ESSO PETROLEUM Miljard gulden schade door Donna in Florida In 1970 zullen luchtreizigers de zon in liet westen zien opgaan.... Orkaan bedreigt thans New York VOOR OOSTDUITSERS GEEN DOORREISVISUM MEER de haardolie met het hoogste rendement Amerika is 't aan zijn prestige verplicht met regeringssteun snelle vliegtuigen te bouwen Gebruik van nieuwe metalen is onvermijdelijk door grote hitte Opgericht 1 maart 1860 Maandag 12 september 1960 Vijfde blad no. 30149 De laatste uren in kracht toegenomen De orkaan „Donna, die sedert ontstaan in het Caraibische lied ruim 120 slachtoffers heeft rgd, zette vanochtend met ver- iwde kracht koers naar de lerikaanse staten Nieuw-Enge- _id en New York. De orkaan be loog zich in de loop van zondag naar de Atlantische Oceaan, na in Porida in noordwaartse richting vore van vernielingen te heb- getrokken. Boven de oceaan igekomen nam hij in hevigheid (oe, boog wederom landinwaarts en eisterde de vakantieverblijven in foord-Carolina met een wind- iracht van 115 mijlen per uur. Het meteorologische instituut van de '5. meldde kort na middernacht van lag op maandag, dat „Donna" zich noordoostelijke richting bewoog met snelheid van 40 mijlen en de laatste snel in kracht toenam. De huidige zou hem later in de morgen voeren een punt nabjj het oostelijke punt Long Island en Cape Cod, aldus het ituut. Het Amerikaanse Rode Kruis bericht- liondag, dat de storm in de V.S. ten t Jij Doggersbank géén Itorm in glas water? (Speciale berichtgeving) 4)e Duitse schipper heeft op een 1 'it meeuwen geschoten Dit ieke telegram - men zie elders - ide het voorlopige einde van het in- it op de Doggersbank, dat de West- e regering zelfs aanleiding gaf om verklaring uit te geven, waarin stond de Duitse trellers niet rjjn bewa- Een incident, dat Hr. Ms. waarvan de 44 bemannings- op punt stonden om met verlof te - sommigen moesten van het per- in Den Helder worden gehaald - met kracht zaterdagmiddag deed opsto- naar de Doggersbank, evenals het visserywachtschip „Fritjof". Op de Nederlandse vissersvloot vindt m bovenstaande verklaring van de litse schipper „aardig", maar men alt er tóch de schouders over op. De lipper van de SCH 117 vertelde giste- 1 na binnenkomst in IJmuiden, dat in feite op de Noordzee al een hele cs een kleine „visserij oorlog" aan de ng is. Hij beklaagde zich over de lestheid, waarmee de grote Duitse ilers op de door hun echoloden ge- naleerde haringscholen afstuiven en Nederlandse schepen opzij duwen, et overvaren van netten is aan de orde id de dag. Bentellen trellers visten zaterdag- orgen op een heel klein gebied bij de ïgersbank op de grote scholen kuit- *e haring, die daar zijn waargeno- n. De „Helgoland" en de „Onderne- ng I" lokaliseerden beiden op vrijwel telfde moment met hun echoloden i school haring, die een zeer rijke it beloofde. In volle vaart joegen bei schepen naar deze school en zij na den elkaar angstig dicht. Toen moet gebeurd zijn. Er klonken schoten, schieten op ons", riepen de Sche- dngers verontwaardigd. Zier Blok van SCH 242 zag het en waarschuwde on adellijk het hospitaalkerkschip „De •op". Aan het schieten kwam spoedig i einde. Niemand werd geraakt op de nderneming I". De „Panter", die als »dj-politiekruiser dienst doet, maar Talüg na een lange patrouille in Den 'der lag om de bemanning gelegen- d voor het opnemen van het week- •dverlof te geven, spoedde zich naar plaats, waar de „visserijoorlog" was gebroken. Ook de Duitse „Fritjof" a dat. iet de verklaringen van beide schip- kwam er een voorlopig einde aan incident. Luitenant ter zee Van utting zal nu een formeel proces- baal indienen bij de