CONFLICT OM MIJNPROVINCIE
EN KATANGA SPITST ZICH TOE
Stuur onklaar: autobus opengereten
Wereldbevolking groeit
met honderd per minuut
WEERBERICH'I
Blanke V.N.-fundionarissen
in Stanleystad gewond bij een
tweetal ernstige incidenten
205
Geboorten-explosie in gevolgen
verwoestend als een kernwapen
(Pi/c/ Qhe,
letiLvs
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 29 AUGUSTUS 1960
No. 30137
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E. A E van Dlshoeck
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per Kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1. Lelden Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Zaterdag is Bakwanga, de hoofdstad van de afgescheiden „Mijn-
provincie" (Kasai) bezet door troepen van premier Loemoemba. De
centraal-Kongolese manschappen, ten getale van enkele honderden,
zouden daarbij steun hebben gekregen van Tunesische militairen van
de V.N.-strijdmacht, die het verzet van de aanhangers van president
Kalonji van de Mijnprovincie en het optreden van een onlangs ge
vormd Europees vrijwilligerskorps zouden hebben belet. Bakwanga
zou daardoor zonder veel moeite in handen van premier Loemoemba's
troepen zijn gevallen. Van V.N.-zijde is deze hulp echter teruggetrok-
enk. De leider van Katanga, Tsjombe, heeft aangekondigd, dat in
Katanga's hoofdstad, Elisabethstad, een aanmeldingsbureau is gevormd
voor vrijwilligers, die in Kasai tegen de centrale regering van Kongo
willen strijden.
Loemoemba's troepen zijn intussen de grens van Katanga tot op
enkele honderden kilometers genaderd. V.N.-troepen zouden naar de
grens oprukken om een botsing te voorkomen. De regering van Katan
ga heeft alle mogelijke maatregelen genomen om een inval te verhin
deren.
Generaal Gheysen, bevelhebber van de Belgische troepen in Kongo,
is hedenochtend per vliegtuig uit Elisabethstad naar Brussel vertrok
ken. Hij zou voor zijn vertrek het bevel van de V.N.-troepen in Kongo
geadviseerd hebben een neutrale zone tussen Katanga en Kasai in te
richten om het uitbreken van oorlog in Kongo te voorkomen.
Drie doodvonnissen
De correspondent van de „Rand Daily
Mail" bericht, dat drie aanhangers van
de Kongolese premier Loemoemba in het
Afrikaanse gedeelte van de Noordkatan-
gese staat Albertstad zullen worden op
gehangen wegens het vermoorden, op
maandag jj. van het hoofd der Afri
kaanse politie in deze stad. De drie
moordenaars hebben te Elisabethstad
terecht gestaan, waar zij volgens de
correspondent ter dood werden veroor
deeld. Het vonnis zou in Albertstad ten
uitvoer worden gelegd.
Volgens de medewerker van de „Rand
Daily Mail" bevonden de moordenaars
zich onder een groep van elf negers, die
maandag j.l. door uit Elisabethstad
aangekomen politievrijwilligers werden
gearresteerd.
Binnenkort zullen ongeveer 150 Kon
golese studenten naar Moskou gaan om
hoger onderwijs te volgen. Deze kwestie
heeft de voorzitter van de Sovjetrussi-
sche staatscommissie voor de culturele
betrekkingen met het buitenland. Georgi
Zjoekof, in Leopoldstad besproken. Pre
mier Loemoemba en hij kwamen over
een de culturele betrekkingen tussen
beide landen uit te breiden.
Gingen Tunesiërs
buiten bevoegdheid
In Stanleystad hebben zich enige in
cidenten voorgedaan: zaterdag werd het
hoofdkwartier van de V.N. door Kongo
lese militairen aangevallen, waarbij elf
Canadese, Britse, Franse en Braziliaanse
V.N.-personeelsleden werden gevangen
genomen. Later werden zij vrijgelaten.
Zij waren licht gewond. Tezelfdertijd
werd een Amerikaanse Globemaster op
het vliegveld bij de stad aangevallen,
omdat Kongelozen, die op de aankomst
van Loemoemba stonden te wachten,
dachten, dat daarmee Belgische para
chutisten aangevoerd werden. De inzit
tenden waren evenwel Amerikanen, van
wie er enigen zwaar mishandeld werden,
zodat zij per brancard vervoerd moesten
worden. Zij zijn intussen in Leopoldstad
aangekomen. Dr. Bunche, Hammars-
kjölds persoonlijke vertegenwoordiger in
Kongo, heeft krachtig bij de Kongolese
regering geprotesteerd tegen deze inci
denten in Stanleystad.
