaatbare, eniger
mate te ontspannen.
De mariniers daarentegen hadden er
een klusje opzitten, dat bepaald géén
uitstapje was geweest! Voor hen begon
het aandeel in de oefening „Swordth
rust", toen de „De Ruyter", na het pas
sagieren in Trondheim, het anker weer
had gelicht en voor de tweede maal
koers zette naar de Lofoten. Met de
naam „Cooltime" was de landingsma-
noevre aan de Oost-kant van het eiland
Andoya aangeduid. En wéér gold de
order voor de gehele kruiser: „Ver
duisteren", het lopen van de oorlogs-
wacht en het volledig bemannen van
de radarposten. „Oranje", de partij
waartoe ons smaldeel behoorde, moest
trachten „Blauw", waarvan eenheden
van de NAVO-slagvloot deel uitmaak
ten, een hak te zetten. De comman
dant van de Noorse torpedojager „Oslo"
had zijn plaats moeten afstaan aan
zijn collega van de Engelse jager „Tyne",
die enkele Engelse detachementen ma
riniers aan boord had en nu keurig
in het kielzog van de „De Ruyter"
moest varen. De Amerikaanse destroyer
.Ellison" wiens silhouet voor allen al
zo vertrouwingwekkend was geworden,
zou in ons gezelschap blijven.
De weersomstandigheden mochten dan
al voor de niet zeevasten als ideaal
worden beschouwd, commandeur Bien-
tjes en zijn chef-staf Reitsma hadden
voor een succesvol verloop van de ope
ratie, toch liever gezien, dat er minder
Noorderlicht was geweest, de zee zich
wat ruwer had gepresenteerd en een
wolkendek het schijnsel van de maan
wat meer had verborgen. Zoals het nu
allemaal was, was verkenning van het
„vijandelijk" smaldeel, buiten de elek
tronische apparatuur om, voor „Blauw"
een bijzonder gemakkelijke opgaaf. „Ze"
en dat waren dan onze tegenstanders
hebben ons inderdaad ontdekt en zul
len ons door bombardementen van
vliegtuigen van uiteenlopend type en
torpedo-aanvallen in de praktijk wel
een behoorlijke veeg uit de pan hebben
gegeven!
Wij hebben ons getroost met de ge
dachte, dat de vliegtuigen van onze
partij, ook niet stilzaten en „Blauw"
ook menig bittere pil te slikken hadden
gegeven. Dat nu is het plezierige van
een oorlog op papier naast tal van
andere attracties dat „strijdende"
partijen nooit met stelligheid kunnen
verklaren, dat him aanval, het meest
effectvol is geweest. Dat maakt na
weken lang wikken en wegen, een
scheidsrechter uit.
In ieder geval heeft commandeur
Bientjes zich niets aangetrokken van
de onderschepte juichkreten van Blauw"
en koerste rustig op zijn doel af.
Zoals in een echte oorlog, heeft ook
in deze oefening het misverstand een
rol gespeeld. De opgaaf was, dat de
mariniers van de „De Ruyter" en de
„Tyne" een, volgens de regels van de
kunst, landing zouden uitvoeren op de
oostkant van Andoya. Daarmede zou
„Blauw" in de rug worden aangevallen
en er zou een begrijpelijke ver
warring ontstaan. De mariniers, onder
bevel van majoor Ruimschotel, zouden
moeten trachten een klein vliegveld te
bezetten en vervolgens, in samenwer
king met hun Engelse collega's, alle
strategische punten op het eiland die-
Het afdalen, met volle bepakking,
was voor de mariniers geen een
voudig karwei.
nen te bezetten. Een verkenning had
uitgewezen, dat de branding vrij sterk
was en een landingsmanoeuvre onder
deze omstandigheden zeker niet zonder
gevaar zou zijn.
