Sovjet-Unie zei tweemaal „njet"
WEERBERICHT
Voldoende voedsel maar gebrek
aan medische zorg in Kongo
Eisenliower-magie duurt nog voort
HAMMARSKJOLD SPRAK
MET LOEMOEMBA
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 27 JULI 1960
No. 30109
LEIDSCH
DAGBLAD
DirecteurE. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Zaak RB-47 in Veiligheidsraad
Russen willen noch onpartijdig onderzoek
noch bemiddeling van Rode Kruis
De Veiligheidsraad van de V.N. kwam gisteren opnieuw bijeen ter
behandeling van de Russische klacht tegen de V.S. wegens schending
van het luchtruim door Amerikaanse militaire vliegtuigen.
Zoals bekend eist de Sovjet-Unie een veroordeling van het Ameri
kaanse optreden, omdat het een bedreiging van de vrede zou betekenen.
De V.S. hadden reeds eerder voorgesteld om een onpartijdige commis
sie van onderzoek in te stellen om het juiste verloop van de gebeurte
nissen met betrekking tot de RB-47 vast te stellen of, indien dit voorstel
voor de Sovjet-Unie onaanvaardbaar zou zijn, de kwestie aanhangig
te maken bij het Internationale Gerechtshof.
De Russische afgevaardigde had dit voorstel reeds van de hand
gewezen, de vertegenwoordigers van Engeland en Frankrijk verklaar
den het te zullen steunen. Volgens de Russische lezing van het gebeurde
weigerde de Amerikaanse piloot, vliegend boven de territoriale wateren
van de Sovjet-Unie, gehoor te geven aan de aanwijzingen van een
Russische piloot. Het toestel werd daarop neergeschoten. De V.S.
hebben betoogd, dat het vliegtuig, hoewel door de jager uit zijn koers
gedrongen, nooit het Russische luchtruim heeft geschonden en boven
open zee is vernietigd.
De eerste spreker van gisteren was de
Argentijnse afgevaardigde Mario Ama-
deo, die zich uitsprak vóór het Ameri
kaanse voorstel. Hij wees op de ver
schillende verklaringen van de Ameri
kaanse en Russische afgevaardigden, en
op het feit dat de Amerikaan niet heeft
gevraagd zijn lezing voetstoots aan te
nemen. De Sovjet-Unie heeft haar be
schuldigingen niet bewezen, aldus
Amadeo.
Inschakeling Rode Kruis
De Italiaanse afgevaardigde Egidio
Ortona diende een ontwerp-resolutie in
waarin wordt voorgesteld vertegenwoor
digers van „een neutraal en onafhanke
lijk lichaam" als het Internationale
Rode Kruis toegang te verlenen tot de
Amerikaanse vliegers, die zijn gered en
thans worden gevangen gehouden.
In de Sovjetverklaring wordt niet ge
sproken over het punt en het tijdstip
waar de RB-47 het luchtruim zou zijn
binnengedrongen en het punt en het
tijdstip van het neerschieten, aldus Or
tona. Waarom is de verklaring hierover
vaag? Beschikken de Sovjetautoriteiten
soms niet over deze inlichtingen?
Door de Russische beschuldigingen
van agressie wordt een sfeer van haat
en wantrouwen geschapen, hetgeen zeer
gevaarlijk is, zo zei de Italiaanse afge
vaardigde.
Waarom 10 dagen gewacht?
„Waarom heeft de Sovjetregering tien
dagen gewacht alvorens zij een verkla
ring uitgaf", aldus Ortona. Waarom heeft
een Sovjetschip deelgenomen aan het
TOTO 13 SEPTEMBER IN
EERSTE KAMER
(Van onze parlementaire redacteur)
De voorzitter van de Eerste Kamer
heeft gistermiddag medegedeeld, dat hij
voornemens is de behandeling van de
wijziging van de loterijwet (teneinde een
wettelijke regeling van de voetbaltoto te
verkrijgen) aan de orde te stellen op
dinsdag 13 september.
Man in de nacht neergeslagen
Midden op het Gevers Deynootplein
te Scheveningen is vannacht een 32-
jarige Rotterdamse koopman neergesla
gen door een onbekende man, die is
weggereden in een Zwitserse auto met
het kenteken VD - 63377. De koopman
weid zwaar gewond aan het hoofd. HU
kon nog niet door de politie worden
gehoord.
