KONGO'S PREMIER KAPITTELT
HET BELGISCHE KOLONIALISME
Duitse chemici maakten
„synthetisch bladgroen"
Gewijzigde
melkprijzen
WEERBERICHT
97.50
FEEST IN LEOPOLDSTAD BEDORVEN
Met aanval op president Kasavoeboezijn grote
rivaal, krenkte hij tevens Koning Boudewijn
Neerslachtige stemming in de
blanke wijken van de hoofdstad
Het was allemaal zo
hoopvol begonnen
Koning Boudewijn
in Brussel terug
ALGERIJNEN PESSIMISTISCH
OVER PARIJSE BESPREKING
Boemendjel tv eer naar Franse hoofdstad?
„Minder soepele
houding", zegt Tunis
Grote chemische ontdekking in
T.H.-laboratorium in Miinchen
Wapen tegen honger'
schildersverven,
ladders en
schildersgereedschappen
Leidse verfhandel „de Valk n.v.
WILTON!
KARPETTEN
©tic/ ©he
leuivs
V_J
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 1 JULI 1960
No. 30087
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Dlshoeck
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
„Wie zal ooit vergeten de gehangenen en de
gefusilleerden, of de cellen waarin degenen wer
den geworpen die aan de kogels van de soldaten,
die de koloniale heersers tot het instrument van
hun overheersing maakten, waren ontsnapt? Wie
zal ooit vergeten, dat men tegen een neger „jij"
zei, niet zoals tot een vriend, maar omdat „U" was
gereserveerd voor de blanken? Wij hebben de
bespottingen gekend, de beledigingen en de slagen,
die wij dag en nacht hebben moeten ondergaan,
omdat wij slechts „negers" waren". Dit waren op
rustige toon uitgesproken woorden, waarmee de
eerste Kongolese premier, Loemoemba, gisteren op
Onafhankelijkheidsdag in Leopoldstad sensatie
veroorzaakte. Want zij werden gezegd in het
Hoc reageerde Koning Boudewijn op deze grove uitval van de premier? De jonge
vorst richtte zich tot de naast hem gezeten president van de nieuwe staat,
Kasavoeboe. Hoewel uiteraard de opmerkingen van de Belgische Koning voor
niemand anders dan voor het Kongolese staatshoofd verstaanbaar waren, was de
strekking daarvan voor alle aanwezigen overduidelijk. Met nauwelijks verholen
afkeuring liet de Koning der Belgen de verdere woorden van de Kongolese
minister-president over zich heen gaan.
Het spreekt vanzelf, dat de feestelijke stemming in Leopoldstad, waaraan ook
de blanken zich niet helemaal hadden kunnen onttrekken, door deze taal van
Loemoemba grondig bedorven werd. In de blanke wijken van Leopoldstad was de
stemming neerslachtiger dan ooit.
daarentegen vertrok geen spier van zjjn
gezicht. Onmiddellijk na afloop riep de
Koning de beperkte kroonraad bijeen en
na enige tyd verscheen ook Loemoemba.
Het gehele zo zorgvuldig uitgestippelde
programma raakte daardoor hopeloos in
de war. Het schijnt, dat Loemoemba zijn
excuses heeft aangeboden aan de vorst,
waar dat gebeurde tussen vier muren en
niet in het openbaar.
Toch vriendelijke woorden
Aan de gemeenschappelijk lunch op
het achterplein van het paleis revan
cheerde de premier zich later door
nadrukkelijk te verklaren, dat het
standbeeld van Koning Leopold II, vlak
voor het parlementsgebouw, het natio
nale monument van Kongo zal blijven.
