Soekarno verbreekt diplomatieke
betrekkingen met Nederland
Stockholm nam bemand
maanstation in studie
POWERS
BEKENT
WEERBERICHT
TIJDENS ONAFHANKELIJKHEIDSVIERING
Wij moeten gereed zijn om voor
Nieuw-Guinea te gaan vechten
ion Braun: „Op korte termijn
kernenergie in de ruimtevaart
Militair bewind
in de Kongo
Ontvoerde jongen werd vermoord
(Duet Qïieuws
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1960
No. 30127
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Disüoeck
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
17.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21607
„Vriendschappelijke overreding" mislukte
Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag heeft vanoch
tend meegedeeld, dat de Indonesische minister van Buitenlandse Zaken,
de heer Soebandrio aan de Nederlandse tijdelijke zaakgelastigde te
Djakarta, dr. J. Vixseboxe, mededeling heeft gedaan van de verbreking
van de diplomatieke betrekkingen tussen de beide landen met ingang
van heden.
President Soekarno heeft vandaag tijdens een door duizenden toe
hoorders, verzameld op het terrein van het Vrijheidspaleis te Djakarta,
bijgewoonde bijeenkomst, deze verbreking van de betrekkingen met
Nederland in een rede van twee en een half uur aangekondigd. Zijn
mededeling werd met gejuich begroet.
de verjaardag der Indonesische onaf
hankelijkheidsverklaring, is afgelast.
De heer Soesanto Djojosoegito wacht
thans op instructies uit Djakarta. Hij
kon vooralsnog geen commentaar geven
op de aangekondigde verbreking der
diplomatieke betrekkingen.
Andere middelen"
99-
In zijn rede heeft president Soekarno
over de verbreking der diplomatieke
betrekkingen met Nederland nog ge
zegd, dat Indonesië thans in de kwestie
West-Guinea „andere middelen te baat
zal nemen dan onderhandelingen of
verzoeken".
De Indonesische toehoorders begroet
ten deze mededeling met een storm
achtige bijval.
Deze verbreking aldus Soekarno
verder zal „een versterking van de
nationale eenheid" tengevolge hebben en
een confrontatie zijn tussen het Indo
nesische volk en het Nederlandse kolo
nialisme en imperialisme. Hij bracht in
herinnering, dat in het verleden de
politiek van „vriendschappelijke overre
ding" t.a.v. Nederland op een misluk
king is uitgelopen, evenals de jarenlang
voortgezette pogingen om de openbare
mening in de wereld te overtuigen van
de rechtvaardigheid van de Indonesische
zaak. „Thans zullen wij niet meer moe
ten vragen, dat ons recht zal worden ge
daan, maar ervoor moeten zorgen ge
reed te zijn, daarvoor te vechten". Soe
karno deelde voorts mee. dat de nieu
we koers in de Indonesische politiek
t.a.v. West-Guinea de vorige maand is
goedgekeurd door de opperste Indone
sische adviesraad.
Aan het slot van dit deel van zijn toe
spraak wekte Soekarno de menigte op,
te werken voor de bevrijding van West-
Nieuw-Guinea en voor het verdrijven
van het imperialisme van de Indone
sische bodem.
Receptie afgelast
De receptie, die de Indonesische ver
tegenwoordiger in Nederland, de heer
Soesanto Djojosoegito en zijn echtge
note, hedenavond te Wassenaar zouden
houden ter gelegenheid van de vijftien-
„ONDERDUIKER" WERD
DOOR CARLO GEGREPEN
Reeds lang had de Rijkspolitie van de
groep Bruinisse het vermoeden, dat in de
visrijke Irreken bij Ouwerkerk een vis-
stroper aan het werk was. Doch ondanks
alle mogelijke waakzaamheid was het
steeds niet gelukt de man te betrappen.
Dit kwam, omdat de stroper gebruik
maakte van een duikerspak. Bij het na
deren van de politie verdween hij onder
water en wachtte rustig tot het gevaar
geweken was.
Toch is nu een eind gekomen aan zijn
stropersactiviteit doordat de Rijkspolitie
gebruik maakte van de sedert kort aan
de groep Bruinisse toegevoegde speur
hond Carlo. De hond kreeg de stroper in
de gaten terwijl hij ver voor de patrouil
lerende agenten uitliep. Hij bracht de
man tot staan. De stroper werd in vol
ornaat aangetroffen, gereed om zijn fui
ken te water te laten.
