40 Oost-Duitsland eerder geneigd tot compromissen dan tot vredesverdrag „Alleen kortere werktijd mogelijk als meer gehuwde vrouwen werken" Voorspelling uit Pankow: eerst ontspanning via ontwapening, dan pas aanpak Duitse kwesties Zwaard van Damocles staat als een stok achter Parijse deuren OPEL N.v. HET MQtQRHUIS JAPON „LUCIENNE" Kruis of munt om miljoenen Opgericht 1 maart 1860 Vrijdag 13 mei 1960 Zesde blad no. 30047 OP WEG NAAR DE TOPCONFERENTIE (Van onze Reisred acteur, W. L. Brugsma) (III) Berlijn, 11 mei Oost-Berlijn heeft zijn „week van de Sovjet-Duitse vriendschap" afgesloten, een manifestatie waarvoor men zowel de blanke Stalinallee als de grauwe ruïnes van dit neer slachtig stadsdeel had overdekt met rode en zwart- rood-gouden banieren. En overal, zelfs naast de bier- en worstprijzen op de consumptietentjes langs de straten, hingen de slagzinnen: „Hier met het vredesverdrag" of „De Berlijner is het zat, West-Berlijn een vrije, gedemilitariseerde stad". Betekent dit manke rijmpje, dat men het plan om West-Berlijn te wurgen door een afzonderlijk vredesverdrag tussen de Sovjet-Unie en de D.D.R. Het zwaard hangt misschien nog niet eens, het staat eerder als een stok achter de deur om de voorgenomen serie topconferenties aan de gang te houden. Onder voorbehoud dat prognoses maken voor de topconferentie niet eenvoudig is zolang men niet weet met welke intelligente invallen de Amerikaanse „Intelligence Service" ons nog kan verrassen, moet men vaststellen, dat de komende top steeds meer in het teken komt te staan van De Gaulle's aangename, zy het wat vage idee van „internationale ontspanning zonder directe concrete oplossingen voor de stekelige problemen". Ontspanning, die men niet moet gaan zoeken op de weg naar Berlijn maar wel op die van een beginnende ontwapening. Daar is niet alleen Bonn het mee eens, maar, verbazingwekkend genoeg, Pankow in feite ook (Pankow is de zetel van de rode Oostduitse regering). De twee Duitse hoofd steden mogen totaal verschillende oplossingen voor het Duitse probleem in het achterhoofd hebben, beide beseffen, dat enigerlei oplossing daarvoor onmogelijk is zolang Oost en West als grommende honden tegenover elkaar staan. daar anders over denkt een gevaar lijke illusionist moet heten. Verder vindt men dat waar de twee Duitse staten voorlopig niet nader tot elkaar kunnen worden gebracht, nien moet zorgen dat zij niet „verder uit elkaar gaan leven". Men moet probe ren betrekkingen, al is het maar op niet-politiek gebied, te onderhouden. De erkenning van de DDR komt eens toch, zo vindt men. Die betrekkingen kunnen het terrein dan bevruchten voor een uiteindelijke ontmoeting, voor een Duitse confederatie. Als de DDR de afstand tussen de beide Duitse staten niet wenst te ver groten waarom verdiept hij dan de sociaal—economische kloof door de ver snelde voltooiing van de collectivise ring van de landbouw, die de vluchte lingenstroom naar het Westen weer heeft doen zwellen? ,,De voltooiing van die collectivisering was economisch nodig". In 1961 willen wij de Bonds republiek voorbij streven in het per hoofd gebruik van de belangrijkste agrarische en industriële artikelen. Een van de belangrijkste drijfveren voor de vlucht naar het Westen is, dat de men sen in de rij moeten staan of een half dozyn winkels moeten aflopen om een bepaald schaars artikel te vinden. gaat doorzetten als er op de top geen akkoord komt? Kroesjtsjef heeft er dezer dagen wederom mee gedreigd. De Oostberlijners die op straat gedwee hun bleke staatsworstjes met volkseigen pils wegspoelen, of naar zangkoren, dansgroepen of bokswedstrijden gaapten, behoefde men het nauwelijks te vragen. Van hen kreeg men een moeizaam