In Kongo is het ene uur wit was het
andere uur zwart is
gloednieuwe parlementsgebouw, in aanwezigheid
van Koning Boudewijn, die op waarlijk konink
lijke wijze de door zijn vaderen gestichte natie
overdroeg aan de nieuwe bewindhebbers. De door
de Belgen in Kongo verrichte arbeid werd voor
bijgegaan, maar wèl werd met bovengenoemde
woorden uiting gegeven aan de ressentimenten
tegen het voormalige moederland. Niet alleen de
aanwezige Belgen, maar ook de buitenlandse
officiële genodigden waren daardoor op onaange
name wijze verrast. Trouwens, deze passages
hadden ook afkeurende reacties onder de ruim
tweehonderd Kongolese parlementsleden tot gevolg
al waren er anderen, Loemoemba's aanhangers,
die hem toejuichten.
In Leopoldstad heeft de aanval van
Loemoemba echter diepe indruk ge
maakt en men vraagt zich met steeds
groter zorg af wat de toekomst zal bren
gen.
Een Belgisch journalist, een doorge
winterde Kongo-kenner, heeft jaren ge
leden een boek geschreven „Wolken
krabbers in de wildernis". Hij is nu bezig
aan het vervolg, dat heet „De wildernis
in de wolkenkrabbers". En ik geloof, dat
niets de stemming onder de Belgen in
Leo beter tekent dan deze titel.
Onze speciale verslaggever telegrafeer
de ons over dit incident het volgende:
Het was allemaal zo hoopvol begon
nen: de plechtigheid in de Mariakerk
recht tegenover de van golf ijzer, jute
zakken en hout in elkaar geflanste krot
ten van de zwarte gemeenschap. De
Kongolezen waren op de daken en in de
bomen geklommen om de Koning toe te
juichen en de zon toverde duizenden
goudlovertjes op de koepel van het
Palais de la Nation. Om elf uur arri
veerden Koning Boudewijn en president
Kasavoeboe kort na elkaar bij het paleis.
In de grote ronde parlementszaal was
het toen al propvol. De Koning, opnieuw
in een stralend wit uniform, sprak het
eerst. Daarna volgden Kasavoeboe en
Loemoemba.
De jonge vorst wees op het pioniers
werk van zijn voorganger Leopold II en
hij riep de Kongolezen op om samen
met de Belgen aan een nieuwe toekomst
te bouwen, maar hij wees ook op de ge
varen die de jonge staat bedreigen, de
onervarenheid van de bevolking en de
eeuwige stamtegenstellingen.
Na hem volgde president Kasavoeboe
met het paarse lint van de Leopoldsorde
over het zwartgesteven kostuum. In
tegenstelling tot de Koning richtte hij
zijn aandacht meer op de jongste histo
rie van de Kongo en de adembenemende
snelle ontwikkeling naar volledige soeve
reiniteit. Kasavoeboe sprak echter het
laatste deel van zijn toespraak, dat
woorden van dank tot Koning Boudewijn
persoonlijk bevatte, niet uit.
Excuses aangeboden, maar
niet in het openbaar
Er maakte zich toen al een lichte
nervositeit meester van de zaal. De Bel
gische genodigden begonnen echter pas
onrustig heen en weer te schuiven toen
Loemoemba het woord kreeg en zonder
enige inleiding een scherpe aanval lan
ceerde op het Belgisch kolonialisme. In
gloeiende bewoordingen sprak hij van
slavernij, discriminatie en meedogenloze
onderdrukking door het vroegere regime.
Hjj herinnerde aan de riante villa's van
de blanken en aan de krotten van de
inheemsen, aan de bioscopen en restau
rants waar de zwarten niet mochten
komen en aan de wreedheden van vroe
ger. Hij schilderde de onafgebroken
6trjjd van de Kongolezen tegen de
onderdrukking en waarschuwde de
vreemdelingen om de wetten van het
nieuwe Kongo onvoorwaardelijk te ge
hoorzamen. De stemming was kapot, de
plechtige sfeer aan flarden geschoten.
Want ofschoon men wel begreep, dat
de aanval van Loemoemba eerder was
gericht op president Kasavoeboe, zijn
grote rivaal, dan op Koning Boudewijn,
besefte iedereen, dat de grenzen van het
betamelijke ver waren overschreden.