procureur-gene- 1 te Amsterdam ingevolge de visserij- jen de internationale conventie van over het politietoezicht op de vis- 'J in de Noordzee. De commandant de „Fritjof" zal hetzelfde doen in «men. hsschien zullen deze autoriteiten in e, processen-verbaal de aanleiding den om géén genoegen te nemen met simpele verontschuldiging: „Ik schoot meeuwen" "denking tien jaar „Moveo" (Speciale berichtgeving). Uit alle delen van ons land kwa- th" "f.krdag Nederlanders, blijvend Handicapt door verwondingen opge ld1 in de Jaren 1940 tot 1945 in neonesië en Korea, dank zij de hulp •o ongeveer 350 particuliere autobe- •wrs naar de Rotterdamse Rivièra- voor het vieren en gedenken van ff tweede lustrum van de Stichting "*eer ontspanning voor ernstige oor- (Pgewonden", „Moveo". Lywm er ruim 400, die met hun ■fwers, de hulpvaardige automobi- en de bereidwillige Rode Kruis- een gezelschap vormde dat de Un j e laatste plaats toe bezette, «ns de morgenbijeenkomst werd de "«cat voornamelijk gericht op een ''^..koffiemaaltijd en de altijd DJjaonder aantrekkelijke klanken ip m ^'K. ten gehore bracht. 'e middagbijeenkomst, die voor een werd bijgewoond door de minister iJeiensie, ir. S. H. Visser en de ra^nend garnizoenscommandant van ^raam, majoor R. E. van Voorst kreeg met een korte feest tij® de Moveo-voorzitter, generaal- hS- w- R-ijkens een gloed- wl!?- ^neraal Rijkens gaf daarbij Lr0"® terugblik op de tien jaren de Moveo tot zo'n betekenisvolle atie is uitgegroeid. Qeze opening bracht het grote ge- l^P lustrumvlerders enige aange- Jr: door met een variëtegezcl- FP. Daarna volgde ter afsluiting van caS een massaal diner. minste 655 woningen heeft vernield en aan 12.500 schade heeft toegebracht. By het passeren van Florida heeft de orkaan aan de sinaasappel- en citrusplantages aldaar een schade aangericht van naar schatting 250 miljoen dollars (één mil jard gulden). Er waren in Florida vier doden te betreuren. Vloedgolven, die langs de kust van Florida werden ver wacht, zyn uitgebleven doordat de wind snelheden bij het bereiken van de Atlantische kust plotseling tijdelijk ver minderden. De Amerikaanse marine heeft met 40 straalvliegtuigen een waarschuwings dienst ingesteld van de basis Norfolk naar het noorden van New York. Twee dezer vliegtuigen verongelukten doordat de benzine opraakte. De bemanningen konden zich door valschermen redden. Frankrijk erkent Senegal De Boislambert, vertegenwoordiger van Frankrijk in Dakar, heeft president Senghor van Senegal zondag een brief van premier Debré van Frankrijk over handigd, waarin gezegd wordt dat de Franse regering de republiek Senegal erkent. Premier Debré heeft ook een commu niqué uitgegeven. Hierin zegt hij dat Senegal, om redenen die Frankrijk niet mag beoordelen, in augustus 1960 te kennen heeft gegeven dat het de struc tuur van de Mali-federatie wil wijzigen. De pogingen om een toenadering tus sen Senegal en Soedan tot stand te brengen, hebben tot nu toe nog geen succes gehad, aldus het communiqué. Frankrijk ziet zich nu geplaatst voor een bepaalde toestand waarmee het re kening heeft te houden. Hoewel Frank rijk gaarne wil dat beide partijen weer tot elkaar komen en bereid is hierbij hulp te verlenen, heeft Frankrijk nota genomen van de onafhankelijkheid van de republiek Senegal en besloten Sene gal aan te bevelen als nieuw lid van de V.N., zo besluit het communiqué. Het Westen besloot tot een tegenzetdie zowel rode handel als propaganda treft (Van onze correspondent in Bonn) Inwoners van communistisch Oost-Duitsland krijgen van gisteren af van de Westelijke Geallieerden in Berlijn geen doorreisvisum meer