VAKANTIE IS EEN MILJOENENBEDRIJF
Aan WASHINGTONS MALL ligt
grootste museumcomplex ter wereld
festivalier
vakantiegangerde
In Frankrijk ontstond nieuw type
STEEDS MEER TOERISTEN
Jaarlijks bezoeken zeven miljoen Amerikanen de
grote collectieswaaronder de Gallery of Art
Hij kiest zijn verblijfplaats op
kunstmanifestaties ter plaatse of in omgeving
Ruime keus
zeventig
festivals
Engelsman liet in 1826 een half
miljoen dollar na aan de V.S.
Opgericht 1 maart 1860 Donderdag 14 juli 1960Zesde blad no. 3009S
1640 uit India gesmokkeld en heet aan
zijn bezitters allerlei ongeluk te heb
ben gebracht. Zyn er daarom soms al
twee ongelukken gebeurd bij de con
structie van een nieuw museumgebouw,
vlak naast de voorname behuizing van
de Hope-diamant? Dit nieuwe gebouw
—ook langs de Mali moet in 1962
klaar zijn. Veel collecties uit het „sta
tion" zullen hier beter tot hun recht
komen.
Steeds verdere uitbreiding
In dat museum van Natuurlijke His
torie ziet de schooljeugd boeiende ta
ferelen van opgezette dieren. Ook scè
nes uit het Indianen-leven heeft men
hier pakkend tot tableaus verwerkt. Zo
pakkend, dat een Amerikaanse dame
onlangs een boze brief aan het Con
gres heeft geschreven: het Smitsonian
moest nu toch eens ophouden met het
neerschieten en opzetten van India
nen!
Niet veel scholieren ziet men in het
rustige Freer-gallery, een afzonderlijk
museum (ook aan de Mali) waar de
prachtige collectie van oosterse kunst
is ondergebracht, die Freer, een in
dustrieel uit Detroit, eerst tevergeefs
aan zijn vaderstad moet hebben aange
boden. Dit museum, alsmede de Natio
nal Gallery of Art, die door Mellon is
geschonken, zijn administratief onder
gebracht bij het Smithsonian, maar
beide instellingen genieten grote auto
nomie. De Gallery of Art bestaat nog
geen twintig jaar, maar behoort thans
reeds tot de groep der allerbelangrijk
ste musea die de wereld kent!
Dank zij grote legaten en dank zij
de financiële steun, die het Congres
geeft, kan men deze museumgroep
rond de Mali steeds uitbreiden. Binnen
afzienbare tijd gaat men een stel
lelijke, tijdelijke regeringskantoren
slopen, die langs de zuid-oostkant
staan. Daar komt een groot luchtvaart
museum. Ook weer onder auspiciën
van het Smithsonian Institute.
Voortdurend moet men in zulk een
heterogeen museum-complex beter eta
leren, uitbreiden en opruiming hou
den. Dit laatste heeft men vroeger te
weinig gedaan, maar thans is men op
de goede weg. En zelfs in de rommel
hoeken, die nog altijd bestaan, weet
de jeugd zich te vermaken.
Wie ondernemend is kan, in de 52
miljoen gecatalogiseerde voorwer
pen van dit museum verrassende ont
dekkingen doen: japonnen van de
echtgenoten van Amerika's presiden
ten, een walvis van 30 meter lengte, de
Amerikaanse vlag, die tot het volkslied
heeft geinspireerd, een afgietsel van
Washingtons tanden, het opgezette
paard van generaal Sheridan, oude
klokken, sloten, telefoons en telegraaf
toestellen en ook reeds: raketten, zo
hoog, dat ze boven het museumdak
uitsteken
De autobussen moeten lang wachten
voordat die jongens en meisjes uitge
keken zijn.
aan geconsacreerde kamermuziekspe
lers als Robert Casadesus, Iturbi, Isaac
Stern en het Vegh-kwartet te geven.
In Prades concentreren zich de kunst
gebeurtenissen weer rond de legenda
rische figuur van de nu 84-jarige cellist
Pablo Casals, die zich dit jaar uitslui
tend in het romantische domein bewe
gen zal. Besangon, dat zijn reputatie
vestigde met een jaarlijks concours
voor jonge dirigenten, komt wat ge
durfder uit de bus door in de perso
nen van Henri Sauguet met een
nieuwe cantate en van Henri Dutil-
leux met diens tweede symfonie
ook componisten van vandaag aan bod
te laten komen.
Weinig risico
In de muzikale domeinen zijn zo de
voornaamste noviteiten wel genoemd,
maar in de zone van het toneel zijn
nog enkele titels en namen te signale
ren. Oudergewoonte strijkt Jean Vilar
voor de zomermaanden met zijn TNP
weer neer in het Pausenpaleis van
Avignon waar hij zijn versie van So
phocles' Eupides ten doop zal houden.