De Koning was zichtbaar ontsteld,
maar van vele banken steeg een storm
achtig applaus op. President Kasavoeboe
Koning Boudewijn is gisteravond om
18 uur per vliegtuig uit Leopoldstad
naar Brussel vertrokken, waar hij
hedenochtend om 11 uur arriveerde.
Een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Den Haag
heeft meegedeeld, dat de Nederlandse
regering is overgegaan tot erkenning
van de onafhankelijke republiek Kongo.
Zoals gemeld is het oud-lid van de Raad
van State en oud-ambassadeur, P. C.
baron van Aerssen Beijeren van Voshol,
als ambassadeur in bijzondere zending
in Kongo, om de plechtigheden bij het
onafhankelijk worden van het land bij
te wonen. Verder wordt vernomen dat
binnenkort de benoeming is te verwach
ten van jhr. E. Boreel, thans consul-
generaal in Leopoldstad, tot. Nederlands
eerste ambassadeur in de nieuwe Afri
kaanse staat.
Slot op pag. 2
AANHOUDEND KOEL
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond
Veranderlijke bewolking met plaatse
lijk enkele buien en weinig verandering
in temperatuur. Krachtige tot matige
noordwestelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
2 JULI
Zon op: 4.24 uur: onder: 21.03 uur.
Maan op: 13.17 uur; onder: 0.23 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.37 en 21.05
uur; Laagwater te 4.05 en 16.31 uur.
Dit blad bestaat uit 20 pagina's
Op de vliegbasis Soesterberg heeft
de directeur van Fokker, de heer
F. J. L. Diepen, gistermiddag de
voor het Koninklijk Huis gebouwde
Fokker-Friendship „PH-PBF" in
aanwezigheid van Prins Bernhard
overgedragen aan minister Korthals
van Verkeer en Waterstaat. Deze
stelde het toestel weer ter beschik
king van de Koninklijke Familie.
Daarna onthulde - zoals deze foto
toont - mevrouw A. Sonderman-
Speerstra, de weduwe van de in
1958 omgekomen chef-piloot van
Fokker, Gerben Sonderman, een
vriend van Prins Bernhard, de
In de tuin van Buckingham Palace i van Hare Majesteits Nigeria-Regi-
inspecteerde Koningin Elizabeth \ment.
van Engeland het tamboerkorps
(Van onze correspondent in Bonn)
Twee Münchense scheikundigen zouden volgens de Vereniging van
de Westduitse chemische industrie te Frankfort een der grootste
chemische ontdekkingen van de laatste honderd jaar hebben gedaan.
Prof. dl-. Martin Strell en dr. Anton Kalojanoff van de Technische
Hogeschool te Miinchen zouden er namelijk in geslaagd zijn zowel
chlorofiel-a als chlorofiel-h (resp. het blauw-groene en het geel-groene
bladgroen) synthetisch samen te stellen. Een niet genoemde Amerikaan
zou daar onlangs ook in geslaagd zijn.
Aan dit proces is de afgelopen twintig
jaar intensief gewerkt en zelfs al hon
derd jaar geleden dacht men erover
bladgroen synthetisch te produceren.
Het gelukte enige jaren geleden een
paar scheikundigen te Bazel om de kris
tallen van het plantaardige chlorofiel
te isoleren. De afgelopen drie maanden
ging het bovengenoemde drietal ten
slotte de beslissende stap nemen.
Chlorofiel is de groene kleurstof in de
planten, die de assimilatie mogelijk
maakt. Het werkt onder meer bloedvor-
Uit de omgeving van de in Tunis
zetelende „voorlopige Algerijnse
regering" wordt vernomen, dat
„premier" Ferhat Abbas géén be
standsbesprekingen te Parijs zal
gaan voeren onder de voorwaar
den, die van Franse zijde zijn
medegedeeld aan de twee afgevaar
digden der Algerijnse opstandelin
gen, die te Melun, nabij Parijs, met
de Franse autoriteiten van gedach
ten hebben gewisseld.