De commandant van de „Tyne" wilde
dan ook liever van de uitwijkmoge
lijkheid gebruik maken en zijn mannen
aan land zetten in een klein vissers
dorp, dat over een redelijk haventje
beschikte. Commandeur Bientjes had
tegen deze wijziging der plannen geen
bezwaar. „Onze" mariniers evenwel voel-
„COOLTIME"
Vriend en vijand, te weten „Oran
je" en „Blauw", hadden elkaar ge
vonden in Trondheim, waar de
café's en bars bü de Nederlandse-
en Amerikaanse Jannen meer in
trek waren, dat de indrukwekkende
kathedraal.
„Swordthrust I", onderdeel van
de grote marinemanoeuvres, die dit
najaar onder de naam „Fallex 60"
over een uitgebreid gebied worden
gehouden, was ten einde en een
ieder was tevreden. Het passagieren
in het vriendelijke Noorse haven
stadje, betekende evenwel een
adem-pauzé in de op papier gevoer
de oorlog, tussen de NAVO-strijd-
krachten en een denkbeeldige bela
ger der Westerse vrijheid.
In de tweede fase, die de naam
had gekregen van „Cooltime" zou
het de beurt zijn aan de Neder
landse- en Engelse detachementen
mariniers, die zich aan boord be
vonden van Hr. Ms. „De Ruyter" en
de Engelse torpedojager „Tyne". Zij
hadden een landing uit te voeren
op het weinig herbergzame eiland
van de Lofoten. „Andoya". Over het
verloop daarvan vertelt onze spe-
1 ciale verslaggever aan boord van
1 Hr. Ms. „De Ruyter" in bijgaand
1 artikel.
den zich een tikkeltje gegeneerd. Nu
konden ze eens laten zien, wat zij
waard waren en nu zou het een simpel
reisje naar een Noors haventje worden.
Deze deceptie weerhield hen er echter
niet van om om tien uur in de avond
toch nog maar de extra warme-hap,
bestaande uit een stevige hutspot, te
nuttigen. Zo werd opgestoomd naar het
punt, dat de „Tyne' 'zo graag had ge
wenst. Daar aangekomen ging de „De
Ruyter" voor anker, waarna de schou
wen werden gestreken.
Ach, en het was er in die baai zo
heerlijk toeven.
Onder de door het Noorderlicht ver
lichte hemel, tekenden zich de con
touren af van de machtige rotsen van
het eiland. De maan goot zilverlicht
op het bijna rimpelloze wateroppervlak.
„Had ik nou maar. in plaats van die
spuit, mijn hengel meegenomen
verzuchtte een marinier. Toen het be
vel „in de schouwen". Doch de eersten
hadden nog maar nauwelijks een plaats
gevonden, of ineens kwam het bevel:
„Iedereen er weer uit.
Had de commandant van de „Tyne"
plotseling zijn bezwaren laten vallen?
Ja en neen. Het bleek, dat het andere
Engelse schip, de Rampart", die de
landingsvaartuigen en de rubberboten
voor de Royal Marines aan boord had,
niets wist van een wijziging der plan
nen en dus ook niet ter plaatse was
verschenen
De „Rampart" begreep maar niet,
waarom de „De Ruyter" en de „Tyne"
niet kwamen opdagen. Het is een wat
driftig gesein heen een weer tussen de
Engelse commandanten geworden, met
als resultaat, dat de ankers van onze
kruiser en van de Engelse destroyer
weer werden gelicht en ijlings koers
werd gezet naar de ongeduldig wach
tende „Rampart"
Met vreugde gingen de Hollandse ma
riniers weer ter kooi. Behalve, dat er
nu toch nog zou worden geland op de
gewenste wijze, lag er ook in het ver
schiet een tweede stevige hap, want
landen op „vijandelijk" territoir, doet
men nu eenmaal niet met een lege
maag
Bij het krieken van de ochtend zijn
de mariniers, Nederlanders en Engel
sen, in golven aan land gegaan. De
Engelsen waren door het gebruik van
de rubberboten en de landingsvaartui
gen bepaald in een gunstiger positie,
dan onze jongens. De schouwen konden
namelijk niet ver genoeg op het strand
worden gebracht, zodat de laatste me
ters, wadend door het ijskoude water
moesten worden afgelegd.
