KENNEDY, een opvallende zoon uit een ongewoon Amerikaans gezin FijnFAAM fantastisch Hij streeft het doel na van zijn gesneuvelde broer young joe die president ivilde worden Jack is sportief en energiek ZEEUWSE Amsterdamse Oude Kerk niet de oudste kerk Willy Brandt kandidaat voor het kanselierschap Opgericht 1 maart 1860 Donderdag 14 juli 1960 Derde blad no. 30098 r (Van onze Amerikaanse correspondent) Wat zou men moeten denken van een roman, waarin het volgende gezin werd beschreven: een vader, die door eigen prestaties en soms wat slinkse praktijken een vermogen van 250 miljoen dollar bij elkaar heeft vergaard en die daarna Amerikaans ambassadeur wordt in Lon den; dochters, die trouwen met een voornaam Engels edelman, een filmspeler in Hollywood en een man, die goede kans maakt gouverneur van de staat Illinois te worden; een zoon, die dag aan dag in de Ame rikaanse pers vermeld staat omdat hij schandalen aan het licht brengt, die hij heeft opgespoord in de Amerikaanse vakbeweging en een an dere zoon, die hoe jong hij er ook uit ziet een goede kans maakt om president van Amerika te worden Een roman over zulk een gezin kon men moeilijk au serieux nemen. Vrijwel iedere lezer zou het gevoel hebben, dat de schrijver zijn boek had volgepropt met bijzondere figuren en zulk een concentratie van beroemdheden zou overdreven lijken: een soort onwaarschijnlijke op smuk, om de roman beter te doen verkopen en om er een film uit te Laten maken. Vader verzamelde 'n groot vermogen Maar het gezin, waartoe Jack Kenne dy behoort, is zulk een gezin wan neer men méér hoort over de weder waardigheden van die vader, die broers en die zusters en van Jack zélf, dan blijkt hun historie nog veel bonter, nog veel dramatischer dan zo Juist in een paar zinnen werd beschreven. Joe Kennedy, de man die de stichter zou worden van dit opmerkelijk gezin, heeft het in het begin van zijn leven niet gemakkelijk gehad. Hij was een rooms-katholiek van Ierse afkomst, die in de stad Boston woonde. Boston was toen een bolwerk van voorname protes tanten, die beslist sterke vooroordelen hadden tegen r.-k. Ieren. Niettemin zag Joe Kennedy kans om op 25-jarige leeftijd directeur te worden van een bank in Boston. Al spoedig verlegde hij zijn activiteiten naar Wall Street in New York, waar hij door geraffineerde beursspeculaties een aanzienlijk kapi taal bijeen wist te brengen. Toen hij dat eenmaal bezat, zag de handige, altijd actieve Kennedy overal mogelijkheden om meer geld te verdienen: bioscoop- exploitatie, whisky-import, landspecula- tie. Dat Kennedy buitengewoon gesle pen was, blijkt wel uit het feit, dat hij in de ernstige crisis van 1929 en later geen ernstige verliezen leed. Tot veler verbazing verzocht president Roosevelt aan déze man om een eind te maken aan de al te speculatieve sfeer, die bijgedragen had tot de rampzalige crisis in Wall Street. Roosevelt was van oordeel, dat hij een man nodig had, die de knepen van de beurs kende, niet een professor, die al leen theoretische kennis bezat. Roose- velts keuze bleek juist. Als beloning voor zijn werk en als erkenning voor wat hij gedaan had ten bate vam de Democrati sche party, werd Kennedy benoemd tot ambassadeur te Londen. Politieke mislukking Aanvankelijk was die benoeming een groot succes. De Kennedy's wisten zich in Engeland bijzonder populair te ma ken. Toen echter de oorlog nader kwam en toen in september 1939 de Engelsen de strijd met Duitsland aanbonden, bleek Kennedy de man, die in zijn rap porten naar Washington sterk pleitte tégen eventuele deelneming van Ameri ka aan de oorlog. Onder Roosevelts top figuren was hij de enige, die zich krach tig verzette tegen