Met een vriend was hij gisteravond in
Scheveningen uit geweest. Zij bezoch
ten diverse bars. Omstreeks vier uur in
de nacht ontstond in een bar aan het
Gevers Deynootplein ruzie, omdat de
rekening te hoog werd geacht. Met zijn
vriend liep hij de deur uit, gevolgd door
de kelner. Op straat werd nog verder
gepraat over de rekening. Plotseling
doemde een onbekende man op, die zich
even in voortreffelijk en beschaafd
Nederlands in de discussie mengde en
toen zonder meer de koopman neersloeg,
naar men aanneemt met de blote hand.
Hij verdween onmiddellijk na zijn daad.
Jongetje in kussen gestikt
(Speciale berichtgeving)
Een zes weken oude baby van de
familie Löwik uit Almelo kwam in een
onbewaakt ogenblik in een kinderwagen
voorver in het kussen te liggen, waar
door het kind, een jongetje, is gestikt.
VERANDERLIJKE WIND
De Bilt verwacht van heden, tot mor
genavond:
Aanvankelijk enkele opklaringen, later
bewolkt en plaatselijk enige regen,
waarschijnlijk in hoofdzaak in het zui
den van het land. Zwakke tot matige
veranderlijke wind. Weinig verandering
in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
28 JULI.
Zon op 4.55, onder 20.37 uur.
Maan op 9.58 onder 22.29 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee 5.52 en
18.10 uur.
Laagwater 1.46 en 14.00 uur.
Dit blad bestaat uit 14 pagina's.
zoeken naai* overlevenden ver buiten de
territoriale wateren? Hoe en waar werd
het lijk van de gezagvoerder van deze
RB-47 gevonden? Wat is met de rest van
de bemanning gebeurd?
Wanneer de Sovjet-Unie zo zeker is
van haar zaak, waarom worden dan ver
tegenwoordigers van de Amerikaanse re
gering niet in de gelegenheid gesteld de
overlevenden te ondervragen, zoals het
elementair gebruik is tussen twee lan
den, die niet met elkaar in oorlog zijn?
Het gaat er om of het Amerikaanse
vluiegtuig het Sovjet-luchtruim heeft
geschonden, niet of het toestel op een
spionagevlucht was, hetgeen niet strijdig
is met het internationale recht, de in
ternationale praktijken en moraal.
Tweemaal „njet"
Nadat de Raad een Russische ont
werpresolutie, waarin een veroordeling
van de V.S. werd uitgesproken, had af
gewezen, sprak de Sovjet-Unie haar veto
uit over het Amerikaanse voorstel om
een internationaal onderzoek in te stel
len naar het incident met het Ameri
kaanse verkenningsvliegtuig. Ook het
Italiaanse voorstel om het Internationale
Rode Kruis zich in verbinding met de
twee overlevenden van de Amerikaanse
bemanning te laten stellen, werd door
een Russisch veto getroffen.
Het waren de 88ste en 89ste keer, dat
de Sovjet-Unie in de Veiligheidsraad
van haar vetorecht gebruik maakte. Zij
werd bij de stemmingen over de Ameri
kaanse en de Italiaanse ontwerpresolu
tie alleen gesteund door Polen. De ove
rige negen leden van de Raad spraken
zich voor deze voorstellen uit.
Ten aanzien van de Russische ont
werp-resolutie, waarin de V.S. werden
veroordeeld wegens „agressieve acties"
van de Amerikaanse luchtmacht, stem
den alleen de Sovjet-Unie en Polen voor,
terwijl de overige leden tegenstemden.
Na de stemming werd de bijeenkomst
verdaagd zonder dat een datum voor een
nieuwe vergadering werd vastgesteld.
Engeland kan hef bewijzen!
De Britse premier McMillan heeft
gisteren verklaard dat Engeland zelf de
positie van de door de Russen neerge
schoten Amerikaanse RB-47 heeft kun
nen bepalen. De verklaring van Mac-
Millan was vervat in een schriftelijk
antwoord op een vraag, in het Lagerhuis
gesteld door een Labourlid.
MacMillan zegt in zijn antwoord dat
de RB-47 volgens de uitgestippelde rou
te niet binnen de 80 km. van Rusland
mocht komen. „Wij hebben de positie
van het toestel kunnen bepalen en wjj
kunnen bewijzen dat het niet binnen de
48 km. van de kust is gekomen", aldus
MacMillan.
Dr. MARTIN J. PREMSELA
64 jaar, OVERLEDEN
(Van onze Amsterdamse correspondent)
Vandaag is te Westerveld het stoffe
lijk overschot gecremeerd van de zater
dagavond te Amsterdam op 64-jarige
leeftijd overleden dr. Martin J. Prem-
sela, een van Nederlands grootste ken
ners der Franse litteratuur.
