Noodlanding van Dakota
achter ijzeren gordijn
Gematigde houding van het Kremlin
doet partijstrijd in V.S. oplaaien
Uiterst gematigde rede
van Nikita Kroesjtsjef
WEERBERICHT
President Eisenhower als held
en overwinnaar teruggekeerd
Fa. D. KRET Zn.
Negen Amerikaanse inzittenden
worden in Oost-Berlijn door
Russische militairen verhoord
Geen vredesverdrag met Duitsland
voor een volgende topconferentie
PREMIER MACMILLAN OVER
VOORGESCHIEDENIS PARIJS
teuws
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 21 MEI 1960
No. 30054
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f750 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie: 21507
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Als een held en overwinnaar is Eisenhower gistermiddag in
Washington teruggekeerd. Gedurende de drie kilometer lange autorit
naar het Witte Huis maakte de Amerikaanse president, staande in de
open auto, zijn bekende triomfgebaar: met de beide armen omhoog-
geheven, lachte hij de mensen, die langs de weg stonden, toe. Boven
de straat was een groot doek gespannen, waarop de president kon
lezen „dank U, Ike". „Waarvoor?", vroegen enkele sceptici zich af,
doch zij waren in de minderheid. De stemming van de toeschouwers
was in het algemeen zeer hartelijk, zonder over te slaan op fanatiek
nationalisme. Het was een sympathie-betuiging aan een president, die
moeilijke dagen heeft gehad en aan wiens goede bedoelingen men niet
twijfelt.
rond Berlijn zeer nabij gewaand, doch
Kroesjtsjef toonde minder haast dan
men verwachtte.
Deze rede zal belangrijke invloed heb
ben op de binnenlandse situatie in
Amerika. Indien nu het oorlogsgevaar
niet onmiddellijk dreigt, zullen de
Amerikanen minder de noodzaak gevoe
len demonstratief uiting te blijven geven
Drang tot nationale
eenheid verminderd
Ondanks het prachtige weer en on
danks het feit, dat de scholieren en
ambtenaren vrijaf hadden gekregen, was
de menigte langs de route niet indruk
wekkend groot. De officiële schatting
van driehonderdduizend mensen lijkt
zeer aan de optimistische kant.
Washington is deze tijd van het jaar vol
Amerikaanse toeristen. Zij profiteerden
uiteraard graag van de gelegenheid him
president te zien. Hun reactie was vrien
delijk, doch niet opgewonden. Bij dit
soort welkom had Eisenhowers hoera-
gebaar iets overdrevens. Dit was een
zegetocht, die niet volgde op een over
winning, doch op een beheerst gedragen
debacle. Eisenhowers gebaren en glim
lach leken van verre 't zelfde als voor
heen, doch op het vliegveld, toen onge
veer duizend mensen hem van nabij
konden zien, viel zijn vermoeidheid dui
delijk op. Bij dit welkom op het vlieg
veld had het eigenlijk wel kunnen blij
ven. Daar gaven de Democraten en
Republikeinen alsmede vele ambassa
deurs een sympathieke demonstratie van
Westerse eenheid.
Overigens kon men Eisenhower dat
traditionele gebaar tijdens de autorit
moeilijk kwalijk nemen. Of deze officiële
intocht zulk een gelukkig plan was,
staat te bezien, maar toen men daartoe
eenmaal besloten had, moest Ike zich
wel houden aan zijn cliché-vertoning.
Had hij dit niet gedaan, dan had men
hem beschreven als een gebroken man.
Triomfantelijkheid past echter stellig
bij de indruk, die Hagerty, Eisenhowers
propagandist, tracht te geven van wat
te Parijs is gebeurd. De scherpzinnige
commentator van de New York Times,
Reston, heeft een schamper protest doen
horen tegen Hagerty's poging om de
Parijse nederlaag om te toveren tot een
overwinning.
Dat Eisenhower en de zijnen een ge-
irriteerde stemming hadden, bleek wel
uit het feit, dat de president bij zijn
aankomst het bericht openbaar maakte
(dat hijzelf nog slechts een half uur
tevoren vernomen had) over een
Amerikaans militair transportvliegtuig,
dat achter het ijzeren gordijn een nood
landing had gemaakt.
De grootste verrassing voor Washing
ton was evenwel Kroesjtsjefs gematigde
rede te Oost-Berlijn (zie elders in dit
Blad). De Amerikanen hadden een crisis
Advertentie
LOODGIETERSBEDRLJF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Rjjndjjk 71 Leiden
Telefoon 20023—24350
Toestand ernstig,
maar niet kritiek
De Franse minister van Buitenlandse
Zaken, Couve de Murville, heeft in de
commissie voor buitenlandse zaken
van de Franse Nationale Vergadering
gezegd dat de internationale toestand
na de mislukking van de topconferentie
ernstig maar niet kritiek is, aldus heb
ben commissieleden meegedeeld.
