won weer aan
Baclis „Holie Messe
zekerheid en overtuigingskracht
niet tot dank...
NZHVM boekte aanzienlijk betere
resultaten dan voorgaande jaren
Bevorderingen HBS voor Meisjes
LEIDS
HOLLAND FESTIVAL
Respect voor Aribo's directie!
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 29 juni 1960
Tweede blad no. 30085
Maar nijpend tekort aan personeel blijft
(Van onze Haagse redactie)
Het exploitatieresultaat van de Noord-Zuid-Hollandsche Vervoermaatschappij
N.V. te Haarlem was over 1959 niet minder dan 32 pet. hoger dan over het jaar
daarvoor. Aan de ene kant stegen de opbrengsten uit het vervoer met 2.7 pet. tot
f. 13.201.132.34, terwjjl de exploitatiekosten met 3.5 pet daalden tot f. 10.243.056.60.
Bovendien vertoont de verlies- en winstrekening een bijzonder opgewekt beeld
door een post van ruim negen ton, welke de koerswinst vorm, gemaakt bij de
liquidatie van de effectenportefeuille. Bovendien werd, evenals vorig jaar, bijna
een half miljoen gulden ontvangen aan rente op beleggingen en banksaldi.
Van het totaal overschot van ruim
4.3 miljoen gulden wordt bijna 1.7 mil
joen bestemd voor de afschrijvingen.
Er wordt een uitkering ineens aan de
aandeelhouders gedaan van zeven ton,
terwijl uit het resterende winstsaldo
van bijna twee miljoen gulden een uit
kering van acht percent aan de aan
deelhouders wordt gedaan. Een bedrag
van f 1.250.000 wordt voor de algemene
reserve bestemd, twintigduizend gulden
aan de personeelsverenigingen ter be
schikking gesteld, terwijl 34.000 gulden
onverdeeld blijft.
Jaarverslag
Het jaarverslag, dat ook door zijn
fleurige presentatie de goede gang van
zaken bij de N.Z.H. weerspiegelt, maakt
overigens gewag van een iets gedaald
reizigersaantal, dat overigens nog ruim
boven de 55 miljoen blijft. Daarmee is
de N.Z.H. veruit de grootste streekver-
voeronderneming van Nederland. De
teruggang van het vervoer schuilt voor
al in de Leidse stadstramlyn.
Om al die passagiers te vervoeren
hebben de 271 autobussen van de N.Z.H.
in 1959 meer dan negentien miljoen
kilometer afgelegd en de nog resteren
de 64 tramrijtuigen (motor- en aan
hangwagens tezamen) 4,5 miljoen kilo
meter.
Tot de factoren, welke tot de hogere
vervoersopbrengsten hebben bijgedra
gen, moeten in de eerste plaats de in
de loop van het verslagjaar van kracht
geworden tariefsverhogingen voor de
korte interlokale trajecten en de ver
hogingen van sommige stadstarieven
worden gerekend. Verder nam het ver
voer op de interlokale lijnen vooral door
het fraaie zomerweer sterk toe, waar
tegenover echter onbevredigende resul
taten op de Haarlemse en Leidse stads-
lijnen stonden. Vooral het Keukenhof-
vervoer bereikte met een stijging van
36,5% een top.
De daling der exploitatiekosten hebben
ten dele een boekhoudkundige oorzaak,
maar zijn ook een gevolg van een op
zichzelf minder gunstige omstandig
heid, namelijk de daling van het aantal
personeelsleden van 1237 tot 1194. De
uitgaven van lonen en sociale lasten
stegen echter, vooral door de invoering
van een ploegentoeslag van zes procent.
De kosten van elektrische stroom, mate
rialen en onderhoud daalden daaren
tegen.
Chauffeurstekort
Evenals in het vorige jaarverslag wor
den zorgelijke passages gewijd aan de
personeelsvoorziening. De wervingskos
ten waren hoger, omdat men in het
westen niet voldoende krachten kon
vinden. Er moesten dus chauffeurs uit
andere delen van het land aangetrok
ken worden. Dat schept een voor een
vervoerbedrijf nijpend huisvestingspro
bleem. Dankzij een interne financie
ringsregeling en een zij het geringe,
schrijft de directie toewijzing van
woningen door de gemeenten, kon in
een aantal gevallen aan het gescheiden
wonen van het gezin een einde worden
gemaakt. Maar in vele gevallen raakte
de N.Z.H. de elders aangeworven chauf
feurs weer kwijt, omdat het wachten
op een woning te lang duurde. Toch
kon het aantal chauffeurs van 452 op
500 worden gebracht. Daarvan hebben
Eindexamen gymnasium
Christelijk Lyceum
Voor het eindexamen Gymnasium A
groep I slaagden aan het Chr. Lyceum
(Kagerstraat)W. A. van der Berg,
Leiden; P. Bogaards, Leiden; mej. K. N.