Martin J. Premsela werd op 25 janua
ri 1896 te Amsterdam geboren. In 1915
behaalde hij de acte MO-A Frans en in
1918 de akte MO-B Frans. In 1919 werd
hij als beëdigd vertaler aan de Amster
damse rechtbank verbonden. In die ja
ren werkte hij als dichter onder het
pseudoniem Martin Parmys mee aan het
tijdschrift „Het Getij" met andere jon
geren uit die dagen als Herman van den
Bergh, Hendrik de Vries, Slauerhoff en
C. J. Kelk
In 1931 werd hij tot leraar in de
Franse taal en letterkunde benoemd
aan het Vossius-gymnasium te Amster
dam. In 1933 promoveerde hij cum laude
aan de Universiteit van Groningen op
een proefschrift over Edmond Rostand.
Dr. Premsela was van 1928 tot 1940 als
medewerker voor de Franse letteren ver
bonden aan de Nieuwe Rotterdamsche
Courant en na de oorlog vele jaren aan
het Algemeen Handelsblad. Dr. Premsela
hield enkele serie radio-lezingen voor de
AVRO en het NIR en was o.m. vice-
voorzitter van de Vereniging van Vrien
den van Romain Rolland. Een ernstige
ziekte noopte dr. Premsela enkele jaren
geleden zijn werk aan het Vossius-gym
nasium neer te leggen.
Ook transportprobleem
De Kongolese minister van Volksge
zondheid Kawanga heeft een dringend
beroep gedaan op de Wereld Gezond
heidsraad om vijftien teams artsen te
zenden naar de provincie Kasai, waar de
gezondheidsdienst volkomen is ont
wricht. Vorige week vluchtten vrijwel
alle Belgische artsen en een groot aan
tal nonnen uit Loeloeaburg, de hoofd
stad van Kasai, nadat zij door de mui
ters op de meest beestachtige wijze wa
ren mishandeld. Ook elders in Kongo
zijn talloze zieken door de vlucht van
het Europese ziekenhuispersoneel onver
zorgd achtergebleven.
Het hoofdkwartier van de VN in New
York heeft bekend gemaakt, dat er over
het algemeen voldoende voedsel in Kon
go is, maar dat er plaatselijk ernstige
tekorten ontstaan door transportmoei
lijkheden. Meer voedselzendingen van
buiten het land zijn niet nodig, totdat
men het binnenlands transport op gang
heeft geholpen en heeft uitgemaakt wat
er nog van buiten nodig is.
De kabinetchef van het Kongolese mi
nisterie van financiën heeft medege
deeld, dat de Belgische hulpverlening
aan Kongo ten bedrage van 2.7 miljard
Belgische franken per jaar officieel niet
is gestaakt ondanks het feitelijk verbre
ken van de diplomatieke betrekkingen
tussen beide landen.
Een woordvoerder van het Amerikaan
se ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft medegedeeld, dat de V.S. Kongo
hebben aangeboden 300 Kongolese tech
nici in Amerika op te leiden. Eventuele
economische bijstand zal slechts in het
kader van de Ver. Naties worden ver
leend.
De Amerikaanse ambassadeur in
Leopoldstad Timberlake komt morgen in
de V.S. aan voor besprekingen met Ham-
marskjöld en Herter.
Het Amerikaanse vliegdekschip Wasp
heeft in Accra, de hoofdstad van Ghana,
bijna een miljoen liter vliegtuigbenzine
gelost voor de toestellen die de lucht
brug van Ghana naar Kongo onderhou
den. In Kano, in Noord-Nigeria, een der
belangrijkste luchthavens op de route
van Europa naar Centraal en Zuid-Afri-
ka, is brandstoftekort ontstaan door de
enorme behoeften van de luchtbrug.
Defensiebeleid voldoende geacht
(Van onze Amerikaanse correspondent)
President Eisenhower heeft gisteravond de Republikeinse conventie
de verzekering gegeven dat de vrede voor Amerika niet in gevaar is,
daar zij gebaseerd is op een sterke economie en voldoende militaire
kracht. Met een zekere grimmigheid verklaarde de president dat hij
moeite had zijn gevoelens van verontwaardiging in toom te houden, wan
neer hij kritiek hoorde op het economisch en militair beleid.
Op de conventie bevond hij zich echter allerminst temidden van cri
tici: zijn rede van vijftig minuten werd immers ongeveer tachtig keer
door applaus onderbroken.
