RUSSISCHE VLIEGTUIGEN TER
BESCHIKKING VAN LOEMOEMBA
WEERBERICHT
Op vliegveld van Stanleystad twaalf Iljoesjins
gereed voor vervoer van troepen naar Katanga
Gevechten bij Bakwanga hebben
reeds 300 slachtoffers geëist
CUBA'S MILITAIR VERDRAG
MET VER. STATEN OPGEZEGD
Geweld tegen de opvarenden van de
„Karei Doorman op komst?
De Gaulle niet
naar Amerika
leuws
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1960
No. 30142
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Dlshoeck
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f2.55 per maand; (0.59 per week
f7.50
Witte Singel 1, Lelden Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Volgens reizigers uit Stanleystad centrum van activiteit van
premier Loemoemba worden twaalf Russische Iljoesjin-14 vliegtui
gen op het vliegveld van de stad beschilderd met de woorden „Republi-
que du Kongo". Het zou de bedoeling zijn, dat deze vliegtuigen zullen
worden gebruikt om troepen van de centrale regering naar Katanga te
brengen. Op het vliegveld van Leopoldstad staat bovendien nog het
persoonlijke vliegtuig van Loemoemba, eveneens een Iljoesjin. Aange
nomen wordt, dat nog twee toestellen van dit type onderweg zijn.
Voorts zijn 160 Russische vrachtwagens, die in Matadi zijn ontscheept,
in oostelijke richting vertrokken, eveneens met het doel om het ver
voersvraagstuk van de centrale Kongolese regering bij haar pogingen
om Katanga te heroveren, op te lossen. Van de zijde van de Verenigde
Naties in Leopoldstad is vernomen, dat de Russische vliegtuigen niet
onder auspiciën van de volkerenorganisatie in Kongo zijn. Volgens
AFP zou de Sovjetrussische regering negentien Iljoesjins „voor onbe
paalde tijd" aan het Kongolese bewind ter beschikking hebben gesteld.
De Iljoesjin kan een twintigtal passagiers met een kruissnelheid van
400 km. per uur vervoeren.
wapenen en mortieren. In vergelijking
hiermee zijn de 70 tot 80 Tunesische
die de 110 Belgische burgers-employé's
van de „Forminière" beschermen, slechts
licht bewapend.
Volgens een bericht, dat door deze
V.N.-woordvoerder werd aangehaald, zijn
vijftig aanhangers van Kalonji, die op
het terrein van een missiepost in de
omgeving van Bakwanga hun toevlucht
hadden gezocht, met messen afgemaakt.
Vijftig aanhangers
van Kalonji met
messen gedood
De gevechten die sedert vier dagen in
het gebied van Bakwanga worden ge
voerd tussen militairen van de centrale
Kongolese regering en aanhangers van
president Kolonji van de afgescheiden
Mijnstaat, hebben tot dusver 300 doden
en gewonden geëist, zo heeft gisteren
een woordvoerder van de V.N. te Leo'
poldstad verklaard.
De woordvoerder zei, dat de verliezen
gering schenen in verhouding tot de
hevigheid van de strijd. De slachtoffers
zijn voornamelijk onder de burgerbevol
king gevallen.
Volgens hem beschikken beide partijen
over bronnen waaruit zij wapens kun
nen putten. De troepen van de centrale
regering hebben talrijke automatische
Amerika geeft bijna
vier miljard dollar
President Eisenhower heeft gisteren
de wet inzake de Amerikaanse hulp aan
het buitenland getekend.
Het bedrag van deze hulp is vastge^
steld op 3.722.350.000 dollar, (ongeveer 14
miljoen gulden) hetgeen volgens de pre
sident te weinig is. Zelfs ondanks de 65
miljoen dollar, die het congres heeft
toegestaan boven het bedrag waarover
Senaat en Huis van Afgevaardigden het
aanvankelijk eens waren geworden,
blijft het totaal nog bijna 500 miljoen
dollar onder hetgeen president Eisen
hower had gevraagd.