Een van hen, Chamand, zei dat de
minister heeft meegedeeld, dat de Wes
telijke mogendheden zich hebben be
raad over mogelijke Russische acties
over Berlijn en overeenstemming heb
ben bereikt over wat het Westen in
de verschillende gevallen zal ant
woorden.
aan de nationale eenheid. Feller dan
voorheen zal dan de partijstrijd hervat
worden, omdat zowel de Democraten
als de Republikeinen zullen proberen
munt te slaan uit de mislukte topcon
ferentie.
De Republikeinen kunnen betogen, dat
de Russen niet tot daden durven over
te gaan, zolang het Westen een krach
tige houding aanneemt. Zij zullen in
sinueren, dat Kroesjtsjef de Democraten
gunstig gezind is, daar hij hen als toe
geeflijker beschouwt. Het Pentagon
(Defensie) en de Commissie voor de
Atoomenergie zullen bovendien aandrin
gen op grotere militaire paraatheid.
Felle democraten
De Democraten zullen eveneens agres
siever worden. Stevenson, officieel het
hoofd van de party, heeft thans reeds
betoogd, dat de Republikeinse regering
aan Kroesjtsjef een breekijzer en voor
hamer heeft aangeboden om de topcon
ferentie kapot te slaan. Een grote groep
Democratische congresleden heeft reeds
aan Eisenhower een kritische vragenlijst
gezonden. Zij wensen vooral informatie
over de blunders, die aan de topconfe
rentie voorafgingen. Indien zij geen
inlichtingen krijgen, wensen zy een
congressioneel onderzoek. En dit is nog
maar een begin. Nu de internationale
spanning, althans .voorlopig, lijkt mee te
vallen, zal de binnenlandse strijd des te
feller opvlammen!
NIEUW LUCHTINCIDENT.
(Van onze correspondent in Bonn)
Een onbewapend, laag vliegend vliegtuig van het type Dakota C-54
van de Amerikaanse luchtstrijdkrachten in Duitsland, heeft gisteren
tengevolge van slecht weer en technische moeilijkheden een noodlan
ding moeten maken bij de plaats Brunshagen in Mecklenburg in
Oost-Duitsland. De negen inzittenden, onder wie een vrouw, bleven
ongedeerd? zij werden gearresteerd door de Oostduitse Volkspolizei.
Deze deelde gisteravond mee, dat de negen Amerikanen naar Oost-
Berlijn zullen worden gebracht. Daar zullen zij door Russische
militaire instanties worden verhoord. Over hun verder lot liet men
zich van Oostduitse zijde niet uit, daar uiteraard alleen de Russen
zullen beslissen wat er nu gebeuren gaat.
Proefsteen voor de
houding van Moskou
Dit tweede Amerikaanse luchtincident
van de laatste tyd in een communis
tisch land het eerste was het beruch
te geval met de Lockheed U-2 van
kapitein Powers, die bij Swerdlowsk in
de Sovjet-Unie werd neergeschoten
werd gisteren door president Eisenhower
by zijn terugkeer in de Verenigde Staten
reeds bekend gemaakt. Uit Eisenhowers
bekendmaking sprak vrees voor een
nieuwe Russische poging om ook deze
zaak op te blazen tot een soort spionage-
geval. Ditmaal kan daarvan evenwel
geen sprake zijn: de Dakota C-54 is geen
bijzonder toestel en onbewapend en
dient alleen voor transportdoeleinden.
De noodlanding in Oost-Duitsland is
een gevolg van een technische storing en
zoals gezegd van slecht weer. Uit wat de
Russen met de negen inzittenden zullen
doen vrijlaten of verder vasthouden
zal men kunnen opmaken, zo zegt
men in Bonn, of de Sovjet-Unie van
plan is ook verder een felle koude oor
log tegen de Amerikanen te voeren, dan
wel de gematigde toon van Kroesjtsjef
zoals hij die gisteren te Oost-Berlijn
aan de dag legde, voort te zetten.
Geschenken
voor de Koningin
H.M. de Koningin heeft gistermorgen
in het Paleis Soestdijk de Antilliaanse
en Surinaamse Statendelegaties ontvan
gen. De vorstin onderhield zich meer
dan een uur met het gezelschap en liet
verscheidene leden van deze delegaties
aan zich voorstellen. De ontvangst
droeg een zeer ongedwongen karakter.
De Surinaamse delegatie bood de Ko
ningin een gouden ketting, gouden oor
bellen en een gouden speld aan.
De Antilliaanse delegaite verraste
haar met een gouden sigarettenkoker.
De Koningin was zeer ingenomen met
deze geschenken.
Het vliegdekschip Karei Door
man" wordt in de Rotterdamse
haven in gereedheid gebracht voor
het verblijf in Nieuw-Guinea. Vol
gende week zal het schip vertrek
ken.