Ciggaar, Leiden; mej. M. C. D. van
Duyn, Wassenaar; mej. G. S. Hekster,
Oegstgeest; mej. H. Karsen, Wassenaar,
met twee kandidaten wordt het examen
voortgezet.
MULO-EXAMENS
Geslaagd voor diploma A de dames:
M. Meijer te Valkenburg; N. Ravens-
bergen, Rijnsburg; B. C. van der Plas,
Katwijk aan Zee; J. Olivier Leiden en
de heren: P. P. de Koning, H. de Raaf,
Leiden W. v. Waardhuizen, Leiderdorp;
J. W. Boerma, J. Parlevliet, Katwijk aan
Zee; G. K. D. Dronkert, Leiden.
Geslaagd voor diploma B de dames:
M. de Mol, Katwijk aan Zee; A. Gies-
bert, Leiden; A. v. Ingen Schenau, Lei
derdorp; P. J. de Greef, Leiden en de
heren B. v. Dijk, Katwijk aan Zee; D. B.
de Mooij, Katwijk aan den Rijn; C.
Sneijders, B. Vooijs, A. Ouwehand, Kat
wijk aan Zee; J. H. Dibbetz, Oegstgeest;
C. Kes, Leiden; J. J. van der Meij,
Oegstgeest; J. W. Kranenburg, G. J. van
der Reijden, Leiderdorp; J. F. A. Velle-
koop, W. Cuperus, Leiden. Afgewezen 2
kandidaten.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Judith Maria, dr. van H. J. M. Slulze-
man en L. de Bruljne, Gerard Hendrik, zn
van G. H. van Asperen en A. G. van der
Horst, Abraham, zn van A. Pracht en E.
A. C. van Heuzen, Rudolf Wilhelmus An-
tonlus, zn van F. H. van der Poel en J.
C. Kok, Evert, zn van J. Groen en M. A.
Schuurman, Jacqueline, dr van J. Moll en
E. E. D. Austin, Gerrlt Jan, zn van G.
Schelllngerhout en J. E. Ravensbergen,
Hendrlka Petronella Theresla, dr van J. P.
v. d. Star en M. H. Turk. Peter Jan, zn
van J. Verboon en J. H. W. Pardon, Fre-
derlk Adrlanus Joseph, zn van K. J. v. d.
Hoorn en C. A. Warmerdam, Thomas, zn
van H. L. Dann en H. M. Engel, Michael,
zn van H. L. Dann en H. M. Engel, Da
vid Bernardus Maria, zn en Maria Louise
Mathilda, dr van D. L. M. F. Smits en M.
L. T. van Run, Marjanne, dr van F. M.
van Haaren en C. van Houten, Jerrie, zn
van G. A. Brandt en M. van Munsteren.
GEHUWD
A. H. Wetzelaar en R. G. Burema.
OVERLEDEN
A. Lelnse, 68 Jr, man, M. J. Weijers, 82
Jr. wed. van H. Krult, E. Ouwerkerk, 72
jr, echtgen. van J. Buijsen, A. B. Eljgen-
daal, 68 Jr, man, K. van Dam. 78 jr, e.v.
W. Kinkel, L. C. de Goede. 26 Jr. man, A
van Rijn, 66 Jr, man, A. de Beer, 76 Jr.
man, D. Galjaard, 75 Jr, man, W. Weijers,
86 Jr. wed. van A. C. Zlrkzee, C. H. Wou-
terlood, 76 jr, wed. van J. A. A. T. d.
er 374 Haarlem en 126 Leiden, Katwijk
of Voorschoten tot standplaats. Het aan
tal conducteurs liep terug van 127 naar
114, het trampersoneel bleef nagenoeg
onveranderd op 133 (Leiden).
Dit laatste wordt wegens de voorge
nomen opheffing van de tramlijnen niet
meer aangevuld, maar door tijdelijke
tewerkstelling van buspersoneel op de
tramdienst konden de ergste moeilijk
heden ondervangen worden. In de tech
nische sector (werkplaats- en onder
houdspersoneel) heeft reeds- een belang
rijke afvloeiing van overcompleet tram
personeel plaats, onder meer door over
plaatsing naar de Spoorwegen.
Tenslotte nog enkele belangrijke ba-
lansposten: de autobussen staan voor
ruim negen miljoen geboekt, de bussen
in bestelling en de grote bouwwerken,
welke de N.Z.H. in Haarlem en Leiden
garages en werkplaatsen onder
handen heeft voor ruim 2,5 miljoen, de
bestaande gebouwen en terreinen voor
1,3 miljoen het effectenbezit (dekking
voor het invaliditeitspensioen) beloopt
1,6 miljoen en de reserves belopen ruim
23 miljoen.