Hieraan werd toegevoegd: „Wij zullen
niet de verantwoordelijkheid voor een
verbreking van het overleg op ons ne
men. Wij willen in staat zijn de bijzon
derheden van een bezoek van een Alge
rijnse afvaardiging aan Parijs te bespre
ken. zonder dat deze ons worden opge
legd".
Van dezelfde zijde wordt nog verno
men dat er op de laatste bijeenkomst,
van woensdag j.l. een gespannen atmos
feer heerste.
Men verwachtte te Tunis dat de twee
afgevaardigden der Algerijnse rebellen,
Ahmed Boemendjel en Mohammed Ben
Jahia, vrijdag per vliegtuig naar Tunis
zouden terugkeren.
De „voorlopige Algerijnse regering" zal
het komende weekeinde, onder voorzit
terschap van Ferhatt Abbas, te Tunis
het rapport van de twee afgevaardigden
over hun besprekingen te Melun bestu
deren.
In sommige kringen der opstandelin
gen acht men het mogelijk dat de „voor
lopige Algerijnse regering" Boemendjel
weer naar Frankrijk zal zenden, tenein
de te proberen bevredigender voorwaar
den voor een bezoek van Ferhatt Abbas
te verkrijgen.
In kringen der rebellen gaf men gis
teren uiting aan zijn teleurstelling over
de „negatieve" Franse houding met be
trekking tot het treffen van regelingen
voor ernstig gemeende besprekingen, om
een einde te maken aan de thans vyf
jaar oude strijd in Algerije.
Het betrekkelijke pessimisme, waaraan
in Tunis uiting is gegeven, wordt in Pa
rijs niet gedeeld. Daar verwacht men,
dat binnenkort een delegatie van de Al
gerijnse verzetsbeweging naar Parijs zal
komen om te onderhandelen over de
voorwaarden voor een bestand.
In Franse kringen is men van oordeel,
dat de mededeling van woensdag van het
bureau van premier Debré, dat het voor
overleg voltooid is, kennelijk een bron
van teleurstelling voor de verzetsleiders
is geweest. De voornaamste Algerijnse
afgezant naar Melun zou verrast zijn ge
weest door de onwrikbaarheid van de
Franse vertegenwoordigers om niet bui
ten hun beperkte opdracht te gaan, die
het vaststellen van de voorwaarden voor
mend en zorgt vervoor, dat na verbran
dingen van de huid het weefsel verder
groeit. In Frankfort is medegedeeld, dat
men, als de scheikunde er nu ook nog in
slaagt, de zogenaamde fotosynthese tot
stand te brengen, waarbij organische
planten-substanties uit kooldioxyde en
water met behulp van het zonlicht
wordt gevormd, „de honger zal hebben
overwonnen". Dan zal men namelijk het
in de kalkgebergten in ontzaglijke hoe
veelheden voorkomende gebonden kool
zuur met behulp van het zonlicht of
atoomenergie kunnen vrijmaken en wel
via de fotosynthese. Men zal daardoor
deze koolzuur kunnen omzetten in kool
hydraten, vetten, vitamine en dergelijke.
Het grootste probleem van de steeds in
omvang toenemende mensheid zou
daardoor kunnen worden opgelost Men
hoopt voorts, dat de uitvinding van de
beide Münchense geleerden de vraag zal
beantwoorden, welke geneeskracht het
chlorofiel heeft.
een vrijgeleide voor de Algerijnse dele
gatie inhield.
Intussen acht men het te Parijs zeker
dat de Tunesiërs wensen, dat het tot be
standsbesprekingen komt, terwijl ook de
Marokkanen graag een einde aan de
strijd zouden zien. President Bourguiba
van Tunesië zou hebben verklaard, dat
zijn land tot een Frans gemenebest zal
toetreden, als dit er toe zou bijdragen
dat een „Algerijns Algerije" hetzelfde
doet.
Maar Radio-Tunis verklaarde gister
avond dat de voorstellen, die de Fransen
op de inleidende besprekingen met de
Algerijnse afgezanten hebben gedaan,
„op zijn minst vernederend zijn en blijk
geven van een minder soepele houding".
