LOEMOEMBA GEBELGD OVER DE
HOUDING VAN HAMMARSKJOLD
Man op de vlucht door
politiekogel gedood
WEERBERICHT
De sterke man van Katanga is
tevreden over regeling met VN
RUSSISCHE EXPERTS UIT
ROOD-CHINA VERTROKKEN
Na waarschuwingsschot getroffen
Cyprus vandaag
onafhankelijk
(£)uc/ Qtie i
leitws
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 15 AUGUSTUS 1960
No. 30125
LEEDSCH
DAGBLAD
DirecteurE. a. E. van Dishoeck
HoofdredacteuriJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De minister van Binnenlandse Zaken van Katanga, Moenongo, die
de „sterke man" van dit gebied wordt genoemd, verklaarde zaterdag,
dat een onderhoud van twee uur tussen secretaris-generaal Ham-
marskjöld van de V.N. en leden van het Katangese kabinet tot
volkomen tevredenheid is verlopen: de secretaris-generaal had de tien
voorwaarden aanvaard, die premier Tsjombe twee dagen tevoren had
verbonden aan de samenwerking met de V.N.
Vandaag en morgen zou in de Katangese hoofdstad Elisabethstad en
andere centra de rest van de V.N.-troepen arriveren. Deze troepen
bestaan uit eenheden uit Ethiopië, Marokko en Ierland. Intussen zijn
de Belgen begonnen zich terug te trekken op hun basis te Kamina in
Katanga. Hammarskjöld is gisteren in Kamina op bezoek geweest om
hun vertrek te regelen. De Zweedse generaal Von Horn, opperbevel
hebber van de V.N.-troepen in Kongo, arriveerde gisteren in
Elisabethstad.
In Jadotstad (Katanga) heeft zich zaterdag een incident voorgedaan
tussen een aantal demonstranten, die de vrijlating eisten van een
gevangengehouden vertegenwoordiger van de Katangese oppositie, en
de politie. Er werden drie demonstranten gedood, vijf werden gewond.
Vertragingsactie
klaagt Loemoemba
Premier Loemoemba van Kongo heeft
zaterdag op een persconferentie ver
klaard, dat zijn regering wenst, dat de
V.N. hun werk voortzetten, „doch op
voorwaarde, dat alle blanke troepen
Kongo verlaten". Volgens hem zijn de
Afrikaanse troepen die de V.N. ter be
schikking staan, voldoende om de orde
te handhaven.
De eerste-minister oefende felle kritiek
op Hammarskjöld en diens plaatsver
vanger Bunclie, die zich zouden schul
dig maken aan „vertragingsmanoeuvres"
in de kwestie-Katanga. Eerstgenoemde
werd ervan beschuldigd met de Belgische
regering „onder één hoedje te spelen".
Vooral had Loemoemba bezwaar tegen
het feit, dat Hammarskjöld met premier
Tsjombe van Katanga onderhandelde in
plaats van. overeenkomstig de resolutie
van de Veiligheidsraad, direct V.N.-
troepen Katanga te laten binnentrekken.
De Kongolese premier beweerde, dat
Belgische agenten, vermomd als V.N.-
functionarissen, zijn regering tegenwer
ken en door spionage en omkoperij van
Kongolese „verraders" onrust zaaien. Zo
waren er in België gedrukte pamfletten
verspreid met een portret van mevr.
Loemoemba met vele juwelen, waaron
der de woorden: „voor haar een miljoen
juwelenmaar voor uw vrouw een
miljoen tranen". Een ander vlugschrift
vertoonde een afbeelding van maarschalk
Malinofski, de Russische minister van
Defensie, met het onderschrift: „Loe
moemba gaat uw vrouwen naar de
Russen zenden".
Naar verluidt is Loemoemba zeer ge
belgd over het feit, dat Hammarskjöld
In Pakistan: 300
doelen eloor cholera
In de laatste vijf weken zijn in
West-Pakistan meer dan 300 men
sen aan cholera gestorven. Dage
lijks worden meer dan 100 nieuwe
gevallen gerapporteerd. In een
aantal plaatsen is het vervoer van
vers fruit verboden en honderd
duizenden" zijn tegen de ziekte
ingeënt.
Arrestatie in Indonesië
Sedert twee maanden geleden in In
donesië alle communistische kritiek op
de regeringspolitiek werd verboden, heeft
de militaire politie ongeveer 200 arresta
ties verricht wegens „gezagsondermij
nende" publikaties. Het betref in hoofd
zaak communistisch-gezinde personen.