voor reizen naar landen buiten Oost-Europa. Engeland, Amerika en Frank rijk accepteren namelijk geen Oostduitse paspoorten meer. Daarmee treft men van Westelijke kant twee uiterst belangrijke Oostduitse politieke facetten: 1. de Oostduitse handel zowel met diverse Westelijke landen als met neutrale staten en dus het Oostduitse contact met be langrijke handelscentra in de Westelijke wereld; 2. de Oostduitse pro paganda via partijfunctionarissen die naar vele landen plegen te reizen. Scherpere controle op paspoorten Dit is het eerste concrete Westelijke antwoord op de Oostduitse maatregelen van vorige week en einde augustus waarbij Westduitsers alleen nog tot Oost-Berlijn worden toegelaten indien zij in het bezit zijn van een speciale „Ausweis", verstrekt door de communis tische Oostduitse autoriteiten. Wilde tot gisteren een Oostduitse propagandist of handelsman (uiteraard een communis tische ambtenaar!) maar het Westen reizen, dan had hij daarvoor niet alleen een visum nodig van het te bezoeken land maar ook een speciale toestemming van het zogenaamde Allied Trawei Of fice, het reisbureau van de Westelijke Geallieerden te Berlijn. Diverse Oostduitse politici zijn er in het verleden overigens in geslaagd dit Westelijke bureau te omzeilen door met een Westdui'ts paspoort te reizen. Men verwacht nu dat van Westduitse zijde een scherpere controle op de uit gifte van paspoorten zal worden uitge oefend. Nog temeer daar de Westelijke Minister Toxopeus 8 oktober naar Ned. Nieuw-Guinea De aanvangsdatum van de reis, die minister Toxopeus van Binnenlandse Zaken naar Nieuw-Guinea zal maken, is vastgesteld op 8 oktober. Het pro gramma van zijn bezoek zal nader wor den bekendgemaakt. maatregelen van zaterdag bepaald niet ten doel hebben de Oostduitse bevolking te treffen: een gewone Oostduitser mag namelijk niet naar het buitenland rei zen. „Verlaat Leipzig" Het afgelopen weekeinde stond in de Bondsrepubliek en West-Berlyn in het teken van een officiële oproep aan de Westduitse handel: „Verlaat de Leipzi- ger Messe!!" Niemand minder dan de minister van Economische Zaken, prof. dr. Ludwig Erhard, verklaarde zaterdag te West-Berlijn over de Oostduitse „Aus weis". die Westduitsers nodig hebben om Oost-Berlijn en Oost-Duitsland binnen te komen: „Ik geloof dat de Westduitse zakenmensen van deze bij zondere toestemming, dit vieze papier tje, geen gebruik zullen maken". Van Oostduitse kant maakt men een versohil tussen Westduitse toeristen en Westduitsers die hun familieleden in het oosten willen bezoeken aan de ene kant en ter andere zijde Westduitse handelslieden, die de Leipziiger messe willen bezoeken. De laatste worden bij zonder sinel geholpenDe Westduitse deelneming en het Westduitse bezoek aan de Leipziger Messe is vrij groot. Erhard zei daarover zaterdag, dat dit alles thans nu de Oostduitse rege ring in strijd met de Russisch-Gealli eerde overeenkomsten de Westduiitsers uit Oost-Berlij n weert onaanvaard baar geacht moet worden. Het oordeel daarover zal door de Duitse burger uit gesproken worden, die er geen begrip voor heeft hoe men ten tijde van ae Oost duitse communistische actie nog zaken kan doen", aldus Erhard. ONTSTEMMING IN POLITIEKRINGEN De voorstellen tot salarisherziening, die door de regering zijn Ingediend voor het politiepersoneel, hebben tot een grote teleurstelling geleid. Zij houden in een salarisverhoging van f40.maand voor degenen, die regelmatig politiediensten verrich ten. Deze verhoging geldt alleen voor de rangen van agent tot en met hoofdin specteur ambtenaar 2de klasse. Zaterdag kwam te Amsterdam de technische commissie van