Leidse kerkdag - 1500 bezoekers -
stond in teken van saamhorigheid
Ds. P. J. Mackaay: „pionnen op
's werelds schaakbord"
Elke vluchteling is een
oproep tot saamhorigheid"
Kerkelijk Leven
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 7 juni 1960
Tweede blad no. 30066
De Varaflame regelaar -
direct de goede vlamhoogte
Met bet exclusieve Varaflame systeem kiest u de vlam
hoogte die n wenst door een lichte draai aan de regelaar.
Alleen Ronson - 's werelds modernste gasaansteker - heeft
Varaflame regeling. Ronson Varaflame gasaanstekers zijn
verkrijgbaar bij juweliers, speciaalzaken en de betere
sigarenmagazijnen. Reeds vanaf 29,25.
In 5 seconden
gevuld met
de Ronson
Varaflame
Butane
Multi-fill
THE INTERNATIONAL STANDARD OF EXCELLENCE
Hervormd Nederland, dus ook hervormd Leiden en dan in classi
caal verband stond gisteren in het teken van de kerkdag. In Emmel-
oord en in Zeist, in Leeuwarden en Stadskanaal, in Oosterland en
Laag Zuthem werden deze kerkdagen gehouden. Reeds in 1953 begon
de classis Winsum het experiment om een eigen vorm te vinden voor
wat in het kerkelijk leven van Duitsland een grote betekenis had ge
kregen. Deze eerste poging werd een jaar later overgenomen door een
drietal classis in Noord-Holland. Resultaat: vijftien kerkdagen in 1955
en zes-en-twintig, w.o. ook Leiden, in 1958. Dit jaar stonden deze
kerkdagen in het teken van de saamhorigheid, waarbij men uitging van
de gedachte „we horen bij elkaar, omdat we samen mogen horen naar
het Woord van de Heer, die in het Hoge priesterlijk gebed bad: dat
zij allen één zijn."
Afrikanen en Aziaten
zijn onze broeders
Dit allen één zijn hebben gisteren in
Leiden circa 1500 jongeren en ouderen
beleden. Terwijl de jongeren in een
jeugddienst in de Oosterkerk bijeen
kwamen, vond de officiële opening van
deze kerkdag in de Pieterskerk plaats.
Hier waren ongeveer duizend ouderen
bijeen, o.w. véle predikanten en ambts
dragers uit de classis Leiden. Ook de
burgemeester, jhr. mr. F. H. van Kin
schot, gaf hier van zijn belangstelling
blijk. Ds. P. J. Mackaay, die in deze
dienst, wélke door het Ikor werd uit
gezonden, voorging, wees er in een uit
voerige toespraak o.m. op, dat dit één
zijn over de kerkmuren heenrijkt. In
Christus horen blanken, bruinen en
zwarten bij elkaar. Een eenheid, wélke
eveneens zeer centraal werd gesteld
in de deze dag uitgereikte open brief
van H.K.H. Prinses Wilhelmina en ge
richt tot alle kerkgangers.
Ds. Mackaay, die aandacht schonk
aan de ontmoeting van Philippus en de
kamerling uit Morenland op de weg
van Jeruzalem naar Gaza (Handelin
gen 8 2640) zeide dat het bij deze
ontmoeting en dit is in de Hande-
lingenbrief overal zo in de eerste
plaats ging om de Heilige Geest. Let
ten wij, aldus spreker b.v. op het leven
van een Petrus, een Paulus en een
Open brief Prinses
Wilhelmina
Beginnen bij het Begin
In een open brief heeft H.K.H.
Prinses Wilhelmina zich gisteren
tot alle kerkdaggangers gericht.
Deze brief luidt als volgt:
Ik wens U een gezegende samen
komst toe: met veel belangstel
ling hoop ik kennis te nemen van
Uw besprekingen en van de
slotsommen, waartoe Gij gekomen
zijt.