schouderophalen, maar alle privé-uit- latingen van hoge Oostduitse functionarissen wijzen er op, dat dit zwaard van Damocles niet zal vallen voordat alle gespreksmogelijkheden tussen Oost en West zijn uitgeput. te maken, economisch was de lente het beste moment. Wij kunnen met de economische opbouw van de DDR niet wachten tot de hele Duitse kwestie is opgelost. Dat waren in het kort enige overwe gingen van leiders van de DDR kort voor de topconferentie, die zij mogelijk op een afstand zullen moeten volgen. Frankrijk erkent de DDR niet; tot nu toe zijn er noch voor officiële waarne mers noch voor Oostduitse journalisten geallieerde passen, laat staan Franse visa, afgekomen. Misschien zullen zij als leden van de Sovjetrussische dele gatie naar Parijs kunnen gaan Antwoorden op en ige lastige vragen De neiging om inmiddels tot tijde lijke compromissen te komen spreekt ook uit het „Deutschland-plan des Volkes" van de S.E.D., dat weliswaar alle oude doelen inzake Duitsland en Berlijn herhaalt, maar ze als voorlo pig onbereikbaar erkent en met veel bescheidener tussenoplossingen komt. Sterker nog spreekt die neiging uit een vertrouwelijk gesprek met hoge Oost duitse woordvoerders, waarbij een glaasje» „Weinbrand" de propaganda- stroom vervangt. In zo'n gesprek krijgt men de volgende antwoorden op de belangrijkste vragen. Acht men het plan om van West- Berlijn een vrije, gedemilitariseerde stad te maken binnen afzienbare tijd vervulbaar? Nee, men begrijpt in de DDR wel dat dit voor het Westen voors hands onaanvaardbaar is, maar Pan kow zegt in Berlijn de abnormale toe stand te willen normaliseren. In Ber lijn staan gewapende leden van zes verschillende legers en politiemachten. De geringste provocatie kan een schiet partij uitlokken. Men zegt dus een ver zachting van de uiterst vijandige at mosfeer In de stad te wensen. Als een wijziging van het bezettingsstatuut nog onmogelijk is dan zou een akkoord over vermindering van propaganda en ..andere vijandige activiteiten" al een hele stap vooruit zijn, vindt men. Men gelooft niet dat de topconferentie in zake Berlijn meer kan doen dan direc tieven uit te vaardigen bijvoorbeeld aan de ministers van Buitenlandse Za ken om praktische regelingen in deze zin te bereiken. Wederom: neen Gelooft men in de DDR dat de top conferentie een begin kan maken met de oplossing der Duitse kwestie? Nee, zonder voorafgaande internationale ont spanning is dat een hopeloze zaak. Men stelt in de DDR voorop, dat inlij ving van de DDR bij de Bondsrepu bliek langs welke weg dan ook een waandenkbeeld is en dat iedereen die Jaarverslag Fonds bijzondere noden Blijkens het jaarverslag over 1959 van het Nationaal Fonds voor Bijzondere No den werden in het afgelopen jaar 895 (v.j. 855) aanvragen om hulp in behan deling genomen. Hiervan werden er 57 (v.j. 69) afgewezen, zodat 838 personen hulp hebben ontvangen. Het fonds stel de hiervoor f. 132.312 beschikbaar en 1 ^rkelijke, particuliere en overheidsin- mties droegen f. 585.000 bij. Gemiddeld werd f. 865 per persoon gegeven. In Noord- en Zuid-Holland kwamen de grootste aantallen hulpverleningen voor resp. 228 en 241. De opbrengst van prijsvraagacties was netto f. 87.112.77; aan giften werd in 1959 f. 29.297.33 ontvangen. Het totaal van de baten bedroeg f. 149.125.80. Arm door locomotief afgereden Op het spoorwegemplacement de Riet landen in het Amsterdamse havengebied heeft zich eer ernstig arbeidsongeval voorgedaan. De 24-jarige schilder A. T. Sips, die liggend op het viaduct over de Cruquiskade aan het werk was, werd door een locomotief zijn rechterarm bij de elleboog afgereden. Er stond een wachtman met een rode vlag op de baan, die de andere daar wer kende schilders