de centrale van politieorganisaties bijeen voor na der beraad. Vanmorgen vond in café Noord-Bra bant te Utrecht een vergadering plaats van de hoofdlbesturen van de drie grote bonden (N.V.V.. K A B. en C.N.V.) om te komen tot het innemen van een ge zamenlijk standpunt. Kolendampvergiftiging te Leeuwarden In het Diaconessenhuis te Leeuwar den is in dit weekeinde overleden de 81-jarige P. Jonkman uit Leeuwarden. De heer Jonkman en zijn 79-jarige echtgenote waren donderdag in bewus teloze toestand in het ziekenhuis opge nomen tengevolge van kolendampver giftiging. De toestand van mevrouw Jonkman is zorgwekkend. De heer en mevrouw Jonkman hadden donderdag in verband met het koude weer de kachel even aangemaakt. Koningin bij jubileum Geleidehondenfonds Koningin Juliana heeft het voorne men om aanwezig te zijn bij de her denking van het 25-jarig bestaan van de Stichting Kon. Ned. Geleidehonden fonds op 23 september 1960 te Amster dam. Deze herdenking vindt plaats des ochtends om 10.30 uur op het terrein van het Geleidehondenfonds aan de Middenweg 333 te Amsterdam. méér warmte minder roet zuinig (Van onze Amerikaanse correspondent) De basis voor dit artikel is geen wild-fantastische roman, maar een serieus rapport van een commissie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. In technisch opzicht acht deze commissie het moge lijk, dat men tussen 1967 en 1970 voor de burgerluchtvaart de beschik king zal hebben over een toestel, dat sneller is dan het geluid. De keus is nog moeilijk of men twee- of driemaal zo snel als het geluid moet gaan vliegen, maar gesteld dat zij, die driemaal prefereren, hun zin krijgen, dan kan men 's avonds om tien uur uit Londen vertrekken en diezelfde avond om 7.20 uur in New York aankomen! Vroeger dus dan men is vertrokken!! De zon, die in Londen reeds onder was, kan in New York nog schijnen. Onderweg heeft men de zon in het westen! zien opkomen, of zo men wil, weer zien terugkomen. Ten minste, als er vensters zullen zijn in zulk een supersonisch toestel. Eerst tweemaal of geding. Het zou namelijk wel eens mo gelijk zijn, dat de Russen uiteraard met regeringssteun zulke supersoni sche vliegtuigen op de markt gingen brengen. Een maatschappij, die zichzelf respec teert, zou supersonische vliegtuigen moeten aanschaffen. Welk een prestige verlies zou het voor Amerika zijn, indien alle grote maatschappijen ook de Amerikaanse bij de Russen vliegtui gen moesten gaan bestellen! Bovendien: welk een achterstand zou het voor de Amerikaanse techniek bete kenen, wanneer Amerikaanse ingenieurs niet die problemen ter oplossing hadden gekregen, die de Russen wel hadden moeten oplossen. Redenen to over voor de commissie van het Congres om krachtige regerings steun aan te bevelen, opdat de toeristen omstreeks 1970 ruim driemaal zo snel als in 1960 door het luchtruim zullen suizen. Twee beelden van de resultaten van de orkaan ..Donna'' op het eiland Sint-Maarten. Op de boven ste foto een vissersscheepje, dat op het Franse gedeelte van de kust ge worpen werd. Onder: de restanten van een kerkje op het Nederlandse deel van het eiland. ineens driemaal de geluidssnelheid De cabine moet volkomen hermetisch gesloten zijn, omdat men een kunstma tige luchtdruk moet onderhouden. Het zou waarschijnlijk goedkoper zijn en meer soliede, wanneer men geen ramen aanbracht in zulk een vliegtuig. In dat geval zou de vreemde zonsopgang alleen voor de piloot gereserveerd blijven. Maar de passagiers krijgen voor hun zitplaat sen waarschijnlijk televisie-schermpjes. Zy zouden zich teveel opgesloten gevoe len wanneer zij lange tijd in een kleine ruimte