Volmacht van Kongolese
Kamers aan Loemoemba
Eerste Kamer verwerpt wettelijke
regeling van de voetbaltoto!
WEERBERICHT
VVD wilde het compromis niet aanvaarden
Gespannen politieke situatie
Alle vliegvelden en de radio
sinds gisteren weer in gebruik
Kunstmaan in
beoogde baan
(£)ud 9/u
ten ivs
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1960
No. 30151
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E A E van Oishoeck
Hooldredacteur J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per Kwartaal; f2.55 per maand; f0 59 per week
Witte Singel l, Leiden Giro oo 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Politieke consequenties nog niet te overzien
(Van onze parlementaire redacteur)
Tot 1 oktober aanstaande zal de voetbaltoto nog draaien, maar wat er daarna met de
toto gebeurt is nog volkomen onzeker, omdat de Eerste Kamer gisteravond met 36 tegen
33 stemmen de wettelijke regeling van de voetbaltoto heeft verworpen. Tegen stemden
alle leden van de P. v. d. A., V.V.D., C.P.N., S.G.P. en vier leden van de A.R. Voor stem
den alle leden van de K.V.P. en de C.H.U. en twee leden van de A.R, (prof. Diepenhorst
en de heer Schipper).
In de Tweede Kamer, die de toto met 76 tegen 68 stemmen had goedgekeurd, had de
grootst mogelijke meerderheid van de V.V.D.-fractie voor gestemd, maar in de Eerste
Kamer wilden de V.V.D.-ers gisteren niet aanvaarden dat een compromis, dat de meer
derheid van het volk eigenlijk niet wil, in een wet wordt vastgelegd, terwijl de ontwik
keling van de toto nog gaande is.
Volgens vroegere uitlatingen van minister Beerman (Justitie) is nu
een gespannen politieke situatie ontstaan, die in het uiterste geval zou
kunnen leiden tot de vorming van een kabinet van een geheel nieuwe
politieke samenstelling of althans tot een reconstructie van het thans
nog zittende kabinet. Maar de mogelijkheid is ook niet uitgesloten, dat
de beslissing van de Eerste Kamer geen politieke consequenties heeft
en dat de toto krachtens vergunning wordt voortgezet, maar met
andere voorwaarden en in ieder geval zonder geldprijzen. De als prijs
gewonnen goederen zouden dan kunnen worden verkocht.
Toto draait nog
tot 1 oktober
In de Tweede Kamer had minister
Beerman verklaard, dat hij bij verwer
ping van een wettelijke regeling van de
toto, een voortzetting van de toto op
grond van een speciale vergunning niet
voor zijn verantwoording wilde nemen,
omdat het huidige stelsel (met geldprij
zen) in strijd is met de loterij wet. Als
minister Beerman die opvatting hand-
HET LOONBELEID
Binnenkort voortzetting
Het ministerie van Sociale Zaken en
Volksgezondheid deelde gisteren mee:
„Heden heeft onder leiding van de mi
nister van Sociale Zaken en Volksge
zondheid mr. dr. Ch. J. M. A. van Rooy
een bespreking plaats gehad met de in
de Stichting van de Arbeid verenigde
organisaties omtrent de praktische toe
passing van de bestaande richtlijnen
voor het loonbeleid.
Hierbij waren namens de regering
voorts aanwezig de minister van Eco
nomische Zaken, de heer J. W. de Pous
en de minister van Financiën, prof. dr.
J Zijlstra, alsmede de Staatssecretaris
van Sociale Zaken en Volksgezondheid,
de heer B. Roolvink. De bespreking
droeg een oriënterend karakter. Beslo
ten werd. dat het gesprek op korte ter
mijn zal worden voortgezet".