actieve, gewapende bijstand aan de Engelsen. Dit betekende het einde van zijn politieke carrière. Maar als gezinshoofd had hU intus sen ook bijzondere carrière gemaakt: zyn mooie, eveneens Iers-katholieke vrouw, was de moeder geworden van ne gen kinderen. Hun oudste zoon, „young Joe", was een byzonder populair stu dent in Harvard geworden. Hij wilde in de politiek gaan en had genoeg vertrou wen in zichzelf om openlijk rond te ver tellen, dat hy president van de Verenig de Staten wilde worden. Toen ook Amerika in de oorlog was gekomen, werd young Joe piloot. Hij werd gestationeerd in Engeland en toen hij reeds veel ervaring had opgedaan, meldde hij zich hoewel hij recht op verlof had als vrijwilliger voor een gevaarlijke onderneming. Men wilde een Liberator-bommenwerper, geladen met explosieve stof, onbemand doen neerko men op een afschietplaats van V-2's (het was inmiddels september 1944 ge worden). Young Joe en een vriend wa ren bereid het toestel in de lucht te brengen. Zij hadden tot taak de explo sieve lading gereed te maken voor de ontploffing, het toestel in de koers te brengen en dan zelf per parachute naar beneden te komen. Escorterende vlieg tuigen zouden de Liberator dan verder leiden. De poging mislukte echter. De Libe rator ontplofte reeds in de lucht, toen Kennedy en zijn vriend het toestel nog niet verlaten hadden. Voor het hele ge zin Kennedy en vooral voor de vader was het verlies van young Joe een grote slag. Jack Kennedy, de man, die thans naar het presidentschap streeft, publi ceerde na de dood van zijn broer een boek, „As we remember Joe". Daarin hebben vele familieleden en vrienden van Joe hun herinneringen opgetekend. Joe moet een levenslustige en bijzonder energieke jongeman zyn gewewest, die zich gemakkelijk vrienden wist te ma ken en zich overal thuis voelde. Een groot voordeel, voor iemand, die in de Amerikaanse politieke sfeer iets wil be reiken. Ernstige operatie Toen het bericht kwam over de dood van young Joe was Jack Kennedy, op één na de oudste zoon, in een Marine hospitaal. Ook hy had zyn aandeel in de oorlog dubbel en dwars gehad. Jack, hoeveel hij ook hield van sport, was een veel meer in zichzelf gekeerde jongen dan zijn broer. Nog altijd maakt hy een beetje verlegen indruk. Van hem verwachtte men dat hij leraar of schrij ver zou worden. Nadat zijn broer Joe was omgekomen, kreeg Jack het gevoel, dat hij diens plaats moest innemen. Joe had in de politiek gewild, hij had president willen worden, nu zou Jack dit doel gaan na streven. Die plannen maakte hy in dat Marine-hospitaal na een ernstige ope ratie aan zijn rug. Die operatie was nodig geworden na een avontuur in het Verre Oosten, dat hem bijna noodlottig was geworden. Be gin augustus 1943 was Jack commandant van een kleine patrouille-torpedoboot. die opereerde hij de Salomons-eilanden. In een donkere nacht werd die kleine boot in tweeën gekliefd door een Ja panse torpedobootjager. Twee van de dertien opvarenden van Kennedy's schip verloren bij die aanvaring het leven. Jack zelf blesseerde zijn rug. Zyn wer velkolom was reeds eerder ontwricht ge weest door een rugby-ongeluk. Thans werd de zaak nog ernstiger. Niettemin wist Kennedy zijn groep van elf over levenden al zwemmende te leiden naar een klein eiland, dat vyf kilometer ver weg lag. Zes dagen lang werd hun groep door de Marine als „vermist" beschouwd. Gedurende die zes dagen exploreerde Kennedy, al zwemmende en kano-va rende, diverse eilanden in de buurt. Eindelyk vond hij inboorlingen, die hy op hulp uit kon zenden. Het bericht, dat zij moesten overbrengen kraste Kenne dy op de bast van een kokosnoot. Won der boven wonder werden de elf schip breukelingen