Brandweer bluste in 1959
130 branden
Sociëteit Minerva was
de ergste
In het jaarverslag 1959 van de Ge
meente-brandweer te Leiden wordt een
overzicht gegeven van het aantal bran
den in de periode 1 januari tot en met
31 december 1959. Het totaal aantal
branden bedroeg 130, dat is 18 meer dan
in 1958. De ambulance-auto's welke bij
de brandweer gestationeerd zijn, ruk
ten 966 maal uit. Als belangrijke hulp-
vei leningen en branden staan geboekt:
25 maart: xplosie op het terrein van de
NV Rijnlandse metaalbescherming Mij;
23 april: scheepsbrand in een kustvaar
der, gemeerd aan het terrein van Van
Hoekenfs houthandel; 23 mei: kleine
binnenbrand in het perceel Morsstraat
4; 23 augustus: grote uitslaande brand
in een fabriek voor betonprodukten aan
de Hoge Rijndijk te Zoeterwoude; 21
oktober: kleine uitslaande brand in een
houten schuur staande op een open
terrein; 3 december: grote uitslaande
brand in Sociëteit Minerva aan de Bree-
straat. Dank zij het doortastende op
treden van het brandweerpersoneel kon
nog redelijk veel gespaard blijven van
herinneringen aan het vroegere studen
tenleven in Leiden.
In samenwerking met de dienst Bouw.
en Woningtoezicht, alsmede alle overige
daartoe in aanmerking komende over
heidsdiensten, bedrijven en instellingen
is voortgegaan met de beoordeling van
ingediende bouwplannen. Vruchtdra
gend is het gebleken, indien door de
ontwerpers of tekenaars van bepaalde
objecten, voor de indiening van de
bouwplannen, informatieve en inleiden
de besprekingen werden gehouden,
waarbij de te stellen normen met het
oog op een redelijke brandbeveiliging,
op de in te dienen tekeningen konden
worden aangegeven. In de praktijk heeft
Anjerdag met muziek
Ter gelegenheid van de jaarlijkse An
jerdag zullen as. vrijdagavond muzikale
rondwandelingen worden gemaakt door
het Eerste Leidse jeugdorkest en drum
band „De Burcht", door de Harmonie
kapel „Trouw en Durf', door de drum
band v. d. Chr. Gymn. Ver. „Jahn",
door de drumband v. d. Chr. Muziekver.
„Concordia" en door het Tamboer- en
pijpercorps „K. en G.". Tijdens deze
rondgangen zal worden gecollecteerd,
voor het Anjerfonds.
N.V. BOEKHANDEL EN DRUKKERIJ
v. h. E. J. BRILL
In de op 27 dezer gehouden jaarlijkse
vergadering van aandeelhouders, bleek
dat 1959 opnieuw een gunstig jaar
geweest voor dit bedrijf, dat zich bezig
noudt met de uitgave van wetenschap
pelijke boeken en tijdschriften.
Het dividend werd onveranderd vast
gesteld op 10%. Het nieuwe drukkerij-
gebouw, dat mogelijkheden tot uitbrei
ding opent, zal in het voorjaar van 1961
gereed komen. Ir. L. W. G. de Roo de la
Faille werd herkozen als commissaris.
jflswsasssscessisssft.i
OVER DE GOEDE TOON EN GLADSTONE
Bevorderd van klas 1 naar klas 2:
Lydia van Alphen, Leiderdorp; Nieske
van Beelen, Katwyk aan Zee; Corrie
Bey; Yvonne Bosscher; Riet van Bra-
kel; Marja Brouwer; Carla de Bruin;
Mieke de Bruyn; Marian Burger jon,
Oegstgeest; Heieen Clavan; Christien
Diepenveen (met lof); Tineke Deurlo;
Toos van Ees; Margreet Fasel; Joke
Maan, Oegstgeest; Ka thy Malatinszky,
Den Haag; Wiesje Dahmen, Leidschen-
dam; Ida Wietske van Essen; Fanny
Faber, Wassenaar; Tineke de Groot;
Ronny Harteveld; Ineke v. d. Heide,
Joke v. d. Heide,, Oegstgeest; Katja
Heynen; Betty Hendriks; Marja Herfst;
Annefietje den Hollander, Katwijk aan
Zee; Ada Hoogendorp, Sassenheim; Ire
ne v. d. Horst. Leiderdorp; Mieke van
Houten; Marion van Iterson; Marieke
Kaillenborn; Joke Kamphues; Jannetje
Kanbier; Berthy de Knecht; Margje
Kosten; Pauletje Koster; Monica Mun
ting, Oegstgeest; Gonneke Ubbink; Wil
na Altena; Liesje Engelen; Noortje de
Koning; Yvonne Kuyt; Ellen v. d. Laan,
Rijnsburg; Willie Labruyere; Lies van
de Marei, Voorschoten; Henny Meyer,
Leiderdorp (met lof); Liesje Moonen;
Mieneke ten Napel: Joke Nicaise; Netty
Olivier; Tineke Otto; Jolanda Pikart;
Lenie Roodenburg; Miep de Roode; Pe
tra Ruben; Ylonne Grating, Leiderdorp;
Mary Kouwenhoven, Voorhout; Henny
Pander; Riny Rooy; Erica van Royen;
Willy van Royen; Margriet Runhaar;
Marga Segaar; Elly Smetz; Beppie
Smorenburg, Voorschoten; Gladys Spy-
kerman, Wassenaar; Liesbeth v. Steenis.