Ned. handelsmissie
in de Sovjet-Unie
De Nederlandse industriële missie, die
onder leiding van ir. E. Hupkes een be
zoek brengt aan de Sovjet-Unie, heeft
gisteren besprekingen gevoerd met
functionarissen van de Sovjetrussische
instanties voor buitenlandse handel. De
besprekingen betreffen d^ mogelijkheid
tot uitbreiding van de Nederlands-Rus
sische handelsbetrekkingen. De delega
tieleden hebben een bezoek afgelegd bij
de wetenschappelijk-technische com
missie van de Russische ministerraad en
hadden een onderhoud met de plaats
vervangend voorzitter van deze staats
commissie, de heer Gennadi Aleksenko.
BUITENLAND VRAAGT
VEEL OESTERS
De oesterexport is ongeveer een week
geleden begonnen en het is gebleken, dat
er in het buitenland veel vraag is naar
Nederlandse oesters. Yerseke is het cen
trum, van waaruit de verzending plaats
vindt. In de eerste exportweek van dit
jaar zijn, naar ons van deskundige zijde
werd meegedeeld, een half miljoen oes
ters verzonden.
Er is nog steeds veel vraag, doch de
temperatuurstijging zal, naar men ver
wacht, de vraag in de eerstvolgende da
gen iets doen verminderen. De kwaliteit
van de oesters is over het algemeen goed
De groei is echter tegengevallen en het
sterftepercentage ligt dit jaar boven het
gemiddelde.
ENIGE REGEN
De Bilt verwacht tot donderdagavond:
Half tot zwaar bewolkt met enige
regen en iets lagere temperaturen.
Matige tot krachtige wind tussen zuid
en west.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
15 SEPTEMBER
Zon op: 6.14 uur; onder: 18.56 uur.
Maan op: 0.28 uur; onder. 16.09 uur.
Hoogwater te Katwijk te 11.00 en 23 43
uur Laagwater te 6.06 en 18.42 uur.
Dit aammei bes taal alt 12 pagina#
haaft, zou dus na 1 oktober aanstaande
de toto niet meer kunnen draaien. Dan
loopt de vergunning af. Omdat de meer
derheid van het Nederlandse volk een
toto verlangt, zou er een onhoudbare
toestand ontstaan en zou er dus een ge
spannen politieke situatie intreden, die
zal moeten leiden tot het aftreden van
minister Beerman.
Gisteravond kon men in de wandel
gangen nog van een andere minister ho
ren, dat het gehele kabinet daaruit con
sequenties zou trekken, omdat het ver
worpen compromis ook een compromis
is van het gehele kabinet. De conse
quentie zal moeten zijn dat het gehele
kabinet aftreedt. Het wordt dan echter
zeer moeilijk die kabinetscrisis op te los
sen. De KVP wil niet alleen met de
PvdA een kabinet vormen. Zij blijft prijs
stellen op samenwerking met AR en
CHU, maar als de brede basis van KVP,
PvdA, AR en CHU moet worden her
steld, dan zou de PvdA toch haar zin
niet kunnen krijgen met een onbeperkte
toto want dan doen AR en CHU niet
mee. Voor herstel van de brede basis
zou de PvdA water in de toto-wijn moe
ten doen en dat zou moeilijk te verkla
ren zijn.
Oplossing moeilijk
Een constructieve oplossing van een
kabinetscrisis valt thans nog niet te zien.
Wanneer het kabinet zich beraadt over
de thans ingetreden gespannen politie
ke situatie, zal dit mede moeten worden
overwogen. Het is niet uitgesloten dat
men dan toch een oplossing zoekt in de
richting van een vergunning voor een
toto met goederen als prijzen.