Na onze gebedsdag die een
gebedsdag was voor allen, die in
Christus geloven waarop wij
God vroegen: „verenig allen, die
Christus belijden tot de éénheid
gelijk Hij die toil en stél hen tot
een licht, dat de wereld de weg
wijst naar de ware vrede op aar
de'/ hebben wij diep onze eenheid
in Christus beleefd en onze ver
broedering met alle rassen en
mensen.
Ik tioijfél niet of Gij zult het als
Uw roeping beschouwen, zowel op
die eenheid als op die verbonden
heid van mens tot mens over onze
gehele aardbol voort te bouwen.
Reeds reiken de jongeren over
de muren van verdeeldheid elkan
der de hand en met hen ook vele
ouderen.
In onze tijd met zijn véle en in
gewikkelde vraagstukken lijkt een
terugkeer tot het Oorspronkelijke,
een beginnen bij het Begin de aan
gewezen weg.
Ik las eens een woord, dat mij
daarna nimmer losliet: „wij moe
ten persoonlijk tot Christus gaan".
Wij moeten dit doen zoals wij zijn
(zonder geestelijke opsmuk en met
onze fouten en ons schuldbesefen
Hem leren kennen en niet Hem
omgaan zoals Hij i s. (Niet zoals
wij gaarne zouden willen dat Hij
is). Want Christus zoals Hij wer
kelijk is, is God, zoals God wer
kelijk is.
„Wie Mij gezien heeft, heeft de
Vader gezien". Dit is geen beeld
spraak, maar een onomstotelijk
feit, de Waarheid.
Christus zoals Hij is kunnen wij
allen ervaren, als wij ons open
stéllen voor Hem. Dan groeit ge
lijk een mosterdzaadje ons ver
trouwen in Hem, tot dit vertrou
wen alle zorgen, bekommernis en
verdriet overschaduwt.
Waar Gij gaat of staat midden
in het leven van iedere dag: doe
de zon die U innerlijk verlicht
schijnen voor de mensen.
Vaak maken mensen elkaar ver
wijten; Christus doet dit nooit. Hij
roept ons toe: zondig niet meer,
neem Uw kruis op en volg Mij.
Door ons open te stéllen voor
Hem ontstaat gebedsleven, een
levensgemeenschap met Hem. Zijn
liefde tot ons wekt wederliefde tot
Hem. Uit deze beide putten wij de
kracht voor het pogen, iedere dag
opnieuw, om zo te leven en zo te
handelen gelijk Hij het ons voor
houdt.
Wij danken God, dat wij allen,
van de kleine kinderen tot de oud
stens van ons, het Leven in Chris
tus grijpen kunnen.
Philippus, dan zijn zij niet anders dan
pionnen, die over het grote schaak
bord, dat wereld heet, geschoven wor
den. De speler, die achter dit schaak
bord zit, is de Heilige Geest. Europa
was de eerste stelling, welke genomen
moest worden, maar daarna gingen de
gedachte van deze Geest ook uit naar
de rest van de wereld. Naar o.a. Afrika
en Azië. Zo is ook de kamerling uit
Morenland een representant van een
zwart werelddeel.
Ds. Mackaay, die dan uitvoerig stil
stond bij de ontmoeting van Philippus
met de kamerling, waarbij deze eerste
als een pion naar voren werd gescho
ven, merkte o.m. op, dat deze kamer
ling de eerste Afrikaan was, waarvan
wordt verteld, dat hij gedoopt werd.
Vervolgens wees spreker er op. dat ook
de gekleurde volkeren bij ons horen.
Afrikanen en Aziaten zijn onze broe
ders. Hoewel het evangelie het eerst in
Europa werd verkondigd, mag dit ons
niet brengen tot blanke verwaandheid.
Integendeel: in Christus zijn wij allen
één! Wij zijn geroepen tot één avond
maal.
Aan het einde van zfjn overdenking
deed ds. Mackaay een ernstige oproep
uitgaan om hartelijk mee te leven met
het werk der zending en de interker
kelijke hulpverlening.
Met het zingen van Gezang 130 ,,God
is getrouw, zijn plannen falen niet",
werd deze dienst, waaraan het Her
vormd Kerkkoor uit Voorschoten en
het koor der Chr. Kweekschool te Lei
den medewerkten, gesloten.
