VEILIGHEIDSRAAD BIJEEN OM KONGO-CRISIS TE BEZWEREN S.U. tegen samengaan bij ruimte-onderzoek WEERBERICHT Secretaris - generaal Hammarskjöld wil zich niet de wet laten voorschrijven door Loemoemba Leopoldstad stelde vijf eisen Grote prestaties van voorbije jaren nog maar een begin (£)kc/ qlie u ws Opgericht 1 maart 1860 DINSDAG 16 AUGUSTUS 1960 No. 30126 LEIDSCH DAGBLAD Directeur E. A. E. van Dishoeck Hoofdredacteur J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie: 21507 Secretaris-generaal Hammarskjöld van de Verenigde Naties is ken nelijk niet voornemens zich als loopjongen van de Kongolese premier Loemoemba te laten gebruiken. Hij is gisteravond uit Leopoldstad via Parijs naar New York vertrokken, waar hij een bijeenkomst van de Veiligheidsraad bijeengeroepen heeft ter behandeling van het geschil tussen hem en Loemoemba. De Zweed weigerde zijn vertrek 24 uur uit te stellen, zoals de Kongolese regering hem gevraagd heeft, zodat ver tegenwoordigers van de centrale regering hem niet konden vergezellen. Ook weigerde Hammarskjöld plaatsruimte aan de Kongolese delegatie in het speciale V.N.-vliegtuig. Dit overhaaste vertrek en de aankondiging van een speciale verga dering van de Veiligheidsraad speelde zich af nadat Loemoemba het vertrouwen van zijn regering in de secretaris-generaal had opgezegd. In een brief aan Hammarskjöld somde hij vijf eisen op. 1. het Kongolese leger moet onmiddellijk de bewaking op zich nemen van alle vliegvelden die thans onder bewaking van de V.N.-strijdmacht staan; 2. onmiddellijk moeten niet-blanken V.N.-troepen en Kongolese troepen naar Katanga worden gezonden; 3. alle niet-Afrikaanse troe pen moeten uit Katanga worden teruggeroepen; 4. de Ver. Naties moeten vliegtuigen ter beschikking van de Kongolese regering stellen voor het vervoer van Kongolese soldaten en burgers; 5. de Ver. Naties moeten onmiddellijk alle wapens en munitie in beslag nemen, die de Belgen aan opstandelingen in Katanga hebben uitgereikt. Deze moeten worden overgedragen aan de Kongolese regering. Krachtige reactie van tie Zweed Onze Brusselse correspondent telefo neerde hedenochtend: Hammarskjöld is een zeer handig politicus, aldus Belgische waarnemers in Brussel. Men kan er nooit 100 pet zeker van zijn, dat de beloften, die hij doet ook enkele dagen later door hem niet worden ingetrokken, daar hij steeds rekening wil houden met de gewijzigde politieke toestanden en de druk die op hem wordt uitgeoefend. Maar wanneer zijn autoriteit als uitvoerder van de resoluties van de Veiligheidsraad wordt betwist, kan hij zeer krachtig reageren. Dat hij thans opnieuw voor de Veilig heidsraad gaat verschijnen, althans voor het beperkte comité der vijf grote lan den, is een bewijs voor de aanstaande afkeuring van de manoeuvres van Loemoemba. In ieder geval is men thans in Brussel blij, aldus gaat onze correspondent voort, dat de overdracht van de macht in Katanga ordelijk is verlopen. Er is geen dramatische luchtbrug van Elisa- bethstad naar Brussel noodzakelijk ge bleken en de Belgische ambtenaren zet ten als deskundigen van Tsjombe hun werk voort. Overigens dient te worden erkend, dat Tsjombe heel handig heeft gemanoeuvreerd. Hij is er inderdaad in geslaagd op Hammarskjöld een uitste kende indruk te maken en heeft de autoriteit van de Verenigde Naties vol ledig erkend, aldus zijn verzet tegen het zenden van V.N.