Leningrad ontving
Amerikanen hartelijk
De Europese impresario van de Ame
rikaanse groep, die op het ogenblik in
de Sovjet-Unie uitvoeringen geeft van
de musical „My fair lady", heeft ver
klaard, dat het vliegtuigincident in de
Sovjet-Unie en het mislukken van de
topconferentie geen invloed hebben op
de enthousiaste ontvangst die de Le-
ningraders het gezelschap hebben be
reid. De impresario, Anatole Heller,
sprak met klem tegen, dat het gezel
schap van plan zou zijn te vertrekken.
De Amerikanen zijn de laatste drie
weken in Leningrad voor volle zalen
opgetreden. 30 Mei begint een reeks op
voeringen in Kief, die twee weken zal
duren.
Zucht van opluchting in Berlijn
(Van onze reisredacteur,
W. L. Brugsma)
Met een zucht van opluchting, die
een ieder mee mag slaken, heeft West-
Berlijn gisteravond de volgende woor
den van Nikita Kroesjtsjef gehoord:
„De Sovjet-Unie heeft nu weliswaar
het morele recht een vredesverdrag
met Oost-Duitsland te ondertekenen,
maar ondanks het niet doorgaan van
de topconferentie willen wij geloven,
Kroesjtsjef schreef hem al op 9 mei een
brief, die weinig goeds beloofde....
(Van onze Londense col-respondent)
In een verklaring van premier Macmillan, gisteren afgelegd in het Lagerhuis,
zijn over de toedracht der gebeurtenissen in Parijs enkele nieuwe feiten aan het
licht gekomen, bijv., dat Macmillan reeds op 9 mei een brief van Kroesjtsjef had
ontvangen, waaruit bleek, dat hij het succes van een topgesprek in twijfel trok,
o.a. als gevolg van het vliegtuigincident. Deze onthulling is opmerkelijk want des
tijds werd juist bericht, dat Kroesjtsjef de drie Westelijke leiders had te kennen
gegeven, dat het spionagegeval de topconferentie niet zou beïnvloeden.
Macmillan onthulde ook, dat Kroesjtsjef tegenover president De Gaulle twijfel
had geuit in hoeverre het mogelijk zou zijn het verloop van de conferentie
geheim te houden. Maar, zei Macmillan, op dat ogenblik was er niets, waaruit
op te maken viel, dat Kroesjtsjef zou weigeren deel te nemen aan constructieve
onderhandelingen.
dent De Gaulle had overhandigd.
Aangezien Kroesjtsjef, terwijl hy wei
gerde de topbesprekingen te beginnen,
had meegedeeld, dat hij bereid was het
contact buiten de conferentie te be
stendigen, achtte ik het gewenst maan
dag afzonderlijke besprekingen te voe
ren met president De Gaulle, president
Eisenhower en tenslotte met Kroesjt
sjef. Dit laatste onderhoud vond
plaats in de Sovjet-ambassade. Myn
doel was na te gaan of een grondslag
kon worden gevonden om de topcon
ferentie te beginnen. Ik zette tegen
over Kroesjtsjef uiteen dat grotendeels
was tegemoet gekomen aan zijn be
zwaren en voorwaarden. Ik onder
streepte dat het onredelijk was meer
te verwachten dan de toezegging van
Eisenhower over het achterwege laten
van spionagevluchten en ik deed een
beroep op hem om niet de onderhan
delingen onmogelijk te maken waarop
al onze hoop was gevestigd. Wij beiden
spraken zeer openhartig en ik was
niet zonder hoop, dat de situatie een
wending ten goede zou nemen. Echter,
de volgende ochtend (dinsdag) nam
Kroesjtsjef zeer vroeg de gelegenheid
te baat om al zijn voorwaarden te her
halen. Daar dit kwam na het gesprek,
dat ik de vorige avond met hem had
gehad, leek het mij op zijn minst ge
nomen twijfelachtig of de Sovjetrussi-
sche regering thans werkelijk wilde on
derhandelen. Dit bleek inderdaad niet
het geval te zijn toen Kroesjtsjef niet
verscheen op uitnodiging van De
Gaulle. Intussen had minister Selwyn
Lloyd een nieuw lang gesprek met zijn
Sovjetrussische collega. Om halftien
des avonds was het duidelijk dat er
geen wijziging was gekomen in de Rus
sische houding en dat de conferentie
niet kon doorgaan.
Russische houding
later teleurstellend
Het was daarom voor Macmillan een
verrasing dat op een ontmoeting welke
Selwyn Lloyd en hij met Kroesjtsjef
en andere leden der Russische dele
gatie zondagmiddag op Kroesjtsjefs
verzoek hadden, de Russische premier
de tekst voorlas van het thans be
kende in sterke bewoordingen gestelde
document, dat hij eerder aan presi-
is vertrokken, het andere is binnen
gekomen en het derd even de trai-
ningsvluchten onderoreekt.
