OI
ympische
9#P sF
ELLIOTT, DAVIS EN KAUFMANN
MAAKTEN ATLETIEKHISTORIE
Eef Kamerbeek vijfde in duel mei
de grootste atleten ter wereld....
Denen
Wereldrecords op de 400 en 1500 m. verpletterd
evecht van liet begin tot het
einde in de finale 400 meter
ONZE 800 METERLOOPSTERS
WERDEN UITGESCHAKELD
Rafer Johnson won tienkamp na
enorm gevecht met Yang
Olympisch
•ogramma
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 7 september 1960
Derde blad no. 30145
Waar ligt de grens van menselijk kannen?
I
(Van onze speciale verslaggever)
Het is dinsdag in Rome een gedenkwaardige atletiekdag geworden. Het bijna uitver
kochte stadion beleefde twee finales de 1500 en de 400 meter die zo geladen en zo
vol spanning waren, als de atletiekwereld nog nimmer heeft meegemaakt. Op beide
afstanden werden de wereld- en Olympische records omver gekegeld met welhaast onge
looflijke tijden en men zal wel nooit hebben kunnen dromen dat de atletiek-beoefende-
mens tot zulke verrichtingen in staat zou zijn. Hier werden prestaties geleverd, welke
die van alle voorgaande dagen volkomen in de schaduw stelden en opnieuw is de vraag
gerezen waar toch wel de grens van het menselijk kunnen zal liggen.
u
Op de 1500 meter kwam de Australische wonderloper, de 22-jarige
en 1.80-meter lange Herb Elliott tot 3 minuten 35.6 seconden, en hij
finishte met een voorsprong van ongeveer acht meter op de verrassend
sterk lopende Fransman Michel Jazy. De 400 meter was een gevecht
van het begin tot het einde, een strijd tussen de 24-jarige Duitser Carl
Kaufmann en de 28-jarige Amerikaanse neger Otis Davis uit Detroit,
die de beide voorgaande dagen bij de series en halve finales al hadden
aangetoond de grootste kanshebbers te zijn. Met een voor het blote oog
nauwelijks waarneembaar verschil stortten de twee lopers zich over de
streep, met als resultaat een tijd van 44.9 seconden, hetgeen maar liefst
0.3 seconde onder het wereldrecord en 0.6 seconde beneden het Olym
pische record was. Voor de Duitser betekende deze prestatie bovendien
een nieuw Europees record.
Pas na tweed® rende
Elliott heeft zich overigens pas na de
tweede ronde van de 1500 meter met de
leiding bemoeid. Eerst liet hij de kop
over aan de Fransman Michel Bernard,
die de lopers met een eerste ronde van
58,2 seconde naar een hoog aanvangs-
tempo trok. Daarna nam de Noor Ham-
mersland de leiding over '800 meter in
1.57.8) en tenslotte brak vier honderd
meter voor de eindstreep het geweld los.
Alsof Elliott ai de tijd had lopen wach
ten op een sein, spurtte hij bij het lui
den van de bel naar voren, en dat nadat
er zo'n harde race aan was vooraf ge
gaan.
De gelukkigste man was ongetwijfeld
de Fransman Miehe! Jazy. Hij lachte
voortdurend, tijdens de ceremonie pro-
tocolairc en tijdens de toejuichingen
Olympische droom duurde kort
Otis Davis, en Carl Kaufmann ver
dienden eigenlijk beiden een gouden
plak. Beiden gingen ze op het oog, zon
der waarneembaar verschil, door de aan
komst lijn. Beiden kwamen zij tot de
nieuwe wereld- en olympische recordtijd
van 44.9 seconden en als er zoals bij
de oude Grieken het geval was geen
moderne hulpmiddelen hadden bestaan,
dan zouden zonder twijfel beide atleten
zich met de kampioensmedaille hebben
mogen tooien. Want nog nooit in de ge
schiedenis van de atletiek is er een race
van een dergelijke allure gelopen. Een
fantastische finale, een moordende wed
strijd, die het uiterste van deze knapen
heeft gevergd.