Saamhorigheid
Later op de morgen sprak in de Pie
terskerk dr. Th. C. Frederikse uit Was
senaar over het onderwerp „Saamhorig
heid". Deze begon met er op te wijzen,
dat het op het Pinksterfeest, een feest
van volheid en overvloed, niet alleen
gaat om innerlijke zaken. Meer dan ooit
staan wy op deze dag gezamenlijk in de
realiteit van Gods heiligheid.
Wij moeten, aldus spreker, oppassen
voor de verstandelijke verschraling van
ons christen-zijn. Het is n.l. deze ver
schraling, welke het overdadige wonder
van Pinksteren schendt. De geest van
Pinksteren schept een overweldigende
nieuwe werkelijkheid, waarin wij allen
staan voor Gods aangezicht. Wij horen
in de kerk bij elkaar op de wijze der
vergeving. Het elkaar nemen zoals wü
zün is dat niet het wonder van Chris
tus' Kerk? Het is uit den boze om in de
kerk te komen uitsluitend op grond van
gelykgerichte belangstelling. Het speet
dr. Frederikse in dit verband de geref.
kerk te moeten zien als een vereniging
van mensen, die op een en dezelfde po
litieke party stemmen en die op een en
dezelfde radiogids geabonneerd zyn.
Het is een verheugend verschijnsel,
aldus spreker ,dat onze hervormde
kerk niet geheel „waterdicht" is en
dat het er wel eens kan tochten. Be
halve deze saamhorigheid op de wijze
van de vergeving is er ook de saam
horigheid op de wijze van het woord.
Hoe merkbaar is niet de spanning in
de kerk wanneer de predikant zün preek
gaat houden! Dat is wat men noemt de
noblesse van het protestantisme. Van
groot belang is niet alleen de preek,
maar ook het met elkaar spreken in de
kerk. De beweging van het gesprek in
de verschillende kerken is van niet te
onderschatten betekenis. Wij zijn ver
der ook in de kerk op de wijze van de
dienst, de diaconie. De diaconie van 50
jaar geleden is niet meer de diaconie
van vandaag, maar in ieder geval dienst.
Wat nu van de kerk gevraagd wordt is
niet uitsluitend geld en goederen voor de
behoeftigen, maar vooral ook begrip voor
de naaste. De ander ontmoeten en be
grijpen dat is eigenlijk de dienst van de
diaconie. Tenslotte wees dr. Frederikse
op het feit, dat wij juist op het Pink
sterfeest bij elkaar horen op de wüze
van de blydschap en de lofzegging. Niets
is gevaarlijker voor de kerk als het zure
humorloze christendom.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllll
Telegram aan Prinses
Wilhelmina
Namens alle deelnemers aan de
Leidse kerkdag is gisteren het vol
gende telegram aan Prinses Wil
helmina verzonden:
Deelnemers aan Kerkdag-Leiden
danken Uwe Koninklyke Hoogheid
voor Uwe ons gemeenschappelyk
en ieder persoonlyk appellerende
boodschap. Door in saamhorigheid
te horen naar Christus, onze Heer,
hopen wü de wereld tot het begin
van Zyn weg, van licht tot licht
te brengen.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH
Na afloop van dit referaat was er ge
legenheid tot het schriftelük stellen van
vragen. Ds. Kloek, die de spreker ook
met enkele woorden had ingeleid, sloot
na de beantwoording van de vragen deze
morgenbijeenkomst.
VOOR DE JEUGD WAS
ER VEEL AFWISSELING
De jeugd van de Classis Leiden van
12 tot 16 jaar vertrok om half tien
van het Pieterskerkhof onder aanvoe
ring van het tamboer- en pijperkorps
„Kunst en Genoegen" naar de Ooster
kerk, waar een jeugddienst werd bij
gewoond.
Ds. E. Saraber uit Voorschoten, die in
deze dienst voorging, sprak over
„Spraakverwarring. Saamhorigheid".