De denkbeeldige vuursteun van de
„De Ruyter" droeg er toe bij, dat de
opgegeven doelen werden bereikt door
de onzen. Met een vriendelijk land-
'M.
Klaar, voor, de actte. HCooltime?
WÊÊÊÊM
SOEKARNO WIL PROF.
DE QUAY NIET ONTMOETEN
President Soekarno heeft gisteren ver
klaard, dat hij niet bereid is de minis
ter-president van Nederland te ont
moeten.
Soekarno, die verslaggevers te woord
stond na een onderhoud van drie kwar
tier met president Eisenhower, zei dat
hij en de Amerikaanse president niet
over de kwestie van het westelijke deel
van Nieuw-Guinea hebben gesproken en
dat hij nog steeds wenst dat de rege
ringsleiders van de V.S. en de Sovjet-
Unie bijeenkomen.
Hij deelde mee Eisenhower te hebben
uiteengezet waarom de vijf neutrale lei
ders hun resolutie, waarin werd aange
drongen op contact tussen Eisenhower
en Kroesjtsjef, hebben ingetrokken.
President Eisenhowers verklaring,
waarom hij Kroesjtsjef niet wil ontmoe
ten, hadden Soekarno een duidelijker
beeld gegeven van de toestand, maar
toch blijft hij van oordeel dat de twee
bij elkaar moeten komen.
De woordvoerder van het Witte Huis,
Hagerty, heeft later meegedeeld, dat de
kwestie van de resolutie van de neutrale
landen ter sprake is gebracht, maar dat
er niet veel over is gezegd.
Soekarno is gisteravond weer naar In
donesië teruggevlogen.
Advertentie
een pittige 'jonge'
jonge
White Label dubbele klare
f 0.55 per literfles exclusief glas
schap en een mild klimaat werd men
evenwel niet geconfronteerd. Een dren-
serige regen heeft vriend en vijand,
vier lange dagen en vier lange nachten,
meer dan geplaagd.
De Nederlanders moesten zich con
centreren op punten, die in een uit
gestrekt moeras waren gelegen. Het
graven van een man-gat, dat nog enige
beschutting had kunnen bieden, behoor
de tot de onmogelijkheden. Als men
in dekking moest voor de aanvallen
van de Noorse „home-guard", dan was
er veel acrobatisch talent voor nodig,
om tenminste niet helemaal in het water
te liggen.
Toen de Engelse commandant het
bevel tot opmarcheren gaf, was men
tenminste verlost van de ongemakken,
die inhaerent zijn aan een bivakkeren
in een moeras. Op de hoger gelegen
plaatsen konden de slaapzakken worden
gebruikt, vuren worden aangelegd
zij het natuurlijk van bescheiden om
vang en kon warm voedsel, bereid
uit de noodrantsoenen, worden genut
tigd. Over de uitrusting van „onze"
mariniers waren de Engelsen enthou
siast; zij was dan ook beter, dan de
van de Royal Marines.
Of de operatie als zodanig is ge
slaagd, zal de „wash-up", de gedetail-
lereerde nabespreking in Portsmouth,
moeten uitwijzen. Vanzelfsprekend heeft
er hier en daar veel niet geklopt. Een
zwakke stee vormden de verbindingen,
waardoor enkele onderdelen verstoken
bleven van het verloop der operaties.
Leerzaam waren vooral de mogelijk
heden, die het eiland bood. om onder
erbarmelijke omstandigheden, in de
openlucht te bivakkeren en de kans,
om geimproviseerde aanvallen te onder
nemen. Met betrekking tot dit laatste
heeft majoor Ruimschotel zich niet on
betuigd gelaten.
Terwijl de mariniers zich theoretisch
vechtend een weg over Andoya zoch
ten, koerste het smaldeel, bedreigd door
aanvallen van „Blauw", zjjn weg door
de moeilijk te bevaren fjorden en be
gon daarmede aan het derde deel van
de oefening, te weten „Swordthrust II".