gered. Kennedy probeerde zijn Marinedienst nog voort te zetten, maar zijn rugwervels bleken zo ontzet te zyn, dat opneming in een hospitaal in Amerika noodzakelijk bleek. Opmerkelijke zege Nog heel lang zou hy hinder van zyn rug blyven houden. In 1955 werd de pijn opnieuw zo ernstig, dat hij besloot tot een operatie, die heel riskant was. Lang was hij afwezig uit de Senaat, maar eindelyk kwam hij terug, nu zonder de krukken die hij lange tyd had moeten gebruiken. Was hy bezweken onder de operatie, dan had zyn jongere broer getracht president van Amerika te worden. Men ziet, het heeft iets van een dynastie, zónder dat iemand nog „koning" is ge weest (vader Kennedy zou een gooi naar het presidentschap hebben gedaan, in dien Roosevelt zich in 1940 niet opnieuw beschikbaar had gesteld). Op de Democratische conventie van 1956 heeft het weinig gescheeld of Jack Kennedy was kandidaat voor het vice- presidentschap geworden. In dat geval zou hy samen met Stevenson, de kandi daat voor het presidentschap, de neder laag hebben geleden. Kennedy is thans blij, dat hij de kandidaatstelling juist gemist heeft. Ze gaf hem grote publici teit en een nederlaag werd hem be spaard. met frisse vruchtenvulltngde hoofdrol in elke zomer-idylle! van echte boter.je blijft aan het uitdelen! knappend-bros met roomzachte chocoladevulling Sedert 1946 is Kennedy lid van het Congres en sedert 1952 is hij Senator. Vooral zijn overwinning in 1952 was sen sationeel. Zijn concurrent voor de Se naatszetel van Massachusetts was toen de Republikein Cabot Lodge, een be kende figuur in zijn staat en een maji die men terecht nauw associeerde met Eisenhower. Het jaar 1952 was het suc cesjaar voor Eisenhower en aan zyn jaspanden sleepte hij vele Republi keinen mee naar posten in het Congres. Het betekent inderdaad heel veel, dat Kennedy, door intensieve propaganda, in dat jaar de Eisenhower-man Lodge wist te verslaan. Aantrekkelijk voor jeugd Die capaciteit om te winnen, dat mengsel van energie en magische kracht waarmee Kennedy stemmen- weet te verwerven, dat zyn de eigenschappen, die de beroepspolitici zo in deze kandi daat weten te waarderen. Zo heel wel sprekend is hy niet, zijn speeches zijn soms wat aan de droge kant, maar het publiek herkent zijn markant, jongens achtig profiel en men is kennelyk ge steld op deze man, die meer weg heeft van een oudere gedistingeerde student dan van een Amerikaans politicus. Men krijgt de indruk, dat bovenge noemde magie ook dit jaar werkt, nu hy op de conventie te Los Angelos de overwinning wist te behalen. Jack Kennedy is nu 43 jaar. Zou hy het tot president brengen dit jaar, dan zou hij de jongste president zijn, die de Amerikanen ooit gekozen hebben. Wel iswaar werd Theodore Roosevelt presi dent toen hy 42 was, maar dat was om dat president McKinley toen vermoord was en Roosevelt, als vice-president, moest opvolgen. Jacks vrouw, die Jacqueline heet. maar die Jackie genoemd wordt, is nog veel jonger. Zy is pas dertig, alleraardigst om te zien en moeder van een tweejarig dochtertje, Caroline: zy verwacht thans haar tweede baby. Mevr. Kennedy is de dochter van een rijke geldschieter in Wall Street John V. Bouvier. Zy heeft gestudeerd in Amerika en aan de Sor- bonne te Parijs en spreekt vloeiend Frans, Spaans en Italiaans. Stellig een voordeel, indien zij gastvrouw in het Witte Huis zou worden! Amerika heeft veel jonge kiezers. Voor hen moet het jeugdige, sportieve echt paar Kennedy veel aantrekkelyks heb ben. Maar of Kennedy een groot dan wel een middelmatig president zou zyn, dat zou de praktijk moeten uitwyzen. Bestuurservaring heeft hy tot dusverre niet kunnen opdoen. Hij heeft een goed