Ds. Saraber zag in de twee bijbelge
deelten over de toren van Babel en het
Pinksterfeest in Jeruzalem een grote
overeenkomst, alleen in omgekeerde
volgorde. Het eerste verhaal is een spre
kend voorbeeld van de menselijke hoog
moed, hetgeen uitloopt op misverstand
en spraakverwarring. Hoe de bouwers
van de toren elkaar hebben verloren en
vreemden voor elkaar zün geworden. Dit
voorbeeld heeft betrekking op mensen
van deze tüd. Van de mensen, die toch
zoveel kunnen, doch elkaar geen liefde
en vrede kunnen geven.
In het Pinksterverhaal ontmoeten
mensen, die velerlei talen spreken, el
kaar in Jeruzalem. Ook in de tempel
des Heren heerst spraakverwarring.
Doch door de uitstorting van de Hei
lige Geest worden de discipelen van
Jezus in staat gesteld ieder in zijn eigen
taal de samengestroomde Joden te ver
tellen van hun leermeester en de goed
heid van God. Dan zijn de joden niet
langer vreemden voor elkaar. Nu ver
staan zü. hetgeen hen wordt verteld. Dat
is Gods bedoeling, aldus ds. Saraber. De
mensen moeten elkaar begrijpen en leren
waarderen. Zo is uit deze spraakverwar
ring saamhorigheid gegroeid. Ds. Sara
ber hoopte, dat ook in het spel van de
kinderen, die saamhorigheid aanwezig
zou mogen zün, opdat wij allen begrij
pen dat God ons heeft teruggenomen
als kinderen van één Vader.
Na deze korte kerkdienst vertrokken
de kinderen naar het sportpark „Room
burg" aan de Van Vollenhovenkade,
waar K. en G. een figuurmars uitvoer
den. Hier werd tevens de lunch gebruikt,
ALLEENIMPORT EN SERVICE AFD: WILLIAM RIKKERS HANDELSONDERNEMING N.K,
Ulllliii uiHINi
BEURS DAMRAK AMSTERDAM
waarna een sportdemonstratie door de
Chr. Gymnastiekvereniging „DOS"
plaats vond. In het verdere verloop van
de middag werden onderlinge wedstrij
den in groepsverband gehouden.
De Jonge Kerkers in de leef tüd van
17 tot 35 jaar gebruikten in de foyer van
de Stadsgehoorzaal een gemeenschappe-
lüke lunch. Onder leiding van Aafje Top
uit Amsterdam werd daarna een creatief
spel, geinspireerd op het begrip saam
horigheid, opgevoerd. Daarna werden
een tweetal films .Rode ballon" en
„Witte Manen" gedraaid.
In „Den Burcht"' vond een kinder-
dienst plaats onder leiding van mevrouw
Jansma, waarna de jeugd van 6 tot 11
jaar kon genieten van een poppenkast-
programma door de heer Van Noorden-
de uit Sassenheim.
Tegen vüf uur verzamelden alle jeugd
groepen zich weer in de Pieterskerk
waar de sluiting van deze kerkdag plaats
vond.
Middagsamen komst kerkdag
Ook een kleurling maakt aanspraak
op deze saamhorigheid
Te twee uur opende ds. P. Kloek, de voorzitter van de Kerkedagcommissie, in,
de Stadsgehoorzaal de middagvergadering, waarin de commissie de saamhorigheid
buiten de eigen kring tot uitdrukking wilde laten komen door de aandacht te
richten op de mens, die gevlucht uit de onvrijheid zoekt naar een nieuwe
verbondenheid en in de tweede plaats op de mens, die ondanks andere huidskleur
aanspraak maakt op deze saamhorigheid.
Ds. G. Hamoen van Oud-Alblas, die
vijftien maanden in Berlün werkte,
waar de stroom vluchtelingen van Oost
naar West doorheen gaat, behandelde
het eerste onderwerp.