Advertentie
cle%&
DEMONSTREERT
van 23 t.m. 27 augustus
KOLEN-, OLIE-, GAS- er
meerkamerverwarming in
DEN BURCHT.
OPKLARINGEN
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Perioden met zonneschijn maar ook
nog enkele plaatselijke buien. Weinig
verandering in temperatuur. Overwegend
matige wind uit westelijke richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
16 augustus
Zon op: 5.25 uur; onder: 20.03 uur.
Maan op: 0.18 uur; onder: 15.57 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10.24 en 22.59
uur. Laagwater te 5.49 en 18.18 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
voor zijn vertrek naar Elisabetsstad niet
met hem heeft gesproken. De secretaris
generaal kwam donderdagavond laat uit
New York in Leopoldstad aan en vertrok
de volgende ochtend met twee compag
nieën Zweedse militairen naar Katanga.
Ook zou de Kongolese eerste-minister
hebben verwacht, dat de V.N. hem een
vrijgeleide naar Katanga zouden hebben
gegeven.
Pers onder toezicht
Loemoemba kondigde strenge maatre
gelen aan. Waaronder regeringstoezicht
op dagbladen. Zonder speciale toestem
ming zouden geen vergaderingen meer
mogen worden gehouden. Aanvragen
hiervoor zouden zes dagen van tevoren
tot het ministerie van Binnenlandse
Zaken moeten worden gericht. Zonder
toestemming van de minister van Voor
lichting, Kasjamoera, mogen geen dag
bladen verschijnen en het vormen van
verenigingen is verboden zonder toe
stemming van het ministerie van Bin
nenlandse Zaken. Ook de bestaande
organisaties moeten machtiging vragen
om hun werk voort te zetten.
Waarnemers zijn van oordeel, dat door
deze uitlatingen de spanning tussen
Kongo en de V.N. tot het kookpunt is
gestegen.
Betoging in Elisabethstad
Ongeveer honderd personen, die tot
de oppositie tegen premier Tsjombe
behoren, hebben gisteren in Elisabeth
stad voor het huis waar V.N.-secretaris-
generaal Hammarskjöld verbleef, een
betoging gehouden om uiting te geven
aan hun steun voor een unitaristische
Kongolese staat in plaats van een sta
tenbond, zoals voorgestaan door Tsjombe
De politie wierp traangasgranaten om
de betogers uiteen te drijven. Men ging
uiteen zonder dat zich incidenten voor
deden.
Kort nadat de Zweden de bewaking
van het vliegveld van Elisabethstad
hadden overgenomen, arresteerden
Katangese politiemannen twee passa
giers van een binnengekomen vliegtuig,
leden van partijen die in oppositie zijn
tegen de partij van Tsjombe, de Conakat.
Een Zweedse militair wilde weten of de
Katangese politiemannen bevoegd waren
tot het verrichten van de arrestatie.
Laatstgenoemden verwezen naar de
overeenkomst tussen Hammarskjöld en
Tsjombe krachtens welke de Zweden de
orde op het vliegveld moeten bewaren
maar de controle op het binnenkomen
van personen in Katanga en het recht
tot het tegenhouden en vasthouden van
personen aan de plaatselijke politie is
voorbehouden. De Katangese politie
agenten voerden tenslotte hun gevange
nen mee.
Officieel wegens beëindiging van contract
maar vermoedelijk ivegens idiëel conflict
De laatste dagen zijn treinen vol met Russische deskundigen uit
Peking, de hoofdstad van Rood-China, naar de Sovjet-Unie terugge
keerd, aldus de correspondent van het Joegoslavische persbureau
Tan joeg in Peking. De officiële verklaring is, dat hun arbeidscontrac
ten zijn afgelopen, maar van andere zijde wordt erop gewezen, dat de
officiële pers in Moskou kortgeleden herhaaldelijk kritiek heeft geuit
op China's ideologische opvattingen. Er wordt aan herinnerd, dat in
1948, toen Joego-Slavië uit het communistische blok werd gestoten, tal
van Russen, die in Joego-Slavië werkzaam waren, plotseling vertrok
ken onder het voorwendsel, dat hun contractermijn was afgelopen.
Hiermede wordt een geheel ander licht op dit vertrek van de Russen
uit Peking geworpen.