Archeologen vonden oude fundamenten Stad groeide snel in de 13e en 14e eeuw (Van onze Amsterdamse correspondent) In de Oude Kerk te Amsterdam zijn de resten gevonden van de fundering van een kleinere kerk. Deze onthulling heeft prof. dr. W. Glasbergen, directeur van 't Instituut voor pre- en protohistorie van de gemeenteuniversiteit gedaan, terwijl hij staande in een diepe sleuf onder het kerkgebouw de verrassende vondst aan geïnteresseerden toonde. De wetenschap dat hier tussen 1200 en 1300 een kerk moet zijn gebouwd is een nieuwe schakel in de zeer vage geschiedenis over Am sterdams eerse jaren. De historie van A'dam waarover zovele dikke boeken zijn geschreven gaat namelijk niet terug tot die begintijd waarvan totdusver de oudste resten zijn gevonden in sloten aan de westzijde van de huidige stad. Zij dateren uit de 10e en 11e eeuw. De oudste Oude Kerk zo mag men uit de thans blootgelegde aanwyzingen afleiden was er een van bescheiden afmetingen, terwyi zelfs een paalfun- dering is aangetroffen, waarop nimmer is gebouwd, waarschynlyk omdat de snel groeiende gemeenschap tydens het slaan van deze palen al tot een groter gebouw noopte. Desondanks spreken de archeologen gemakshalve van een dorpskerkje omdat de later op dezelfde plaats verrezen Oude Kerk belangryk grotere afmetingen heeft gekregen. Het dorpskerkje was kennelyk be stemd voor de vissersbevolking van de nederzetting, waaruit Amsterdam is ontstaan. Deze vissers zouden ker- kelyk onderhorig zyn geweest aan Ouderkerk aan de Amstel. Tydens de restauratie van de Oude Kerk in 1955 stuitte men voor het eerst op de res ten van een oude fundering binnen het kerkgebouw. De toenmalige directeur van het Instituut voor pre- en proto historie, prof. dr. A. van Giffen, liet toen verder speuren en korte tyd later trof men een tweede fundering aan, eveneens binnen de Oude Kerk, waarop het z.g. dorpskerkje moet hebben ge rust. intellect, dat is belangrijk, maar het is niet alles. Op het ogenblik heeft hy zyn intellect en energie vóór alles gericht op het bereiken van de hoogste politieke top. Uw haar zit beter met Ilaarcrt'm e f Alleen verkrijgbaar bi| de kapper Forse tube I 1 75 Een product van Indola. SPD-commissie zal hem voorstellen (Van onze correspondent te Bonn) De 47-jarige sociaal-democratische burgemeester van West-Berlijn. Willy Brandt zal door een commissie-van-zeven van zijn partij nog voor het Hanno- verse SPD partijcongres november a.s. worden geproclameerd tot SPD-kandi- daat voor het Bondskanselierschap bij de verkiezingen in september 1961. Giste ren werd te Bonn duidelijk dat de SPD niet langer wil wachten, nu uit recente opinie-onderzoeken is gebleken, dat zij juist thans de wind in de rug heeft. De commissie-van-zeven bestaat uit vooraanstaande partij-functionarissen en SPD- ministers, te weten Ollenhauer (partijvoorzitter), Erler (vice-voorzitter)prof. Carlo Schmidt (eveneens vice-voorzitter), Deist (economisch expert in de Bonds dag). Brauer (burgemeester van Hamburg), Zinn (minister-president van Hes sen) en Brandt zelf. Zij kwam maandag j.l. te Bonn bijeen om te beraadslagen over de partijkandidaat en de verkiezingsactie. Daarbij kwam tot uiting, zo is gisteren te Bonn bekend geworden, dat het moment voor de SPD om met een Bondskanselier-kandidaat naar voren te komen, nu buitengewoon gunstig geacht moet worden. Uit recente opinie-onderzoeken is, zo als gemeld, namelijk gebleken dat de SPD, voor het eerst sedert 1956 meer in de gunst van het kiezersvolk staat dan de CDU, te weten de SPD 30 pet. tegen de CDU 29 pet. In het begin van de week kon men in CDU-kringen niet verbergen, dat deze tussenbalans reden tot grote bezorgdheid