Meisje verdronken
in Zoeterwoude
Gistermiddag omstreeks vyf uur is
de 1-jarige Helena Versteegen, uit
Zoeterwoude, in een sloot verdronken.
Het ongeluk geschiedde op het bedrijf
van haar vader. Toen het meisje werd
ontdekt waren de levensgeesten al ge
weken.
dat er over zes of acht maanden een
nieuwe topconferentie gehouden zal
worden".
Tot dan willen wij wachten met de
oplossing van dit rijpe vraagstuk. Hoe
langer wy wachten, hoe rijper het wordt.
Laten wij dus geduld hebben. Het doet
ons genoegen dat met ons voorstel over
zes of acht maanden een nieuwe top
conferentie bijeen te roepen het westen,
in zijn af scheidscommuniqué, in feite
akkoord is gegaan. Ik kan niet voor alle
socialistische landen spreken, maar de
politiek van de Sovjet-Unie en van de
landen van het Warschau-pact (waar
toe China niet behoort - red.) is thans:
niets doen dat de internationale toe
stand zal kunnen verscherpen en een
terugkeer tot de koude oorlog zou kun
nen betekenen. Wij hebben vrede nodig'.'
In de ijskast
Kroesjtsjef sprak deze geruststellende
woorden in een uiterst gematigde rede,
die hij gisteravond hield voor 3000 par
tijgangers van de SED in de Werner
Seelenbinderhalle in Oost-Berlijn. Na
anderhalve dag met de Oostduitse lei
ders te hebben geconfereerd, heeft de
Russische leider met zoveel woorden
verklaard, dat de Sovjet-Unie (en het
Westen wil niets liever) de openstaande
problemen in de ijskast zal leggen tot
het klimaat weer voor topon d e rhand e -
lingen geschikt is, lees: tot er een
nieuwe Amerikaanse president gekozen
is.
De Rode leider sprak slechts de be
gin- en de slotregels van zyn rede uit,
die verder door een tolk werd voorge
lezen. Hij bepaalde zich voorts totmee-
applaudisseren, waneer een bepaalde
passage by het publiek aansloeg.
Verbazing
Met stijgende opluchting had de bui
tenlandse pers de woorden genoteerd
van de man, die in Parijs haar tot ver
bijstering had gewekt. Niet door wat hij
zei, maar door de manier waarop hij
het zei. Nu herkenden de journalisten,
die Kroesjtsjef al zo lang volgen, de
oude Nikita weer een beetje, al ver
nietigde zyn toespraak vrij wat van hun
speculaties. Men zal een paar dagen
afstand moeten nemen van de jongste
gebeurtenissen om een zakelijker oor
deel te vellen over de recente houding
van de Russische premier, die vanoch
tend naar Moskou terugkeerde.
PORTABLE RADIO
v.a. f138.—.
Diverse kleuren en modellen.
persoonlijke
service
LANGE MARE 66 - TEL. 26500
Prettige betalingsvoorwaarden.
(Due/ Qfce
Uit het Leidsch Dagblad van
22 mei 1860:
„Als de Heeren van Rijnland
geen orde op het spuijen stéllen,
zullen bij droogte pestkoortsen
ons lot zijn."
Leidsche Stoombootdienst Vol
harding. Maandag 28 Mei, 2e Pink
sterdag. Van Leiden, des morgens
ten vier uur. - Van Amster
dam, des namiddags ten twee uur.
Dinsdag 29 Mei, van Leiden des
morgens ten drie uur.
(Advertentie).
RUSTIG WEER
In het weeroverzicht van hedenmor
gen tien uur meldt De Bilt twee groter
wordende depressies boven de Atlan
tische Oceaan en by IJsland. Deze twee
lagedrukgebieden kunnen morgen echter
geen invloed uitoefenen op het weer in
Nederland. Desalniettemin kunnen in
het gebied met geringe luchtdrukver-
schillen, waarin ons land zich morgen
zal bevinden toch nog wel enkele buien
voorkomen. In de temperatuur -omt
maar weinig verandering.
22 MEI
Zon op: 4.37 uur; onder: 20.37 uur.
Maan op: 3.36 uur; onder; 17.18 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.05 en 13.33 u.
Laagwater te 9.03 en 2140 uur.
(23/5 hoogwater te 1.53 en 14.18 uur,
laagwater te 9.52 en 22.23 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's
en een Bijvoegsel.
De drie afgeleverde DC-8 straal
vliegtuigen van de KLM op één
plaatje. Een heel enkele keer staan
deze toestellen bijeen op het plat
form van Schiphol, wanneer het
ene toetstel nog niet naar NewYork