Morgen haarwassen met
crème shampoo met ei
Kijk ia de spiegel: nw haar lijkt jonger, ii
jonger ea van een ongekende scboooheid. Dit
is bec geheim ran de nieuwe Proco Crème
shampoo io tube Een totaal nieuwe shampoo
voor gezond en golvend haar.
PROCO—"1'1 1 mm
jcrème shampoo
3 - 7 met el
rék
Extra voordelig! 65-
/oldoendo voor ca. 8 wassing an
Nederland misnoegd
over Japanse film
(Van onze Haagse redactie)
De Nederlandse regering heeft zowel
aan de Japnse ambassadeur in Den
Haag als aan de regering te Tokio uiting
gegeven over haar misnoegen over de
film „Blanke huid en gele comman
dant", zo vernemen wij van het minis
terie van Buitenlandse Zaken. De in
houd van dit soort films kan slechts
nadelige gevolgen hebben voor de be
trekkingen tussen beide landen, zo heeft
de Nederlandse regering te kennen ge
geven.
Invasie op Cuba
Een contra-revolutionaire groep van
27 man is woensdag op de noordoostkust
van de provincie Oriente geland, aldus
is officieel in Havana meegedeeld.
Eenheden van het leger en de mili
taire hebben de leider van de groep,
Armentino Feria, gedood, een man ge
wond en drie gevangen genomen. De
rest van de groep, die ook drie Amerika
nen omvat, wordt achtervolgd. Voorts
werden een Amerikaanse vlag. drie muil
ezels met munitie, zeven geweren en
een handboek van 't Amerikaanse leger
buitgemaakt, aldus de mededeling.
De opstandelingen hadden ongeveer
vijftig boeren gevangen genomen en be
gaven zich naar het berggebied van
Nuevo Mundo toen zij op eenheden van
het leger en de militie stuitten. De boe
ren wisten toen te ontsnappen.
De ontsnapte boeren deelden mee. dat
de opstandelingen afkomstig zijn uit de
V.S., aldus het regeringscommuniqué. De
Cubaanse regering beschuldigt de V.S.
van „het openlijk, en tot elke prijs, aan
moedigen van contra-revolutionaire op
standen, daden van terrorisme en allerlei
andere activiteiten met het doel de Cu
baanse revolutie ongedaan te maken".
Deze activiteiten verdubbelden nadat
premier Castro zijn rede in de Algemene
Vergadering van de V.N. had gehouden.
De opstandelingen worden thans door
militie en leger achtervolgd „en kunnen
niet ontsnappen".
Ex-bokskampioen krijgt
voorwaardelijke straf
De rechtbank in Amsterdam heeft
vanochtend een 31-jarige voormalige
bokskampioen veroordeeld tot zes maan
den voorwaardelijke gevangenisstraf,
met een proeftijd van drie jaar en on
der toezichtstelling van het Nederlands
Genootschap voor Reclassering, wegens
heling.
Verdachte is betrokken geweest bij een
aantal diefstallen van koffiebonen in
Den Bosch en in de Amsterdamse ha
vens. Tot driemaal toe had hij met een
gehuurde auto de hoofddaders, die in
middels zijn veroordeeld, vervoerd.
De officier van Justitie had eerst een
jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf
tegen de man geëist, doch de rechtbank
liet op verzoek van de verdediger een
psychiatrisch rapport over hem uitbren
gen. De psychiater kwam tot de con
clusie dat de man licht verminderd toe
rekeningsvatbaar is. Bovendien is een
elektro-encefalogram gemaakt. De con
clusie hiervan was dat zich lichte veran
deringen in het hersenstelsel bij de man
hebben voorgedaan die een gevolg zou
den kunnen zijn van het boksen. Hierna
herzag de officier zijn eis en vroeg tegen
de man 12 maanden met. aftrek, waar
van zes voorwaardelijk v""*-
(5öu
sinaasappel
citroen
vruchtenlimonade
„GRONTMY" WACHT OP
ORDER VAN 250 MILJOEN
Van Fidel Castro
De directie van de grondverbetering
en ontginningsmaatschappij „Grontmy"
te De Bilt wacht in spanning op een be
slissing van Fidel Castro van Cuba over
een cultuur-technisch plan, dat deze
Nederlandse maatschappij voor de Cu
baanse regering heeft gemaakt en waar
van de realisering een bedrag van rond
250 miljoen gulden vergt. De kosten
verbonden aan de voorstudies van de
plannen zijn door de Cubaanse regering
betaald.