Carlal Tierolf; Dineke Timmerman; Eri-
Oegstgeest; Josje Stellingsma, Sassen
heim; Tineke van Suylekom, Oegstgeest;
ca Uhlenbeck, Voorhout; Nelleke van
Varick; Margo Winsemius, Leiderdorp;
Alice Zitman; Ineke Bulthuis, Oegst
geest; Annelies Buys, Katwijk aan Zee;
Elly Dorrepaal, Katwijk aan Zee; Ria
de Hay, Voorschoten; Jeanne Heems
kerk; Marijke Hoogstraten; Trees Oerle-
mans, Noordwijk-BinnenIrene Schraa;
Ellen Serdijn; Thea Sterk, Leiderdorp;
Emie Vermolen; Riekje Volker, Oegst
geest; Marion Vos; Heieen de Vos;
Leontine Vreeken, Sassenheim; Marijke
de Vries, Rijnsburg; Janneke van der
Waals; Marieke Wezelenburg, Boskoop;
Dineke Wilmink, Oegstgeest; Liesbeth
van Wingerden; Mia van Wijland; Car
la Zuiderduin.
Van klas I 1 herexamen.
Bevorderd van klas 2 naar klas 3:
Atie Barendsz, Boskoop; Inez van Bee
len, Noordwijka/Zee; Olga Bink; Gatske
de Boer, Abbenes; Kitty Boogh, Oegst
geest; Marina Colenbrander; Heieen
Flim, Oegstgeest; Vera Geelkerken;
Floor Gerritsen, Voorschoten; Joke van
de Gevel, Oegstgeest; Reina de Jongh,
Oegstgeest; Els Kapteyn, Sassenheim;
Lida Kleinbussink, Leiderdorp; Lida
Krassenburg, Leiderdorp; Willy van der
Kwaak, Katwijk a/Zee; Ineke Kwaker-
naak, Katwijk a/Zee; Joke van der
Maas, Hazerswoude; Eszter Malatinszky,
Den Haag; Riek Popken; Grace Roos,
Sassenheim; Joke Slegtenhorst; Olga
Verboon; Doortje van de Water; Tonny
van der Zaal, Lisse; Roosje Bakker, Sas
senheim; Marja Baylé, Wassenaar;
Paula Bitter, Voorschoten; Jannie Dee;
Nanneke Eudard; Louise Finson, Lei
derdorp; Ilona Gans; Wies Genang;
Louise Groenevelt, Sassenheim; Babs
Hoogendoorn, Voorburg; Truus de Jong,
Leiderdorp; Cobie Karstens; Xandri
Kikkert; Lineke Kooreman; Aafke Krui-
singa; Ineke Lindenburg, Ter-Aar; Sita
Maas Geesteranus; Jolanda Mulder;
Ellen Struick, Oegstgeest; Ineke de
Winter, Wassenaar; Tsjiske Boersema;
Stella Admiraal, Noordwijk a/Zee; Ni-
cola Bödeker, Katwijk a/Zee; Yvonne
Bonnet; Joke van Diggele, Leiderdorp;
Diet Fijn van Draat, Voorburg; Mia
Gerlach, Oegstgeest; Thea van Oosten,
Voorschoten; Emmy Oostergo, Voor
schoten; Hilde Ouwerkerk, Leiderdorp;
Yvonne Pasman; Nellie Reyneveld,
Voorschoten; Karin Riethof, Leiderdorp;
Antje Roseleur; Margot Ruhaak; Annet
Siere; Carolien v. d. Steen, Oegstgeest;
Gill Uiterwijk, Katwijk a/Zee; Willy
Vogel; Eveline Vrielink; Marjo de Vries;
Martha Zweers.
Van klas 2, 2 herexamen.