-troepen vergetend. Tsjombe zal verder de toegang Katanga aan Loemoemba kunnen verbieden. En dat was voor hem het meest essentiële doel van zijn politiek. In Brussel wordt de „wijze politiek" van Tsjombe toegeschreven aan het feit. dat hij zorgvuldig heeft geluisterd naai de goede raad van zijn Belgische advi seur graaf Harold d'Aspremont Lynden, de voormalige adjunct-kabinetschef van premier Eyskens. Wij kennen hem persoonlijk al jaren zeer goed. Niemand in Brusselse politie ke kringen kon vermoeden, dat hij zich in dit Kongolese drama en vooral in de zeer moeilijke positie te Elisabethstad als zo'n handig diplomaat zou ontpop pen.; Zijn vader, die Senator is, behoort tot de ultra-rechtse kringen, maar graaf Harold heeft zich steeds een voorstander getoond van een duurzaam vergelijk tus sen de linkse en de rechtse stromingen in de C.V.P., de Belgische katholieke partij. Tot zover onze correspondent. Advertentie DEMONSTREERT van 23 t.m. 27 augustus KOLEN-, OLIE-, GAS- en meerkamerverwarming in DEN BURCHT. NU EN DAN ZON De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond Perioden met zonneschijn maar ook enkele plaatselijke buien. Koude nacht met hier en daar mist. Morgen overdag ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. Zwakke tot matige en langs de Waddenkust af en toe vrij krachtige westelijke wind. (Opgemaakt te 11.15 uur) 17 AUGUSTUS Zon op: 5.26 uur; onder 20.01 uur. Maan op: 0.58 uur; onder: 16.47 uur. Hoogwater te Katwijk te 11.42 uur. Laagwater te 7.05 uur en 19.39 uur. Dit nummer bestaat uit 10 pagina's. Uittocht uit Kivoe Belga meldt, dat er steeds meer Euro pese kolonisten uit de Kongolese pro vincie Kivoe wegtrekken, nu het Belgi sche consulaat in Boekavoe gesloten is. Er woonden 4.500 Europeanen in Boeka voe. Op het ogenblik zijn er nog maar 700. In de provincie Kivoe zijn nu nog 40 van de 200 Belgische ambtenaren in functie. Ondanks de verklaring van de provinciale regering van Kivoe. dat zij de Europese kolonisten die blijven, zal helpen, gaan steeds meer Belgische ondernemingen tot sluiting van hun be drijven over. In Boekavoe verloopt de voedselvoorziening moeilijk. De prijzen van de levensmiddelen stijgen, hetgeen de ontevredenheid doet toenemen. Belgische vluchtelingen in Roeanda hebben melding gemaakt van ernstige onlusten, die zich zouden hebben voor gedaan op de oevers van het Kivoe- meer. Hierbij zouden verscheidene poli tiemannen om het leven zijn gekomen. Ierse V.N.-troepen zyn naar dit gebied gezonden. Russische hulp Vijftien Russische artsen en vijf ver pleegsters zijn gisteren per vliegtuig uit Moskou naar Kongo vertrokken, aldus meldt Tass. Zij gaan op initiatief van de bond van Rode Kruis en Rode Halve- Maanverenigingen van de Sovjet-Unie. De regering van Pakistan heeft zich bereid verklaard een medische ploeg ter beschikking te stellen die deel zal uit maken van de strijdkrachten van de Verenigde Naties in Kongo. Pakistan is bovendien bereid stafofficieren van het leger naar Kongo te zenden. „Ernstige bezorgdheid' Het Internationale Persinstituut (IPI) heeft maandag een telegram aan de Kongolese minister van Voorlichting, Kasjamoera, gezonden waarin de maat regelen die in Kongo tegen dagbladen en buitenlandse correspondenten zijn ge nomen, worden betreurd. Verder wordt in het telegram uiting gegeven aan ern stige bezorgdheid over dreigementen van Kasjamoera aan het adres van Kongo lese bladen die de regering hebben ge kritiseerd, en aan dat van buitenlandse correspondenten