Wü in het Westen, aldus ving ds. Ha
moen aan, vinden het een normale toe
stand, dat wij in vrijheid leven, maar
het bü bel woord „In de wereld hebt gü
verdrukking" doet ons onszelf afvragen
welke toestand nu eigenlük normaal ge
noemd moet worden. Het overdenken
van deze tekst brengt ons tot het besef,
dat de problemen van de vluchtelingen
en de rassen ons allen aangaan. Wü we
ten ons in Christus met hen verbonden
en onze hulp zal dan niet voortspruiten
uit een soort verhevenheid van „Wij zün
in staat hen te helpen", maar uit de lief
de en geheel naast hen staande.
Ds. Hamoen vroeg zijn hoorders zich
eens in te denken wat de vluchtelingen
missen als zij alles verlaten. Daar komt
nog bü. dat de vlucht doorgaans plotse
ling moet worden begonnen als volko
men onverwacht blijkt, dat men vluch
ten moet. Spreker gaf enkele voorbeel
den. Een der vluchtelingen was verraden
om een onschuldig grapje bü het kaart
spel, een woordspeling van Pique (schop
pen) met Piek (de president) werd hem
noodlottig. Dat men de medemens niet
meer kan vertrouwen kwetst nog het
meest. „Ik was toch je vriend om je te
kunnen verraden".
Ds. Hamoen meende dat het Westen
de tegenstelling Oost-West te veel in
zwart-wit contrast ziet. In de rode zee
is interesseloosheid en liefdeloosheid,
maar zijn deze eigenschappen er ook niet
bij ons? Denken wü maar aan de Am
bonezen.
Spreker toonde met voorbeelden aan
dat het kamp voor de vluchtelingen bü
het Duitse broedervolk, zelfs bij de pre
dikanten onbekend is. Ook hier dus in
teresseloosheid. Op zün best spreekt men
over vluchtelingen anders dan over zi
geuners. Geen wonder dat de vluchtelin
gen de verbondenheid, die zü in het
Westen zoeken, daar niet vinden.
De staat doet wel zeer veel voor de
vluchtelingen, maar de liefde ontbreekt
daarby. Het is de Kerk die de hulp biedt
welke nodig is, met woorden die daden
zijn. Het doel is niet bekeerlingen te
maken, maar om de mensen opnieuw
vertrouwen te schenken en te bewyzen,
dat hulp mogelijk is.
De vluchteling ontmoet in West-Duits-
land overal muren. De ergste muur is die
van het egoïsme, culminerend in de anti-
vluchtelingenpartü- Deze is thans zelfs
in een andere partij opgenomen! West-
Duitsland is het land van het Wirt-
schaftswunder, maar de vluchteling telt
er niet mede en kan er moeilük aan de
slag komen.
Wat het communisme betreft, hier
tegenover past naar sprekers mening
geen angst. Door ons geestelük weerbaar
te maken zullen wü sterker staan; want
de communistische ideologie, het para-
düs op aarde, kan men niet uitroeien
met wapenen.
Elke vluchteling, zo besloot ds. Ha
moen, is een oproep tot saamhorigheid
en tot verbondheid in Christus, die aller
dienaar is en met ons en voor ons heeft
geleden. Deze verbondenheid geeft ons
uitzicht in deze wereld. In de wereld
hebt gü verdrukking, maar hebt goede
moed, want ik heb de wereld overwon
nen.
Het leven in de kerk in Ghana
Vervolgens betrad mevrouw Busia, de
echtgenote van de alhier benoemde prof.
Busia uit Ghana het podium. Zij vertel
de het een een ander over het leven van
de mensen in haar geboorteland en
bracht daarmede het tweede aspect der
saamhoorigheid aan de orde.
De eerste contacten van Ghana met
Europa dateren uit de 15e eeuw. De
Spanjaarden bouwden er reeds in 1402
een kasteel. Vooral de Hollanders dreven
veel handel op Ghana, waarbü Europese
goederen werden geruild voor slaven. De
Hollandse jenever werd reeds vroeg in
gevoerd om gebruikt te worden bü reli
gieuze plechtigheden.
Ghana is een land dat zich in de laat
ste eeuw snel ontwikkeld heeft. Na de
spoorwegen zün er vliegvelden aangelegd
en beschikt het land tevens over uitste
kende havens. Het zou er trouwens niet
buiten kunnen, want het exporteert 40
van de wereldproduktie aan cacao.
Ghana was meer dan honderd jaar
een Engelse kolonie. Aan het Britse be
stuur dankt het land zün besef van
waardigheid en vrüheid, die de grondslag
zün geworden van de onafhankelükheid.
De christelüke zending werkt er sedert
de 18e eeuw en de kerk heeft er een grote
invloed op de bevolking. De zending
Na afloop van de morgendienst
in de Pieterskerk werd alle aanwe
zigen het waren er bijna duizend
in het koor der kerk een kop
koffie aangeboden.
Ds. P. J. Mackaay in gesprek
met enkele kerkdagbezoeksters.
tPoto LJX/Hotvast)
NED. HERV. KERK
Beroepen te Hoevelaken P. J. P. La-
mens te Kamerik; te W(jk bij Heusden
J. den Hoed te Tholen: te Splikenlsse
M. G. L. den Boer te Chaam. Bedankt
voor Veen J. C. Schuurman te Bleskens-
graaf.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Bowness-Montgomery (Al
berta, Canada) (Chr. Ref. Church) C.
Padmos te Geesteren-Gelselaar; te Schie
dam (vac. E. J. Oomkes) G. Heijermans
te Nüverdal.
BAPTISTEN GEMEENTEN
Beroepen te Almelo P. van der Werf,
kand. te 's-Gravenhage.
GEREF. KERKEN (Vrügemaakt)
Beroepen te Capelle a .d. IJssel J. RU-
neveld te Bunschoten-Spakenburg.
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Haamstede-Kerkwerve J. H.
Carlier te Zutphen en J. van Doorn te
Tholen.
bracht er niet alleen het evangelie maar
bouwde er ook ziekenhuizen en stichtte
er scholen en ambachtsonderwüs.
De kerk dankt haar invloed in Ghana
zeker niet aan het aantal christenen,
want dat is een minderheid van 15 pro
cent, maar ze heeft de kracht van de
jeugd (van 14 tot 40 jaar). De 15% die
zich tot de christenen willen rekenen,
zün ervan overtuigd, dat ze een opdracht
hebben en daardoor is de invloed op het
leven veel groter dan hun gering per
centage zou doen vermoeden. Het merk
waardige is ook aldus vervolgde mevr.
Busia dat de leider in de politiek en
in de handel in de kringen van de ker
ken worden gevonden.
Onderwüs en evangelieverkondiging
zün in Ghana nauw met elkaar verbon
den en dit maakt onze opdracht om ons
geloof in het dagelüs leven uit te beel
den belangrük. Velen kunnen niet lezen,
maar kunnen desondanks grote stukken
uit de bübel vertellen of teksten aan
halen.
Een zondag is een drukbezette dag en
dat is nodig, want de fakkel moet bran
dend gehouden worden. De diensten du
ren drie vier uur. Er wordt in het
Engels gesproken met vertalingen in de
plaatselüke talen.
Christen zijn en
christen worden
Mevrouw Busia wees tenslotte op het
verschil van het christen-zyn büv. in
Nederland, dat als een traditie van
ouders en voorouders is overgeleverd met
het christen-worden in haar land, dat
als een zeer bewuste keus moet worden
gezien. De christen biyft dan nog om
ringd door heidenen en moet tegenover
dezen actief een getuige van Christus
zyn.
Ook zü die buiten de kerk staan, zün
er van overtuigd, dat God een taak voor
hen heeft en hen er voor geschikt zal
maken, zodat zij voor de vervolmaking
van zün werk gekozen kunnen worden
Hoopvol gaat de kerk in Ghana de toe
komst tegemoet.
Ds. Kloek dankte de sprekers van deze
middag en ds. F. N. J. Ouwehand voor
de vlotte vertaling van de in de Engelse
taal gehouden lezing van mevr. Busia.