DEMONSTREERT
van 23 t.m. 27 augustus
KOLEN-, OLIE-, GAS- ei
meerkamerverwarming in
DEN BURCHT.
ZUID-OOSTELIJKE WIND
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond
Aanvankelijk opklaringen, later toene
mende bewolking en voornamelijk in het
zuiden van het land enige regen.
Zwakke tot matige wind krimpend
naar zuidoost tot oost. Minder koude
nacht. Morgen ongeveer dezelfde tem
peraturen als vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
18 AUGUSTUS
Zon op: 5.28 uur; onder: 19.58 uur.
Maan op: 1.44 uur; onder: 17.32 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.18 en
13.00 uur.
Laagwater te 8.20 en 20.50 uur.
Verklaringen van
Nasoetion en Soebandrio
De staf-chef van de Indonesische Ma
rine, vice-admiraal Martadinata, heeft
gezegd, dat de Indonesische Marine zich
thans tegenover een „politieke taak" ge
steld ziet om de Nederlandse uitdaging
in het omstreden gebied van Nieuw-
Guinea tegemoet te treden", zo is giste
ren in Djakarta bekend gemaakt.
De staf-chef zei dit tot marineperso
neel dat drie oorlogsschepen (een lan
dingsvaartuig en twee onderzeeboot-
jagers) van de V.S. naar Indonesië had
overgebracht.
De Indonesische minister van Buiten
landse Zaken, dr. Soebandrio, die van
een reis naar de Molukken en Celebes in
Djakarta is teruggekeerd, heeft meege
deeld, dat het zenden van oorlogssche
pen naar Westelijk Nieuw-Guinea het
Indonesische volk had gesterkt in zijn
vastbeslotenheid zo spoedig mogelijk dit
gebied te krijgen. Hij zei aan journalis
ten, dat Nederland door het zenden van
oorlogsschepen" de verontwaardiging en
boosheid van de gehele bevolking had
opgewekt en dat de vastgeslotenheid van
het Indonesische volk om de strijd om
Nieuw-Guinea zo spoedig mogelijk te
beëindigen, was versterkt".
O Slot pag. 2
Tientallen doden op
de Philippijneii
Overstromingen op de Philippijnen
hebben in M illa 49 doden geëist. Het
lot van tachtig mensen is niet bekend.
Het aantal gewonden zou zeer groot zijn.
De schade is vooral groot in het ge
bied van Pampanga, Bulacan en Tarlac
waar de rivier de Pampanga talrijke dij
ken heeft doorbroken. Verscheidene ste
den zijn geheel geïsoleerd en moeten
door hefschroefvliegtuigen van voedsel
worden voorzien.
(Van een onzer redacteuren)
De Internationale Academie voor Ruimtevaart, die op de openings
dag van het ruimtevaartcongres in Stockholm werd opgericht en in
Parijs zal worden gevestigd, is voortvarend van wal gestoken: er is
een studiecommissie gevormd, welke niets meer of minder beoogt dan
het vestigen van een bemande basis op de maan. Deze commissie heeft
de veelzeggende naam „Lunar International Laboratory" gekregen
(L.I.L.). Gevraagd naar een tijdschema deelde de Amerikaanse prof.
dr. Th. von Karman van de universiteit van Pasadena in Californië
namens de commissie mede, dat hij de vestiging van zulke wetenschap
pelijke waarnemingsbases binnen 25 jaar tegemoet ziet. De Rus prof.
Leonid Sedov, een van de grootste ruimtevaartdeskundigen van de
Sovjet-Unie, die een belangrijk aandeel heeft gehad in de ruimtesucces
sen waarmee de Russen de wereld hebben verbijsterd, leverde als
commentaar op deze voorspelling: of langer, bijvoorbeeld 100 jaar.
In de zuilenhal van het Vak
bondsgebouw in Moskou begon
hedenochtend om 10 uur Moskouse
tijd (8 uur Ned. tijd) het proces
tegen Francis Powers, de piloot
van de op 1 mei bij Swerdlofsk
neergehaalde Amerikaanse U-2.
Nadat de secretaris van de recht
bank, majoor Afanasjef, de ten
lastelegging had voorgelezen, ant
woordde Powers (die juist vandaag
31 jaar is geworden) op een vraag
van de president van de rechtbank,
luitenant-generaal Borisoglebski,
dat hij zich schuldig acht. Het ge
sprokene werd gelijktijdig van het
Russisch vertaald in het Engels,
Frans, Duits en Spaans. Meer dan
1500 personen, onder wie 140 bui
tenlandse journalisten uit bijna der
tig landen, wonen het proces bij. In
een soort loge zaten Powers' echt
genote, ouders en schoonmoeder
met hun advocaten.