heeft gegeven. Weliswaar kon men er op wijzen dat ook in 1956 eveneens als thans een jaar voor de Bondsdagverkiezingen de SPD een voorsprong in de publieke opinie had, en dat desondanks de CDU in 1957 de absolute meerderheid in de Bondsdag verkreeg. Brandts kracht Maar ditmaal acht men de SPD sterker dan in 1956-1957. En wel om de volgende drie redenen: 1. Een Bondskanselierskandidaat Willy Brandt is voor de SDU-leider Adenauer een veel gevaarlijker tegenstander dan de SPD-voorzitter Ollenhauer dat bij de verkiezingen van 1953 en 1957 was. Brandt heeft te West-Berlijn bewezen zekere staatemangaven te bezitten, hij bezit bovendien een bepaalde jeugdige charme, die vooral op de vrouweiyke kiezers die het in het verleden meerderheid al tyd by Adenauer gehouden haar uitwerking niet zal missen. Hy is daarenboven tactisch, zo nam hij dezer dagen nog Adenauer tegen Kroesjtsjef in bescherming en vermeed hij het zorgvuldig zich te men gen in de strijd in de boezem van de SPD over de atoombewapening. Kortom deze 47-jarige Lübecker, die eigenlyk Herbert Ernst Karl Frahm heet. maar die zyn naam na 1933 die van zyn Noorse emigratie-tijd veranderde, wordt door velen nu beschouwd als een zeer acceptabele figuur met een inderdaad enorme good-will en, als het er op aan komt, toch ook harde ellebogen „Verburgerlijkt" Kerkelijk Leven NED. HERV. KERK Beroepen te Zoetermeer H. Harkema te Zeist beroepen te Achterberg (U.) J. P. Verkade, kand. te Stolwijk. Aangenomen naar Oost- en West Blokker c.a. A. A. Spijkerbroer te Charlevllle (Frankrijk). Toegelaten tot de Evangeliebediening de heren A. J. van Binsbergen te eZist. W. S. Cuperus te Waddlnxveen, C. M. van Ede te Utrecht J. A. Hogervorst te Leiden. J. Mostert te "s-Gravenhage. G. C. Post te Delft, A. Romein te Vlaardingen, A Sie- ders te "s-Gravenhage. D. Verhoef te Rijs wijk (Z.-H en G. Zonneveld te Kethel. 2. De SPD heeft zich door haar Go- desberger partij-programma van 1959, waarin zekere resten van het Marxisme werden afgezworen, en haar veranderde mening over de NAVO burgerlijker ac cent kregen, waardoor zij aanvaardbaar der dan voorheen lijkt voor midden standskringen. Volgens linkse socialis ten is zij zelfs verburgerlijkt! De SPD heeft op de CDU vóór dat zy een hechte partij-organisatie achter de hand heeft met circa 600 duizend leden en een breed kader. Ook in de CDU is men zich, ondanks elf jaren zeer succesvolle regeringspo- litiek, meer dan ooit bewust van de ge- vaarlyke situatie, die voor haar in de komende twaalf maanden kan ontstaan. Vooral omdat men verwacht dat de SPD zich meer dan voorheen zal bezighouden met de zogenaamde zwevende kiezers, die pas vlak voor verkiezingen hun stem plegen te bepalen, dat in 1957 ten gunste van Adenauer deden, maar dit maal wel eens door het vriendelyke ge zicht en de Berlijnse prestaties van Brandt zouden kunnen worden aange trokken. Do CDU zal dan ook wel spoe dig de sambal hysen. Van de 85-jarige Adenauer rerwacht men ten deze, on danks zyn leeftyd, weer bepaalde won-, deren geiyk in 1956-1957, GEREF. KERKEN Beroepen te Berlikum R. van Reenen te Klundert. Bedankt voor Grijpskerk A. Cor- poraal te Edam. CHR. GEREF. KERKEN Beroepen te Aarlanderveen-Nieuwkoop van Doorn te Tholen te De Krim (O) J. Vogel. kand. te Wormerveer te Klundert A. J. Otter, kand. te Apeldoorn. GEREF. GEMEENTEN Beroepen te Boskoop H. Ligtenberg, kand. te Rijssen. DS. H. A. VAN HERWAARDEN TERUG UIT NIEUW-GUINEA Uit Nieuw-Guinea is in ons land te ruggekeerd de hervormde zendingspre dikant ds. H. A. van Herwaarden. Voor hij naar Nieuw-Guinea vertrok was ds. Van Herwaarden predikant in Amster- dam-Watergraafsmeer. Op Nieuw-Gui nea werkte