In het telegram wordt verwezen naar huiszoekingen in de kantoren van bla den, de arrestatie van een ^hoofdredac teur en het sluiten van de kantoren van Belga en Agence France Presse. Volgens het IPI vormen de dreigemen ten en deze maatregelen een ernstig gevaar voor de persvrijheid. Waarom doet Moskou zo geheimzinnig in de zaak Powers In een gisteren door het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken uit gegeven verklaring wordt gezegd, dat minister Herter in een speciale bood schap, welke hij vrijdag aan zijn Russi sche ambtgenoot Gromyko heeft doen toekomen, als zijn mening heeft uitge sproken, dat de Sovjetregering „bepaal de aspecten in de voorbereiding van de berechting van de Amerikaanse vlieger Francis Gary Powers wenst te verber gen." Minister Herter deelde Gromyko mee tot deze conclusie te zijn gekomen als gevolg van de voortdurende Russische weigering om een vertegenwoordiger van de Amerikaanse ambassade in Moskou toe te staan Powers te bezoeken. De Russische minister van Buiten landse Zaken heeft de boodschap van minister Herter mondeling beantwoord met een nieuwe weigering om vóór het proces een vertegenwoordiger van de Amerikaanse ambassade bij Powers toe te laten, aldus deelde het State Depart ment in Washington nog mee. Uit Moskou meldden Reuter en AFP, dat de ouders en echtgenote van Powers gisteren een onderhoud hebben gehad met de Russische verdediger van Powers. Michail Grinjev. Tijdens dit onderhoud had zich een menigte van ongeveer 300 Russen voor het advocatenkantoor ver zameld, die de bezoekers bij hun vertrek nieuwsgierig gadesloegen. De menigte gaf niet blijk van een vijandige stemming. Frank W. Rogers, een der drie Amerikaanse juridische ad viseurs van de familie Powers, deelde na afloop van het onderhoud mee, dat dit zeer bevredigend was geweest. Het Circus Strassburger heeft gis teravond een liefdadigheidsvoor stelling gegeven. Een der hoogte punten wqs zonder twijfel het op treden van de charmante Teddy Scholten, die met een uitstekend nummer vrije dressuur met het paard „Hazan" voor de dag kwam. Gistermorgen was zij nog druk aan het oefenen in de piste. „Ik houd wel veel van paarden, maar eigen lijk ben ik er een beetje bang voor" vertelde ze. De toeschouwers, die haar aah het werk hebben gezien, zullen er niet veel van geloven. Gisteren zijn in Den Haag de eer ste volwassen klaar-oversop hun post verschenen. Het betreft een proefneming van de Haagse ver keerspolitie op drie drukke kruis punten, waar de schoolgaande jeugd veel moeite heeft met over steken. Goed ingepakt in regenkle ding en voorts gewapend met fluit en pannekoekloodste mevrouw Sevensma op het Paul Krugerplein de jeugd veilig over. Belangrijk congres in Stockholm (Van een onzer redacteuren) De ruimtevaartpioniers van enkele tientallen jaren, ja zelfs van drie jaar geleden, hebben niet kunnen vermoeden, dat zij zich nu al ongerust moesten gaan maken over de „wet van Parkinson", die enige opmer kelijke zaken formuleerde over de groei van het ambtenarenkorps en het aantal organisaties. In de tijd van de eerste Spoetnik, nog geen drie jaar geleden, bestond het korps ruimtevaartdeskundigen uit een telbaar aantal. Nu zijn het er tienduizenden over de gehele wereld en zij zijn zo gespecialiseerd, dat zij eikaars wetenschappelijk en technisch terrein nauwelijks meer kunnen begrijpen! Uit deze massa van technici en wetenschapsmensen zijn in Stockholm ruim 600 