Bevorderd van klas 3 mjn.s. naar klas
4 m.m.s.:
Greet Barendse, Noordwijk a. Zee;
Lizanne de Boer; Bartha Bot; Betteke
Groot; Maartje de Gunst; Corry de
Hart; Annelies Hoorn; Henny Hus, Kat
wyk a. Zee; Anneke Jansen; Loes Kar-
reman; Yvonne Kraaneveld; Liline
Krantz, Oegstgeest; Els Kuperus; Ingrid
Lubach; Greetje Meirink, Katwijk aan
Zee; Coby Mulder, Oegstgeest; Etha
Struick, Oegstgeest; Henriette Bakema,
Leiderdorp; Elly van den Berg, Boskoop;
Marijke den Boer; Liesbeth Boersma;
Albertine Gelderman, Oegstgeest; Mary-
ke Hol, Voorschoten; Greetje Jansen;
Paulien Lopes Cardozo; Ria de Lugt,
Hazerswoude; Manja de Lijster; Lobke
Schouten; Loes Sira; Alice Sirach; Wil-
lemien Stolte; Akke Ufkes, Noordwijk;
Olga Verboog; Vera Verzijden; Ineke
Vonk, Oegstgeest; Marijke van der
Weerdt, Warmond; Hanneke de Boer;
Tini Doeven; Mary van Duuren; Betty
Ezendam; Corrie Hagoort; Helma
Kroon; Nelly Meurs, Valkenburg Z.-H.;
Irene Meyer; Ansje Neuteboom; Ineke
Ooyevaar, Leiderdorp; Meta Ringers;
Tonie Roman; Marijke Roos, Wasse
naar; Annelies Spaargaren; Leny Eusan
Miep Vavier; Frida Voortman.
Van klas 3: 2 herexamen.
Bevorderd van klas 4 m.m.s. naar klas
5 m.m.s.f
Marianne Bouscholte, Voorschoten;
Ineke Buurman; Willy Diemer, Sassen
heim; Joosje Hartog, Katwyk aan Zee;
Cytha van Heerden; Annetien Heering,
Voorschoten; Wil Hemerik; Beate Kies-
ling, Katwijk aan Zee; Ingrid Kwestro;
Ada Lamain; Tineke v. Leeuwen; Han-
nie Mary nissen; Mary Ann Monkhorst,
Oegstgeest; Jetty Most van der Spijk,
Noordwijk aan Zee; Carien Philipsen;
Marijke Tappenbeck, Noordwijk aan Zee,
Marijke Rijnsburger. Leiderdorp; Pleun
Volker; Ine Waltuch, Ter Aar; Nelly
Arenthorst, Noordwijk aan Zee; Cobie
Zwitser (Noordwijk (Binnen); Janneke
Bouma; Madeion Bulthuis, Oegstgeest;
Marianne Foeken (voorwaardelijk); De-
nisse van Hasselt, Den Haag; Ada Hen-
nipman, Leiderdorp; Lida den Heyer,
Rijnsburg; Anneke van Houten; Millie
Kamst; Alice Knufman, Leiderdorp;
Aryaan van der Kooy, Katwijk aan Zee;
Marijke Krom, Oegstgeest; Elsje Lepe-
dit geleid tot een snellere afwikkeling
van de in behandeling genomen bouw
plannen. Het publiek heeft op ruime
schaal gebruik gemaakt van de aanwe
zige mogelijkheid om adviezen op het
gebied van brandbeveiliging en te tref
fen voorzieningen in te winnen. Het
kader heeft veel bijgedragen om de
waarde van de preventieve arbeid uit te
dragen en in de praktijk door het ver
strekken van adviezen toe te passen.
Voortgegaan is met het verstrekken van
adviezen "aan bedrijven, die tengevolge
van de industriële, ontwikkeling in som
mige gevallen tot verbeterde arbeids
processen overgingen.
In het verslagjaar is de bouw en in
richting van het Centrum Bevolking
aan de Middelstegracht een van de be
langrijkste bijdragen geweest voor het
gehele brandweerkorps.
laar, Leiderdorp; Hanneke van der Loo,
Noordwijk aan Zee; Ria Marcelis; Han
neke van Nes, Noordwyk aan Zee; Han-
ke Nieuwenburg; Lily Prins, Katwijk;
Arda van der Scheer (voorw.)Marijke
van Waasbergen, Noordwijk aan Zee;
Marente Zaalberg.
Bevorderd van klas 3B H.B.S. naar
klas 4B HBS:
Lia Gravekamp, Valkenburg Z.-H.;
Mieke Huurman, Katwyk a. Zee; Carla
Kloots; Annie Kromhout, Rijnsburg;
Sari van der Lelie, met lof; Willy Lod
der; Liesbeth Noordam, Noordwijk aan
Zee; Hansje Ouwerkerk; Anneke Ouwer-
sloot; Tuke Postel; Henny Priester, Kat
wyk aan Zee; Fenneke Scholte ter
Horst; Mariette Schram, Oegstgeest;
Loes Verboog; Hanneke Willemsen,
Oegstgeest; Coby de Wolf.