zonder vensters moesten zitten zonder iets anders te kunnen zien. De deskundigen, die voor de commissie van het Huis zijn verschenen, hebben duidelijk gemaakt, dat merr eventueel eerst een supersonisch toestel zou kun nen fabriceren dat tweemaal zo snel als het geluid vloog. Daarna zou men zich kunnen gaan bezig houden met de veel moeilijker problemen, die de grotere snelheid met zich meebrengt. De meer derheid van de experts was echter van oordeel, dat men er het beste aan zou doen, ineens over te gaan tot het sta dium van driemaal de geluidssnelheid. Het toestel, dat die snelheid zou kunnen halen zou waarschijnlijk een combinatie moeten zijn van een turbo-jet en een ram-jet. De turbo-jet zou het vliegtuig eerst op hoogte en snelheid moeten bren gen en daarna zou de ram-jet het werk overnemen. Het opstijgen van zulk een vliegtuig zal bijzonder kostbaar zijn. Ge durende de „klim" zal het toestel vaak een derde van de gehele benzinevoor raad gebruiken! Zoals gezegd moet het technisch mo gelijk zijn om vóór 1970 een vliegtuig te fabriceren, dat driemaal zo snel vliegt als het geluid. Vijf jaar vroeger zou men gereed kunnen zijn met een toestel dat tweemaal de geluidssnelheid haalt. Hitte-barrière Het is niet zo moeilijk meer om de ge luidsbarrière te breken, maar er bestaat ook een hittebarrière. Krijgt een vlieg tuig heel grote snelheid, dan wordt de wrijving tussen de buitenkant van het toestel en de lucht zo sterk, dat er grote verhitting optreedt. Voor de snelheid van tweemaal het geluid zou men een aluminium toestel kunnen gebruiken, maar tegen temperaturen van 500 graden en 600 graden fahrenheit is aluminium niet meer bestand en die temperaturen zouden doorstaan moeten worden wan neer men driemaal zo snel als het geluid ging vliegen. In dat geval zou men mis schien titanium moeten gebruiken, maar dat materiaal is heel kostbaar. Een leek heeft er geen begrip van hoe veel studie en proefneming er nodig zijn voor zulk een nieuwe vliegtuigtype. Ook de vorm zou waarschijnlijk heel anders worden dan wat wij nu gewend zijn: betrekkelijk dunne, stijve delta-vleugels, een heel lange en slanke romp, waar ook plaats in moet zijn voor de benzine. De kosten van onderzoek en bouw zijn zo ontstellend hoog, dat men niet kan ver wachten, dat de Amerikaanse industrie en de luchtvaartmaatschappijen die dra gen kunnen. Die luchtvaartmaatschap pijen zitten toch al op zwart zaad, want ze hebben juist enorme kosten moeten maken door het aanschaffen van de jet vliegtuigen. Militaire ervaring Bij de ontwikkeling van vroegere ty pen deed men gewoonlijk eerst de nodige ervaring op door het militair gebruik van de toestellen. De straalvliegtuigen, die thans in de burgerluchtvaart worden gebruikt, zouden lang zo betrouwbaar niet zijn, wanneer de militairen niet reeds geruime tijd met dergelijke toe stellen gevlogen hadden. Maar de tijd begint voorbij te raken, dat de militairen het experimentele werk voor de burger luchtvaart doen. De tijd van de grote bommenwerpers loopt ten einde, raketten nemen hun functies over. Men ziet het aan de B-70, die een nuttige voorganger had kunnen zijn van de supersonische burgervlieg tuigen. Op de begroting heeft men slechts 70 miljoen dollar uitgetrokken voor de ontwikkeling van twee proto typen van dit militaire toestel. Het is de vraag, of men deze vliegtuigen ooit aan de lopende band zal gaan maken. Hun tijd schijnt voorbij. Toch probeert het Congres nog, om vier of vijf maal zoveel aan de B-70 te besteden. Gelukt dit niet, dan betekent dit dat de ontwikkeling van een nieuw type voor de burgerlucht vaart veel en veel kostbaarder