De president deelde Powers mee, welke
rechten hij tijdens de zitting heeft: hij
mag Engels spreken, zich laten bijstaan
door een advocaat, deelnemen aan de
pleidooien, vragen stellen aan getuigen
en verzoeken om deskundig advies. Ook
mag hij nieuw bewijsmateriaal aanvoe
ren en verzoeken om toevoegng van
nieuw materiaal in de stukken.
Er zullen vier getuigen worden ge
hoord, die zeggen te hebben gezien, dat
een raket Powers' U-2 trof, en de
Amerikaanse piloot te hebben gevat. Het
zijn de chauffeurs Soerin en Tsjoezjakin,
de arbeider Tsjeremisin en de invalide
Asabinawar. Verder verschijnen er zeven
getuigen-deskundigen, onder wie de
directeur van het Instituut voor de
Forensische Medische Wetenschap van
het ministerie van Volksgezondheid,
prof. Prozorowski.
Volgens de tenlastelegging heeft Po
wers meegedeeld in geval van nood
op alle vliegvelden in Noorwegen, Per-
zië en Pakistan te mogen landen, ter
wijl hij tevens op vliegvelden in Fin
land en Zweden zou kunnen landen.
Gisteren omstreeks het middaguur
is de KLM-Viscount ,,Jan Oliesla
gers", die met 57 passagiers op
Schiphol arriveerde, bij het uitrolten
over de landingsbaan doorgereden
en ongeveer vijftig meter voorbij
het einde van de baan in het gras
land tot stilstand gekomen. Per
soonlijke ongelukken deden zich
niet voor. Het toestel bleef onbe
schadigd, maar het had heel wat
voeten in de aarde eer de zilveren
vogel weer op betonnen banen was
geleid. De Rijksluchtvaartdienst
stelt een onderzoek in.
Hooghartige houding
van de Russen
Dit commentaar is kenmerkend voor
enkele merkwaardige aspecten van het
ruimtevaartcongres. Amerika is vrij
gevig met bijzonderheden over toekomst
plannen, met het erkennen van moeilijk
heden en met enthousiasme. De Russen
zeggen over de toekomst vrijwel niets! Zij
hebben het alleen over hun eigen (on
getwijfeld grote) successen en blijken
bitter weinig te -oelen voor volledige
internationale amenwerking. De voor
spelling van prof. Sedov van een be
mande maanbasis over eerst een eeuw
is een dooddoener zonder enige reële
betekenis. Zelfs de voorspelling van een
kwart eeuw was kennelijk aan de zeer
voorzichtige kant. Prof. Sedovs voor
spelling wordt ook uitgelegd als een
vriendelijke vermomming van zijn eigen
lijke bedoeling: jullie kunnen het toch
niet, wij zullen het wel doen.
Want de Russen voelen blijkbaar niets
voor samenwerking, waardoor de ruimte
vaart zich nog veel sneller zou kunnen
ontplooien dan het nu reeds verbazing
wekkende tempo. Zij hebben geweigerd
zitting te nemen in de nieuwe academie,
waarin overigens ongeveer negen plaat
sen voor hen gereserveerd blijven. De
maanbasis-commissie bestaat echter uit
een aantal academieleden en uitgeno
digde met-leden, onder wie zich prof.
Sedov bevindt.
Een bijzonder elegant gebaar werd de
aanvaarding van deze benoeming tegen
over een weigering van een plaats in de
verantwoordelijke academie bepaald niet
geacht, maar men blijft hopen, zoals wij
De ongekroonde koningen van het
grootste ruimtevaartcongres ooit
gehouden: rechts de Amerikaanse
raketdeskundige dr. Wernher von
Braun, die vriendelijk lachend de
hand drukt van zijn Russische col
lega, prof. Leonid Sedov, president
van het Stockholmse congres.
gisteren reeds schreven, dat de Russen
van standpunt zullen veranderen. Een
dergelijke verandering van standpunt
zou vooral kunnen worden gestimuleerd
door Amerikaanse ruimtevaartprestaties
van grootser allure. Aan plannen ont
breekt het Amerika geenszins. In zijn
gisterochtend gehouden voordracht, tij
dens het ruimtevaart-congres, heeft dr.