Begin vorig jaar werd een missie van
„Grontmy" door Fidel Castro ontboden
om een studie te maken van een project
in het oosten van Cuba waar rijstvelden
verbeterd dienden te worden door middel
van irrigatie.
In augustus 1959 keerde de missie in
ons land terug en met voortvarendheid
werd aan de plannen gewerkt. De plan
nen behelsden een uitgewerkt project
voor vijf polders met een gezamenlijke
oppervlakte van 22.000 ha in het ooste
lijk deel van het moeras. Voorts werd een
plan opgesteld voor ontginning van
40.000 ha. in het westelijk deel van het
moeras. Voor de werkzaamheden had
men Nederlands materiaal nodig. Hier
konden bulldozers alleen niets uitrichten
en men adviseerde dan ook tot aankoop
van Nederlandse baggermachines, zoals
die hier in het veen worden gebruikt.
Hiermee was een bedrag gemoeid van
20 miljoen gulden. De benodigde con
tacten met de Nederlandse machine
industrie werden inmiddels gelegd.
In het project va« ook opgenomen een
Ook Senaatsmeerderheid
voor premier Eyskens
In navolging van de Kamer heeft de
Belgische senaat gisteren, na een drie
daags debat, met 91 tegen 58 stemmen
en tien onthoudingen zijn vertrouwen
uitgesproken in de regering-Eyskens en
de regeringsverklaring met de aankon
diging van een „programma van nati-
naal herstel" goedgekeurd.
Eyskens ontkende, dat er moeilijk
heden in zijn kabinet zouden zijn ont
staan over het wetsontwerp, dat de vol
gende maand bij het parlement moet
Bidden voor elkaar
en de eenheid der kerk
(Van een speciale medewerker)
Tijdens de derde Nyborg-dag was er
een ontmoeting met de pers.
De bleke slanke hand van de bis
schop strijkt wat nerveus door zijn
lange grijzende baard. Zijn kleine Pool
se collega naast hem tuurt afwachtend
naar het plafond.
„Hoe denkt de bisschop over de ko
mende pan-orthodoxe conferentie en
wat vind het patriarchaat van Moskou
ervan? Geen commentaar! zal
men er aan deelnemen ik ben niet
in de toestand te antwoorden.
De Duitse tolk een dominee
vertaalt in vlot Russisch. Volgende
vraag: welke inbreng heeft de Rus
sische kerk in de oecumene. Bisschop
Johann staat op. Een lange atletische
figuur. Wij willen onze dienst aan de
kerk en de wereld verlenen.
De Russische kerk heeft speciaal op
zich genomen alles te doen een atoom
oorlog te voorkomen. Wij verwachten,
dat alle christenen zich daartoe met
ons in een gebed willen verenigen. En
niet alleen om de vrede bidden, daar
om heb ik er op aangedrongen, dat
Nyborg officieel bij de Verenigde Naties
zal pleiten voor ontwapening, zegt de
bisschop. Deze conferentie moet zich
tot de Uno wenden. Er valt een korte
stilteHij vervolgt: de Oosterse theo
logie heeft grote schatten. Dat we hier
mogen zijn noem ik een Gods geschenk.
De geestelijken in hun ruime zwarte
togen knikken. Hoe staat de Russische
kerk tegenover de Wereldraad? Bis
schop Johann: wij naderen de Wereld
raad, ons hierzijn betekent wat. Wij
zien de richting waarheen wij gaan,
maar waarheen die richting ons zal
voeren is nog niet bekend. Wat denkt
u van het komend rooms katholiek
concilie? Onze kerk heeft hierop al ge
antwoord, zegt de bisschop. Het is een
interne rooms katholieke aangelegen
heid. We gaan er niet heen. De Pool
se bisschop staat op: dat vinden wij
orthodoxen in Polen ook.