Roger Planchon treedt deze zomer op
in het grandioze openluchttheater van
Orange, terwijl in Lyon, Carcassone
en Vaison-la-Romaine Maria Casares,
Jean-Louis Barrault, Maria Mauban en
andere dragers van grote Parijse to
neelnamen te aanschouwen en tebe-
wonderen zullen zijn.
Men kan, als gezegd, zijn vakantie
programma uitstippelen en daarvoor
zulke premières en voorstellingen als
bewuste rust- en hoogtepunten benut
ten. Men kan zich ook op zijn goede
gesternte verlaten en uw vakantieweg
vervolgen waar de wind u waait in de
hoop zo hier en daar ook nog zo*n
kunstgebeurtenis bij te kunnen wonen.
Persoonlijk zou ik het liever in die
tweede richting zoeken, waarbij het
element van verrassing het genoegen
slechts verhogen kan. Met die zeventig
festivals is er aan zomerse kunstver
pozing in Frankrijk in elk geval te kust
en te keur, en over het algemeen is,
volgens de reisbureaus, het risico ge
ring dat ge 's avonds ter plaatse van
wege een uitverkocht huis of tuin of
park onverrichterzake aan het loket
terug zoudt moeten worden gestuurd.
kunst in de openlucht - en
in hemdsmouwen. Hans Rosboud
dirigeert in Aix-en-Provence.
jaarlijks uit het toerisme Ontvangen gelden (omgerekend in miljoenen
Vakantie is niet alleen een bijzonder prettige bezigheid voor de mensen,
het is ook een bijzonder prettige onderneming voor de staat. Toeristen
brengen nJ. geld in het laadje en hoe meer toeristen, hoe meer geld een
land ontvangt. Want toeristen moeten slapen, eten etc. Nu lopen de
ontvangsten, die een land krijgt door het toerisme, sterk uiteen. Sommige
landen zijn toeristisch immers bepaald in de „mode", terwijl anderen nog
min of meer ontdekt moeten worden. Ook spelen by deze kosten de pryzen
een grote rol; immers een land met lage prijzen ontvangt minder geld
dan een land met hoge prijzen, bij een gelyk aantal toeristen.
Hoe de verhoudingen van de ontvangsten uit het toerisme nu liggen,
toont U duidelijk onze grafiek. Terwille van de eenijheid zijn de diverse
geldbedragen omgerekend in Amerikaanse dollars. De cijfers in onze
grafiek hebben betrekking op het laatst bekende jaar, 1958.
Duidelijk zien wij, dat Italië het grootste deel van de totale uitgaven
aan het toerisme tot zich trekt. Jaarlijks trekken ca. 8 miljoen toeristen
naar dit land. Een respectabel aantal. Wij moeten echter wel bedenken,
dat bij deze cijfers ook de zakenmensen geteld zijn, die dus niet op
vakantie zijn. Iemand die in één jaar meerdere malen naar Italië gaat,
wordt steeds weer opnieuw geteld als aangekomen toerist. Dat is ook wel
juist, want hij geeft opnieuw geld in het land uit. Frankrijk is, naar de
ontvangen gelden gemeten, het tweede toeristenland van Europa. Het
ontvangt per jaar zo ongeveer een bedrag, dat gelijk is aan 454 miljoen
dollar. Duitsland is het derde toeristenland, naar ontvangen gelden
gemeten. Jaarlijks komt hier een bedrag uit het toerisme binnen, dat gelijk
is aan 452 miljoen dollar. Naar het aantal toeristen gemeten is Duitsland
echter het tweede toeristenland van Europa, want jaarlijks komen hier
ca. 4.8 miljoen toeristen het land binnen. Nu zijn hier natuurlijk ook een
groot aantal doorgaande toeristen by, die alleen maar door Duitsland
gaan, omdat zij naar het zuiden willen.
Overigens schijnen er in Europa steeds meer mensen met vakantie naar
het buitenland te gaan, jaarlyks stygt het aantal toeristen naar schatting
met 46%.
In 1826 heeft een Engelsman, die nooit in Amerika geweest was, zyn vermogen
van een half miljoen dollar een heel grote som voor die tijd nagelaten
aan de Verenigde Staten „voor de vermeerdering en verspreiding van kennis".