Wernher von Braun uitvoerig gesproken
over de ontwikkeling van de „Saturnus-
raket, die een soort „standaardvracht
wagen voor de ruimte" in de naaste toe
komst mag worden genoemd.
Deze lezing behelsde voornamelijk
technische bijzonderheden, doch later op
de dag vertelde dr. Von Braun ons meer
over toekomstplannen voor het gebruik
van deze monster-raket. De tweede ver
sie van de Saturnus, vaktechnisch de
C-2 genoemd, komt waarschijnlijk eerst
in 1967 voor gebruik gereed. Met deze
viertrapsraket zouden bemande maan-
vluchten reeds mogelijk worden, wan
neer dit in vrij kostbare etappe-opera
ties zou geschieden.
Een belangrijke stap voorwaarts zou
het zijn wanneer het Rover-project, dat
door de NASA en de Commsisie voor
Atoomenergie in samenwerking wordt
ontwikkeld, gebruiksklaar is op het mo
ment dat de Saturnus voor gebruik ge-
Eén Nederlander in
Ruimtevaartacademie
De enige Nederlander onder de
i leden, die bij de oprichting deel uit-
i maakten van de Internationale
Academie voor Ruimtevaart is dr.
J. M. J. Kooy, lector aan de Ko-
1 ninklijke Militaire Academie te
1 Breda en voorzitter van de Neder
landse Vereniging voor Ruimte-
i vaart, die als zodanig deelneemt
i aan het congres te Stockholm. Bij
de oprichting telt de academie 45
leden, namelijk 14 uit de Verenigde
Staten, 6 uit Frankrijk, 5 uit Duits-
1 land, 4 uit Engeland, 3 uit België,
1 3 uit Italië, 2 uit Tsjecho-Slowakije
1 en 1 uit Argentinië, Bulgarije, Ca-
nada, Joego-Slavië, Nederland,
i Urugay, Zweden en Zwitserland.
Onder de leden bevinden zich de
meest vooraanstaande ruimtevaart
deskundigen zoals Von Braun en
ook een van de oudste pioniers van
1 de ruimtevaart, prof. Oberth uit
1 Duitsland, die meer dan 30 jaar
i geleden reeds een kruistocht voor
I de ontwikkeling van de ruimtevaart
I begon en die thans deelneemt aan
het congres in Stockholm.
reed is. Stationaire proeven met het
prototype van deze door kernenergie
aangedreven motor zijn bevredigend ver
lopen. Mogelijk zou een ruimtevaartuig
met deze nucleaire motor reeds in 1964
ais laatste trap op een Saturnus-raket
gemonteerd kunnen worden en dit zou
de mogelijkheid van bemande maan-
voertuigen sterk vergroten.
Een grote mate van waarschijnlijkheid
kende Von Braun toe aan de kans dat
kernenergie met succes kan worden toe
gepast in de laatste trap van de Nova
raket, die men na de Saturnus tot ont
wikkeling wil brengen.
Slot pag. 2
Amerikaanse steun
voor Hammarskjöld
Secretaris-generaal Hammarskjöld
van de V.N. is gisteravond uit Leo-
poldstad in New York teruggekeerd
om verslag uit te brengen over de
crisis in Kongo. De Veiligheidsraad
zal waarschijnlijk morgenmiddag om
half vier bijeenkomen. Het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft medegedeeld, dat Ham
marskjöld kan rekenen op de volle
dige steun van de V.S. bij „zRn ont
zaglijk moeilijke taak". De Sovjet-
Unie daarentegen acht Hammarskjölds
inteipretatie van de V.N.-resoluties
onjuist.
Intussen heeft de Kongolese pre
mier Loemoemba medegedeeld, dat er.
met ingang van gisteravond, voor zes
maanden een speciaal militair bewind
in zijn land is ingesteld. Voorts ver
klaarde hij, dat Kongo inbeslagne
ming van Belgische eigendommen zal
overwegen als het niet over veertien
dagen het geblokkeerde goud en de
tegoeden teruggekregen heeft.
Loemoemba eiste voorts vertrek van
alle Zweedse troepen en sprak in dit
verband over „de bekende relaties tus
sen de Zweedse en Belgische koninklijke
families" en over de banden tussen de
secretaris-generaal en de commandant
van de V.N.-troepen in Kongo, generaal
Von Horn, die beiden Zweden zijn.