afgevaardigden van ongeveer 30 landen bijeengekomen voor het 11-de Internationale Ruimtevaartcongres. Het vorige congres werd een jaar geleden in Amsterdam gehouden. Aan het huidige congres nemen drie Nederlandse gedelegeerden deel. Gesprekken met Von Braun en Sedov Tijdens een informele bijeenkomst vóór de officiële opening van het congres hadden wü een kort onderhoud met een van de beroemdste deelnemers, de Ame rikaanse ruimtevaartspecialist dr. Wer ner von Braun en ook met diens grote rivaal, de Rus prof. Leonid Sedov Beiden spraken de hoop uit, dat via ontmoetingen zoals op dit congres, de weg gebaand zal mogen worden voor een vreedzame samenwerking tussen alle be trokken landen in het ruimte-onderzoek. Von Braun noemde het haast onverstel baar, wat er in de afgelopen 34 maan den is gebeurd: meer dan twee dozijn kunstmanen en kunstplaneten werden gelanceerd. Er zijn ruimtevaartuigen tot tientallen miljoenen kilometers ver gevolgd via de radio, waardoor een fantastische rijkdom aan wetenschappelijke gegevens schijnt verkregen en er zijn foto's gemaakt van de onbekende zijde van de maan en ge heel nieuwe inzichten geopend over de opbouw van het heelal. En toch is dit alles slechts een begin. Von Braun ver geleek wat er nu in het ruimte-onder zoek gebeurde met de eerste ballonvaart van de vorige eeuw, waaruit de lucht vaart van de tegenwoordige tijd is ge groeid. In een kortere 'periode zullen de mensen de ruimtevaart-experimenten van nu in hetzelfde licht gaan zien Dat is echter alleen denkbaar wanneer er in harmonie tussen de verschillende volkeren wordt samengewerkt, want vele van de projecten die op stapel staan zijn te groot om door één natie te worden uitgevoerd. Theorie en praktijk Professor Sedov vertelde ons via een tolk iets dergelijks: internationale samenwerking is geboden, want wanneer we eenmaal door het eerste stadium van thans heen zijn dan moeten we begin nen aan projecten die alleen met inter nationale samenwerking kunnen worden verwezenlijkt. Dat zfjn allemaal heel mooie woorden, maar de praktijk is iets minder rooskleurig. Rusland heeft na melijk maandag, de dag van de opening van het congres, laten weten, dat het niets voelt voor deelneming aan de deze dag officieel in het leven geroepen Internationale Academie voor Ruimte- Onderzoek. Deze gespecialiseerde academie wil de meest vooraanstaande wetenschapsbe oefenaren en technici op het nieuwe terrein bijeenbrengen. De leden worden door de academie uitgenodigd als lid toe te treden. De negen Russen die werden uitgenodigd hebben echter te kennen gegeven hiervoor te zullen bedanken. Hun motivering is voorlopig nogal vaag en schijnt meer op onbehagen dan op reële argumenten te berusten. O Slot pag. 2 Staking Werkspoor afgelopen (Speciale berichtgeving) De staking bij Werkspoor N.V. te Utrecht is afgelopen. Vanmor gen is. naar de directie meedeelde, het werk in alle afdelingen normaal hervat. Hierdoor is het ook moge lijk geworden dat minister Khalil, van de Verenigde Arabische Repu bliek, zijn voorgenomen bezoek zal afleggen. Even had het er namelijk op geleken, dat dit bezoek ten ge volge Van de staking zou worden afgelast. Vertegenwoordigers van de drie grote metaalbewerkersbonden hebben de be sprekingen, die gisteren de hele dag heb ben geduurd, hervat. Gisteravond hebben deze bonden een verklaring afgelegd, waarin scherp stelling werd genomen tegen deze wilde staking. Het werk in bijna alle