JOHN KENNEDY DEMOCRATISCH KANDIDAAT VOOR WITTE HUIS Veiligheidsraad besluit tot militaire steun WEERBERICHT Zijn er nog wel koningen en knechten in de Tour? Reeds in eerste instantie kreeg 43-jarige senator alle stemmen Weinig sensatie Toestand in Kongo blijft verivard Belgische troepen zullen zieh terugtrekken zodra rust is hersteld (Site/ zïlteti ws Opgericht 1 maart 1860 DONDERDAG 14 JULI 1960 No. 30098 LEIDSCH m DAGBLAD Directeur E. A. E. van DishoecK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wltte Smeel Leiden - Qlr0 n° 57055 Hoofdredacteur J. Brouwer f 7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 EEN LUIDE KREET OM LEIDERSCHAP Hebt U deze blik achter de schermen gemist? Jammer! ENKELE BUIEN De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond Wisselende bewolking met enkele buien. Matige, tot vrij krachtige wind tussen zuidwest en west. Iets lagere tem peraturen in het binnenland. (Opgemaakt te 11.15 uur) 15 JULI Zon op: 4.37 uur; onder: 20.54 uur. Maan op: 0 uur: onder: 12.58 uur. Hoogwater te Katwijk aan Zee 8.08 uur en 20.37 uur. Laagwater te 3.52 uur en 16.14 uur. Dit blad bestaat uit 24 pagina's. Na gesprek met minister: Botertoeslag met 20 cent omlaag (Van onze Haagse correspondent) Na de bespreking welke het bestuur van het Produktschap voor Zuivel gis termiddag met de minister van Land bouw en Visserij, mr. V. G. M. Mary- nen, heeft gehad, heeft het bestuur van het Produktschap besloten de toeslag op de binnenlandse boter te verminde ren tot 80 cent per kilogram. Vier we ken geleden werd een toeslag van f. 1 per kg. ingevoerd om het binnenlandse boterverbruik te stimuleren. Het bestuur van het Produktschap heeft met enige voorzichtigheid over wogen, dat de afzet In binnen- en bui tenland reden schijnt te geven tot enig optimisme, waarbij men er de nadruk op legt, dat bij de huidige vooruitzich ten in de export een relatief hoog bin nenlands verbruik gewenst blijft. Een zekere verlaging van de toeslag is echter ook volgens het Produktschap niet onredelijk, gezien de grote bedra gen, welke daarmee ten laste van het Zuivel- en Landbouwegalisatiefonds ge moeid zijn. Voor de invoering van de toeslag be droeg het binnenlandse boterverbruik ongeveer 800 ton per week. Wanneer het binnenlands boterverbruik tenge volge van de prijsverlaging gestegen zou zijn met 50 nauwkeurige cij fers ontbreken nog betekent dit een wekelijkse last van een miljoen twee honderdduizend gulden. Het ligt in de bedoeling de verlaging van de toeslag op zeer korte termijn te verwezenlij ken, zo mogelijk vandaag reeds. Een en ander hangt af van de snelheid, waarmee de maatregelen door tie bo- tercontrolestations kunnen worden ge troffen. BOTERPRIJS STIJGT 5 CENT De verlaging van de toeslag op in het binnenland verkochte pakjes boter van een gulden tot tachtig cent per kg., waartoe het Produktschap voor Zuivel gisteren heeft besloten, gaat vandaag in. De maatregel heeft ten gevolge. dat de prijs van een halfponds- pakje boter met vyf cent stygt. De Belgische waarnemers voegen er aan toe, dat het bovendien zeker is, dat de Kongolese bevolking zich zelve geterroriseerd voelt door de muitende Kongolese soldaten. De Kongolese mi nister van voorlichting, Kashamoera, die een verderfelijke rol speelt, zeide in het Kongolese parlement, dat België aan Kongo de oorlog heeft verklaard, terwijl de minister van buitenlandse zaken Bomboko er mee instemde, dat Belgische en Amerikaanse troepen in Neder-Kongo zouden samenwerken om de orde te herstellen. Het is volkomen belachelijk, aldus deze Belgische waar nemers in Brussel, dat een volslagen machteloze regering in Leo aan Bel gische troepen het ultimatum zendt om „binnen twee uur" opnieuw naar hun bases te vertrekken er te blijven, ter wijl de meeste Kongolese leiders zelf vrezen, dat zij door muitende soldaten zouden kunnen worden vermoord. Strijd om de macht In Brussel hebben de uit Leopold- stad teruggekeerde Belgische ministers van Afrikaanse zaken, Ganshof van der Meersch en De Schrijver, verklaard, dat zij Loemoemba niet hebben kunnen ont moeten en dat de regering sterk is ver deeld. Het is thans duidelijk, dat de ge matigde tendens van Bomboko en zijn vrienden op het ogenblik een heftige strijd voert om de macht tegen de bij kans communistische tendens van Loemoemba en Kashamoera. De be zetting van de blanke wijk van Leo, van