Bevorderd van klas 4B HBS naar 5B
HBS:
Janneke Beukman; Anneke de Haas;
Els 't Hart; Anneke de Koning; Truus
Krassenburg, Leiderdorp; Andrien Kue-
nen; Anke Kuindersma, Oegstgeest;
Willy van der Laan; Ineke Prenen;
Ineke van der Reyden; Jos van Varick;
Hetty de Wilde.
Bevorderd van klas 5B HBS naar klas
6B HBS:
Cathrien Honnef, Leiderdorp; Ita Jan
sen; Willeke de Jong; Anna Mary se
Lensen, Voorburg; Ineke Verbiest; Pen
ny van der Zaal, Lisse; Clasien van Zo-
beren.
Waar geen woonplaats is vermeld, is
deze Leiden.
Ons landje wordt wel aardig
volgebouwd, vindt U ook niet?'
Daarom moeten wij de resteren
de rustieke en romantische
plekjes extra hoog waarderen!
Hebt U gepicknickt onder het
ruisende lommer? Een dagje
vertoefd op de zonnige hei?
Denk dan steeds aan de be
faamde spreuk: „Laat niet tot
dank voor 't aangenaam ver-
pozen, de eigenaar van 't bos de
schillen en de dozen." Zo blijft
ons Nederlands natuurschoon
j,-. schóón, nietwaar? Uw gewaar-
1 deerde medewerking verdient
f een beloning. Trakteer Uzelf en
Uw tochtgenoten op een
GladstoneGladstone - met of
zonder filter - de sigaret die
a, ledereen voldoening schenkt!
KING SIZE
VOORNAAM EN AANGENAAM
20 STUKS F U
Taptoe Stadhuisplein
Aan de taptoe, welke morgenavond om
negen uur op het Stadhuisplein in het
kader van de lustrumviering van de
Koksschool wordt gegeven, werken mede
de Geniekapel uit Den Bosch en de
Kapel van de Limburgse Jagers, in to
taal circa honderd man. Beide in cere
monieel tenue.
De voetbalwedstrijd, welke 's avonds
om half zeven op het UVS-terrein plaats
vindt tussen het Ned. Mil. elftal en de
kampioen van het Zaterdagvoetbal
(Quick Boys uit Katwijk), wordt geleid
door luit. Bronkhorst.
Waardevol en toegewijd solistenkwartet
De jaarlijkse vertolking van Bachs ,,Hohe Messe", eenzaam monu
ment op tophoogte in diens omvangrijk oeuvre, is tot een evenement in
het Leidse Holland Festival uitgegroeid. Velen voelen behoefte als een
bedevaart naar de grandioze Pieterskerk op te gaan, om door deze
abstracte muziek gesticht te worden en er de ongemene vertroosting
van te doorleven.
Iskar Aribo heeft er zich sterk in verdiept: thans beeldt hij het werk
uit met een bewondering-afdwingende technische zekerheid. Ook
geestelijk wint de uitvoering met zijn Gemengd Toonkunstkoor ieder
maal onder zijn strakke en suggestieve leiding aan overtuigingskracht
en relief. Het gevaar voor „sleur" laat zich niet onderkennen. Deze
ontzagwekkende muziek, uitstijgend boven tijdelijkheid, als een eeuwig
getuigenis van diepste eerbied voor Gods grootheid, magistraal van
opzet en constructie, bevat immers zóveel muzikale schatten, dat men
deze reusachtige schepping steeds weer met dezelfde intense aandacht
en gespannenheid beluistert, er voortdurend nieuwe grootse en pure
waarden in ontdekt.
wy in de aanvang
Nóg meer dan vorige malen leek ons
deze van hoog niveau getuigende, tel
kens weer sterk contrasterende inter
pretatie, zuiver uitgebalanceerd, waar
bij zij aan duidelijkheid en helderheid
gewonnen had, al domineerde het Con
certgebouworkest wel eens het betrek
kelijk kleine koor, waarin het gering
aantal tenoren zyn uiterste best moet
doen, om zich tegenover de anderen
speciaal de sonore bassen! te hand
haven.
Naar de hier vereiste aard werd ge
waakt tegen te subjectieve gevoelighe
den, anderzijds tegen een te ver door
gevoerde „nieuwe zakelijkheid".
Nog niet aan alle onderdelen, speciaal
die, waarin het accent ligt op de exta
tische jubel, kon volledig recht gedaan
worden, al past eerbied voor de weer
gave van het juichende „Et resurrexit",
het magistrale „Sanctus" en „Osanna",
met de donkere bassen op de voorgrond.
In de Intiemere passages beluisterden
wy superieure stalen van doorzichtig
heid, in sublieme afgewogenheid.