waarschuwde zich te 'erwijderen. Vermoedelijk is het slacht- 'fer door nog onbekende oorzaak be- ïeld geraakt. Het signaal stond op vei- g toen de losse locomotief met matige -nelheid naderde. Volgens een medede ling van de N.S. zijn er door de locomo tief wel signalen gegeven, die echter door de man niet gehoord zijn. Betreurenswaardig Om die schaarste te corrigeren moe ten wij enerzijds meer importeren, an derzijds importen van granen en der gelijke door eigen produktie vervangen. Om ons agrarisch vermogen ten volle te benutten moeten wij met grootbe drijven werken. In het Westen komen grootbedrijven tot stand door harde, economische processen, wij gebruiken ook politieke overreding om de reste rende 40 pet. privé-bedrjjven te collec tiviseren. Dat daarbij in enkele geval len overijverige agitatoren onbehoor lijke, zij het bepaald geen onmense lijke pressiemiddelen hebben gebruikt, vinden ook wij betreurenswaardig. Maar het is natuurlijk een nogal revo lutionair sociaal proces. De „timing" heeft in ieder geval niets met de top Communistisch komplot in Kongolese republiek De regering van de Afrikaanse repu bliek Kongo f voormalig Frans Kongo» heeft meegedeeld, dat de politie een komplot tegen de veiligheid van de staat heeft ontdekt. In verscheidene delen van het land waren documenten in beslag genomen. Er kan volgens de mededeling een belangrijke ontwikkeling in deze zaak worden verwacht. Van gewoonlijk welingelichte zijde ver luidt dat het zou gaan om een commu nistisch komplot in samenwerking met de Wereldfederatie van Vakverenigingen In alle steden van Kongo zijn razzia's gehouden. Er zijn verscheidene verdach ten aangehouden. Blanken zijn er tot nog toe niet bij. De Nationale Vergadering heeft met spoed een wet aangenomen, op grond waarvan verenigingen en publikaties die als gevaarlijk worden beschouwd kun nen worden verboden en aanhoudingen kunnen worden verricht zonder arres tatiebevel. Op het hoofdbureau van de Algemene Bond van Afrikaanse arbeiders heeft de politie een brief van de algemene secre taris, Julien Boekamboe, gevonden aan het communistisch geleide Algemene Vakverbond (CGT) te Parijs, waarin deze bond wordt verzocht de Franse communistische partij om geld te vragen ter bestrijding van „reactionaire krach ten" en om „een partij van arbeiders en boeren" in de Kongo te stichten. Geen Amerikaanse hulp voer Egypte en Cuba Het Amerikaanse Congres heeft don derdag definitief een wetsontwerp goed gekeurd dat voorziet in een programma van militaire en economische hulp aan het buitenland tot een totaalbedrag van 4.086.300.000 dollar voor het begrotings jaar dat 1 juli aanvangt. Het wetsontwerp bevat twee belang rijke clausules: een verzoek aan de pre sident om geen hulp aan de Ver. Ara bische Republiek te verstrekken als deze Israëlische schepen het gebruik van het Suezkanaal blijft ontzeggen en een ver bod tot het verlenen van technische hulp aan Cuba voor een bedrag van 300.000 dollar, tenzij de president hiervoor spe ciale toestemming geeft. Het betere produkt De betrouwbare grondige service Goed geschoold, toegewijd personeel De moderne outillage van onze werkplaatsen en niet het laatst: de superieure kwaliteit en rijeigenschappen maakten tot de meest verkochte automobiel voor Leiden en omstreken in 1959. Ook in 1960 is er een steeds groeiende vraag naar deze bijzon dere wagen. De automobiel met de hoogste inruilwaarde. Weer zoveel redenen meer, om bij de keuze van Uw nieuwe wagen een bezoek te brengen aan „Het Motorhuls" en Uw keuze te doen uit de onvolprezen OPEL-serie. Showroom: Stationsweg 1 en 2. Kantoor, werkplaats en garage: Morssingel 1b- Hoge Rijndijk 6 Tel. 24741 