Het duel werd ingezet door de in baan
4 lopende Zuidafrikaan Malcolm Spence,
die de eerste 200 meter zo hard ging
(21.0 seconden) dat er een gat ontstond
tussen hem en andere atleten. Maar hij
verbruikte teveel energie en moest steeds
meer terrein prijs geven aan de in de
derde baan lopende, 1,85 meter lange
Otis Davis, de atleet die in 1958 door de
Amerikaanse coach Bill Bowerman werd
ontdekt en toen in zijn eerste wedstrijd
de 220 yards aflegde in 21.4 seconde, en
aan de in de binnenbaan opkomende
Duitser Carl Kaufmann, met een tijd
van 45.4 seconde Europees recordhouder
op deze afstand. Een meter bedroeg het
verschil tussen Davis en Kaufmann en
steeds dichterbij kwam de Duitser.
Orkaan
Er brak een orkaan los. Het Duitse le
gioen, dat twee vakken aan weerszijden
van het stadion gereserveerd heeft,
loeide en schreeuwde of de hel was los
gebroken. Tien meter voor het einde
volgde nog een laatste aanzet van Kauf
mann. Daarna vielen beiden door de
finish. Otis Davis kon zich op het nip
pertje redden van een smak tegen de
sintels. Maar Kaufmann, volkomen op,
verloor het evenwicht en bleef liggen.
Wie had er gewonnen? De tribunes
waren vol met elkaar tegensprekende
mensen. De een zei Kaufmann, de ander
Davis. En een enkele trok in een hulpe
loos gebaar zijn schouders op alsof hij
wilde zeggen „ik weet het niet".
Minuten lang bleef het raadsel rond
om de aankomst onopgelost. Toen weer
klonk er een juichkreet. Otis Davis
sprong huizenhoog. Hij danste van ple
zier, gooide uit louter baldadigheid zijn
trainingspak tegen de grond en bleef
dansen, een dankbaar object voor de
fotografen en de filmmensen.
Operettestem
Carl Kaufmann, de student aan het
conservatorium in Karlsruhe hü stu
deert piano en zang en heeft een goede
operettestem was de eerste die Otis
Davis met zijn succes feliciteerde. Tij
dens de ceremonie, toen de voorzitter
van het IOC, de heer Avery Brundage,
zijn landgenoot de gouden medaille om
hing en de resultaten op het scorebord
verschenen, vielen de toeschouwers nog
maals van de ene sensatie in de andere:
44,9 seconde voor Davis, 44,9 seconde
voor Kaufmann. Twee atleten in één race
onder het wereldrecord van Lou Jones,
die in 1958 op de hoog gelegen baan van
Mexico-City (1600 meter boven de zee
spiegel), tot 45,2 seconden was gekomen.
Nog geen centimeter verschil was er op
de finishfoto tussen de Duitser en de
Amerikaan waar te nemen. Een histo
rische wedstrijd, waarin maar liefst zes
atleten beneden de 46.0 seconden ble
ven!
Machtige demarrage
Het stadion stond overeind. Precies op
het moment dat de bel luidde voor de
laatste ronde van de finale van de 1500
meter, demarreerde de Australische
wonderloper Herb Elliott, de man die
vlak voor de Spelen beweerde dat hij
niet zo goed in vorm was. Een meter,
drie meter, ja zelfs vijf meter nam de
lange en ideaal gebouwde atleet op de
zich hevig verwerende Hongaar Istvan
Roszavolgyi en de Roemeen Zoltan Va-
mos. Steeds meer vergrootte de Austra
liër zijn voorsprong, terwijl de Frans
man Michel Jazy, die de strijd vanaf
de zesde plaats had gevolgd, op de laat-
opzetten Jazy ging eerst de Noor Arne
Hammarsland. daarna Zoltan Vamos, en
vervolgens Dan Waern en Istvan Rosza-
volgyi met een driftige korte pas voorbij
en finishte volkomen leeggelopen als
eervolle tweede. Hoe snel het ging bleek
niet alleen uit de tijd van Herb Elliott,
die met 3.35.6 een nieuw wereld- en
Olympisch record vestigde, maar ook uit
de prestaties van de zes volgende fina
listen, die allen onder het oude Olym
pische record van de Ier Ron Deiany
bleven Een bewijs hoe sterk het presta
tie-niveau is gestegen.