De Franse vertegenwoordigers hebben
„ofwel ontwijkend of met een vierkante
weigering geantwoord op de vragen van
de afgezanten. Alles speelt zich af op een
manier alsof de voorlopige Algerijnse
regering moet optreden als een versla
gen regering", aldus het radiostation.
naam van het naar haar man ge
noemde toestel.
Na zondag zal voor de tweede
helft van 1960 in geheel westelijk
Nederland de prijs voor losse melk
40 cent en die voor flessemelk 45
cent per liter bedragen.
Deze prijzen zijn opgenomen in een
vandaag in de Nederlandse Staatscou
rant afgekondigde prijzenbeschikking
consumptiemelk 1960. Per 3 juli is dus
alleen in west-Nederland de literprijs
voor losse melk in niet-gesaneerde ge
bieden met één cent verlaagd en voor
flessemelk in de gesaneerde gebieden
met één cent verhoogd. De prijs van
losse melk in de gesaneerde gebieden en
die voor flessemelk in de niet gesaneer
de gebieden zijn onveranderd gebleven.
De prijswijzigingen vloeien eendeels
voort uit het prijsverschil van een halve
cent tussen gesaneerd en niet-gesaneerd
gebied, hetgeen een halfjaarlijkse wisse
ling in de prijs noodzakelijk maakt. Zij
zijn anderdeels noodzakelijk om te
komen tot de thans geldende gemiddel
de jaarprijzen, die zodanig zijn, dat
periodiek een afronding op hele centen
naar boven of beneden dient plaats te
hebben.
Met de genoemde beschikking wordt
tevens de beschikking prijsstop con
sumptiemelk 1958/2 ingetrokken.
Het best gesorteerd in:
lammermarkt 3
Verkoop
leiden
uitsluitend
telefoon 33909
SPECIALE VERKOOP
HET IS NU VEEL GEZELLIGER
WINKELEN BIJ
HAARLEMMERSTRAAT
172 - 174 - 179
HERENSTRAAT 9
(ALLEEN VOOR TEXTIEL)
MIDZA-BONNEN voor onze
cliënten.
D£
republiek neeft donderdagavond een wets
ontwerp aangenomen, waarin de noodtoe
stand voor het hele land wordt afgekon
digd omdat de soevereiniteit van de staat
ln gevaar Is. President Hector Trullllo had
een boodschap aan het parlement gezon
den, waarin hij zegt dat er ln Venezuela
een beweging op touw 16 gezet voof actie
de Domir'-t..--
tegen
ünlcaanse republiek.
Uit het Leidsch Dagblad van
2 july 1860:
Te VUssingen heeft een IS-ja
rige jongen, die maar één voet
tot zijn dienst heeft en zich daar
om van een krukje moet bedienen,
twee 5-jarige knaapjes, die in het
water gevallen en reeds zinkende
waren, na veel inspanning gered
?n behouden aan wal gebragt.
Sedert eenige dagen heeft
zich uit het weeshuis der R.C. ge
meente te Delft verwijderd, zon
der eenige vergunning noch ken
nisgeving, de jongeling Pieter
Hoek, oud 19 jaren, klein van ge
stalte, haar blond. Hij heeft het
smids-handwerk geleerd. Kleeding:
katoenen hemd, witte onderbroek
en borstrok, zwarte kousen, alles
genummerd 83, zwart karsaaijen
buis met geel koperen knoopen,
dito broek en blaauw laken platte
pet. Bij ontdekking van eenige om
standigheid, totdien jongeling of
zijn verblijf betrekkelijk wordt ver
dere nasporing daarvan en berigt
aan den commissaris van politie
te Delft verzocht.
De lijkschouwing van prins
Jerome Frankrijkheeft tot de
ontdekking geleid van een kogel,
welke in zijn borst was gebleven
en dien hij ontvangen had in een
duel, dat hij in zijne jeugd had
met den broeder van den Maar
schalk Davoust.