Gisteravond kwam in Leopoldstad een
„Convair" der Verenigde Naties uit
Stanleystad aan met de acht Amerika
nen en twee Canadezen aan boord, die
onverhoeds in Stanleystad door Kongo
lese politie en militairen werden aange
vallen en verwond. De hoofden van
sommige gewonden waren in zwachtels
gewikkeld. Anderen werden op draag
baren uit het vliegtuig gedragen.
De Amerikaanse ambassadeur in Leo
poldstad, Timberlake en de opperbevel
hebben der V.N.-troepen in Kongo, de
Zweedse generaal Von Horn, bevonden
Zich op het vliegveld, toen de „Convair
landde.
Een Amerikaanse luitenant verklaard?
tegenover journalisten: „Wij voerden
een heel gemoedelijk en vriendschappe
lijk gesprek met Kongolese politieman
nen en militairen. Plotseling besloten de
Kongolezen echter, dat wij „vijanden"
waren en zij vielen ons meteen aan
Voordat ik het wist, lag ik op de grond,
waarop wij verscheidene minuten heb
ben gelegen".
Kalonji verklaart oorlog
aan regering-Loemoemba
Radio-Brazzaville deelde zaterdag mee
dat Albert Kalonji, president van de
„Mijnstaat" in Kasai de regering-Loe
moemba de oorlog heeft verklaard. Het
bericht, dat Radio-Brazzaville omriep,
was afkomstig uit Elisabethstad,
hoofdstad van Katanga, waar Kalonji
zich thans bevindt.
In Leopoldstad verklaarde de stafchef
van het Kongolese leger, kolonel Mom-
boto, dat het optreden van de Kongolese
militairen in Bakwanga bedoeld was om
„de orde te herstellen".
De provincie Kasai, die negentig pro
cent van de in Kongo gewonnen diamant
levert, is in tweeën gesplitst als gevolg
van de strijd tussen de Loeloea- en de
Baloebastam. Kalonji vormde drie weken
geleden in het zuiden en oosten van de
provincie, die aan Katanga grenst, de
Mijnrepubliek, waarheen sindsdien vele
Baloeba uit andere delen van Kasai hun
toevlucht hebben gezocht.
Op een persconferentie verklaarde
Kalonji, dat de Tunesische troepen, die
MEER WIND
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt met enige
regen, morgen overdag opklaringen
maar ook hier en daar een bui. Matige
tot krachtige wind tussen zuid en west.
Ongeveer dezelfde temperaturen als
vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
30 AUGUSTUS
Zon op: 5.48 uur; onder: 19.33 uur.
Maan op: 14.50 uur; onder: 23.54 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.28 uur en
21.00 uur.
Laagwater te 4.03 uur en 16.24 uur.
Dit blad bestaat uit 14 pagina's.
naar Kongo waren gekomen om vrede
en orde te bewaren, in zijn staat een
rustige situatie hadden aangetroffen. Zij
hadden zich echter gemengd in het
constitutionele conflict tussen de Mijn-
republiek en de regering-Loemoemba.
Hij deed een „plechtig beroep op alle
vrije landen ter wereld, op Frankrijk,
Engeland en de V.S., alsmede op alle
landen van de Franse gemeenschap om
hulp te verlenen tegen Loemoemba's
troepen".
„Verdraaiing"
Hij zei, dat zijn republiek was „te niet
gedaan". De Tunesiërs hadden niet
alleen de troepen van de Mijnrepubliek
ontwapend, maar ook het toezicht op het
vliegveld aan deze troepen ontnomen,
door loopgraven aan te leggen en over
al olievaten neer te zetten. Een paar
dagen geleden waren twee vliegtuigen
van de V.N. met wapens in Bakwanga
aangekomen. De adviseur van Kalonji,
de Belgische zakenman Raymond Sou-
moy, zei, dat het wapens van Ameri
kaanse makelij waren. Hij schatte de
hoeveelheid op drie ton, hetgeen hij wel
wat te veel vond voor ongeveer 200
Tunesische militairen. Hij was er dan
ook van overtuigd, dat de Tunesische
troepen de komst van militairen van
Loemoemba hadden voorbereid door
wapendepots aan te leggen.