afdelingen ondervond aan zienlijke stagnatie. Ongeveer 2000 werk nemers hadden het werk neergelegd. Overigens bleef het op het fabriekster rein de hele dag rustig. Men stond in groepjes bij elkaar te praten of wandelde wat over het terrein. De suggestie van de stakingsleiders, niet het terrein te verlaten, wanneer o.n 5 uur nog geen overeenstemming was bereikt, werd niet opgevolgd. Ook thans is men het nog niet geheel eens geworden. De werknemers bleven eisen, dat de loonsverschillen, die ten gevolge van de werkclasificatie-regeling waren ontstaan, werden weggenomen. Thans heeft echter, zoals het vakbonds- bestuur het uitdrukte, het gezonde ver stand gezegevierd! SPAAROVERSCHOT IN JULI Bij de plaatselijke spaarbanken is in juli f. 133,9 miljoen gestort en f. 112,1 miljoen terugbetaald. Het spaaroverschot bedroeg dus f. 21,8 miljoen tegen f.20 miljoen in de voorafgaande maand en f. 14,2 miljoen in juli f959. Er heeft zich derhalve, zo deelt de Ne derlandse spaarbankbond verder mede, het zeldzame verschijnsel voorgedaan dat juli, een maand waarin anders op ruimingen en vakanties de besparingen plegen te drukken, een hoger overschot opleverde dan juni. Over de eerste zeven maanden van dit jaar beliep het spaaroverschot ruim f. 170 miljoen en benaderde steeds meer de bijzonder gunstige resultaten van 1959 (jan.-juli: f. 181,7 miljoen). Het to tale inleggerstegoed bij de spaarbanken die onder toezicht staan van de Ned. Spaarbankbond, bedraagt thans rond f. 2677 miljoen. Berkelse arts voor onderzoek naar Groningen (Speciale berichtgeving) De Berkelse arts, die van gifmoord op zijn mede-gedetineerde A. Lodder wordt verdacht, gepleegd in de strafgevange nis te Leeuwarden, is van het Huis van Bewaring te Leeuwarden overgebracht naar dat van Groningen. Daar zal hij, zoals onlangs door de Leeuwarder recht bank is bepaald, een psychiatrisch on derzoek ondergaan, dat enige maanden in beslag zal nemen. De leiding van dit onderzoek berust bij prof. dr. mr. P. A. H. Baan, hoogleraar aan de Rijksuni versiteit te Groningen. Duik naar fortuinschip met honderd miljoen aan boord Binnenkort zal een "poging worden gedaan tot berging van 't schip „Gros- venor", dat 17S jaar geleden op k augustus 1782 met naar schatting voor honderd miljoen gulden aan goud en edelgesteenten bij de kust van Pon- doland (oostkust van Zuid-Afrikaten zuiden van Durban )zonk. Duikproeven van een Kaapstadse duiker, Paul Beneke, analyses en me ningen van allerlei deskundigen hebben aangetoond, dat het schip nog in be trekkelijk goede toestand verkeerd. Een Canadees syndicaat met een kapitaal van 100.000 dollar is in het leven ge roepen om het bergen van de Gros- venor" te financieren. Tot dusverre zijn alle pogingen door de eeuwen heen om bij de schatten van dit schip te komen mislukt. Beneke, een duiker met 30.000 uur onderwater ervaring, gelooft dat hij nu de oplos sing weet en zal slagen. Uit het Leidsch Dagblad van 17 Augustus 1860: Van Alex. Dumas wordt ver- I haald, dat hij bij zijn jongste ver- i blijf in de haven aan een Napoli- taan schreef: „Tot wederziens in i het paleis van den Koning van Napels, waar Garibaldi beloofd i heeft eene kamer voor mij be- schikbaar te zullen houden". LI. Vrijdagavond heeft een j Rus de bank van Ems doen sprin- i j gen, zoodat deze onmiddellijk moest gesloten worden. Het ge- wonnen bedrag moet ca. f. S0.000 bedragen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1