Van het nu toegestane bedrag is 1,8
miljard bestemd voor rechtstreekse mi
litaire bijstand; 675 miljoen als hulp bij
de defensie van bondgenoten; 550 mil
joen voor het ontwikkelingsleningfonds
dat op gemakkelijke voorwaarden kre
dieten verstrekt voor economische ont
wikkeling; 184.300.000 dollar voor tech
nische bijstand en de rest voor verschil
lende andere vormen van hulp.
Incidenten
Drie Engelse journalisten die gisteren
in Bakwanga, de hoofdstad van Katonji's
„Mijnprovincie" waren aangekomen zijn
gearresteerd, aldus is in Loeloeaburg
vernomen. Het zijn Henderson Gall van
het persbureau Reuter, Richard Williams
van de BBC en George Gale van de
„Daily Express".
Bij Moerbeek, ten zuiden van Thysstad
is het donderdag tot een treffen tussen
Marokkaanse V.N.-soldaten en een groep
burgers gekomen, waarbij een burger het
leven heeft gelaten, aldus heeft een
woordvoerder van de Verenigde Naties
in Leopoldstad meegedeeld. De Marok
kanen wilden de burgers ontwapenen
en losten waarschuwingsschoten in de
lucht. Daarop werd een der burgers ge
dood.
De plaatsvervangend secretaris-gene
raal van de Verenigde Naties in Leo
poldstad, Andrew Cordier, heeft gisteren
besprekingen gevoerd met de Kongolese
minister van Buitenlandse Zaken Bom-
boko en de leider van de Tunesische
delegatie naar de Pan-Afrikaanse con
ferentie, Mongi Slim. Waarschijnlijk
hebben zy gesproken over de wijze waar
op de samenwerking tussen de Kongo
lese regering en de Verenigde Naties kan
worden verbeterd en over de strijd in
Zuid-Kasai. Een van de problemen, die
de volkenorganisatie het hoofd moet
bieden is dat de Kongolese troepencom
mandanten in Zuid-Kasai hebben ver
zocht om V.N.-vliegtuigen voor het ver
voer van voorraden en gewonden.
Een woordvoerder van de Kongolese
regering verklaarde, dat het leger voor
bereidingen treft om zeer spoedig Ka
tanga binnen te trekken.
Kroesjtsjef thans in
Finse hoofdstad
Kroesjtsjef is gistermiddag per trein
in Helsinki aangekomen. Hij werd op het
station o.m. verwelkomd door president
Kekkonen van Finland en de Finse pre
mier Sukselainen. Volgens Moskou is
Kroesjtsjef (op eigen initiatief!) naar
Finland gegaan om de 60-ste verjaardag
van ,,zyn goede vriend" Kekkonen te
kunnen meevieren.
Ondanks het feit, dat de politie het
station een uur vóór de aankomst van
de Russische premier gesloten had, was
een 400-tal mensen erin geslaagd het
station binnen te komen. Zij juichten
Kroesjtsjef toe. Buiten hield een sterke
politiemacht een grote menigte in toom.
Toen een muziekkorps de volksliederen
had gespeeld, werd de Russische premier
omringd door een dertigtal kinderen
van Russen, die in de Russische ambas
sade in Helsinki werken. Zij strooiden
rode en witte anjelieren in het rond.- -
Kroesjtsjef reed daarna met Kekko
nen naar het zomerverblijf van de Finse
president, waar hij zijn intrek zal
nemen.
Op de Zweedse ambassadeur na, die
deken van het diplomatieke corps is,
waren alleen diplomaten van Oosteuro-
pese landen ter begroeting aanwezig.
Castro erkent de regering van Rood-China
en verbreekt betrekkingen met Formosa
l BREESTRAAT 173
OPKLARINGEN
Blijkens het door De Bilt verstrekte
weeroverzicht van 10 uur zal een kou
front vergezeld van een regengebied
vanmiddag en vanavond Nederland pas
seren, waarna de wind afneemt en iets
gaat ruimen.