De president probeerde een uitvoerige
rechtvaardiging te geven van zijn re
gime, een rechtvaardiging die erop be
rekend was Amerika gerust te stellen.
Men kreeg echter de indruk dat dit Re
publikeinse gehoor zo'n geruststelling
nauwelijks nodig had. En indien de
grondwet zulks niet verbood, zou deze
vergadering Eisenhower opnieuw kandi
daat hebben gesteld.
In elk geval is onder de partij-leden
de Eisenhower-magie nog steeds van
kracht.
De rechtvaardiging was evenwel in
hoofdzaak bedoeld voor niet-Republi-
keinse kiezers, voor wie de toverkracht
van Eisenhower wellicht is gaan tanen
ten gevolge van de kritiek, die vooral de
laatste maanden op de president is uit
geoefend. Eisenhower verzekerde het
Amerikaanse volk, dat de economische
groei onder zijn regime constant is ge
weest en dat de militaire macht aan
zienlijk is toegenomen. Op zichzelf is dit
juist, maar de critici betogen dat Ame
rika bezig is de race met de Sovjet-Unie
te verliezen, daar in vergelijking met de
communisten de economische en mili
taire kracht der Verenigde Staten niet
voldoende snel toeneemt. Eisenhower
echter beschuldigt hen. die aldus rede
neren, van een „cultus van pessimisme".
Deze critici ondermijnen volgens de pre
sident het geloof in de grootheid yan
de Amerikaanse natie.
Gisteren heeft men vergeefse po
gingen in het werk gesteld om de
Groningse kustvaarder „Pax"' die
bij Westkapelle op het strand is ge
lopen, weer vlot te krijgen. De bad
gasten, die het graven van een vaar
geul en de verwoede pogingen om
het schip los te trekken, gadesloe
gen, behouden dus voorlopig hun
toeristische attractie.
In feite was dit Eisenhowers laatste
avond als partijleider. Vandaar dat de
ontroering niet ontbrak. De president en
diens echtgenote waren kennelijk bewo
gen door de grootse ovatie bij hun bin-
nenkomst. Aan het slot van de avond
boden Republikeinse vrouwen Mamie
Eisenhower een gouden armband aan,
waarvoor zij ontroerd dankte.
Hoofdzaak van alles was intussen Ei
senhowers resolute poging om zijn beleid
sedert 1952 te rechtvaardigen. Het ge
rucht deed de ronde, dat de president er
gistermiddag in geslaagd is het partij
programma aldus te wijzigigen, dat zijn
defensiebeleid daarin 'als voldoende
wordt gekenschetst.
Nixon zal zich in zijn komende cam
pagne moeten onthouden van kritiek op
Eisenhowers bestuur, doch wil hij win
nen, dan zal hij de kritisch geworden
Amerikanen ervan moeten overtuigen,
dat de tijd is aangebroken yoor belang
rijke vernieuwingen. L.,
In Vught reikte Koningin Juliana
gisteren een nieuw vaandel uit aan
het garderegiment Grenadiers. De
commandant van het regiment, lui
tenant-kolonel W. Ch. K. Rotteveel
nam het nieuwe vaandel in ont
vangst.
België handhaaft zijn standpunt
De Secretaris-Generaal van de V.N. en premier Loemoemba hebben
gisteren na afloop van hun overleg te New York een communiqué
uitgegeven, waarin wordt gezegd, dat de Kongolese leider met klem
heeft verklaard, dat het onmiddellijke vertrek van alle Belgische troe
pen voorwaarde is voor het herstel van de vrede in zijn land.
Voorts had hij „dringende kwesties betreffende de economische en
technische bijstand van de V.N." ter sprake gebracht.
De Secretaris-Generaal had op zijn beurt de premier ingelicht over
hetgeen hij had gedaan ter uitvoering van de resoluties van de Veilig
heidsraad. Ten aanzien van de behoeften van Kongo op korte en lange
termijn waren „zekere conclusies" bereikt met het oog op het onverwijld
zenden van technisch personeel, met inbegrip van bestuursambtenaren.
Geen V.N.-troepen naar
Katanga
Onze Brusselse correspondent telefo
neerde ons hedenmorgen:
Het Belgische kernkabinet voor Kon
go heeft gisteren langdurig beraad
slaagd en het standpunt van de Bel
gische regering bepaald dat vanoch
tend door de Belgische minister van
Buitenlandse Zaken Pierre Wigny en
door premier Eyskens in de besprekin
gen met secretaris-generaal Hammar-
skjöld zou worden verdedigd, nadat de
V.N.-vertegenwoordiger door koning
Boudewijn in audiëntie zou zyn ont
vangen.