Wij blijven de pauselijke aanspraken
afwijzen Zijn uiteenzetting neemt een
verrassende wending: wie mocht den
ken, dat wij orthodoxen hier zijn om
bepaalde dingen te zeggen, die we zou
den moeten zeggen, terwijl wij dat in
ons hart niet willen, vergist zich. Dat
is voor ons een belediging!
Dr. Nissiotis, functionaris van het
Oecumenisch Instituut bij Genève, be
sloot: als kerken moeten wij elkaar
dienstbaar worden.
In alle Europese kerken zal voort
aan op aandrang van de Russische bis
schop Wendland een gezamenlijk for
muliergebed gebeden worden, voor el
kaar en voor de eenheid der kerk. Dat
besloot gisteravond de conferentie van
Europese kerken in Nyborg.
Voorts, zo werd vastgesteld, komt er een
driemaandelijks tijdschrift over het
werk van de conferentie en zal men be
gin september 1962 weer in Nyborg bij
een komen. De hervormde secretarisge
neraal der synode dr. E. Emmen werd
in het presidium benoemd. De sugges
tie de conferentie een Europese-sectie
van de Wereldraad te maken werd al
gemeen afgewezen.
ONDERSCHEIDING VOOR
VICE-ADMIRAAL FORTUIJN
De Koningin heeft de scheidende com
mandant zeemacht Nederland, vice-ad-
miraal G. B. Fortujjn, bij bevordering
benoemd tot commandeur in de Orde
van Oranje-Nassau met de zwaarden.
De versierselen, behorende tot deze on
derscheiding zijn de admiraal, namens
de minister van Defensie, door de Staats
secretaris van Defensie (Marine), de
heer P. J. S. de Jong, te zijnen burele
gistermorgen uitgereikt in aanwezigheid
van leden van de admiraliteitsraad. Zo
als bekend, zal admiraal Fortuijn de
functie van commandant zeemacht Ne
derland op 7 oktober overdragen aan
schout bij nacht mr. baron De Vos van
Steenwij k.
worden ingediend en dat de maatregelen
zal bevatten voor besparingen op de
staatsuitgaven tot een bedrag van 10
miljard Belgische frank en een hogere
belastingopbrengst van zes miljard. Wel
zei hij te zullen aftreden, indien zijn
financieel en economische programma
niet zou kunnen worden uitgevoerd.
Advertentie
r
wyN
ADVOKAAT
LIMONADE
TOT 1 JAN. VOOR 5 KIPPEN:
1 literfles Monaco en
1 fle» Orana limo
nade voor de halve
prijs. U heeft dan een
reductie van 2M en...
2 nieuwe kippen.
z.g. „proefpolder" van 800 ha, waarmee
begonnen zou worden om ervaringen op
te doen met de groei der gewassen.
Het lijvige definitieve plan van de
„Grontmy" werd in januari per lucht
post naar Cuba gezonden. Het enige wat
men thans weet, dooi; tussenkomst
van de Nederlandse ambasadeur in
Cuba, de heer Boisevain is. dat de
plannen enthousiast zijn ontvangen. De
definitieve opdracht blijft evenwel nog
uit. Waarom weet men niet. Wel is
bekend, dat men in het betrokken gebied
is begonnen met de aanleg van de toe
gangswegen.
Walvisvaarders krijgen
vijf procent meer loon
De onderhandelingen over de nieuwe
CA.O. voor de walvisvaarders, die zijn
gevoerd tussen vertegenwoordigers van
de werknemersorganisaties en de Neder
landse Maatschappij voor walvisvaart,
hebben tot volledige overeenstemming
geleid. Het totale inkomen van de op
varenden van de „Willem Barendsz" en
de walvisjagers zal met 5 worden ver
hoogd. De Nederlandse expeditie zal op
19 oktober naar de zuidpool vertrekken