Deze Engelsman, James Smithson, was een buitenechtelijke zoon van de hertog
van Northumberland. Als man van wetenschap had hij in Engeland ongetwyfeld
erkenning gevonden en men kan slechts gissen naar de reden van zijn merk
waardig legaat aan Amerika. Meestal neemt men aan, dat wrok tegen de Britse
aristocratie (waar hij uiteraard officieel niet toe behoorde), hem de impuls heeft
gegeven tot zijn merkwaardig testament.
Het Amerikaans Congres heeft lange tijd elf jaar niet geweten wat men
met dat geld moest doen. Kon men het eigenlijk wel aanvaarden? En hoe moest
men, volgens de wens van de schenker, kennis vermeerderen en verspreiden?
ties uit naar verre landen en publika-
ties van het instituut worden over de
gehele wereld verspreid.
Langs de Mali zyn in de laatste
eeuw wonderlijke, maar ook imposan
te gebouwen verrezen: eerst een archi
tectonisch monster, dat elementen van
kathedralen en kastelen combineert.
Dat is thans het administratiege
bouw van de Smithsonian en het ge
beente van Smithson heeft daar een
eregraf gekregen.
Naast dit vreemde bouwwerk is later
een museum verrezen, dat enigszins
aan een station doet denken en dat
het „gebouw van handwerk en indus
trie" heet. Wanneer men daar rond
loopt, kan men zich nog goed voorstel
len. dat men jaren geleden de
Smithsonian de rommelzolder van de
natie noemde.
Ook 'n centrum voor
wetenschappelij ke
onderzoekingen
De schenker had niet eens te kennen
gegeven, dat men met zyn geld een
museum moest oprichten en de „Smith
sonian" is dan ook beslist niet uit
sluitend een museum geworden. Het is
tevens een centrum voor wetenschap
pelijk onderzoek, waar geleerden uit
alle landen van tijd tot tyd in de col
lecties komen werken. Men heeft bij
zonder uitgebreide verzamelingen van
insecten, schedels, gesteenten enz. enz.
Maar ook zendt men tal van expedi-
Het oudste gebouw van de
Smithsonian Institution lijkt
wel een combinatie van een
kathedraal en een kasteel.
(Van onze Parijse correspondent)
Men kan 't in ieder reisbureau vernemen: er is
de laatste jaren een nieuw type van vakantie
ganger geboren, dat reeds met de naam van fes
tivalier" is gedoopt. De festivalier kiest zijn vakan
tieoord niet in de eerste plaats naar aanleiding
van bos- of zeelucht, hoge of lagere bergen of het
plekje waar hij rustig kan vissen, maar vooral
naar aanleiding van de kunstgebeurtenissen, die
hem in die stad of die streek kunnen worden aan
geboden. De tijd dat het kunstseizoen met de eer
ste zonnestralen op haar laatste benen liep, is na
de laatste oorlog afgesloten, en men kan zélfs
zeggen, dat het culturele accent steeds zwaarder
op de zomermaanden wordt geworpen. De con
currentie tussen de Europese festivals waarvan
de belangrijkste instellingen verenigd zijn in een
federatie, die de agenda's coördineren moet is
voortdurend scherper geworden en met de jacht
op de wereldpremière wordt al jaren tevoren be
gonnen! En zo worden de grote attracties van het
moderne kunstleven, de creatie van een opera of
symfonie of ballet van een componist met wereld
reputatie of zelfs de nieuwe mise-en-scène van
deze of gene belangrijke regisseur, steeds meer
voor dit of dat festival gereserveerd.
En de mondaine snob of de „kunstluis", die het zich nooit zou vergeven er
de eerste keer al niet by te zyn geweest, reist in zyn vakantie nu dus van fes
tival naar festival om zichzelf aldus het afzichtelijke lot van de mond met volle
tanden te besparen! Het snobisme heeft in de kunst door de eeuwen heen een
rol gespeeld die vaak als stimulans fungeerde, maar ook mensen die plezieriger
betrekkingen met de kunst onderhouden zullen, zonder de slaaf van hun mon
daine verplichtingen te worden, toch graag ook wel eerst eens een blik slaan
op de grote evenementen, die de verschillende festivals in het vooruitzicht stel
len, alvorens hun vakantieplannen op te maken. En voor die laatste categorie
leek het me niet ongeschikt hier even een vluchtige blik te werpen op de pro
gramma's, die de tientallen Franse festivals 't zyn er nu welgeteld zelfs
zeventig....!! dit jaar te bieden hebben.