Een woordvoerder van de V.N. in
Leopoldstad noemde Kalonji's verklaring
dat V.N.-vliegtuigen in de afgelopen
dagen wapens naar Bakwanga hebben
gebracht, een bewuste verdraaiing of een
geval van een verkeerde identificatie van
de vliegtuigen.
Frans vliegtuig bij
Dakar verongelukt
Een Superconstellation van dc
Air France is hedenochtend bij de
landing in Dakar (West-Afrika
verongelukt. Onder de 55 passa
giers en de bemanning van acht
zijn vele slachtoffers. Het vliegtuig
was gisteravond uit Parijs vertrok
ken.
Het toestel is een mijl uit de kust in
zee neergekomen. Er zijn rubberboten
waargenomen.
De Superconstellation vloog op de
lijn Parijs-Dakar-Monrovia-Abidjan. Het
toestel heeft tweemaal gepoogd in Dakar
te landen op een baan, die in de richting
van de zee loopt. Na de tweede poging,
omstreeks 7 uur hedenochtend, ver
dween het vliegtuig. Twee marinejaar-
tuigen en twee helikopters vonden* het
wrak een mijl uit de kust.
Russische couranten
durven' Eisenhowers
rede niet publiceren
Het Witte Huis heeft zaterdag bekend
gemaakt dat twee Russische bladen ge
weigerd hebben de rede te publiceren
van Eisenhower tot het Amerikaanse
volk over het mislukken van de topcon
ferentie in Parijs. De Russische verta
ling van de rede. die Eisenhower op 25
mei voor de radio uitsprak, is door de
Amerikaanse ambassade in Moskou naar
de bladen gestuurd. De teksten werden
teruggestuurd met de opmerking dat de
inhoud van de rede gericht was tegen de
Cubaanse minister
verliet conferentie
van O.A.S. in San Jose
De Cubaanse minister van Buiten
landse Zakene Raul Roa, heeft zondag
de conferentie van de Organisatie van
Amerikaanse Staten te San Jose in
Costa Rica verlaten omdat zijn land
„niet de minste bescherming en steun
tegenover de V.S. zou hebben gekregen
waarop het krachtens het handvest van
de organisatie recht heeft".
In hun hotel aangekomen zongen de
Cubanen hun volkslied. De politie moest
een menigte toeschouwers en journalis
ten op een afstand houden.
De minister vertrok toen duidelijk
werd dat de conferentie met grote
meerderheid een verklaring zou goed
keuren welke volgens Roa direct tegen
Cuba was gericht. Hij zei tot zijn ambt
genoten, dat .Cuba ervan overtuigd is
onder de bedreiging van een op handen
zijnde militaire aanval van de V.S. te
leven. „Wanneer een klein land zich zo
bedreigd voelt, zal het van iedereen hulp
aannemen, Van Koningin Elizabeth oi
de Keizer van Japan."
Cuba was een land zonder vrienden
totdat premier Kroesjtsjef de V.S. met
een rakettenaanval dreigde ingeval van
agressie tegen Cuba. aldus Roa.
De ministers zijn het zaterdag eens
geworden over een resolutie, waarin de
Sovjet-Unie wordt veroordeeld wegens
dit dreigement om de V.S. met raketten
te bestoken ingeval van een aanval op
Cuba.
De Cubaanse minister Roa verliet de
vergadering nadat de ministers vai
Buitenlandse Zaken met grote meerder
heid de eerste twee artikelen van een
„verklaring van San Jose" hadden goed
gekeurd waarin interventie of bedreiging
met interventie door een mogendheid
buiten het Amerikaanse continent werd
veroordeeld en waarin met name elke
poging van de Chinezen en Russen om
van de politieke, economische en sociale
toestand in een Amerikaanse staat ge
bruik te maken, van de hand werd ge-
Kroesjtsjef naar Finland
„Tass" meldt dat de Russische premier
Kroesjtsjef begin september Finland zal
bezoeken „om president Kekkonen ter
gelegenheid van diens zestigste verjaar
dag te bezoeken en geluk te wensen".
Kekkonens verjaardag valt op 3 sep
tember. Het is nog niet bekend hoe lang
Kroesjtsjef in Finland, dat hij het laatst
in juni 1957 heeft bezocht, zal blijven.