Deze „Hohe Messe", sprekend van het
„bovenpersoonlijke", geschreven in een
tijd, waarin Bach een geloofsbelijdenis
deed, toen hij zich meer en meer ineen
eigen geestelijke wereld had terug ge
trokken, zoekend naar hetgeen alle ge
lovigen verenigt en niet verdeelt
heeft ook nu tallozen deelgenoot ge
maakt van zijn taal, waarvan een on
zegbaar sterke innerlijke kracht als een
glanzend licht uitstraalt.
Het Gemengd Toonkunstkoor verdient
respect!
Respect voor zijn groot kunnen, on
vermoeibaar zingend tot het einde,
Stylvol en vloeiend, kleurrijk en ge
nuanceerd, daarmee de „Hohe Messe"
opheffend tot het waarachtige monu
ment, waarover
spraken.
De vocale solisten, Elly Ameling
voor het eerst hier in de sopraanpartij
te beluisteren Aafje Heynis (alt), de
Engelse tenor George Maran en de bas
David HolleStelle, pasten waardig in het
harmonische geheel, vormden een ideaal
kwartet, dat superieure en toegewijde
zang liet horen. In hun aria's ligt niet
vóór alles het accent op de „welluidend
heid", het „bel canto", het gaat hier om
hoge geestelijke waarden, aan welke op
gave zy in het algemeen wisten te vol
doen.
George Maran was voor onze stad
nieuw en zijn zang en edele voordracht
verraste door het sympathieke timbre
van zijn welgeschoolde stem. Men zou
zijn zang echter constant vloeiender
wensen, er zyn stylistisch niet pas
sende „uithalen", waarna de stem plot
seling ongemotiveerd wegzinkt, hetgeen
soms een onrustige indruk maakt. Da
vid Hollestelle speelde in zijn veeleisen
de, want diepliggende aria's men
denke o.a. aan het „Quoniam" met
obligaat jachthoorn en fagotten, het
„raadselachtigste stuk" uit de ganse Mis
hoge troeven uit. Elly Amerling wist
met lieflyk en innig geluid te impone
ren en Aafje Heynis schonk ontroering,
al zou meer bewogenheid haar zang ten
goede kunnen komen.
De solistische krachten van het Con
certgebouworkest zijn èèn voor èèn
meesters in hun vak, met de violist Jan
Keessen als een der meest waardevolle
krachten. Doch ook Wim Groot (trom
pet), de hoboïsten Haakon Stotyn, de
fagottist Thom de Klerk, de fluitist
Hubert Bahrwahser en Jan Bos (corno
da caccia), zijn mannen, op wie Aribo
zich volkomen verlaten kan, gelijk op
dit ganse geroutineerde en met toewij
ding spelende ensemble, zodat hij on
geremd de volkomen aandacht aan het
koor mocht wijden, dat zich hierdoor
met opvallende accuratesse kon geven.
Albert de Klerk aan het orgel was een
ongemene stuwende kracht, in hechte
eenheid met alle anderen samenwerkend.
De kerkelijke musicus-denker Bach
had deze avond zijn hartader weer wijd
voor de vele aanwezigen opgesteld: hij
doordrong allen van het onuitsprekelijk
mysterie van zijn verheven kunst, stoe
lend op een onwrikbaar geloof.
En al ontwikkelde Aribo met grote
energie wel eens tempi, waarmee wij het
niet eens konden zijn, hy realiseerde
die kunst met de overgave van een, bij
wie de liefde voor de ,Hohe Messe"
diepgeworteld is.
Haar daarmee opnieuw makend tot
een waarachtig hoogtepunt van het
Leidse .Holland Festival"!
De laatste delen hebben wij voor de
variatie eens achterin de kerk in het
z.g. „koor" beluisterd. Daar is het
ons opgevallen, hoe vèr-dragend, tot in
de uiterste hoeken van de magistrale
kathedraal, de klank tot ons doordrong,
als geheel een wellicht nog imposanter
indruk makend, dan op de voorste rijen.
Een zowel auditief als visueel genot,
dat in deze immense ruimte werkelijk
uniek mag heten!
Onze stad is in dit opzicht wèl be
genadigd!
H.
Unieke presentatie
van Han Bentz van
den Berg
„Onder het melkwoud"
In de reeks van kunstmanifestaties,
die in het kader van het Holland Festi
val in Leiden worden gegeven, neemt de
voorstelling die op maandag 4 juli a.s.
in de Leidse Schouwburg wordt gegeven,
wel een bijzondere plaats in.
Op die avond zal nl. een van de gro
te toneelspelers, die Nederland rijk is,
nl. Han Bentz van den Berg, artistiek
directeur van de Nederlandse Comedie,
onverkort voordragen: „Onder het Melk
woud", het bekende werk van de veelbe
sproken Amerikaanse dichter Dylon
Thomas, in de voortreffelijke vertaling
van Hugo Claus.