lillllllllllilllillllllllllilllllllllillllllllllllllllllllllll Conclusie Prof. dr. P. Kuin De economische en sociale gevolgen van kortere arbeidstijd Prof. dr. P. Kuin, buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, heeft een lijstje opge maakt van de economische gevol gen, welke volgens hem een arbeidstijdverkorting in ons land zal hebben. Hij somt deze op aan het slot van zijn pre-advies voor de vergadering van de Nederland- sche Maatschappij voor Nijverheid en Handel, welke op 15 juni a.s. te Rotterdam gehouden zal worden en welke geheel aan die arbeids tijdverkorting gewijd zal zijn. 1. Een extra prikkel tot het vergroten van de produktiviteit per man-uur in het bedrijfsleven. 2. Drang tot sterkere inschakeling van de arbeidsreserve, die in Neder land nog onder de gehuwde vrouwen schuilt. S. Indien dit niet volledig gelukt, toe nemende spanning op de arbeidsmarkt. Neiging in de industrie om in ster ker mate tot het ploegenstelsel over te gaan, doch in verband met de toe nemende spanning ctp de arbeidsmarkt bestaat daartoe weinig mogelijkheid. 5. Het zich opdringen van tal van nieuwe bestedingen, zowel in de pu blieke als in de particuliere sfeer, zo dat daar een evenredige vergroting van de middelen tegenover staat. 6. Versterking van de inflatoire ten denties in onze economie. 7. Groei van het afbetalingsstelsel en groter aanbod van losse diensten bui ten de normale werktijd. Niet verwonderlijk Op zichzelf is het, volgens prof. Kuin, niet verwonderlijk dat juist in Neder land de vraag van de arbeidstijdverkor ting actueel is. Aan de hand van inter nationale tabellen is aan te tonen, dat de werkende mensen in Nederland lange dagen maken en veel per uur produce ren. En toch is het land naar verhou ding niet bijzonder welvarend. De ver klaring hiervoor is, dat het aantal niet in beroep of bedrijf werkzame personen in Nederland betrekkelijk hoog is, ho ger dan in de ons omringende landen. Nederland heeft een hoog geboortecijfer en de kindersterfte is er gering. Dientengevolge maken de jeugdigen, die nog niet in het arbeidsproces zijn betrokken, een relatief groot deel van onze bevolking uit. De goede gezond heidstoestand is oorzaak van een be trekkelijk lange levensduur, zodat ook het aantal niet meer werkenden betrek kelijk hoog is. Dit laat dus al een naar verhouding kleine „middenmoot" van mensen in de produktieve leeftijd over. In Liernpdc ui i^ooid-Bia'oam werd gisteren een tentoonstelling gehouden waar in het bijzonder aandacht werd geschonken aan de droogtebestrijding. Deze regenin stallatie pompt het grondwater om hoog en spuit het ver over het land. Weinig vrouwen Dit nadeel wordt nog vergroot, door dat bij ons weinig vrouwen in beroep of bedrijf werkzaam zijn. Wanneer wij de werkweek van de economisch actieven in Nederland willen beperken, dan moet het, aldus prof. Kuin, huiselijk gesproken óf uit de lengte óf uit de breedte komen. Het verkorten van arbeidstijd betekent echter altijd een opoffering van poten- tiele produktie. De enige manier om én meer vrije tijd én een onverminderde staging van het reëel inkomen te ver zekeren, is het inschakelen van meer ar beidskrachten. Prof. Kuin gaat in dit verband de verschillende mogelijkheden na, die in Nederland aanwezig zijn. De enige reserve, die wij in Nederland hebben zijn, volgens prof. Kuin. de vrouwen. De gedachte van het inschake len van meer gehuwde vrouwelijke ar beidskrachten zal waarschijnlijk een dis cussie ontketenen tussen voor- en te genstanders hiervan. Volgens de pre- adviseur zou de regering, indien zij deze tendentie terwille van de werkweekver korting zou willen bevorderen, nog wel iets kunnen doen. In de eerste plaats door het afschaffen van alle belemme