Voor Nederland kwamen giste
ren vijf atleten aan de start. Het
waren de tienkampers Eef Kamer
beek en Herman Timme, die na de
verschrikkelijke eerste dag aan de
tweede seance begonnen, de Rot
terdamse discusreus Cees Koch, die
zich met de eerste de beste worp
van de menigte na afloop van de race. kwaIificeerde voor de finale van
toen hij verheugd zwaaiend met zijn mJ
zilveren medaille langs de tribunes naar vandaag en onze beide oüü meter-
de kleedkamers liep. Maar opeens was loopsters Gerda Kraan en Ine ter
het hem allemaal teveel. En was hij c "L-
zichzelf niet meor meester. Huilend viel L-aak opijk,
hij in de armen van zijn trainer.
Herb Elliott, rustig en beheerst, moest
en zou bij het verlaten van het stadion i
op de foto met de zenuwachtig heen en
weer springende en druk gebaren ma
kende Percy Cerutti, de man die Elliott
met zijn fanatisme tot zulk een grote
hoogte had gevoerd: wereldrecordhouder
op de mijl en de 1500 meter en nu ook
weer het Olympisch goud. Zelfs Percy j
Cerutti die anders een beetje verachte
lijk om zich heen kijkt, vond het te
mooi om waar te zijn...
Voor de beide Nederlandse meisjes
duurde de Olympische droom slechts
kort. Zowel de Leidse atlete Gerda
Kraan, als de Enschedese Ine Ter Laak-
Spijk werden in de series van de 800 me
ter in een tijdsbestek van enkele minu
ten uitgeschakeld. Zij konden elkaar na
afloop alleen maar troosten. Met de ar
men om elkaar heen geslagen liepen
Gerda Kraan en Ine ter Laak verloren
in deze immense ruimte, nauwelijks be
seffend wat hun was overkomen.
De 27-jarige Gerda Kraan - in de
derde serie - heeft haar matige prestatie
grotendeels aan haar eigen tactiek te
wijten. Zij kan alleen door een hoog
tempo tot successen komen. Maar nu
liet zij zich als een beginnelinge het
tempo opdringen en verspeelde haar
kansen door haar zwakke eindsprint.
Gerda, die pas in 1958 met atletiek be
gon en zich binnen twee jaar naar de
top werkte, startte in haar serie aan de
buitenkant. Na een valse start van de
Hongaarse Gysa Csoka nam de Tsje
chische Bedridska Kulhava de leiding,
terwijl onze landgenote op de zesde
plaats in het kleine peloton bleef mee
draaien.
Na de eerste 400 meter (61.0 seconden)
trok Gerda naar voren. Maar zij kon,
hoe zij zich ook inspande, geen moment
de voor haar lopende mededingsters be
dreigen. Toen op 200 meter voor de eind
streep de beslissende demarrage werd
ingezet was Gerda Kraan niet in staat
deze te beantwoorden.
Het omgekeerde.
Met Ine ter Laak-Spijk, die eigenlijk
pas door haar goede klassering tijdens
Strijd duurde tot op de eindstreep
Ontzagwekkend
(Van onze speciale verslaggever
Herman Kuiphof)
Rome, dinsdagavond De
grootste atleet van deze Olympi
sche Spelen, naar kwaliteit geme-
Chuang Kwang van het robuuste
lijf te houden. Johnson won uitein
delijk met een voor de tienkamp
bijzonder klein verschil, dat niet
meer dan 49 punten bedroeg. Het
geen ongeveer wil zeggen, dat,
over alle tien onderdelen tezamen
genomen, de Amerikaan een tiende
seconde sneller was dan de Formo-
saan. Eén tiende secondeop
zulk een nietigheid werd een
Olympisch titelgevecht beslist.