Purcell'» „Dido and Aeneas", Vivaldi's
„La senna Festeggiante", Mozarts ,Don
Juan" en .Figaro", Gounods „Medicin
Malgré lui" en Poulencs „Voix Hu-
maine". En Menton dat toch in de
buurt ligt, sluit op die serie onmidel-
lyk (van 1 tot 14 augustus) aan om
het woord, volgens de traditie daar,
ÉtflËMttÈffel
Nederlanders maken
een goede indruk
Die blik dient om te beginnen ach
terwaarts te worden gericht, want de
festivalronde werd in Frankrijk in mei
al lin Bordeaux) geopend. Pierre
Capdevielle, een der muzikale leiders
van de Franse radio, die enkele goede
kamermuziekwerken op zijn naam
heeft staan, maakte hier zijn debuut
als operacomponist. En onder de op
tredende ensembles hebben het Neder
lands Kamerkoor van Felix de Nobel
en het Nederlands Kamerorkest onder
leiding van Szymon Goldberg hun uit
nemende reputatie nu ook tot deze
oorden uitgebreid. In Straatsburg, waai
de festiviteiten nog op volle toeren
draaien, heeft men kennis kunnen ma
ken met een nieuw werk van de pro-
duktieve Darius Milhaud, „Service
sacré" geheten, terwyl premières van
zyn jongere landgenoot-kunstbroeders
Maurice Jarre en Serge Nigg hier nog
te wachten stonden. Vichy beleeft dit
jaar een muziekfestival in etappes
(25 juni tot 3 juli, van 23 juli tot 31 juli
en van 20 tot 28 augustus) dat voort?
nog de originaliteit vertoont, dat he
in het teken van de jazz met Quincx
Jones is begonnen. Aix-en Provence
waarover ik U later als oog- en oor
getuige nog nader hoop te berichten,
lokt met muziekdramatische meester
werken uit de oude en nieuwere doos:
(Van onze correspon<
Tussen Amerika's Capitool en de enorme obelisk
ter ere van George Washington, ligt een lang
werpig reuzen-grasveld, dat ongeveer twee en een
halve kilometer lang is en dat de Mali wordt
genoemd. In het voorjaar, wanneer traditiegetrouw
de hoogste klassen van Amerika's middelbare
scholen hun uitstapje van enige dagen naar
Washington maken, staan er langs de kanten van
de Mali soms meer dan honderd grote autobussen.
De jongens en meisjes, die met die bussen naar de
hoofdstad gekomen zijn en die voor die gelegen
heid bijna allen feesthoedjes dragen met een fiere
pluim er op, zwermen de musea binnen, die in de
in Washington)
loop der jaren langs de zijden van dit grote gras
veld verrezen zijn. Ge^n wonder, dat die gebouwen
van de Smithsonian Institution" kunnen bogen op
zeven miljoen bezoekers per jaar
Die bussen staan geparkeerd op wat men het
binnenplein zou kunnen noemen van het grootste
museum-complex ter wereld. De wanden van het
enorme plein zijn nog niet volgebouwd, maar
plannen daarvoor zijn in uitvoering en al die
bestaande, in aanbouw zijnde of ontworpen
gebouwen behoren tot een geweldige museum
organisatie, „The Smithsonian".
Al twee ongelukken
De schoolkinderen, die druk fotogra
feren, willen bijna allen een foto ma
ken van die vliegtuigen. Onophoude
lijk flitsen hun lampen. Maar drom
men scholieren trekken ook naar de
overkant van de Mali, waar het ge
bouw voor natuurlijke historie staat,
een imposante, klassicistische kolos, die
men thans inwendig danig moderni
seert. De ruimten daar acht men in de
tegenwoordige tijd te kolossaal voor
concentratie. Vandaar dat men klei
nere zalen construeert, waar men b.v.
met prachtige lichteffecten de
collectie van edelstenen en mineralen
heeft tentoongesteld. Hier vindt men
o.a. de beroemde Hope-diamant, die
een Newyorkse juwelenhandelaar nog
niet zo lang geleden aan het museum
cadeau heeft gedaan. Men schat de
waarde ervan op een miljoen dollar!
Deze beroemde blauwe diamant is in
De beroemde Hope-diamant die al veel ongeluk zou hebben
vroorzaakt.
Maar temidden van allerlei, dat niet
zo byster belangrijk is, vindt men mu
seumstukken van grote waarde en be
tekenis. Zodra men binnenkomt ziet
men b.v. het vliegtuig hangen waar de
gebroeders Wright in 1903 de eerste
vluchten mee hebben gemaakt. Daar
achter hangt de beroemde Spirit of
St.-Louis, waarmede Lindbergh in 1927
de oceaan is overgestoken. Nog niet zo
lang geleden vroeg Lindbergh of hy
nog eens in zijn oude toestel mocht
gaan zitten. Hy was bezig aan een boek
en wilde zien of hy nog het benzine
verbruik kon nagaan, dat hy tij
dens de oceaanvlucht op het instru
mentenbord had aangetekend!