Een Finse woordvoerder zei dat het
initiatief voor het bezoek door de Rus
sen zelf was genomen.
vriendschap tussen Rusland en de V.S.,
zo deelde het Witte Huis mee.
Van Russische zijde bereikte de am
bassade toen het verzoek om in de toe
komst verschoond te mogen blijven van
dergelijke documenten.
Eisenhowers perssecretaris James Ha-
gerty reageerde hierop met een brief,
waarin hij erop wees, dat de vrije pers
in de democratische wereld niet bang is
om redevoeringen van Kroesjtsjef te pu
bliceren, aldus het Witte Huis.
Twaalf gewonden bij botsing te Veenendaal
Ben Essing, de zoon van de bur
gemeester van Blokker en organisa
tor van het festival aldaar, is zater
dag in Grotebroek in het huwelijk
getreden met mej. Joep Laan uit
Bovenkarspel. Het bruidspaar bij
het verlaten van het gemeentehuis.
Volgens het „Demografisch Jaarboek van de Ver. Naties" is de
bevolking van de wereld ongeveer 2.9 miljard zielen en komen er ieder
jaar circa 8 miljoen bij (100 miljoen geboorten, 51 miljoen sterfgeval
len). Afrika is het vruchtbaarste werelddeel met een geboortecijfer van
54 per duizend. In Europa is het geboortecijfer 19 per duizend. Maar
de daar geborenen leven veel langer, zie hieronder. Japan, dat voor de
oorlog een zeer hoog geboortecijfer had, heeft thans een van de laagste,
namelijk 18.
Meer dan de helft van de wereldbevolking woont in vier landen:
China met 669 miljoen, India met 403 miljoen, de Sovjet-Unie met 209
miljoen en de Verenigde Staten met 178 miljoen.
j Cm.*' 1 T De vrouwen leven er gemiddeld 74 jaar
LieeitllCl 111 llUlia en de mannen 71. In India is de gemid-
delde leeftijd het laagst: 32 jaar. Dit is
S nu (rw I *1*? i«an»* één van de weinige landen, waar man
dei J nen gemiddeld langer leven dan vrou
wen.
Kinderen die in Noorwegen, Zweden Guinea heeft het hoogste sterftecijfer:
Nederland geboren worden. 40 per duizend.
mogen verwachten het langst te leven De „geboortegolf" die volgde op de
jongste wereldoorlog, heeft haar top be
reikt in 1946/47.
Het Britse liberale blad „News Chro
nicle" geeft uiting aan zijn bezorgdheid
over de groei van de wereldbevolking
„ongeveer honderd per minuut" in
het bijzonder in de arme gebieden in
Zuidoost-Azië en Afrika, waar men hpt
minst in staat is de moeilijkheden in
verband daarmee het hoofd te bieden.
Het blad ziet in deze lbevolkings)druk
een belangrijke oorzaak voor de beroe
ringen van deze eeuw en noemt de
„demografische explosie" potentieel even
verwoestend in haar gevolgen als een
kernwapenontploffing.
Vele opstoppingen en
nieuwe botsingen
(Van onze Utrechtse correspondent)
Bij een kettingbotsing op de
Rijksweg tussen Utrecht en Arn
hem werden gisteravond omstreeks
zeven uur tien personen licht en
twee zwaar gewond. Het ongeluk
ontstond doordat de stuurinrich
ting van een uit de richting Arn
hem komende vrachtwagen onklaar
raakte.
De vrachtwagen uit Schipluiden schoot
over de middenberm en ramde een Duit
se autobus uit Essen met 43 passagiers,
die terugkwamen van vakantie in Kat
wijk, in de flank. Na de gehele zijwand
van de bus te hebben opengereten schoot
de vrachtwagen nog door en raakte een
Duitse personenauto uit Dusseldorp
waarvan de bestuurder 2 Duitse liftsters
bij zich had. Vijf andere personenwagens
werden van de berm gedrukt. Gezien de
snelheid van de wagens had het onge
luk nog een gelukkige afloop. Van de
buspassagiers werden acht mensen licht
en twee zwaar gewond. Verschillende van
hen zaten beklemd tussen de stalen zit
tingen en moesten daaruit bevrijd wor
den. Zij werden, evenals de twee liften
de Duitse meisjes, afkomst''- uit Essen
en Kettwig, in het ziekenln... te Veên-
nendaal opgenomen.