het vliegveld te Ndjili en van de oevers van de Kongostroom is militair even goed geslaagd als de bezetting van Eli- sabethstad. Een Franse radio-reporter, Jean Alexandre, maakte de reportage van zijn leven. Hij stond namelijk midden in de branding vlak bij het vliegveld. Deze radioreportage werd gisteravond door alle Belgische zenders uitgezonden. Men hoorde de schoten, maar reeds na en kele minuten werd het enorme gejuich gehoord van de ontzette honderd Bel gische vluchtelingen, die in de hall van de luchthaven door muiters waren be dreigd. Deze radioreportage, een mees terlijk stukje vakmanschap, was het meest pakkende document, dat totnutoe in het Kongolese drama zo duidelijk kon worden meegeleefd. Tot zover onze Brusselse correspon dent. Zie voor slot pag. II. 9 Slot op pag. 2 Het Belgische standpunt (Van onze Amerikaanse correspondent) Woensdag is dan eindelijk het heerlijk avondje gekomen, waarop de democraten vier jaar hebben gewacht. De bijna nog jongensachtig uitziende Kennedy kreeg de koek, Johnson en Stevenson de gard. Kennedy, de 43-jarige senator van Massachusetts, is er namelijk in geslaagd reeds bij de eerste stemming op de democratische partijcon ventie te Los Angeles de benoeming in de wacht te slepen tot demo cratisch kandidaat voor de presidentsverkiezing, die november aan staande in Amerika zal worden gehauden. Hij had daarvoor nodig een minimum van 761 stemmen. Kwart voor twee 's nachts (Washing- tonse tijd) passeerde hij dit getal, toen de staat Wyoming hem al zijn vijftien stemmen gaf. In totaal verwierf Kennedy ongeveer achthon derd stemmen, doch zoals gebruikelijk begonnen daarna de staten die voor andere kandidaten hadden gestemd, hun steun te veranderen in het voordeel van Kennedy. Doorgaans is het resultaat, dat de con ventie tenslotte zich unaniem verklaart voor de man die de overwin ning heeft behaald. Een grote sensatie heeft de conventie overigens tenslotte niet opgeleverd. Het leek enigszins op een bokswedstrijd, waarin gedurende de eerste ronde de be slissing valt door een knock out. Ook de eerste stemming was niet opzien barend: Kennedy behaalde in diverse staten enige stemmen meer dan officieel werd verwacht en het was daardoor al spoedig duidelijk, dat hy het nodige aantal zou halen. Doch zonder die mee vallers zou dit ook wel zijn geschied. De conventie dient echter niet alleen om een kandidaat voor het president schap te kiezen, doch ook om propa ganda te maken voor de partij, die de conventie houdt. Miljoenen Amerikanen, die de conventie via de televisie zagen, zullen echter niet al te zeer in opwin ding zijn gebracht door de eerste spre kers van woensdagavond. Of een rede naar nu de bekende nationale kandi daat aanbeval, ofwel de favoriet van een deelstaat, die toch geen kans maakte, al deze figuren werden in clichétaal ge prezen als de grote leiders, die Amerika nodig heeft. Méér leiderschap gevraagd Eén ding was echter wel opvallend: alle sprekers tezamen vormden een luide kreet om leiderschap na een periode van acht jaar, waarin het in de Verenigde Staten aan krachtige leiding heeft ont broken. Het duurde tot tegen elven voordat het publiek in de zaal alsmede de tele visiekijkers over geheel Amerika wer- gelijk geraakt, ja geëlektrificeerd wer den door een rede, die eindelijk geen clichétaal bracht. Dat was de speech, waarmee senator Eugene Maccarthy de kandidatuur voorstelde van Adlai Ste venson. Pleidooi voor Stevenson Deze spreker hield een krachtig plei dooi tot de vergadering om het niet bij de eerste stemming tot een beslissing te laten komen. Bij de eerste stemming zijn vele afgevaardigden gebonden door allerlei verplichtingen en afspraken. Bij de tweede stemming zou men veel vrijer zijn- om het geweten te doen spreken. De aanhangers van Stevenson legden de nadruk op de geweldige populariteit, die hun kandidaat nog steeds bij het volk van de Verenigde Staten bezit. Zij hadden het gevoel dat Kennedy de par tijorganisaties der diverse staten knap had bewerkt, doch dat Stevenson's steun van de massa daardoor niet tot zijn recht was gekomen. McCarthy, die men vooral niet moet verwarren met zijn overleden naamgenoot, noemde Steven son favoriet en kandidaat van het Ame rikaanse volk, ja van de gehele wereld. Stevenson, aldus McCarthy, zou de lei der kunnen zijn, die Amerika kan be hoeden tegen de erosie van de geest. De aanhang