Als het kabinet niet spoedig een der
gelijke beslissing neemt, zou uit de
Tweede Kamer een interpellatie kunnen
worden aangevraagd over de plannen
van de regering met de toto, omdat het
verdwijnen van de toto per 1 oktober
dreigt. Die interpellatie zou dan kunnen
uitlopen op een uitspraak van de Twee
de Kamer, die minister Beerman niet
kan aanvaarden, zodat hij zou aftreden
en met hem misschien het gehele kabi
net-De Quay. Het is nu afwachten of
het kabinet het zover laat komen. Voor
lopig kan het kabinet alle zaken nor
maal blijven behartigen en op 20 sep
tember (de derde dinsdag) normaal de
begroting voor 1961 indienen. Op 22 sep
tember behandelt de Tweede Kamer dan
de nieuwe bewindsregeling voor Nieuw-
Guinea. Bij die gelegenheid zou dan
reeds kunnen blijken of de Kamer van
het kabinet-De Quay in zijn huidige sa
menstelling genoeg heeft en het liever
wegstuurt.
Schuldvraag
KVP, AR en CHU werpen de schuld
van de thans ontstane situatie op de
VVD, die zich in de samenwerking een
onbetrouwbare regeringspartner heeft
getoond. In kringen van de VVD is men
van mening dat als er sprake is van een
compromis, om tegemoet te komen aan
de gevoelens van de minderheid, die
minderheid dat compromis dan ook moet
steunen. In de Tweede Kamer heeft
slechts één lid van de AR-fractie voor
gestemd en in de Eerste Kamer hebben
gisteren twee leden voor gestemd. De
Anti-Revolutionairen willen een tege
moetkoming afdwingen tegenover hun
kiezers er tegelijkertijd hun gezicht be
waren, terwijl de VVD (evenals KVP en
CHU) een offer zou moeten brengen en
bij haar aanhang in diskrediet zou ko
men.
De gespannen politieke situatie is in
haar gevolgen nog niet te overzien
Eerst moet worden afgewacht waartoe
het nadere beraad in het kabinet leidt.
(Men zie ook elders)
Het Koninklijk Gezin heeft zich
na het bijwonen van de Olympische
Spelen naar de nieuwe villa bij Por
te Ercole, 150 km ten noordwesten
van Romebegeven. In het witte
landhuis, dat tussen de rotsen aan
de Tyrrheense Zee ligt. ontving het
een groep journalisten. Een exte-
rieur-opname van de villa met op-
het terras het Koninklijk gezin tij
dens de persontvangst.
Kamer en Senaat van het Kongolese parlement hebben gisteren aan
premier Loemoemba met 88 tegen 25 stemmen bij 3 onthoudingen
volledige volmacht van handelen verleend. Er werd geen nadere
omschrijving van de bevoegdheden gegeven, maar de minister van
Voorlichting verklaarde, dat zij allereerst zullen worden gebruikt om
de arrestatie te gelasten van een ieder die beweert minister te zijn
zonder dat het parlement zijn vertrouwen in hem heeft uitgesproken»
en verder om de bevoegdheden van president Kasavoeboe te beperken.
Vandaag zou worden gestemd over een voorstel om de president het
recht te ontzeggen de premier en de ministers te benoemen of te ont
slaan zonder voorafgaande goedkeuring van het parlement.
Een woordvoerder van president Kasavoeboe heeft meegedeeld, dat
de regering-Ileo een arrestatie bevel heeft uitgevaardigd tegen generaal
Loendoela, opperbevelhebben van de Kongolese strijdkrachten, die bij
de in het afgelopen weekeinde getroffen decreet van Kasavoeboe is ontslagen. Loendoela zou ervoor verant-
Westelijke sancties tegen de reisbeper- 3
king voor Westduitsers naar Oost-Ber- woordelijk zijn, dat Loemoemba na zijn arrestatie weer op vrije voeten
is gekomen.
Naar de mening van politieke waar-
Oostduitsers zetten
plagerijen voort
Nadat zij eerst het reizen van West
duitsers naar Oost-Berlyn heeft be
perkt heeft de Oostduitse regering gis
teren bekendgemaakt, dat zij met in
gang van 15 september niet langer de
geldigheid van Westduitse passen voor
inwoners van Wcst-Berlijn zal erken
nen. Volgens een communiqué van de
voorlichtingsdienst van de Oostduitse
regering zullen alleen de door de West-
berlijnse autoriteiten uitgereikte per
soonsbewijzen in Oost-Berlijn als geldig
erkend worden.