•wt 1 1 i langd. Betoogd wordt, dat de kansen
IvopsttiKKeii tiaar cte van „het imperialisme" verminderd zijn
1 als gevolg van de groei van de krachten
mijnen en fabrieken ïan de ïrede en het socialisme
In het bericht van Tanjoeg wordt ver
der gezegd, dat de massa-uittocht ge
paard is gegaan met uitgebreide maat
regelen van de Chinese regering om
hoofd-ambtenaren en zelfs ministers
naar de mijnen, fabrieken en landbouw
bedrijven te zenden om de produktie-
leiding op zich te nemen, nu de Russen
daar niet langer aanwezig zijn
Radio-Peking meldt, dat het Nationale
Congres van Chinese schrijvers en
artiesten zaterdag met algemene stem
men het standpunt heeft aanvaard vol
gens hetwelk het gewenst is „honderd
bloemen te laten ontluiken en honderd
scholen te laten wedijveren". De afge
vaardigden naar het congres werden
begroet door partijleider Mao Tse-toeng,
president Sjao Tsji en andere Chinese
leiders.
Het Russische regeringsorgaan Izwestia
heeft zaterdag een lang artikel gepubli
ceerd waarin het beginsel van vreedzame
samenleving verdedigd en de redenering,
dat imperialistische oorlogen onvermij
delijk zijn. als „dogmatisme" geken
schetst wordt. Volgens het artikel zijn
communisten realiseren, die gezonde ge
volgtrekkingen maken uit het feit, dat
er twee wereldstelsels bestaan onder de
huidige omstandigheden en die daarom
voorstellen betrekkingen tussen deze
stelsels te kweken op zodanige basis, dat
de mogelijkheid van oorlog tussen de
landen uitgeschakeld wordt. In het arti
kel wordt voorts gezegd, dat de „dog
matici" niet voldoende rekening houden
met het huidige krachtenevenwicht in
de internationale arena, hetgeen door
het Leninisme uitdrukkelijk wordt ver-
STAKING BIJ WERKSPOOR
(Speciale berichtgeving)
Bü Werkspoor N.V. te Utrecht is van
morgen een staking uitgebroken. Onge
veer 90% van de werknemers zou hierbij
betrokken zijn. Aanleiding hiertoe is
geweest de werkclassificatieregeling. De
werknemers zijn namelijk ontevreden
geworden, doordat bü een voorlopige
regeling de loonsverschillen te groot
werden. De directie heeft vanmorgen
reeds besprekingen gevoerd met de
ondernemingsraad. Vanmiddag bespra
ken de vertegenwoordigers san de vak
organisaties de zaak.
Zaterdagavond is een 42-jarige koopman gehuwd en vader van
vijf kinderen uit Amsterdam bij een opslagplaats van oude metalen
van de heer* Evers te Ilpendam bij een ontvluchtingspoging door een
schot van een wachtmeester der Rijkspolitie dodelijk getroffen.
De handelaar In oude metalen had toen h(j het tweetal tot op oneereer 15
Ifprrln crovnnr) tnrpn monnan mof ^r-. 1y s J
Buitengewoon hartelijk, ja bijna
onderdanig begroet premier Tsjom
be van de Kongolese provincie
Katanga Dag Hammarskjöld, als
deze in Elisabethstad arriveert. Er
is Tsjombe dan ook alles aan ge
legen om de secretaris-generaal van
de Verenigde Naties mild jegens
zijn persoon en zijn streven te
stemmen.
zaterdagavond twee mannen met een
bakfiets zien rijden op de Kanaaldijk te
Ilpendam en hij vermoedde, dat die op
weg waren naar zijn opslagplaats waar
enige weken geleden ook al ongenode
gasten waren geweest. De heer Evers
rapporteerde zijn bevindingen aan de
wachtmeester der Rijkspolitie te Ilpen
dam, die zich terstond op weg begaf om
eens poolshoogte te nemen. Onderweg
kwam hem een zoon van de metaalhan-
delaar tegemoet met de mededeling, datr .schim vaS een ma^ die in getakte hoï"
de twee mannpn hP7.ie waren snullen ri;.,
de twee mannen bezig waren spullen
uit de opslagplaats op de bakfiets te
laden De wachtmeester en de zoon zijn
zo dicht mogelijk naderbü geslopen en
constateerden, dat de twee mannen
reeds twee zakken op de bakfiets hadden
geladen. De wachtmeester verzocht de
zoon van de heer Evers de Rijkspolitie
te Landsmeer op de hoogte te stellen en
namens hem om assistentie te vragen.