De Belgische regering verzet zich te
gen het zenden van troepen der V.N.
naar Katanga en eist dat generaal
Yon Horn, die zijn verklaring slechts
ten dele introk, door Hammarskjöld
tot de orde zal worden geroepen.
Anderzijds hebben de Belgische para
chutisten gisteren in verschillende cen
tra van Kongo waar Belgen bedreigd
werden, onder meer in het diamantcen
trum Tshikapa, een militaire actie in
gezet. Deze plaatselijke militaire acties
versterken de opvating van de Belgi
sche regering, namelijk dat de thans
8000 man sterke troepenmacht van de
VN. niet naar Kongo is gestuurd om
op de boulevard Albert in Leopoldstad
te paraderen.
Tot nu toe, aldus deze Belgische re
geringswaarnemers. vertikken deze
troepen het de Belgen en de andere
Europeanen in de binnenlanden te red
den.
Het is een Belgisch standpunt dat
vanmorgen sterk ter kennis van Ham
marskjöld zou worden gebracht. In
plaats van politieke verklaringen aan
Engelse journalisten af te leggen zou
Von Horn meer tijd dienen te besteden
aan zijn militaire werk.
Anderzijds was er in Belgische rege
ringskringen gisteren sprake van dat de
Verenigde Naties slechts 25 miljoen
dollar ter beschikking van het gehele
Kongolese steunprogram zullen stellen,
dit wil zeggen amper genoeg om de
troepen der Verenigde Naties te trans
porteren, in Kongo te stationeren en te
bevoorraden. De vraag rijst dan ook of
de Verenigde Naties erop rekenen dat
de Belgische regering om de circa 500
miljoen Belgische franken te betalen,
die de Kongolese minister van Finan
ciën gisteren in een dramatische pers
verklaring noodzakelijk achtte om de
vervaldag van 1 augustus in Kongo
rustig en zonder opstanden te kunnen
passeren, zal betalen.
Wanneer de autoriteiten van de Ver
enigde Naties verder de actie van de
Belgische troepen hinderen in hun
werk om Europeanen in de binnenlan
den te ontzetten, zal er van het be
talen van de Kongolese rekening door
de Belgische sch 'tkist geen sprake kun
nen zijn, aldus Belgische regerings
woordvoerders.
Men hoopte echter dat de misver
standen met de secretaris-generaal
spoedig uit de weg zouder kunnen wor
den geruimd. Tenslote dient ook Bel
gië de secretaris-generaal van de V.N.
zeer dankbaar te zijn voor de grote en
krachtige inspanning, die hy heeft ge
daan om in zo korte tijd de hopeloze
chaos in Kongo enigszins in te dijken.
Het trok verder de aandacht in Brus
sel dat de kabinetschef van de Kongo
lese minister van financiën, de in
Brussel goed bekende student van de
Leuvense universiteit Albert Ndele,
dunde te verklaren dat het akkoord
met de Amerikaanse financier Detwiler
slechts Loemoemba bindt en dat het in
de Kongolese kabinetsraad niet was
besproken. Voorts zal het akkoord door
het Kongolese parlement nauwkeurig
moeten worden onderzocht en daarna
goedgekeurd. De logenstraffing van ver
scheidene Amerikaanse regeringsinstel
lingen, onder meer de Wereldbank te
Washington, waaruit blijkt, dat zij met
financier Detwiler niets te maken heb
ben, heeft in Irussel niemand verrast.
(9tic/ QfitetllVS
Uit het Leidsch Dagblad van
I 27 July 1860:
1 De Leidsche Kermis.
1 Evenwel, den toestand ne- j
mende zooals hij is, zou de vraag
1 zijn of de afschaffing van de ker-
1 mis raadzaam is? Die vraag is
en wordt nog meermalen gedaan
en de ondervinding, - de empiri-
1 sche wijze is immers niet af te
1 keuren, al worden de gevolgtrek-
I kingen op een of ander gebied
I wel eens scheef en onjuist bevon-
den, de ervaring heeft geleerd,
dat men de menschen (groote kin-
I deren) wel winnen, maar niet
zinnen kan. Waar de kermis is I
afgeschaft, werd zij weer inge-
voerd en waar zij werd verplaatstj
ondervond men toch teleurstel-
ling. Nu wachten we den laat-
sten dag der kermis af, om daar-
over nog een woord te zeggen, dat l
alleen een uitvloeisel is van een l
vlugtigen blik en tot eene en an- I
dere opmerking zich zal bepalen.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIlil
