Toekomst van de Universiteit ligt
in handen van de cives zelf
Mytylschool vierde lustrum mee
Academiedagen werden door rector geopend
Ook het verleden is belangrijk
Vaderdag? Bijstanddag!
11 g Bijstand-loten
LUUSTRUMFEEST VOOR DE
HOSPITA'S IN MINERVA
DINSDAG 14 JUNI 1960
Terwijl de burgerijdagen van het Leidse lustrum
nog in volle gang zijn, werd hedenmiddag een be-
gin gemaakt met het tweede van de drie „gedeel
ten" van de lustrumviering, de Academiedagen.
Deze Academiedagen, bedoeld als een ernstig
„woord van bezinning" voor de Universitaire
gemeenschap aan de vooravond van het uitbun
dige feest in eigen kring, werden geopend met een
bijeenkomst in de Pieterskerk waar na een inlei
dende toespraak van de rector magnificus door de
president curator van de Universiteit een beschou
wing werd gegeven over enkele aspecten van de
toekomst der Universiteit. Morgenmiddag wordt
deze bespiegeling afgerond door een beschouwing
over de toekomst onzer samenleving, waarvan de
Universiteit een integrerend onderdeel uitmaakt.
De rector-magnificus prof. mr. J. E. Jonkers
verheugde zich in zijn toespraak over de verant
woordelijkheid van de student voor de ontwikke
ling van de toekomst, welke steeds meer op de
voorgrond wordt gesteld. Baron de Vos van
Steenwijk legde er vooral de nadruk op, dat de
toekomst van de Universiteit in handen van de
leden der Universitaire gemeenschap zelve ligt, en
dat deze leden op „moederdag" de plicht hebben
(met voorbij gaan van eigen wensen) aan de Alma
Mater als geschenk de verzekering te geven, dat
zij garant willen staan voor dienstbaarheid aan de
vaderlandse en tegenwoordig groeiende grotere
gemeenschappen
In zjjn korte openingstoespraak merkte de rector-magnificus prof. mr. J. E.
Jonkers op, dat ook dit lustrum weer de traditionele hoogtepunten brengt, gewijd
aan ernst en feestelijkheid, aan kunst en vooral aan het bevestigen van de
onderlinge band. Daarbij wordt de blik gericht op de toekomst, waarin de machine
de mens steeds verder dreigt te vervangen, maar ook naar het verleden. Het
heden waarin dit lustrum wordt gevierd, is immers een stuk verleden. Oneindig
talrijker dan de levenden zijn de doden, zo stelde de Franse psycholoog Le Brun.
Bovendien zijn zjj veel machtiger. Zij beheersen het onmetelijke gebied van het
onderbewust, dat onzichtbare rijk waaruit alle manifestaties van intelligentie en
karakter voortkomen. Een volk wordt veel meer door zijn doden dan door zijn
levenden geleid. Wij zijn zoals en wat wij zijn mede door het verleden gevormd.
De toekomst schrijven wij slechts ten dele.
De Universiteit, die voortstuwt, is be
last en gezegend met haar verleden.
Zij staat in het heden en reikt naar de
toekomst. Ons bestel van nu kan het
niet stellen zonder een zekere planning,
maar het is goed te bedenken, dat het
heden lang niet alles vertelt van wat
komen gaat. Een jonge generatie staat
thans klaar om de fakkel van geest
drift en veranwoordelijkheid, die de
Universiteit in het verleden heeft ver
licht, uit de handen van de huidige
dragers over te nemen. Het doet goed te
horen, dat de eerstejaarsdagen in de
komende september in het teken zullen
staan van de verantwoordelijkheid van
de student. Onder de auspiciën van
deze gedachte kan men zich onbekom
merd aan het feesten zetten en met
vertrouwen de toekomst tegemoet
treden
„Moederdag"
De president curator, dr. J. E. baron
De Vos van Steenwijk vergeleek het lus
trum met een moederdag: ons aller Al
ma Mater werd 385 jaar geleden ge
sticht.
Er zijn twee opvattingen van het be
grip Alma Mater; de vertaling „milde
moeder" afkomstig uit de Romeinse tra
ditie en „hoogeerwaarde moeder" af
komstig uit de Joods-Christelijke ker
kelijke liturgie. Met beide opvattingen
kon spreker vrede hebben, want in beide
gevallen, blijkt er de wens uit om
te eren. Maar dit brengt ook verplich
tingen mee.
De Leidse Universiteit is de oudste
van ons land, maar buiten de grenzen
wordt zij nauwelijks van middelbare
leeftijd geacht. Toen zij werd opgericht
bestonden haar oudste zusters. Parijs
en Bologna, reeds vier eeuwen. Eertijds
ontstonden Universiteiten als eigen
tijds verschijnsel in de Middeleeuwen
uit een behoefte. De Leidse Universiteit
gesticht door Willem van Oranje, werd
in het leven geroepen om in een nood
te voorzien, namelijk om predikanten
op te leiden.
Een dienende functie dus en ook
thans behoort de Universiteit er te
zijn ten dienste van het vaderland,
zij het in wijder verband dan oor
spronkelijk.
Reeds spoedig na de oprichting bra
ken belangrijke veranderingen in de
Universitaire opvattingen baan doordat
men verder wilde gaan dan het oor
spronkelijke „bewaren en doorgeven".
Na in het kort iets over deze ontwikke
ling gezegd te hebben, stapte spreker
over naar heden en toekomst.
Grens
Het heden is slechts de grens tussen, ver
leden en toekomst. Ons dagelijks doen,
ons handelen in 't heden is gestalte ge
ven aan de toekomst en dat doen wij
grotendeels door 't onmiddellijk verleden
te extrapoleren, uit kan ook niet an
ders op straffe van wat men beeldend
een „breuk met het verleden" noemt.
Nu is zulk een breuk soms nodig, maar
dit vereist behalve een oorspronkelijke
geest een gedegen kennis van dit ver
leden omdat men weten moet waarmede
men breekt.
De kennis van het heden is dus eigen
lijk kennis van het jongste verleden,
en nu is niets moeilijker dan te beoor
delen van wat in de eigen tijd geschiedt
en het waarderen van de eigentijdse
toestand.
vormden in de Nederlandse samenleving
genieten, berust maar zeer ten dele op
hun kwaliteiten op hun enge vakgebied,
maar in belangrijke mate op hun le
venshouding en hun optreden als geheel
op integratie van de wetenschappelijke
vorming in hun gehele persoonlijkheid.
Het bestaan van dit vertrouwen moet in
onze samenleving als 'n zeer waardevol
cultuurgoed beschouwd worden. Zij
geeft in onze samenleving een element
van rust die geen traagheid of conser
vatisme is. een gevoel van zekerheid die
geen traditionalisme is".
Dit beeld moge enigszins geflatteerd
zjjn, het ligt dichter bij de werkelijkheid
dan het voorgaande en geeft bovendien
een ideaal om naar te streven.
Latente verbondenheid
Als derde oordeel over de eigentijdse
situatie citeerde spreker een stem uit
de eigen gemeenschap, namelijk van
prof. Groenman, die als socioloog stelde,
dat hij in de tegenwoordige Universi
teit met zijn duizenden studenten, zijn
vele min of meer autonome opleidingen
en instituten niet veel anders kan zien
dan een nogal los geheel zonder mani
feste relaties. Het gemeenschapsbegrip
blijft volgens hem latent en wordt al
leen maar duidelijk onder omstandig
heden zoals we die tijdens de oorlog
hebben gekend.
Dr. De Vos van Steenwijk vroeg zich
af, of het latente van verbondenheid
afbreuk aan haar betekenis doet, vooral
nu wij uit ervaring weten, dat uit deze
Voor de bloei van de wetenschap is
het irrelevant of ontdekkingen aan de
Leidse Universiteit geschieden of aan
een andere, ja zelfs buiten Universitair
verband. Maar bij het constateren hier
van steekt de latente binding reeds on
middellijk de kop op.
Gezonde wedijver
Er is een gezonde wedijver tussen onze
Universiteiten, waarin waarschijnlijk
volgens Huizinga het spelelement een
overwegende rol speelt. Of Leiden in
deze wedijver een eervolle plaats zal
blijven innemen, hebben de werkers in
haar gemeenschap in eigen hand door
de arbeid die zij verrichten en de wijze
waarop de nieuwe generatie wordt op
geleid en aan Leiden gebonden.
Het academisch bestel is voldoende
democratisch om alle cives gelegenheid
te geven denkbeelden te lanceren om de
verdere dan onmiddellijke toekomst te
helpen bouwen, maar daarbij moet be
dacht worden, dat zij in een sterke com
munis opinio hun uiteindelijke uitdruk
king zullen moeten vinden.
Maar de plannen voor de toekomst op
stellen is meer dan een verlanglijstje
opmaken. De toekomstplannen zullen in
overeenstemming met de dienende func
tie van de Universiteit moeten worden
afestemd op wat het vaderland, Europa
en de wereld van haar vragen.
Bittere taak
Waar het de kosten van dikwijls zeer
kostbare plannen betreft komt voor de
Alma Mater de bittere taak van de ver
delende rechtvaardigheid onder de kin
deren. Zij ziet de boze blikken van wie
meent dat hij door haar wordt achter
gesteld. Op dat ogenblik wordt van die
„kinderen" het moeilijkste gevraagd: om,
als men het gevoel heeft dat men tekort
wordt gedaan, toch z\jn taak met
plichtsbetrachting en zo mogelijk met
opgewektheid te blijven vervullen.
Dan pas zal de Alma Mater geheel op
haar kinderen staat kunnen maken. Aan
de man van wetenschap, die het ver
schil tussen een subjectieve en een ob
jectieve oordeelsvorming goed kent, moet
dit gemakkelijker vallen dan aan an
deren.
Er is ook nog een negatieve kant aan
het medebepalen van de toekomst der
Universiteit. Haar goede naam berust op
de gedragingen van haar cives, of dit
nu hoogleraren zijn dan wel studenten.
Een hoog wetenschappelijk niveau is
roemvol, maar als dit gepaard zou gaan
met een bederf van zeden in de
breedste zin van het woord dan zal
aan de Alma Mater de eerste spreuk van
Salomo vervuld worden: een dwaze zoon
(en ook dochter) is het hartzeer van
zjjn moeder.
latente verbondenheid een laaiende vlam
kan slaan. Sprekende over de Alma
Mater kan men opmerken, dat men ook
in de verhouding moeder-kind ditzelfde
verschijnsel van latente verbondenheid
kan waarnemen.
In eigen handen
Na aldus de moeilijkheid gesignaleerd
te hebben van een oordeel over de eigen
tijdse toestand, waaruit toch weer het
beeld van de toekomst moet worden op
gebouwd, merkte spreker over de toe
komst op, dat deze in handen ligt, al
thans grotendeels en in de eerste plaats,
van de Universitaire gemeenschap zelve.
Dit geldt niet voor de toekomst van de
wetenschap of van het hoger onderwijs
in Nederland, maar wel voor de toe
komst van de Leidse Universiteit, d.w.z.
voor het aandeel, dat deze in de weten
schap en het hoger onderwijs in de toe
komst zal leveren.
Een geschenk
Op moederdag past het niet aan de
kinderen om geschenken voor zichzelf
te vragen, weshalve spreker zweeg over
alles waar het hart naar uit gaat: bouw
grond en geld om te bouwen, laborato
ria, huisvesting, nieuwe leerstoelen, boe
ken, intrumenten, aankopen voor de
musea.
In plaats van te vragen moet er van
daag iets gegeven worden. Het liefste
geschenk, dat een moeder van haar
kinderen kan krijgen, is iets dat zij zelf
gemaakt hebben. Wat de kinderen in
dit laatste lustrum gemaakt hebben, aan
arbeid, aan publikaties, aan examina,,
leggen wij vandaag aan de voeten van
Alma Mater, samen met de belofte voor
de toekomst: wij zullen U blijven die
nen gelijk een Middeleeuwse ridder de
dame diende, die zijn hulde had aan
vaard.
Beperking
Als voorbeeld daarvan noemde dr.
De Vos van Steenwijk aan de qualifica-
tie van Universiteit en intellectuelen
door een vertegenwoordiger uit de kring
van hoogleraren tijdens een recent
congres van de Federatie Organisaties
Intellectuele Beroepen: „Onze moderne
van binnen uit desintegrerende instel
lingen van hoger onderwijs, die zich
voornamelijk nog slechts toeleggen op
de maximale massaproduktie van
steeds fijner gefragmenteerde micro
hoofdarbeiders, van deel-intellectuelen
en deeltjes-intellectuelen". Over de
status van de intellectueel merkte deze
spreker op: „Beperkt in zijn zelfstan
digheid, beperkt tot het speciale onder
deel van de hem toegewezen arbeids
taak, beperkt in zijn vooropleiding en in
zijn latere interessesfeer, beperkt in zijn
beurs en in zijn tijd, heeft de heden
daagse intellectueel ook maar een be
perkt aandeel in de algemene gang van
zaken en tenslotte ook nog slechts een
beperkt aanzien".
Hier spreekt volgens baron De Vos
van Steenwijk een beangstigend affect
en hoe knap en pakkend het ook ls ge
zegd: het is niet waar.
vertrouwen
Anderzijds schreef de Wageningse
hoogleraar prof. Hofstee over een ge
heel andere visie, die ook meer recht
doet aan het streven naar bv. een alge
meen baccalaureaat. „Het grote ver
trouwen en de grote achting die ver
schillende groepen van academisch ge-
Er was ereis een klein ziek meisje, en Mytyl en
Tyltyl wilden haar graag beter maken. Dat kon als
ze de blauwe vogel van het geluk vondenwant die
kon haar genezen. Maar waar Mytyl en Tyltyl ook
zochten, ze konden die blauwe vogel niet vinden.
Toen dachten ze: ,.Weet je wat, we geven haar ons
eigen tortelduifje, waar we zoveel van houden." En
toen ze dat duifje gaven aan het zieke meisje, ver-
anderde het in de blauwe vogel en het meisje was
weer beter.
Dat is een sprookje van Maeterlinck, en de be-
doeling is duidelijk: als je bereid bent om dat te
offeren, wat je heel lief is. kun je anderen helpen.
De scholen voor lichamelijke gebrekkige kinde
ren heten daarom Mytylscholen. De Leidse Mytyl
school, waar merendeels spastische kinderen uit
twaalf gemeenten les krijgen, ligt aan de Zuidsin
gel. Ook deze kinderen hebben gisteren het lustrum
meegevierd. Hulde aan de organisatoren van deze
middag, die hiermee bijzondere dank verdiend
hebben.
De kinderen keken naar een poppenkast-voorstel
ling, en we kunnen ons nauwelijks een dankbaarder
publiek voorstellen. Stel u deze kinderen voor. de
meesten in hun rolstoeltjes, geboeid het verhaal vol
gend van hoe Jan Klaassen het dochtertje van de
koning genas van haar sprakeloosheid.
Maar er was niet alleen poppenkast. Een luid ge
roep van „Goh!" ging op, toen werd aangekondigd
dat er ook een tovenaar optrad. Deze studentikoze
goochelaar maakte zich verdienstelijk door voorna
melijk snoepgoed voor de dag te toveren, dat met
smaak verorberd werd.
Maar het hoogtepunt van de middag was het op
treden van Dolf del Prado, de Surinaamse socië-
teitsbediende. met zijn gitaar, die op alleraardigste
wijze met zijn gehoor omsprong.
Vol vuur zong de jeugdige schare zijn liedjes
mee, maar het werd bepaald een feest toen de jeug
dige Dickdie zijn naam met ere draagt, begeleid
door Dolf een liedje van de Blue Diamonds ten ge
hore bracht. Dick glom nog van genoegen toen de
taxi kwam om hem thuis te brengen!
Advertentie
Gkg. Min. v. Just. 26-2-'60 Nr. L.O. 570/141/430 2.300.000 loten a f 1.—
Weet U niet wat U vader moet geven? Of krijgt
hij weer een zelfbinder of het bekende doosje
0» sigaren
O <D 5
*3 "2 Geef vader op vaderdag
Misschien geeft U vader dan wel een
■O w, SCHEERAPPARAAT,
g I T.V.-ONTVANGER of misschien wel een
O -O O WOONHUIS VAN f25.000.
'§i o Op vaderdag dus Bijstand-loten Een origineel
O g o en ook spannend geschenk.
Di £0 Op 16 juli voor de radio bekendmaking hoofd-
3 prijzen. Bijstandloten in 5 kleuren verkrijgbaar
gr o bij winkeliers kenbaar aan raambiljetten en/of
GIRO 5 t.n.v. BIJSTAND ROTTERDAM.
Vader krijgt op vaderdag BIJSTAND-LOTEN.
tel. 50.000 Opbr. t.b.v. de St. Het Kon. Julianafonds en Het Pr. Bernhardf.
OFFICIERSSTOK
VOOR BARON
VAN VOORST TOT VOORST
Op donderdag 16 juni om half twaalf
zal de commandant van het eerste leger
korps, luitenant-generaal P. Gips een
officiersstok van bijzondere makelij aan
bieden aan de oud-commandant van het
veldleger, luitenant-generaal b.d. J. J. G.
baron van Voorst tot Voorst. Deze stok
zal overhandigd worden voor de woning
van de oud-commandant in Vierakker,
aan de weg Zutphen-Wichmond. Bij de
overhandiging zullen een ere-wacht van
het elfde bataljon fuseliers en de Johan
Willem Friso Kapel aanwezig zijn.
De stok die overhandigd zal worden
is vervaardigd van coromandelhout en
voorzien van een. zilveren knop, waarin
het embleem van het eerste legerkorps
is gegraveerd. De commandant van het
eerste legerkorps heeft reeds enkele ma-
Geen expositie 1961
in Sonsbeek
Het bestuur van de „Stichting Sons
beek 1949" heeft besloten in 1961 geen
beeldententoonstelling in het park Sons
beek te houden. Deze beslissing is ge
nomen op grond van het feit, dat er
steeds meer beeldententoonstellingen in
de open lucht gehouden worden in na
volging van de eerste internationale ex
positie van de stichting in 1949 te Arn
hem. Het bestuur van de Stichting acht
het niet in het belang van de kunst en
de kunstenaars, in 1961 een tentoon
stelling in Sonsbeek te brengen, welke
zou samenvallen met zeven andere cul
turele manifestaties. Het komende jaar
zal het bestuur zich echter beraden hoe
de kansen liggen voor een expositie in
1962.
len zulk een stok, als blijk van waarde
ring aan officieren van zijn eenheid uit
gereikt.
Piet Paaltjens heeft
vele aspecten van het
Leids studentenleven be
zongen, maar de basis
van het studentenbestaan
heeft hij bij ons weten
noch besnikt, noch be-
grimlacht. Gelukkig was
daar later de onvolpre
zen Scheltema, die haar
heeft ontrukt aan de ver
getelheid, de Hosz Pita,
die goeje Hosz Pita.
Gistermiddag waren de
hospita's de gast van hun
gasten op Sociëteit Mi
nerva om mee te vieren
aan de luustrum, zoals
voorzittter Nieuwenhui-
zen van de burgerijcom
missie ten gerieve van
zijn ongebruikelijke gas
ten de feesten van deze
week noemde. Het viel
hem zelf wat vreemd
dat hij van zijn tafel af
zijn gehoor moest toe
spreken met ..dames en
heren", want als er ooit
dames in de Breestraat
komen, dan toch zelden
achter de door tijd, brand
en vochtkringen geadelde
muren van ,,de mooiste
en smerigste stal van
Nederland".
Nu waren de dames er
dan, ,,want", zoals de
heer Nieuwenhuizen op
merkte, .dit lustrum kan
niet slagen als de belang
rijkste vrouw in het le
ven van de student niet
aanwezig is". Kijk, dach
ten wij, daar zal profes
sor De Boer toch van op
kijken, die kortelings de
studenten de zede-les
heeft gelezen, ervan uit
gaande dat andere vrou
wen belangrijker zijn
voor de student.
Het was één en al
vriendelijkheid. De hos
pita's in hun fraaiste ge
waden en met hun zon
nigste glimlachen (ja,
lezer, ook de glimlach
van een hospita kan
zeer zonnig zijn) lepelend
in hun glaasjes advocaat,
en daarnaast hun studen
ten, bedrijvig als gidsen
van Cook om hun de
mooie intimiteiten van
Minerva uiteen te zetten
en te wijzen.
Ondanks het feit dat
de dames werden uitge
nodigd om zich te ver
maken, „zoals wij ons
hier vermaken", bleef
het allemaal keurig net
jes, en dat was maar
goed ook, want er viel
meer te doen dan advo
caat snoepen, en luiste
ren naar de heren Dolf
del Prado, Steenstra en
Fischer. Er moesten
taarten worden gekeurd.
Meisjes van de Leidse
huishoudscholen hadden
gistermorgen taarten be
reid en die werden nu
gekeurd door drie promi
nente hospita's.
Er waren taarten
met het vestivalventj...e,
taarten met de V van
vestival, taarten met de
77 van lustrum, met het
Academiegebouw erop,
en er was een taart in
de vorm van een wet
boek. We hebben de char
mante jongedame die
deze taart had vervaar
digd, gevraagd waarom
nu juist in de vorm van
een wetboek, maar ze
kon het niet zeggen. Zo
worden veel kunstwerken
uit een onzegbaar gevoel
gecreëerd.
Het duurde lang, want
de deskundige keursters
lieten, toen ze eindelijk
aan het proeven waren,
geduldig de edele sma
ken op hun tong, gehe
melte en keel inwerken.
Het resultaat was dan
dat Marijke den Hollan
der (17) en Connie de
Nie (18) van de huis
houdschool op het Rapen
burg met de prijs gingen
strijken, de eerste èn de
tweede prijs maar liefst.
We hebben Connie even
apart genomen. Ze was
aanvankelijk perplex.
,,Het is zo raar, Ik
weet het zelf niet", zei
ze, met een blijde lach
haar prijs omklemmend,
en bewonderend aange
staard door haar vrien
dinnen.
We vroegen haar of ze
's morgens echt niet wist
dat ze 'een prijstaart aan
het bereiden was. ,Neen"
zei ze, „maar hier waren
er wel een hoop die zei
den dat het zo'n leuke
taart was, en een paar
studenten wilden thee
met ons drinken omdat
onze taart de mooiste
was, zeiden ze".
Connie is na de Ulo
naar de huishoudschool
gegaan en ze zal van het
jaar eindexamen doen.
Dan gaat ze als leerling
verpleegster naar Rotter
dam. Marijke zal kinder
verzorgster wordon.
De heer Nieuwenhuizen
kweet zich met zwier van
zijn taak, de prijzen uit
te reiken. Bijgaande foto
toont hem met Marijke
den Hollander en Connie
de Nie.
Het was heel laat in de
middag, toen Minerva
weer het gewone aanzien
herkreeg en de dames
een bijzondere ervaring
rijker huiswaarts togen.
Een van de aardigste
bijeenkomsten van de
burgerijdagen ongetwij
feld!