In afwachting van die assistentie
kroop de wachmeester dichterbij en
Advertentie
waarom ik een
Shoob
kocht
zie idx. ov pap 4. Ie bL
Eindelijk was het dan weer eens
zover. Na een week druipende
regen konden de vakantiegangers
de veelal nog bleke ledematen
heerlijk neervleien op het warme
strand. De populaire Zandvoortse
fanfare had heel wat in te halen.
Ze blies dan ook extra hard. Tot
grote vreugde van de jeugd.
meter genaderd was, richtte hü het licht
van een lantaarn op hen. Hü riep
meteen „Blijf staan, politie!", maar de
twee mannen zetten het op een lopen.
De wachtmeester riep daarna driemaal
„halt, of ik schiet" en loste een waar
schuwingsschot. De twee mannen kwa
men echter niet meer te voorschün.
Vlak daarop hoorde de wachtmeester
achter zich geritsel en zich omdraaiend
zag hü op 35 meter afstand van hem de
ding liep.
De wachtmeester riep daarop „Geef
je nu maar over", maar de man dacht
daar blykbaar niet aan, want hij kwam
niet naderbij. De wachtmeester loste
daarna een schot in lage richting en
kort daarop kwam de man op hem af
onder het uiten van vloeken en van de
woorden „Ik ben getroffen", daarna
zakte hü ineen. Het bleek dat hü, de
42-jarige koopman, dood was. Bij het
onderzoek vond men o.m. een dolkmes
in een züner zakken.
De andere man was ontkomen. Hij
was via een sloot In een moerassig ge
bied in de omgeving terechtgekomen,
hield zich daar schuil totdat het hem te
machtig werd en gaf zich daarna in de
nacht van zaterdag op zondag over aan
de politie die het terrein had afgezet.
Hy bleek een 26-jarige koopman te zyn,
eveneens uit Amsterdam. De beide man
nen hadden al veroordelingen wegens
diefstal achter de rug.
Het eiland Cyprus wordt vandaag on
afhankelijk en hiermede komt het Brit
se bestuur van 82 jaar en drie maanden
tot een einde. Gouverneur Sir Hugh
Foot verlaat dinsdag het eiland. Het
Britse bestuur is het kortste geweest in
de geschiedenis van Cyprus .drie maan
den korter dan de heerschappij van de
Venetianen, die van 1489 tot 1571
duurde.
De onafhankelüke republiek Cyprus
wordt vandaag te middernacht geboren.
Verdragen en andere documenten be
treffende de nieuwe staat worden in de
zaal van het Huis van Afgevaardigden
ondertekend. De gekozen president en
vice-president, aartsbisschop Makarios
(Grieks Cyprioot) en dr. Fadil Kutchuk
(Turks Cyprioot), alsmede vertegen
woordigers van Griekenland en Turkije
zullen aan de plechtigheid deelnemen,
die verder wordt bygewoond door leden
van de drie Kamers van het Cyprische
parlement, ministers en diplomaten.
Dinsdagochtend worden Makarios en
Kutchuk in hun ambt bevestigd waarna
de ministers van de eerste regering van
de republiek worden beëdigd.
Na deze plechtigheid zal aartsbisschop
Makarios in de kathedraal van Nicosia
een „Te Deum" inzetten.
Dinsdagmiddag, nadat de gouverneur
en de zynen vertrokken zijn."komen de
950 man Griekse en 650 Turkse troepen
voor Cyprus te Famagusta aan.
Er worden voorbereidingen getroffen
voor de verwelkoming van een twintigtal
leiders van de Eoka, de Grieks-Cyprische
verzetsbeweging, die naar Rhodos waren
gedeporteerd.
Morgen en woensdag aanstaande zün
nationale feestdagen in Cyprus.
Aartsbisschop Makarios heeft intus
sen de samenstelling van een nieuw ka
binet bekendgemaakt.
Minister van Buitenlandse Zaken is
Nicos Kranidiotis, die tijdens de Cypri
sche overgangsperiode optrad als diplo
matiek vertegenwoordiger van Makarios
in Athene. Minister van Binnenlandse
Zaken in het nieuwe kabinet is Poly-
carpos Georghadjis, die in het over
gangskabinet als minister van Arbeid
fungeerde.