Morgen zijn er opklaringen te verwach
ten. De kans op buien is niet groot.
De temperatuur gaat weer iets naar
beneden.
4 SEPTEMBER
Zon op: 5.56 uur onder: 19.21 uur.
Maan op: 18.51 uur; onder: 4.26 uur
Hoogwater te Katwijk te 2 en 14.30
uur. Laagwater te 10.14 en 22.35 uur
5 september: Hoogwater te 2.48 en
15.17 uur; laagwater te 11.02 en 13.25
uur).
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's,
en een Bijvoegsel.
Ophitsende rede
in hoofdstad Havanna
De Cubaanse regering heeft het
tweezijdige militaire verdrag met
de V.S. opgezegd. Dit brengt ech
ter geen verandering in het lot van
de Amerikaanse basis Gauntenamo
zo heeft premier Fidel Castro be
kendgemaakt. De Cubaanse rege
ring erkent voorts de regering van
de Chinese Volksrepubliek en ver
breekt haar diplomatieke betrek
kingen met de regering van
Formosa.
Castro, die een menigte van naar
schatting 100.000 mensen op het grote
plein in het midden van Havanna toe
sprak, noemde het nationalistisch-Chi-
nese regime een „marionettenregering,
beschermd door de Amerikaanse vloot".
De voormalige Nederlandse zaak
gelastigde in Indonesië dr. J. Vix-
seboxse bij zijn aankomst op Schip
hol.
Cuba is het eerste Latijns-Amerikaan
se land dat diplomatieke betrekkingen
met Peking aangaat. De maatregel volgt
op de jongste veroordeling door de mi
nisters van Buitenlandse Zaken der
Amerikaanse staten in San Jose, Costa
Rica, van Chinees-Sovjetrussische in
menging in de zaken van het Westelijk
halfrond. Cuba sloot in juli een han
delsverdrag met communistisch China.
Men voorspelde toen reeds erkenning
van het regime van Peking door Cuba.
Fidel Castro zei verder dat zijn rege
ring geen acht zal slaan op de verkla
ring van San Jose, tenzij deze door de
volkeren van het Westelijk halfrond op
een „algemene vergadering", bijeenge
roepen door alle „democratische rege
ringen" 'n het gebied, wordt goedge
keurd. De regeringen van Nicaragua,
Guatemala en Paraguay noemde hij in
dit verband „een grap".
Protesten
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft het regime van
Fidel Castro er gisteren van beschuldigd
steeds meer zijn toevlucht te nemen tot
een stelselmatige politiek van leugens
om de V.S. in de wereld in diskrediet te
brengen. Als voorbeeld wordt aange
haald een vervalst officieel Amerikaans
telegram dat door de Cubaanse diensten
was verspreid en betrekking had op een
economische conferentie van econo-
misch-minder ontwikkelde landen in La
tijns-Amerika, Azië en Afrika, die de
Cubaanse regering deze maand in Ha
vanna wil houden.
Uit het telegram zou moeten blijken,
aldus het ministerie, dat de V.S. deze
conferentie willen verhinderen uit vrees
dat het Cubaanse regime erdoor aan po
pulariteit in Latijns-Amerika zou win
nen.
Een woordvoerder van het ministerie
wilde het telegram niet direct aan de
Cubaanse regering zelf toeschrijven. Hij
noemde het „specialisten, van wie er
genoeg in het Chinees-Sovjetrussische
blok voorkomen, waardig".
Een kopie van het vervalste stuk is
volgens officiële kringen aan het minis
terie toegezonden door een Latijns-
Amerikaanse journalist wiens sympa
thieën met de V.S bekend zijn.