van Stevenson op de tribu nes bleek enorm groot. Eindelijk stond daar een spreker op het podium, die contact had met de zaal en de demon straties, die volgden, waren veel vuriger dan het plichtmatig gehos en getoeter, dat was gevolgd op de kandidaatstel ling van andere pretendenten. De voor zitter kon tenslotte alleen de orde her stellen door de lichten in de zaal te laten doven, een vrij gevaarlijke proce dure, die echter bijzonder effectief bleek. Daarna steunden bekende democraten Stevenson's kanditatuur: oud-senator Lehman van New York, Anderson, de plaatsvervangend gouverneur van Ca- lifornië, en tenslotte mevrouw Eleanor Roosevelt, die wees op de geweldige ver antwoordelijkheid, welke op een Ameri kaans president rust, alsmede op de ver antwoordelijke taak, die de kandidaat stelling ondanks alle luidruchtigheid in feite is. De overwinning van Kennedy moet0_r men toeschrijven aan het harde werken en verschillende andere kandidaten. van deze kandidaat, die reeds vier jaar lang op deze zege had aangestuurd. Ken nedy heeft zich daarbij een bekwaam politicus getoond, die de kunst verstond vroegtijdig met diverse locale macht hebbers tot een akkoord te komen. Te vens heeft hij bij de voorverkiezingen, dank zij een kostbare campagne, doch tevens dank zij een onmiskenbare charme, vele kiezers voor zich weten te winnen. De vreugde van Kennedy's aanhang na het behalen van de overwinning, was buitengewoon groot. Minutenlang kwa men delegaties, die direct voor hem hadden gestemd, niet tot bedaren. Dit enthousiasme overtrof nog de stampij, die Stevenson's aanhangers enige uren daarvoor in deze zaal hadden gemaakt. Men werd werkelijk wild toen Kennedy eindelijk in de zaal verscheen. Senator Johnson heeft als sportief verliezer het besluit van de conventie ,jnet geheel zijn hart" aanvaard. Ste venson zei, dat hij Kennedy's overwin ning had verwacht. Op de vraag wat zijn plannen zijn, antwoordde Steven son, dathij zijn land wil dienen op iedere wijze waartoe hij in staat is. Kennedy heeft eens gezegd, dat Stevenson zijn minister van Buitenlandse Zaken zou kunnen worden. Voordat de conventie besloot Kennedy met algemene stemmen tot kandidaat te benoemen, was de uitslag: Kennedy 845 stemmen. Johnson 409 stemmen. Stevenson 79 stemmen en Symington 45 stemmen. De overige stemmen waren uitgebracht op „de uitverkoren zonen" Prins Bernhard heeft gisteren in Amsterdam voor de tiende maal de zilveren anjers uitgereikt. Hier speldt de Prins de onderscheiding op bij de 62-jarige beeldhouwer J. G. Wertheim. initiatiefnemer en secretaris van de populaire stich ting Openbaar Kunstbezit", (Van onze Brusselse correspondent) Men wacht in Brussel met enige spanning op de tekst van de reso lutie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties betreffende de toestand in Kongo. De raad zou gisteravond bijeenkomen om de toe stand in Kongo te bespreken. Tot gisteravond heeft de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Pierre Wigny aan de Belgische am bassadeur bij de Verenigde Naties, Walter Loridan, de voormalige ambassadeur van België in Moskou, het dossier van de Belgische interventies in Kongo laten overseinen. regering van Leopoldstad om deze geste niet afgekeurd. 3) De Belgische militaire interventie is beperkt in de tijd en in haar objec tief, Wanneer de toestand rustig wordt en werkelijke garanties zijn verstrekt door een regering, die de orde kan handhaven, speciaal wat betreft de vei ligheid der Europese bevolking, zullen de Belgische troepen zich op hun bases terugtrekken. Maar na de verschrik kingen, die vele Europese burgers heb ben meegemaakt, is volgens het Bel gisch memorandum méér nodig dan verbale verklaringen en oproepen tot kalmte, die geen weerklank vinden bij de nog steeds muitende soldaten van de gewapende macht. Het standpunt van de Belgische rege ring is in het kort als volgt: 1) De Belgische regering heeft lang gewacht voor zij haar troepen liet in terveniëren om de orde in de steden en centra te herstellen. Eerst toen doden waren gevallen, onder meer de Itali aanse consul van Elisabethstad, traden de Belgische troepen op. 2) De centrale regering van Leopold stad heeft bewezen, dat zij niet het minste gezag had. Het is zo, dat pre mier Loemoemba en president Kasavoe- boe in Loeloeaburg, de hoofdstad van de Kasai, een schriftelijke verklaring ondertekenden, waardoor