Deze Oostduitse maatregel volgt op
nemers wil Oost-Duitsland met zijn
nieuwe maatregel zijn opvatting onder
strepen dat West-Berlijn niet bij de
Bondsrepubliek Duitsland (West-Duits-
j land) behoort.
Poging om de capsule
morgen te bergen
De Amerikaanse luchtmacht heeft
gisteren met succes de aardsatelliet
„Discoverer XV" gelanceerd van
af de basis Vandenberg in Califor-
nië. De Discoverer is in de beoogde
baan om de aarde gekomen. De
grootste afstand tot de aarde be
draagt 760 km. de kleinste 209 km.
De omlooptijd bedraagt 94 minu
ten.
Het ligt in de bedoeling de in
strumentencapsule van de Disco
verer tijdens de zeventiende om
wenteling om de aarde in de
komende nacht om twee uur
Nederlandse tijd op een radiosein
te scheiden van de overige kunst
maan en naar de aarde te laten
terugkeren. Men wil de capsule
boven de Stille Oceaan in de lucht
door middel van sleepnetten op
vangen of uit het water in een
gebied van 100 bij 300 km ten
noorden van Hawaii opvissen.
Tot dusver heeft de Amerikaanse lucht
macht tweemaal een ruimtecapsule met
instrumenten geborgen, namelijk van de
Discoverers XII en XIV. De Russen
hebben éénmaal een deel van een
kunstmaan geborgen, namelijk van de
Arknik. waarin twee honden hun over
leefde ruimtereis maakten.
Een woordvoerder van de luchtmacht
heeft medegedeeld dat de Discoverer
XVI wellicht volgende maand wordt ge
lanceerd met een aapje in de capsule.
Een onder onsje aan de regerings
tafel tijdens het toto-debat in de
Eerste Kamer. Een zorgelijk ge
sprek tussen de ministers Beerman.
Cals en Toxopeus (staande), ter
wijl rechts staatssecretaris Scholten
moedeloos het hoofd in de handen
laat rusten.
Bemande vluchten
van Russische raket?
Volgens het Engelse blad „Daily Ex
press" zai Kroesjtsjef in New York be
kend maken dat Russische ruimtevaar
ders met raketten een hoogte van 96
km hebben bereikt en veilig op aarde
Veiligheidsraad komt
vandaag bijeen
Een woordvoerder van de Ver. Naties
deelde gisteren mede, dat alle vliegvel
den en Radio-Leopoldstad weer zijn
opengesteld. Burgerluchtverkeer is weer
toegestaan. De bewaking van de vlieg
velden door VN.-troepen zal gehand
haafd worden. De reden voor bovenge
noemde besluiten is, dat de spanning is
afgenomen, maar waarnemers te Leo-
poldstad brachten het besluit in verband
met het dreigement van president
Nkroemah van Ghana, dat zijn troepen
aan het opperbevel van de V.N. onttrok
ken zouden worden als Loemoemba geen
toestemming kreeg voor het gebruik van
de zender.
Secretaris-generaal Hammarskjöld heeft
van zijn speciale vertegenwoordiger in
Kongo bericht ontvangen, dat de vice-
voorzitter van de Kongolese Senaat en
de voorzitter van de Kamer van afge
vaardigden schriftelijk de verzekering
hebben gegeven, dat het parlement zich
zal belasten met het toezicht op de uit
zendingen van Radio-Leopoldstad en
ervoor zal zorgdragen, dat de radio niet
gebruikt wordt voor doeleinden die de
rust en de openbare orde afbreuk doen.
De Veiligheidsraad zou vandaag op
nieuw beraadslagen over de toestand in
Kongo.