Argentinië heeft bij Cuba geprotes
teerd tegen een verklaring die de Cu-
kaanse minister van Buitenl. Zaken,
Roa, zou hebben afgelegd en volgens
welke Argentinië's positie er een is van
„slaafse onderdanigheid tegenover de
Amerikaanse belangen". De verklaring
zou slaan op Argentinië's houding tij
den» de conferentie van Amerikaanse
ministers van Buitenlandse Zaken in
San Jose. Volgens welingelichte kringen
kan dit incident tot verbreking der be
trekkingen met Cuba leiden.
Communisten zouden politieke munt slaan
„Het bezoek van de Karei Doorman aan Japan volgende week, zou een „Hagerty
incident" (demonstratie tegen Eisenhowers perschef) kunnen veroorzaken", zo is
te Tokio door Indonesische woordvoerders verklaard.
De Nederlandse opvarenden van vliegdekschip en escorte staat lichamelijk letsel
te wachten als zij hun schip in Yokohama verlaten", zo verklaarde een Indone
sische woordvoerder.
De grote communistisch-georiënteerde vakbond Sohyo heeft verklaard, dat zijn
leden zo nodig geweld zouden gebruiken om de Nederlandse oorlogsbodems te
verhinderen in Japanse havens te meren.
Reeds eerder had de raad van havenarbeiders te Yokohama gedreigd, geweld
te zullen gebruiken om de aankomst van het schip te verhinderen.
Indonesische woordvoerders hebben
gewezen, dat zoals bij het „Hagerty-
incident", communistische elementen
onvermijdelijk betrokken zouden raken
in een protest tegen de „Karei Door
man". Dit bleek reeds uit het feit, dat
de volksraad van de prefectuur Kana-
gawa, waarin de haven Yokohama ligt.
geprotesteerd heeft tegen het bezoek van
de „Karei Doorman".
De woordvoerder verklaarde verder,
dat ook de Amerikaanse buitenlandse
politiek in het Verre Oosten eronder zou
lijden, als de Japans-Indonesische be
trekkingen zouden werden verbroken of
bijzonder gespannen zouden worden ten
gevolge van het bezoek van de oorlogs
bodems op dit ogenblik.
„De communisten zullen hieruit poli
tieke munt slaan", verklaarden zij. „Als
Kleine luchtbrug is
in vol bedrijf
Steeds meer Westduitsers
worden teruggestuurd
(Van onze correspondent in Bonn)
Aan de grens tussen Oost- en
West-Duitsland wordt het optre
den van de communistische Volks-
polizei met de dag brutaler. In het
kader van de actie om Westduit
sers te weren, die vergaderingen
van verdreven Duitsers en ex-
krijgsgevangenen te West-Berlijn
willen bezoeken, stuurde de Volks
polizei gisteren tientallen West
duitsers terug. Daardoor moesten
steeds meer teruggestuurden ge
bruik maken van het aanbod van
de Westduitse regering en de
Westberlijnse Senaat om op rege-
ringskosten dan maar per vliegtuig
naar West-Berlijn te gaan.
De kleine luchtbrug tussen Hannover,
Hamburg en München aan de ene en
West-Berlijn ter andere zijde wordt nu
dus gretig aangegrepen als een nood-
middel om toch naar West-Berlijn te
gaan. Van de Amerikaanse luchtvaart
maatschappij PAA en de Britse maat
schappij BEA worden al extra toestellen
gereed gehouden. De regering te Bonn
en de Senaat te Berlijn zyn van plan
indien nodig zelfs vliegtuigen in het
buitenland te charteren om het perso
nenverkeer maar zo goed mogelijk te la
ten functioneren.
De Oostduitse Volkspolizei aan de
grens tussen Oost- en West-Duitsland,
vooral bij de grenspost Helmstedt,
stuurde gistermiddag niet minder dan
120 Westdüitsers terug. Men liet de rei
zigers die per trein of bus of particu
liere auto naar West-Berlijn wilde gaan,
rustig over de grens komen, ving ze op
in een controlekantoor en aarzelde niet
urenlang vragen tt stellen. Men eiste
bijv. van hen. dat ze zouden vertellen
tot welk legeronderdeel ze tijdens de
oorlog hadden behoord en wat ze na de
oorlog hadden gedaan!