wordt. Waren er militaire voorgangers, dan zou de regering een groot deel van de kosten dragen Vandaar, dat genoemde Congres commissie thans tot de conclusie is ge komen, dat de regering in elk geval een belangrijk aandeel van de kosten zal moeten dragen, die voor de ontwikke ling van een supersonisch vliegtuig nodig zijn. Regeringssteun nodig Men zal misschien denken: zulk een regeringssteun is in strijd met de vrije economische ontwikkeling, die vele Amerikanen, in theorie althans, aan hangen. Waarom zegt men niet eenvou dig: als de zaak te kostbaar is voor de Industrie en als de luchtvaart maat schappen geen geld hebben om zich zulke dure toestellen aan te schaffen, dan moeten we maar met de straalvlieg tuigen van 1960 vliegen? Zo slecht zijn die toch heus niet. Maar de Congrescommissie is het met I zulk een redenering niet eens. ZU acht I hier, terecht, Amerika's prestige in het PAUS JOHANNES OP REIS. Paus Johannes is hedenmorgen per auto uit Castelgandolfo vertrokken naar het bergdorp Roccantica. dat een 80 km. ten noorden van Rome ligt. Dit reisje is het langste dat in circa 90 Jaar tijds ooit door een Paus is ge maakt. De Paus gaat een bezoek brengen aan de priesterstudenten van het oude Romeinse seminarie, die him zomerva kantie in Roccantica doorbrengen. Paus Johannes heeft ook op dit seminarie ge studeerd en is er later professor ge weest. Zijn rit van vandaag inbegrepen is het de 63ste keer dat Paus Johannes, nadat hij 23 maanden geleden Paus werd. het Vaticaan of zijn zomerverblijf in Castelgandolfo heeft verlaten. Zijn onmiddellijke voorgangers verlieten het Vaticaan of het zomerverblijf maar zel den. „MISHANDELING" VAN NATUURPRODUKTEN Het record „snelbroodbakken" staat op naam van Italië, waar een paar koe ne initiatiefnemers binnen twee en een half uur tijd de tarwe maaiden, dorsten, maalden, het deeg kneedden en daarvan een brood bakten Hoe dat brood ge smaakt zal hebben? Het snelheidsrecord voor het maken van een kostuum staat op naam van de Australiërs, die geen gelegenheid laten voorbijgaan om hun nationale produkt- de wol - in het zonnetje van de publie ke opinie te zetten. In 1 uur, 52 minuten en 11 seconden schoren zij een schaap, wasten, sponnen en weefden de wol en maakten daaruit een herenkostuum. Hoe het kostuum er echter wel uit zag, vermeldt de historie weer niet. Het zal wel niet veel zaaks geweest zijn. Hoe het ook zij, in ieder geval verdient het edele natuurprodukt wol een heel wat betere „tegemoetkoming". MARKTBERICHTEN KATWIJK AAN DEN RIJN, 10 septem ber Groenteveiling: waspeen Al (per kist) 2-2.60, Idem A2 2.10-4.10, Idem BI 1.40-1.50, bloemkool Al (per 100 st.) 41- 83. Idem A2 23-58. Idem BI 34-48. Idem B2 24. uien (per kist» 90-1.80. kroten (Per kist! 2.10, augurken 7-26, andijvie 25-30, rode kool 6-8. Aanvoeren: waspeen 30.000 kg., waarvan 5.000 kg. voor export werd verkocht; bloemkool 11.000 stuks. ROTTERDAM. 12 Beptember Vee markt: Aanvoer ln totaal 1954. Vette koelen en ossen 1121, varkens 833. Note ring: vette koelen le kw. 300-330, 2e kw. 270-295, 3e kw. 255-265; varkens (levend gewicht) 168, 166. 163. per kg. RIJNSBURG. 10 september Bloemen veiling Flora: Tro6-chrysanten 37-42. Mos quito 57-60, Chateworth 56-70. Shirley Wett 32-190. Golden Delight 90-95, Wen dy geel 56-61, Horwood 65-70, TUly 65-70, Asters: Dwerg 42-48. Ekele 45-50, Rozen- asters 40-45, Physalls 100-105. Phygostegla 2530 per bos. TER AAR, 10 september Groente- velling: Augurken: lyn 90. fynbasterd 78. basterd 81. grof A 61-54, grof 49. C~ 48. idem groot 11, E 40, alles per kg.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 7