Het gehele kabinet van Cyprus, dat
dinsdag a.s. een onafhankelyke repu
bliek wordt, bestaat uit zeven Grieks-
Cyprische en drie Turks-Cyprische mi
nisters.
Chaos bij de Britse
Atlantische diensten
(Van onze Londense correspondent)
Hoewel de zeeliedenstaking in Enge
land voortduurt, zijn sinds zaterdagmid
dag 120 schepen, waaronder vier grote
oceaanstomers, in staat te vertrekken.
Een gunstige omstandigheid is ook, dat
de staking zich niet tot nieuwe havens
heeft uitgebreid en de Kanaaldiensten
nu practisch weer normaal zijn. Ook de
nachtbootverbinding tussen Harwich en
Hoek van Holland* welke vrijdag onder
broken werd, was reeds zaterdag her
steld. De Atlantische diensten verkeren
echter nog in een chaotische toestand.
De reis van de Empress of Britain naar
Canada is definitief vervallen.
Wegens de grote drukte op de Har-
wich-Hoek van Holland-lijn was de
nachtdienst, zoals gebruikelyk is op dit
hoogtepunt van 't toeristenseizoen, vrij
dag verdubbeld. De duizend passagiers
gingen gewoon aan boord van de „Am
sterdam" en de „Arnhem", beide eigen
dom van de Britse spoorwegen. Het was
voor hen een hoogst onaangename ver
rassing toen de bemanning kort voor
het vertrek het werk neerlegde. Er werd
echter voor gezorgd, dat de passagiers in
hun hutten konden slapen. Alleen, er
kwam geen beweging in de schepen Za
terdag zijn alle passagiers door de dag
boot van de Stoomvaartmaatschappü
Zeeland naar Nederland gebracht. Za
terdagmiddag, toen het conflict in Har
wich scheen bijgelegd, zyn de „Amster
dam" en de „Arnhem" leeg naar Hoek
van Holland vertrokken om zaterdag
nacht een groot aantal reizgers, dat van
de Hoek naar Engeland moest, op nor
male wijze te vervoeren. Ook zondag was
de nachtdienst tussen Harwich en Hoek
van Holland normaal. De nachtboot
„Duke of York" was reeds vrüdagnacht
normaal van de Hoek naar Harwich ge
varen.
Pogingen van de stakingsleiding om
achttien schepen te verhinderen uit te
varen mislukten. Er wordt ook nog ge
tracht de havenarbeiders uit sympathie
met de zeelieden tot staking te bewegen.
Hier en daar zijn reeds kleine conflicten
uitgebroken. Zoals men weet wordt de
nachtdienst tussen Harwich en Hoek
van Holland door Engelse schepen on
derhouden, terwijl de dagdienst in han
den is van de Stoomvaartmaatschappij
Zeeland, welke vanzelfsprekend geheel
buiten dit Britse zeeliedenconflict staat.
Uit het Leidsch Dagblad van j§
g 15 augustus 1860:
1 Een jong mensch, die bij den 1
1 spoorweg van Lyon was aange- g
g steld, had bij de loting een laag E
g nommer getrokken en was daar-
over zeer treurig gestemd, omdat
H hij een ouden vader en moeder en s
g een kleinen broeder achterliet, 1
g wier eenige steun hij was. Het 1
tijdstip van vertrek naderde, toen g
zijn mede-geëmploijëerden, die g
g hem veel achting toedroegen, op E
g voorstel van een hunner, besloten 1
H een plaatsvervanger voor hem te g
stellen. Zij verzochten daartoe aan 1
g de administratie der Maatschappij
g een voorschot van de noodige 1
H 2,300 frs. bij maandelijksche ter- g
g mijnen door hen gezamelijk af te 1
g doen. Het bestuur willigde dit ver- M
g zoek in en droeg tot dit montant 1
g 800 frs. bij, zoodat de geëmploijeer- g
den slechts een bedrag van 1,500
g frs. te hunnen laste behoefden te 1
g nemen, remboursabel met 1 pCt. 1
g 's maands op hun salaris. Men g
s kan zich de vreugde van den jon- 1
H geling denken.
g Ziedaar eene waarlijk edele g
1 daad, die navolging verdient. 1
Ullllllllllllllllllllllllllllllllllllll
lilll