Geen medaille voor Eef Kamerbeek en
Herman Timme, de twee Nederlanders
in dit ontzagwekkende duel Maar voor
Timme een middenmootpositie en voor
Kamerbeek zelfs een buitengewoon eer
volle vijfde plaats. Alleen Johnson,
Yang en de beide Russen Kusnetsov en
Kutenko moest Kamerbeek de voorrang
laten, alle anderen van het uitgelezen
gezelschap van dertig tienkampers bleef
hij de baas. Onze landgenoot had wei
nig uitschieters, hoewel hij zeer vooraan
zat bij het verspringen van maandag en
het hordenlopen van vandaag, maar hij
was bijzonder allround en zelfs op on
derdelen. waar hij eerst weinig op
scheen te zullen presteren «zoals het
speerwerpen), werkte hij zich bij zijn
tweede of derde poging steeds weer op
naar een uitstekend niveau. Zijn totaal
van 7236 punten (uiteraard een nieuw
Nederlands record) is het hoogste, dat
hij ooit gehaald heeft en daarbij moe
ten we bedenken dat ook hij gehandi
capt werd door de erbarmelijke staat,
waarin de baan verkeerde, toen men
maandagavond besloot, ondanks de ge
vallen zondvloed, toch nog door te gaan
Want het is een heilige wet dat tien
kamp in twee opeenvolgende dagen in
zijn geheel moet worden afgewerkt.
We zijn trots op Eef Kamerbeek, die
de sombere gedachten, welke de Neder
landse deelnemers en supporters hier na
de teleurstellingen van de laatste dagen
en weken dreigen te overmeesteren, weer
even op de vlucht heeft gejaagd - maar
Rafer Johnson, de beste allround
atleet ter wereld.
ten, is Rafer Johnson. Deze kleur
ling won vanavond na een gevecht
dat omtrent, 25 uren van strijd
spanning en geduld heeft gevergd,
de tienkamp. Dit zwaarste nummer
van heel het wijdvertakte pro
gramma bracht een sfeer van
emotie doordat Johnson zo enorm
heeft moeten vechten om zich de
veel kleinere, slankere, bijna ten
ste 200 meter onweerstaanbaar kwam 9er 9c^ouwt^e Formosaan Yang
De finish van de snelste 400 meter
ooit gelopen.
de Nederlandse kampioenschappen in
Eindhöven een plaats in de Olympische
ploeg veroverde, was precies het omge
keerde het geval. Zij kan. wanneer het
aanvangstempo althans niet te hoog is.
juist w e 1 sprinten op het laatste rechte
stu'" Jammer genoeg was zij in de vierde
serie bij de start te laat weg Door een
felle tussensprint nestelde zij zich kort
daarop toch op de derde plaats. Op kop
ging toen de Turkse Greca Ciray, die de
eerste ronde in 62.5 sec. liep. De strijd
brandde daarna los De Britse Jenniver
Jordan en de Australische Dixie Willis
kwamen naas Clay en op 250 meter voor
de streep werd het felle eindduel tenslot-
tes ingezet. De Australische won. Zfj liep
op de laatste 100 meter van haar con
currenten wag, alsof het haar geen en
kele moeite kostte.
Voor de Nederlandse meisjes heeft het
er dus geen moment op geleken, dat zij
zich - zelfs met een bescheiden plaatsje
- voor de finale zouden kunnen klasse
ren. Voor Ine ter Laak-Spijk beteken
de deze prestatie het uiterste van haar
mogelijkheden, voor Gerda Kraan, die
dit jaar tijdens de landenwedstrijd West
Duitsland-Nederland in Frechen het
Nederlandse record op 2.08.1 bracht, was
de eliminatie ongetwijfeld een teleur
stelling na de lange periode van zware
voorbereidingen.
Pech;
Gerda Kraan had overigens de pech
niet in de eerste serie te zijn ingedeeld,
want daarin was de Duitse Antje
Gleichfeld met 2.10.9 seconde de snelste.
Haar tijd was 03 seconde langzamer
dan die van Gerda Kraan. De prestatie
van Gleichfeld betekende overigens op
dat moment een nieuw Olympisch re
cord.
Deze cijfers hadden achteraf echter
allemaal niets om het lijf, want de laat
ste keer dat een 800 meter op de Olym
pische Spelen werd gelopen, was in 1928
in Amsterdam, toen de Duitse Lieselotte
Radke in 2.16.8 won. In de tweede se
rie zorgde Ursula Donath (Did.) met
2.09.5 en in de derde ook de Russische
Seirie Ludmilla Shevtsova eveneens met
2.09.5 voor een verbetering. Nog snel
ler was daarna de Australische Dixie
Willis met 2.05.9 in de vierde serie en
deze loopster zal wel eens voor een ver
rassing kunnen zorgen in de finale tegen
de sterke Russische dames.