zij er mee in stemden. dat de Belgische troepen nog gedurende twee maanden in deze pro vincie zullen blijven om de orde te handhaven. De premier van de provin ciale regering van Katanga Tsjombe gaf schriftelijke toestemming aan de Bel gische troepen om op te treden. De heer Tsjombe werd totnutoe door de centrale 4) De Belgische regering zal ieder re delijk voorstel voor het herstel van de orde in Kongo door een UNO-troepen- macht aanvaarden, ook wanneer troepen van Ghana worden gezonden, onder de vlag van de VN. België respecteert ver der de onafhankelijkheid van Kongo. Russisch veto? Men verwacht, dat de Veiligheidsraad hedenmiddag, zoals het vaak gebeurt, door het veto van de Russen zal wor den geremd, in geval een resolutie wordt voorgesteld, die enigszins gunstig is voor de Belgen. Wanneer de resolutie in de Veiligheidsraad de nodige zeven stem men niet verkrijgt, zal zij naar de Alge mene Vergadering worden verwezen, waar zij door een meerderheid van 2/3 der stemmen moet worden aanvaard. Het wordt dus waarschijnlijk een maat voor niets. De politieke toestand is in Kongo intussen nog steeds verward. Terwijl Loemoemba en Kasavoeboe een heftig telegram aan de VN zonden, nam de minister van verkeer maatrege len met zijn Belgische ambtenaren om het treinverkeer weer op gang te bren gen. Twee Kongolese ministers gingen met de Belgische generaal Gheysen on derhandelen om tot een „staakt het vuren" te komen op het vliegveld van Leopoldstad. In een strijd van 48 mi nuten tegen de Belgische parachutisten, die het vliegveld bezetten, liepen de Kongolese muiters weg of werden ont wapend. In Katanga ofschoon de onafhan kelijkheid van deze provincie niet is er kend hebben de staatspresident Ka savoeboe en premier Loemoemba met hun vliegtuig niet Kunnen landen. Zy werden door een minister van de rege ring Tsjombe, het stamhoofd Moenon- go, verplicht het luchtruim van Ka- tanga te verlaten. Terwijl Moenongo uiterst vriendelijk via de radio van het vliegveld met Kasavoeboe sprak, zeide hij dat Loemoemba nooit meer een voet in Katanga zal zetten Het is dan ook zeer de vraag wat het dreigende en anti-Belgische telegram van Kasavoeboe en Loemoemba aan de VN waard is. Door hoeveel Kongolese ministers en parlementsleden werd het goedgekeurd? Het Braziliaanse vliegdekschip ..Minas Gerais", dat bij Verolme wordt verbouwd en gemoderniseerd nadert de voltooiing. Over enkele dagen hoopt men de proefvaart te houden. Er is reeds een 800 man tellende bemanning aan boord. Vliegtuigincident voor Veiligheidsraad De Sovjet-Unie heeft verzocht de Vei ligheidsraad onmiddellijk bijeen te roe pen ter bespreking van de kwestie „van nieuwe agressieve daden van de Ameri kaanse militaire luchtmacht tegen de Sovjet-Unie en die een bedreiging voor de algemene vrede vormen". In het telegram van minister Gromyko aan Hammarskjold wordt gezegd, dat de Sovjetregering verwacht dat de Veilig heidsraad, die tot voornaamste taak heeft de internationale vrede en veilig heid te bewaren, onmiddellijk de kwestie van de voortgezette provocerende daden van de Verenigde Staten zal bespreken en in dit verband die maatregelen zal treffen, welke nodig zullen zijn om een einde aan deze daden te maken. President Eisenhower heeft in New port Rhode Island, waar hij met vakan tie is. een verklaring uitgegeven, waarin hij het neerschieten van het verken ningsvliegtuig door de Russen een wille keurige daad noemt. HU zei dat Ame rika bereid is de zaak in de veiligheids raad te bespreken. Amerika zou daar de aandacht vestigen op „de wetteloze han delingen en de roekeloze dreigementen van de Sovjet-regering". Uit het Leidsch Dagblad van I 14 July 1860 H Donderdag werd voor het Pro- g H vinciaal Geregtshof in Zuid-Hol- 1 H land behandeld de zaak van J. j§ g Straatman, muziekhandelaar te g §j Leiden, beschuldigd van moedwil- H lige brandstichting in een gebouw, g waardoor te voorzien was dat men- i M schenlevens in gevaar konden wor- g 1 den gebragt. 1 De adv.-generaal Mr. Fran- s g cois heeft in eene zeer breedvoe- H rige rede de schuld volgehouden 1 en getracht aan te toonen. dat hier g g bewezen was: dat er moedwillige g g bratidstichting had plaats gehad fj Hij requireerde diensvolgens tegen j§ f§ den beschuldigde de straffe des ff g doods, uittevoeren binnen de stad g g Leiden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1