De chauffeurs van vrachtwagen en
autobus kwamen, evenals verdere bij de
botsing betrokken personen, met de
schrik vrij.
Het indirecte gevolg van het ongeluk
was een hopeloze verkeerssituatie. Rijks
weg 17 werd namelijk gisteravond bui-
Zo zag de totaal opengereten bus er
na het ongeluk uit
tengewoon druk bereden o.a. door vele
Duitse personenwagens en bussen, die
zich aan het eind van de vakantiemaand
naar hun land spoedden.
De Rijkspolitie, geassisteerd door de
gemeentepolitie uit Veenendaal, heeft
lange tijd nodig gehad om de stagnatie
in het verkeer op te heffen. De opstop
ping had ook nog andere botsingen tot
gevolg, waarbij in één geval twaalf en
in een ander geval zes auto's betrokken
waren. Hierbij viel één gewonde te no
teren. Later op de avond vloog, een kilo
meter van de plaats van het ongeval, nog
een personenwagen over de kop, waar
van de inzittenden er met schaafwonden
afkwamen.
Het is dan ook te begrijpen, dat zie
kenauto's, politiewagens, artsen en ver
pleegsters af en aan reden tnssea Vee
nendaal en Maarsbergen, i
Bonn houdt de deur
open voor Polen
(Van onze correspondent in Bonn)
In de Bondsrepubliek zijn het afge
lopen weekeinde verscheidene bijeen
komsten gehouden van verenigingen
vanuit Midden- en Oost-Europa verdre
ven of gevluchte Duitsers. Opvallend
was daarbij, dat met vee! nadruk ver
klaard werd, dat de Duitse vluchtelingen
er geen revanchistische ideeën ten op
zichte van de Slavische volkeren op na
houden. Vice-kanselier en minister van
Economische Zaken prol. Ludwig Erhard
verklaarde te Diisseldorf te hopen, dat
Polen en Duitsers als vredezoekende
I buren naast elkaar kunnen leven.
Erhard sprak voor 60.000 Opper-S'le-
ziërs. die pleitten voor zelfbeschikking
van Opper-Sileziè, dat heden ten dage
(op een klein deel na dat Tsjechisch is»
tot Polen behoren. De vice-kanselier. die
voor de met vakantie zijnde Bondskan
selier Adenauer het woord voerde, ver
klaarde dat de grenzen van Duitsland
met de Oosteuropese staten alleen bij
een vredesverdrag geregeld kunnen wor
den. Hij bekritiseerde de politiek van de
Sovjet-Unie, die hij betitelde als „de
dode vleugels van een helft van Europa".
Ook andere tot de CDU behorende po
litici pleitten op deze bijeenkomst voor
het ophouden van de deur met Polen
voor onderhandelingen op de grondslag
van het recht op zelfbeschikking. Er
zijn het afgelopen weekeinde in Duitse
vluchtelingenkringen evenwel ook stem
men opgegaan tegen het aanknopen van
diplomatieke betrekkingen tussen Bonn
en Warschau zolang de in Polen nog
levende Duitsers als tweede-rangsbur
gers worden behandeld. Algemeen ech
ter kon men de nadruk beluisteren die
werd gelegd op een houding waaruit het
„niet kwaad mei kwaad vergelden'
sprak.
Git het Leidscti Dagblad van t
D Augustus 1860:
Men verneemt, dot het gemeen-
trbestuur van Arnhem, hetwelk i
onlangs een belangrijk geschenk l
van den heer A. Ver-Huétl (de
collectie vlinders, door zijn vader
nagelaten) aanvaardde, ten be-
hoeve van de openbare bibliotheek
aldaar, al spoedig met dat ge
schenk zélf verlegen is geworden, 04
daar er geen geschikte conserva-
1 tor voor de vlinders, vooral van
i de uitheemse te vinden was, en de
verzameling toch een zorgvuldig
1 toezigt en onderhoud vorderde. In
1 overleg met den milden gevet
heeft de gemeenteraad thans be-
sloten de bedoelde verzameling af
te staan aan 's rijks museum 1
voor natuurlijke historie te Leiden,
werwaarts zij eerlang zal worden
1 overgebragt.