ringen voor het tewerkstellen of in dienst houden van de gehuwde vrouw in overheidsdienst. In de tweede plaats door een zodanige wijziging van de in komstenbelasting, dat het in beroep of i bedrijf werkzaam zijn van een gehuwde vrouw niet gestraft wordt door de hoge progressie. Het werken van een gehuw de vrouw wordt voorts minder bezwaar lijk naarmate de werkdag korter is. Sociale aspecten Prof. dr. A. Oldendorff, die in zijn pre-advies enkele sociale aspecten der arbeidstijdverkorting behandelt, komt tot de conclusie dat het niet waar schijnlijk is. dat een betrekkelijk gerin ge arbeidstijdverkorting grote verande ringen zal teweegbrengen in het bedrijf en in de maatschappij. Het is mogelijk, dat de arbeidstijdverkorting de bestaan de tendenties tot verdere mechanisering en automatisering zal versnellen. Dit kan dan onder bepaalde voorwaarden leiden tot verdere invoering van ploe- genstelsels en tot gewijzigde verhoudin gen binnen het bedrijf. Arbeidstijdver korting maakt de problematiek van de produktiviteit nog actueler dan zij reeds is. Dit kan leiden tot het op grotere schaal inzetten van technici, organisa tie-deskundigen .bedrijfspsychologen en bedrijfssociologen. Op het inschakelen van vrouwenarbeid moet worden ge rekend. Geen verandering De bestaande patronen van vrijetijds besteding zullen voorlopig waar schijnlijk niet belangrijk veranderen. De „tweede baan" zal naar alle waarschijn lijkheid een grotere rol gaan spelen. Éen grotere investering in de „vrijetijdsin- dustrie" en in de recreatiegebieden valt te verwachten .Arbeidstijdverkorting in de industriële bedrijven kan ertoe lei den, dat de landbouw meer arbeids krachten gaat verliezen aan de indus trie. Zij kan er toe leiden, dat in de overige sectoren van het economisch leven eveneens eisen tot verkorting van de arbeidstijd worden gesteld. Indien in bepaalde sectoren de bedrijfstijd niet kan worden verkort, of de produktiviteit niet kan worden opgevoerd, zullen hier dan meer arbeidskrachten moeten wor den aangetrokken. Prof. Oldendorff geeft in zijn pre-ad vies voorts enkele ervaringen weer, die Nederlandse bedrijven met arbeidstijd verkorting hebben opgedaan. Die waren niet ongunstig. Het invoeren van de vrije zaterdag heeft bij de bezochte be drijven niet geleid tot produktieverlies bij dezelfde personeelsbezetting. Advertentie VOOR 'N APARTE naar HET MODEHUIS Exclusieve Damesconfectie BOTERMARKT 17 - TEL. 32765 Burgemeester gelyncht De burgemeester van het dorp Kot- sjang bij Poesan in Zuid-Korea is door inwoners van het dorp levend verbrand. Hij wordt verantwoordelijk gesteld voor de executie van 600 dorpelingen in 1951, ten tijde van de communistische invasie. De terechtgestelden werden toen voor communistische partisanen gehouden. Het hoofd van de politie, die de 54-jarige burgemeester, Pak Jong bo genaamd, wilde beschermen, werd mishandeld. AANNEMER VAN f2000- BEROOFD Tijdens nachtelijke rit (Van onze Haagse redactie) Ruim f. 1000 heeft een 29-jarige Haag se aannemer stuk gemaakt tijdens een dolle feestrit met een taxi langs tal van café's in Den Haag in de nacht van 4 op 5 mei j.l. In zijn feestroes kwam hij ook terecht in het Rotterdamse Katendrecht. De man was zeer gul, want hij gaf steeds rondjes weg. Het feest eindigde op de voormiddag van bevrijdingsdag, toen hij zwaar beschonken toestand om streeks kwart voor twaalf werd aange troffen op de Schenkkade te Den Haag. De politie nam hem mee naar de po litiepost aan de Adelheidstraat, waar hij ter ontnuchtering werd opgesloten. Na dat hy weer enigermate tot zijn positie ven was gekomen, bemerkte hij dat hy f. 2 000 uit zyn portefeuille miste. De politie stelde een onderzoek in, waarbij kwam