pi
Onze landgenoot Kamerbeek ver- i ziet men hem in actie bij het poi~
laste met een prachtige vijfde hoog.
plaats in de tienkamp. Op de foto I
De Chinees Yang, die zo'n voor
treffelijk figuur sloeg op de tien
kamp.
we moeten toegeven dat zelfs de voor
treffelijke Eindhovense atleet niet bij
machte is geweest in te grijpen in het
superieure duel tussen Rafer Johnson en
Yang van Formosa. Hoewel het een
frappant staaltje van goede krachtsver
deling en machtige lichamelijke condi
tie van Kamerbeek was, dat hij in staat
was op het allerlaatste nummer, de 1500
meter, een betere tijd tc maken dan
Johnson en Yang, heeft hij dit tweetal
niet geheel kunnen bijsloffen.
Uren en uren
Het wees op de stadionklok elf uur,
maandagavond, toen de tienkampers hun
trainingspakken die dag voor de laatste
maal konden aantrekken En vanmorgen
om 9 uur stonden zij alweer klaar om
zich opnieuw te concentreren. Johnson
had de eerste dag met een voorsprong
van een paar honderd punten op Yang
afgesloten, maar op het eerste nummer
van vandaag verloor hij aan de snelle
j Chinees, die in 14 6 op een nog boter
zachte baan over de horden ging en hier
in de snelste van allen was Johnson
had 15 3 nodig, Kamerbeek slechts 14 9.
maar het was dan ook zijn specialiteit
Maar Johnson nam een uur later al
wraak toen hij weliswaar de overwin
ning op de discus aan Kusnetsov moest
laten, maar de platte schijf bijna 9 me
ter verder smeet dan Yang, die op 39.83
bleef staan .tegen Kamerbeek 44.31.
De strijd ging 's middags onverdroten
verder. Alleen al het onderdeel polsstok
hoogspringen kostte vier volle uren. Ka
merbeek ging door tot en met 3 meter
80. maar liet het toen afweten. Hij no
teerde op 3.90 drie missen Mr enke
len, onder wie Johnson en Y. i ingen
verder. Tot driemaal toe zetten hnsor.
en Yang aan voor 4 40, maar hun door
enkele protocolaire plechtigheden en ru
moer van andere evenementen (de finale
Het Olympische programma voor
donderdag luidt:
7.00 uur paardesport (samengestelde
wedstrijd dressuur).
8.30 uur gymnastiek (vrije oefeningen
dames)
8.30 uur schermen (sabel individueel)
9.00 uur gewichtheffen (finale licht
gewicht), schieten (finale klein kali
ber geweer, finale automatisch pistool,
le ronde kleiduiven schieten).
3.00 uur atletiek (halve finales 4 x
100 meter est. dames, finale hoog
springen dames, schermen (finale
sabel individueel).
3.15 uur atletiek (halve finales 4 x
100 meter est. heren, finale speerwer
pen heren, finale 4 x 400 meter est.
heren).
5 uur gewichtheffen (finale midden-
gewicht), gymnastiek «vrije oefenin
gen dames, laatste onderdeel).
5.15 uur atletiek (finale 10.000 me
ter, finales estafettes 4 x 100 meter).
9.00 uur basqetbal.
1500 meter) uitputtend op de proef ge
stelde concentratie was niet bij machte
een van hen over de 4.40 barrière heen
te helpen. De Rus Kutenko sloeg hier
een mooie slag, evenals bij het speer
werpen, waar de door chauvinistisch pu
bliek bejubelde Italiaan Sar zijn voor
sprong op Kamerbeek verspeelde.
Bij licht en donker, by middag, avond
en desnoods in de nacht zwoegen de
tienkampers verder. Zo gaat het bij elke
Olympisehe Spelen. Men kan zich af
vragen of de regeling voor het publiek
niet wat spectaculairder kan zijn, maar
overheersend is de waardering voor deze
allround sportmensen, die vaak op on
mogelijke uren, voor grotendeels lege
stadions hun prestaties verrichten. Het
oubliek dat het avondeten koud heeft
«ten worden om in een ditmaal niet te
varme temperatuur te genieten van deze
oortreffelijke sport, is wel aan zijn
trek gekomen, want - zoals gezegd -
Johnson en Yang hebben gevochten tot
op de eindstreep.