De raad komt om 16.00 uur Ned. tijd
bijeen voor de opstellinr van het jaar
lijkse rapport aan de Algemene Verga
dering, waarvan de zitting volgende
RAPPORT VAN
SIEBE VAN DER ZEE
Over zijn ervaringen bij
Olympische Spelen
Siebe van. der Zee, de chef van de
Nederlandse ,01ympische televisie-ploeg,
die gistermiddag op Schiphol uit Rome
terugkeerde, zal voor het bestuur van
de NTS een rapport samenstellen over
zjjn ervaringen.
Hij was weliswaar tevreden over de
organisatie in de Italiaanse hoofdstad,
maar er waren enkele punten, die naar
zijn mening drastische verandering
behoeven. Zo hoopte hij, dat het ouder
wetse „guide-Iine" systeem voor het
laatst gebruikt zal zijn. Het is volgens
hem onmogelijk voor een commentator
om een goed verslag te geven van een
week dinsdag begint. Normaal duurt
deze besloten bijeenkomst twintig minu
ten en waarnemers verwachten niet, dat
de opstelling van het rapport deze maal
meer tijd zal vergen. Daarna begint de
openbare behandeling van het Kongo
lese vraagstuk.
Tsjombe wenst conferentie
De regeringsleider van Katanga
Tsjombe, heeft in Elisabeths tad meege
deeld, dat hij een nationale conferentie
wenst voor het regelen van de Kongo
lese problemen Hij zei twee ministers
naai president Kasavoeboe en diens
nieuwe minister-president, Ileo, te heb
ben gezonden.
Tsjombe wees erop, dat alles wat hij
over Katanga's houding zou zeggen, de
taak van deze twee onderhandelaars
moeilijker kan maken
Ileo moet. zei hij, vrede en rust her
stellen in de rest van Kongo en daarna
een nationale conferentie organiseren.
Een dergelijke conferentie moet worden
gehouden op een plaats waar de afge
vaardigden zeker zijn van hun vrijheid.
ONS LAND TELT THANS
MEER DAN ll'/z MILJOEN
INWONERS
In de eerste 7 maanden van dit Jaar
bedroeg het aantal huwelijken in ons
land volgens opgaven van het Centraal
Bureau voor de Statistiek 47.917 tegen
48.126 in de eerste 7 maanden van 1959.
Het aantal levendgeborenen daalde van
144.980 in de eerste 7 maanden van 1959
tot 141.352 in de eerste 7 maanden van
dit jaar, terwijl het aantal overledenen
steeg van 51.784 tot 52.555. Voorts nam
het aantal immigranten in de genoemde
periode toe van 19.186 in 1959 tot 21.313
dit jaar, terwijl het aantal emigranten
steeg van 30.433 tot 34.752.
Op 1 augusts j.l bedroeg het aantal in
woners van Nederland 11.492.013 zodat
kan worden aangenomen dat inmiddels
het aantal inwoners van ons land de elf
en een half miljoen zal hebben over
schreden.
zijn teruggekeerd De wetenscbapj^eiijke wedstrijd, die hij slechts door middel
medewerker van het blad schrijft dat j van een monitor kan volgen, terwijl
twee Russische astronauten na elkaar in hij zijn aanwijzingen via een kop-
de neus van een omgebouwde militaire telefoon krijgt. Ook vele buitenlandse
raket een ruimtevaart hebben gemaakt T.V.-mensen zijn deze mening toege
en ..zonder ernstige verwondingen.'' op daan. zodat dit systeem in de toekomst
aarde zijn teruggekeerd. Iwel niet meer gevolgd zal worden.
Uit het Leidsel Dagblad van
.5 September 1860:
j| De generaal Avezzano ver- f§
E trekt morgen van Liverpool om
E zich met Garibaldi te vereent-
I gen Hij was in 1848 minister
van oorlog te Rome, doch is la-
e ter naar Engeland uitgewekenj§
hij is reeds 65 jaar oud, maar
E bezit een nog jeugdige kracht en
geniet eene goede gezondheid e
MllilllllllllllillllllliillllIllllllHIIMIIIItHIIIHIIIUIIIHIIHIlIHHfHiÏÏ