Duits meisje in
zee verdronken
Gistermiddag omstreeks 3 uur is de
7-jarige Irene Link uit Essen (Duits
land) bjj het baden in zee ter hoogte
van het conferentie-oord „De Baak"
te Noordwyk in een kuil gestapt en
verdronken. Het kind werd g? uw ge
vonden. Geruime tijd hebben vier art
sen op het strand gepoogd de levens
geesten weer op te wekken. Zelfs gaf
een van hen, een Nederlandse chirurg,
het meisje een hartinjeetie.
Het meisje logeerde met haar familie
in een woning aan de Hoofdstraat.
Hotel te Venlo niet
stenen bekogeld
Represaille van uitqeslotenen?
De exploitant van het hotel-café-res
taurant „De Kraal" aan de Kaldenker-
kerweg te Venlo heeft gisteren bij de po
litie gemeld dat onbekenden maandag
avond een 16-tal glas-in-lood ramen van
zyn zaak met stukken beton en stenen in
scherven hebben gegooid. Vernielingen
op kleinere schaal waren door een groep
van 10 a 15 personen al eerder gepleegd.
Er was toen glaswerk en porselein stuk
gesmeten en voorts waren een barkruk
en terrasameublement vernield.
Maandagavond werd het café met
stukken beton en stenen bekogeld. Een
tiental gasten, dat er logeerde, vertrok
onmiddellijk. De schade beloopt onge
veer f. 1500 tot f. 2000. De exploitant
heeft echter ook bedrijfsschade, omdat
hy zyn zaak voorlopig niet heropenen
kan. De oorzaak van het feit dat het
café en de inventaris nu al verschillen
de malen zijn beschadigd, ligt waar
schijnlijk hierin, dat de exploitant aan
en.':ele buurtbewoners - er ligt 'n woon
wagenkamp niet ver daar vandaan de
toegang tot zijn zaak had ontzegd om
dat hun optreden hem niet beviel. Dit
zou represailles van de uitgeslotenen
hebben uitgelokt. De politie stelt een
onderzoek in.
Het Franse persbureau Agence France
Presse (AFP) heeft gisteren toestem
ming gekregen zijn werkzaamheden in
Kongo te hervatten. De hoofdredacteur
van de „Courier d'Afrique", Makoso, die
vrijdag werd gearresteerd, is gisteren
vrijgelaten.
In de Europese wqk van Leopold-
stad hebben Kongolese politiemannen
gisteren huis aan huis gezocht naar
Belgische „spionnen". Volgens Kongo
lese ambtenaren controleerde de po
litie persoonsbewijzen. De Kongolese
politie verklaarde, dat er parachutis
ten in Leopoldstad rondlopen, die voor
de Belgen spioneren, met de armband
van de V.N. om. Gisterochtend reden
Kongolese politiemannen en soldaten
in vrachtauto's door de hoofdstraten
van de stad. Europeanen, personeel
van de V.N. werden aangehouden en
moesten hun identiteitspapieren laten
zien. De meesten mochten doorlopen
na een onderzoek van vijf tot tien
minuten. Er werden twee Belgen aan
gehouden: de Belgische consul-gene
raal in Loeloeaburg en de plaatselijk©
directeur van de Sabena. Zij moeten
binnen 24 uur vertrekken.
In een bosachtig gebied op vijftien km
ten noorden van Sydney is gisteren het
stoffelijk overschot gevonden van de 8-
jarige schooljongen Graeme Thorne, die
op 7 juli op weg naar school werd ont
voerd.
Telefonisch had een onbekende toen
de eis gesteld, dat de ouders, die kort te
voren 800.000 gulden in een loterij had
den gewonnen, een losprijs van 250 000
gulden zouden betalen. Een hartstochte
lijk beroep van de vader via de televisie
heeft helaas niet mogen baten. De
grootste mensenjacht, die ooit in Aus
tralië werd gehouden, leverde evenmin
resultaten op. Spelende kinderen vonden
het stoffelijk overschot aan de rand van
het bos. waar het in dekens gewikkeld
in een ondiep graf lag. Op de foto:
Graeme Thorne, die door zijn ontvoer
ders om het leven is gebracht.
Uit het Leidsch Dagblad van j§
17 Augustus 1860:
Den lOen is te Groningen eene 1
vrouw overleden in den hoogen §1
ouderdom van bijna 9S jaren, die f|
behalve kinderen, kleinkinderen en 1
achter-kleinkinderen, nog 8 over- 1
achter-kleinkinderen mogt zien ge-
boren worden. Het zal wel hoogst g
zeldzaam zijn een huisgezin aan I
te treffen, waar vijf geslagten 1
tegelijkertijd in leven zijn.
Illlllt