De Oostduitse communistische partij
chef Ulbricht, pas teruggekeerd uit
Moskou, verklaarde, dat zijn regime
niet van plan is de huidige situatie rond
Berlijn dat zijns inziens geheel op
Oostduits grondgebied ligt te hand
haven. Hij sprak over het gevaar van
een conflict, maar Ulbricht acht „zo'n
conflict minder erg dan het bestaan van
een oorlogshaard als West-Berljjn!"
de schepen Japan zouden aandoen, zou
een sterk anti-kolonialisme de kop op
steken en hiermee zou men de commu
nisten in de hand spelen".
Een der zegslieden verklaarde ook, dat
als de „Karei Doorman" naar Japan
kwam, „de gewone mensen in Azië zou
den geloven, dat de V.S. de komst wet
tigden. Als het bezoek werd afgezegd,
zouden de Aziaten zeggen, dat Amerika
hier achter stond en zouden zij hiervoor
Amerika bedanken", aldus de uitleg van
de woordvoerder. (U.P.I.)
Onderhoud
Koseka—De Voogd
De Japanse minister van Buitenlandse
Zaken, Zentaro Kosaka, heeft gister
middag een onderhoud gehad met de
Nederlandse ambassadeur, de heer N. A.
J. de Voogd over de crisis tussen Indo
nesië en Japan aangaande het bezoek
van de „Karei Doorman". De Indone
sische ambassadeur, Bainang Soegeng,
heeft laten doorschemeren, dat hij wel
licht naar Djakarta zal terugkeren, in
dien de „Karei Doorman" Japan zal
bezoeken.
Nadere bijzonderheden over het on
derhoud werden nieit bekend gemaakt.
Men gelooft, dat Kosaka getracht heeft
begrip te krijgen voor de moeilijke di
plomatieke positie waarin Japan zich
bevindt.
Bij het eerste Nederlandse verzoek, in
juni, stemde de Japanse regering onmid.
de 11 ijk toe in een bezoek en trof voorbe
reidingen voor welkomstplechtigheden
een parade, en een officiële ontvangst
voor de bemanning. Dit is nu alles af
gelast. Kosaka heeft tevens het kabinet
medegedeeld, dat hij besloten heeft geen
officieel bezoek aan de .Karei Doorman'
te brengen, zoals was afgesproken.
De schepen die donderdag in Yokoha
ma aankomen zullen dus op geen enkele
wijze officieel worden begroet.
Koningin Juliana en Prins Bern-
hard op de tribune van het Olym
pische zwemstadion getuige van het
Nederlandse zwemdrama: de dis
kwalificatie van de dames-estafette-
ploeg.
Spanning op congres
van Brits vakverbond
(Van onze Londense correspondent)
Het congres van het Britse Vakverbond
T.U.C., dat maandag in Douglas op het
eiland Man begint, had in de voorronde
al zulke incidenten te verwerken, dat
men vol angstige spanning afwacht wat
er de volgende week gaat gebeuren wan
neer de anti-kernbom-leden met trans
portarbeidersleider Frank Cousins en de
andere leiders, die de officiële lijn na
streven tegen elkaar zullen opstaan.
Cousins was gisteren het centrum
van een tweede controverse over een
motie van de vakbond van spoorweg
machinisten en stokers, waarin kernbe
wapening van West-Duitsland wordt af
gewezen, omdat de huidige Duitse rege
ring nog sterke nazi-invloeden zou
hebben.
De meeste leden van het T.U.C.-be
stuur wilden deze motie niet op de
agenda zetten, omdat zij veel te ver ging.