„Onder het Melkwoud" stond twee ge
leden op het repertoire van de Neder
landse Comedie. Onder regie van Han
Bentz van den Bere. die ook de rol van
de verteller vervulde »rd het stuk in
de grote Nederlandse schouwburgen met
veel succes opgevoerd. In onze stad
Stichting van pedologisch
instituut en school
Nieuw advies van B. en W.
In de vergadering van de Leidse ge
meenteraad op maandag a.s. komt we
derom het voorstel van B. en W aan
de orde tot het stichten van een pedo
logisch Instituut en een aan dat insti
tuut te verbinden school in het gebouw
Langebrug 62. Zoals bekend werd dit
voorstel in de laatste vergadering op
aandrang vooral van de heren J. G. Ha-
gens en mr. C. J. Woudstra aangehou
den teneinde het college van B. en W.
en de commissie van Onderwijs en Fi
nanciën in de gelegenheid te stellen een
nieuw en gefundeerd advies uit te bren
gen. Aan dit advies is het volgende ont
leend: De kosten van het pedologisch
instituut worden voor het jaar 1961 be
groot op rond f5000 en zullen in de toe
komst naar verwachting een bedrag van
f. 10.000 niet te boven gaan. De jaarlijk
se exploitatiekosten kunnen worden ge
dekt, voor het jaar 1961 begroot op rond
f. 11.840 en zullen in de toekomst naar
verwachting een bedrag van f. 21.260,
onvoorziene omstandigheden voorbe
houden, niet te boven gaan. Voor het
treffen van de allernoodzakelijkste her
stellingen aan het schoolgebouw aan de
Langebrug 62 zal een bedrag van naar
voorlopige raming f. 65.000 moeten wor
den uitgetrokken. De kosten van eerste
inrichting van de school worden begroot
op f. 24.282. Voor het jaar 1961 worden
de totale ten laste der gemeente blijven
de kosten begroot op f. 23.704. De toe
komstige lasten voor de gemeente kun
nen worden gesteld op f. 38.124.
Indien de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen Rijkssubsi
die voor de school toekent, komen de
lasten, voortvloeiende uit de salariëring
van het onderwijzend personeel der
school, geheel voor rekening van het
Rijk. Ingevolge het ontwerp van de wet
op de financiële verhouding tussen het
Rijk en de gemeenten zal voor het bui
tengewoon lager onderwijs een norm
vergoeding aan de gemeenten worden
toegekend. Indien dat ontwerp tot wet
wordt verheven, zullen naar is aan te
nemen, de materiële kosten van de
school geheel of grotendeels uit die
normvergoeding kunnen worden gedekt.
Wat betreft de omvang van de nieuwe
school zij nog medegedeeld, dat het aan
tal van 50 leerlingen is begroot naar het
aantal gevallen, die in de loop der jaren
zijn behandeld door het Medisch Op
voedkundig Bureau, alhier, en de afde
ling Schoolpsychologie van de Rijksuni
versiteit. Gezien de ontwikkeling van de
verschillende scholen voor kinderen met
leer- en opvoedingsmoeilijkheden, moet
worden verwacht, dat dit aantal na ver
loop van enkele Jaren tot het dubbele
zal sty gen.
kwam het niet, omdat de groot gemon
teerde voorstelling niet staan kon op
het toneel van de Leidse Schouwburg. -
Lang voordat het stuk uitgespeeld was.
moest de Nederlandse Comedie het van
zyn repertoire nemen, omdat het niet
minder dan 60 rollen telt!
Is het stuk dus zelfs voor Leiden een
première, de wijze waarop het in Leiden
wordt gebracht nl. voorgedragen door
één acteur is een novum voor Ne
derland. Ja, het is slechts éénmaal eer
der door één mens voorgedragen en wel
op zondag 3 mei 1953 in Boston door de
auteur Dylon Thomas zelf. Dat werd een
onvergetelijke gebeurtenis, waarbij bleek
dat Thomas niet slechts als schrijver,
maar ook als toneelspeler een uitzonder
lijk talent bezat.
Dat experiment zal nu hier door Han
Bentz van den Berg worden herhaald
en aan wie in Nederland zou dit beter
kunnen worden toevertrouwd? Hij heeft
dus de taak dat kleine stadje Llareggyb
en zijn bewoners tot een levende werke
lijkheid te maken. Daarbij zal het
nóg meer dan bij de toneelvoorstelling
op het „woord" alleen aankomen.
Door géén licht- of geluideffecten,
door géén veelheid aan vertolkers zal de
aandacht van het publiek van de pak
kende tekst worden afgeleid. Inderdaad:
een experiment dat elke toneelliefheb
ber zal interesseren.