hij in Hollandia en het laat ste jaar als leider van de theologische cursus, waar gemeente-voorgangers wor den opgeleid, in S er oei. Ds. Van Herwaarden zal niet meer uit gaan en stelt zich beroepbaar in de Ned. Na omzichtig graafwerk is thans het verloop van de noordelyke kerkmuur over een lengte van 25 meter bekend. Er zyn zes steunberen aangetroffen, die op ongeveer 3,5 meter van elkaar staan. Voorts trof men een muur van rode kloostermoppen aan. De muur blykt onder ruim 2 meter dik te zijn en boven 1 meter dik. De datering van deze stenen staat nog niet vast en is ook heel moeilyk na te gaan. Hoewel de archeologen by deze vond sten niet zullen stilzitten, doch het onderzoek naar de vele vraagtekens in Amsterdams prille historie zullen voort zetten, heeft de ontdekking in ieder ge val reeds bewezen, dat tussen 1200 en 1400 tot driemaal toe is besloten een grotere kerk te bouwen op deze plaats. Dat wil zeggen dat Amsterdam reeds in die tyd een enorm groeiproces door maakte, dat zich nog eeuwen voort zette, nadat in 1432 de eerste der ver dedigingsgrachten werd gegraven. Alg. maatregel van Rijksbestuur Curacao De Rijksvoorlichtingsdienst deelt het volgende mede: Bij K.b. van 12/7/60, no. 8 is bepaald, dat de algemene maatregel van Rijksbe stuur van 30 januari 1960, no. 1. hou dende de toepassing van artikel 93 van de staatsregeling van de Ned. Antillen op het eilandgebied Curacao, vervalt met ingang van de dag volgende op die waarop de gedeputeerden van het eilandgebied Curacao zijn verkozen voor de verdere duur der zittingsperiode van de Eilandsraad. De overweging, welke tot dit K.b. heeft geleid, is, dat het gevaar, dat bij terug keer tot de normale toestand de rege ring en het bestuur van de huishouding van het eilandgebied Curasao grovelyk verwaarloosd zullen worden, niet langer aanwezig wordt geacht. Op 30 januari werd officieel meege deeld, dat de regering van de Ned. An tillen zich tot de regering van het Ko ninkrijk had gewend met het verzoek om, overeenkomstig art. 93 der Staats regelingen van de Ned. Antillen, in het bestuur van het eilandgebied Curacao te voorzien in dier voege dat de bevoegd heden en verplichtingen van het be stuurscollege tydelyk worden opgedragen aan de gezaghebber van dat eilandge bied. Zy deed dit verzoek vergezeld gaan van een rapport, waarin wordt aange toond dat het bestuur van de huishou ding van het eilandgebied Curacao, als gevolg van het gemis aan vertrouwen tussen 't bestuurscollege en de Eilands raad grovelijk wordt verwaarloosd. Op grond hiervan en op de overweging dat de wetgeving van de Ned. Antillen aan de regering van dat land geen mid delen biedt om in een geval als dit de nodige bestuursmaatregelen te treffen, wordt bij algemene maatregel van Rijks bestuur van 30 januari 1960 nr. 1 be paald, dat voor zover het eilandgebied Curacao betreft alle bevoegdheden en verplichtingen, welke in de eilandenre geling van de Ned. Antillen of enige an dere wettelijke regeling aan het be stuurscollege zijn opgedragen, aan de ge zaghebber behoren, zo werd op 30 ja nuari o.a. meegedeeld. Hoewel de gezaghebber van Curacao nog niet officieel een datum bekend maakte, mag worden aangenomen, dat de volgende week woensdag de Eilands raad van Curacao bijeenkomt om een nieuw bestuurscollege te kiezen. Gezien het ontbreken van enig ak koord tussen beide groeperingen in de raad, is het vrijwel zeker dat het nieu we bestuurscollege zal bestaan uit le den van de democratische partij en van de Constructieve Volksparty, met uit sluiting van de samenwerkende partijen die de grootst mogeiyke minderheid in de raad vormen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 5