Cousins wilde echter het tegenoverge
stelde en wees er op, dat in het officiële
defensie-standpunt van de Labourpartij
evenmin kernbewapening van West-
Duitsland wordt toegestaan en dat de
bewuste motie dus met dit officiële
standpunt niet in strijd was.
Het antwoord op Cousins beschuldiging
dat de T.U.C. met het afwijzen van deze
motie met twee maten meet, kreeg deze
vorm, dat bij de offiieële defensie-lijn
West-Duitsland een onderdeel vormt van
een veel meer omvattende politiek om
verspreiding van kernwapens te voor
komen.
Cousins verloor tenslotte met 19 tegen
11 stemmen.
Engeland polst thans
de bondgenoten
Een woordvoerder van het Engelse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken heeft
gisteren gezegd, dat Engeland met de
Geallieerde regeringen overleg pleegt
over de vraag of regeringsleiders naar
New-York zullen gaan op het tijdstip
dat de Russische premier Kroesjtsjef,
aan het hoofd van de Russische delega
tie, naar de Algemene Vergadering der
Verenigde Naties gaat
Het Britse ministerie van Buitenland,
se Zaken gaf duidelijk te kennen dat
premier Macmillan bereid is elk voorstel
van Kroesjtsjef voor een topconferentie
te New-York maar dan een conferen
tie buiten het kader van de VN te
onderzoeken.
Onze Parijse correspondent telefo
neerde hedenochtend:
Het wordt in Parijs wel uitgesloten
geacht, dat generaal De Gaulle het
voorbeeld van Kroesjtsjef zou volgen
door eveneens de persoonlijke leiding
van de Franse delegatie voor de a.s. Al
gemene Vergadering der Verenigde Na
ties in New-York op zich te nemen. Er
is tussen de drie hoofdsteden. Washing,
ton, Londen en Parijs overleg gaande
om tot een gemeenschappelijke houding
tegenover deze nieuwe verrassingsma
noeuvre of uitdaging van de inventieve
Russische minister-president te kunnen
geraken. Doch, als gezegd, is het, wat
Eisenhower en Macmillan ook mogen
heGluiten nauwelijks aan te nemen dat
generaal De Gaulle in New-York van de
party zou willen zijn.
In een brief aan Kroesjtsjef heeft De
Gaulle enkele dagen geleden nog van
„het bonte en tumultueuze gezelschap
van de VN-assemblee" gerept en het Is
dus niet waarschijnlijk dat hij zich
daarin nu persoonlijk zou willen men
gen. Bovendien zullen de Ver. Naties
zich bij de a.s zitting opnieuw met het
Algerijnse probleem inlaten, een be
moeiing waartegen Frankrijk, zoals men
weet, zich nog altijd heftig verzet.
($)ud
H Uit het Leidsch Dagblad van
g 4 September 1860;
1 Wij vernemen dat de Leid-
1 sche Rederijkerskamer „Vondel"
g hare gewone zomervergadering
1 welke door het ongunstige we-
g der eenigen tijd was uitgesteld.
g nu aanst. Maandag den 10e
September op Zomerzorg zal
1 houden.
g Behalve eenige losse dicht-
g stukken zal bij die gelegenheid
g een nieuw oorspronkelijk blij-
H spel van onzen stadgenoot J. M.
E Dercksen worden ten gehore
g gébrigthetgeen zeker velendie
meermalen het genoegen had-
m den met de voortbrengselen van
I zijn dichterlijk talent kennis te
maken, niet onwelkom zijn.
g —In een verzoekschrift, on-
g langs bij de Belgische Kamers
H der Volksvertegenwoordiging in-
gekomen en opgesteld in de
Vlaamse taal. is het woord on-
der-stationschei vertaald door:
g openbare ijzeren weg stilstand-
plaets-ondcr-bevelhebber.
ÜillIlUlltflllHllllIiilllltlllilJIIIIIIIIIIIIIIIIlllllüllllllinillllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllKI^