vast te staan dat een taxichauf feur, die zich bij het gezelschap had aangesloten, de aannemer van de f. 2000 had beroofd. Deze had f. 1000 in een luchtkoker van een toilet bij familie verstopt. De rest (f. 925» kon de politie achterhalen bij een schuldeiseres van de aangehoudene. Daar had hij f. 75 be taald voor een bedrag, dat nog open stond. Gebleken is, dat deze chauffeur al eens verdacht is geweest van een soort gelijk berovingsgeval te Leiden, waarbij het om f. 200 ging. Men heeft de man toen wegens gebrek aan bewys moeten laten gaan. Zeer hoge prijs voor schilderij van Churchill Bij Sotheby in Londen is woens dag voor een gala-publiek een aantal schilderijen .andere kunstwerken en an tieke voorwerpen geveild waarvan de op brengst ten goede komt aan het Inter nationale Vluchtelingenfonds. Het re cord werd behaald door een doek van Sir Winston Churchill, getiteld „Kurk bomen nabij Mimizan", dat f 74.000, opbracht, de hoogste prijs welke ooit is betaald voor een werk van een nog in leven zijnde Engelse kunstenaar! Zo snel ging het bieden, dat de hamer reeds na 37 seconden viel. Het doek is in 1924 geschilderd. Het werd gekocht door een Amerikaanse verzamelaar. Dit schilderij geniet reeds grote bekendheid in de Ver enigde Staten, waar het in 1958, teza men met andere werken van Sir Win ston Churchill werd tentoongesteld. Het was de eerste maal dat Sir Winston een van zyn werken liet veilen. De afslager zei toen het doek op de ezel werd gezet, dat hy nog nooit zoveel genoegen heeft gehad als bij deze aanbieding van dit schilderij van de grootste levende En gelsman. Ik hoop, zo ging hij voort, dat de opbrengst op een of andere manier een huldebetoon zal zijn voor de man zonder wiens moed niemand van ons vandaag hier zou zyn geweest. De totale opbrengst van de veiling be droeg f 153.420,—. Ti vee Newyorkse m usea moeten waardevolle collectie schilderijen verdelen 1 Vorig jaar oktober over leed in New York mevr. W. R. Timken, weduwe van een kogellagerfabri- kant en bezitster van een 85 beroemde schilderijen omvattende kunstcollec tie. Bij testament be paalde zij, dat het schil- derijenbezit verdeeld moest worden over twee Newyorkse musea, de „National Gallery" en het „Metropolitan Mu seum of Art". Bij een waardevolle collectie als de onderha vige is het niet uitgeslo ten dat beide museum directies graag hetzelfde schilderij willen hebben. Men heeft daarom het schilderijenbezit verdeeld in twee groepen. Beide museumdirecties moeten thans aangeven aan wel ke schilderyen zij de voorkeur geven. Zij mo gen daarvoor onderhan delen met de executeur- testamentair, die zijner zijds pogingen zal doen om de verdeling zo recht vaardig mogelijk te doen zyn. Voor schilderyen waar voor geen der directies voorkeur aan de dag legt, zal gelden dat ze ver deeld en toegewezen wor den aan het museum dat de executeur testamen tair het geschiktst acht. Maar indien blijkt, dat beide directies met rede nen omklede voorkeur hebben voor dezelfde schilderijen er zijn doeken als „Christus aan de bron" van Rembrandt, een „Madonna" van Van Dijck, „De liefdesbrief" van Boucher zonder zich daarbij te kunnen houden aan de reeds vastgestelde indeling in twee groepen, dan zal er worden getost. Het testament bepaalt, dat de executeur testa mentair door het opwer pen van een geldstuk de uiteindelijke beslissing kan laten ontstaan. En men zegt dat in twee Newyorkse musea enkele numlsmaten (penning- kundigen) in consult zijn geroepen, om samen met enkele wiskundigen een kansberekening op te stellen aan de hand waar van de museumdirectie haar eventuele beslissing sal nemen over kruis of munt om miljoenen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 17