KAMER STEUNT VERSTERKING DEFENSIE VAN NIEUW-GUINEA WEERBERICHT „Er is hier slechts sprake van aanvulling op bescheiden schaal MOSKOU UIT BEDREIGING, VERGEZELD VAN OLIJFTAK Kennedy wint in West-Viginia Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 11 MEI 1960 No. 30045 LEIDSCH DAGBLAD Directeur E. A. E. van Dishoeck HoofdredacteurJ. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Socialistische motie verworpen r>r> (Van onze parlementaire redacteur) Vooraanstaande verantwoordelijke Indonesische autoriteiten hebben herhaaldelijk uitingen gedaan, waaruit blijkt, dat men met militair geweld Nieuw-Guinea wil „bevrijden". De minister van Defensie, ir. S. H. Visser, citeerde gisteren in de Tweede Kamer een lange reeks van dergelijke uitlatingen. Hij somde ook een aantal landingen op van Indonesiërs op Fak-Fak, die kwamen spioneren en een geheime zender wilden oprichten. Daarbij komt dat het militair potentieel van Indonesië aanzienlijk is versterkt. Het omvat meer dan nodig is voor rust en orde in Indo nesië. Daarom heeft de regering besloten de defensie van Nieuw- Guinea op bescheiden wijze te versterken. Een motie van de P. v. d. A., waarin de regering werd uitgenodigd haar besluit in nadere overweging te nemen, werd met 47 tegen 71 stemmen verworpen. Alleen de socialisten, communisten en de P.S.P. steunden de motie. Grote belangstelling Onder grote publieke belangstelling heeft de leider van de oppositie mr. J. A. W. Burger (PvdA), gistermiddag in de Tweede Kamer zijn verontrusting uitge sproken over het voornemen van de re gering de defensie van Nieuw-Guinea te versterken, mede door de uitzending van dienstplichtigen. Hy protesteerde er te gen, dat de regering hieromtrent geen overleg heeft gepleegd met het parle ment, maar alleen het feit van het voor nemen heeft meegedeeld zonder de noodzaak ervan te rechtvaardigen. Nieuw-Guinea heeft gevoelige inter nationale aspecten. Meent de regering, zo vroeg de heer Burger, op grond van nationale overwegingen aan de andere zijde van de aardbol het recht in eigen handen te kunnen nemen? De PvdA heeft geen waardering voor het beleid van Soekarno, maar ook in ons land moet het extremisme niet de koers be palen. Slechte indruk De brief, waarin de regering aan de Kamer mededeling doet van haar voor nemens, is alleen ondertekend door de minister van Defensie. De minister van Buitenlandse Zaken is bij het nemen van het besluit niet geraadpleegd, aldus de heer Burger. Dat heeft overal een slech te indruk gemaakt. Australië en de Ver. Staten zeggen van niets te weten. Wat heeft de regering gedaan om die slechte indruk weg te nemen? Wat zijn de fei ten, die volgens de regering een bedrei ging van Nieuw-Guinea inhouden? Heel kleine infiltraties van Indonesiërs op Nieuw-Guinea gaat men toch niet te lijf met een operationele strijdmacht. De brief bevat ook een schimpscheut op bondgenoten, die wapenen hebben gele verd aan Indonesië, waardoor Nederland genoopt wordt de defensie van Nieuw- Guinea te versterken. Maar toch zouden volgens de brief de bondgenoten niet met de versterking van onze strijdkrachten in Nieuw-Guinea hebben ingestemd. Het meest verontrustend vond de heer Bur ger dat de regering met haar voorne mens Soekarno in de kaart heeft ge speeld. Moeten wij straks, vroeg hij, als beklaagde in de Veiligheidsraad verschij nen? Porseleinkast Het bezwaar van de heer Burger was tenslotte vooral, dat Nederland op deze manier een eigen politiek voert, die de wereldpolitiek van Amerika doorkruist. Amerika tracht Indonesië aan de in vloed van Rusland te onttrekken door het wapenen te leveren. Nederland loopt nu plompverloren op klompen door de internationale porseleinkast. Welke si tuatie is het Kabinet bezig te scheppen? Dat men tenslotte zal moeten zeggen: nu kunnen we toch heus niet anders dan vechten? Het besluit van de regering, conclu deerde de heer De Kadt (PvdA), is po litiek gesproken een blunder van de eer ste rang. Het onbekwame beleid roept alle krachten in de wereld tegen ons in het geweer. Het verzwakt onze interna tionale positie. Dit beleid schept onrust in de wereld en het is schadelijk voor ons land en voor Nieuw-Guinea. „Een koloniaal avontuur" noemde de heer De Groot (CPN) het besluit van de regering en de heer v. d. Veen (PSP) sprak van „een militair avontuur", om dat hy de dreiging van Indonesië dui delijk genoeg vindt, zodat hij hoopte dat de regering de stem van de verontruste vaders en moeders zal verstaan. Weinig verandering De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond: Vrij zonnig maar op enkele plaatsen ook een regenbui. Matige, af en toe vrij krachtige wind tussen noordoost en oost. Ongeveer dezelfde temperatu ren als vandaag. (Op gemaakt te 11.15 uur) 12 MEI Zon op: 4.51 uur; onder: 20.22 uur. Maan op: 21.53 uur; onder: 6.07 uur. Hoogwater te 3.46 en 16.14 uur, laag- water te 12.00 uur. Dit nummer bestaat uit 14 pagina's Helaas nodig Daarentegen herinnerden de heren Moorman (KVP) en Roosjen (AR) er aan, dat hun fracties meermalen in de Kamer hebben aangedrongen op ver sterking van de defensie van Nieuw- Guinea. Herhaaldelijk is bezorgdheid uitgesproken over de bescherming van Nieuw-Guinea, memoreerde ook de heer Couzy (VVD). Versterking is helaas meer dan nodig, zei gisteren weer de heer Tilanus (CHU). De regering moet zich niet van haar plannen laten af brengen. vermaande ds. Zandt (SGP). Alle woordvoerders van deze partijen die tezamen een grote meerderheid vormen, betuigden er hun instemming mee, dat eindelijk de defensie van Nieuw-Guinea zal worden versterkt. De Indonesische landmacht is thans uitgerust met val schermtroepen, signaleerde de heer Moorman. Indonesië heeft er 200 vlieg tuigen bijgekregen, waaronder enige tientallen Mig-straaljagers. Het Is de plicht van de Nederlandse regering er voor te zorgen dat ter be scherming van de bevolking en ter on dersteuning van de strijdkrachten, Nieuw-Guinea een luchtmacht krijgt, die zo goed mogelijk is, in overeenstemming met ons vermogen en rekening houdend met onze NAVO-verplichtingen. Ver sterking is onze plicht, zei ook de heer Roosjen, omdat wy volgens het Hand vest der Ver. Naties de verantwoorde lijkheid dragen voor Nieuw-Guinea. Internationale hulp Wij moeten in staat zijn, verklaarde minister Visser (Defensie), de bevolking van Nieuw-Guinea afdoende bescher ming te bieden. Natuurlijk kan Neder land dat niet alleen, maar wij moeten de defensie zo organiseren dat interna tionale hulp, waarop wij kunnen reke nen, effectief kan zijn. Weerloosheid kan een aanmoediging zijn Nieuw-Guinea aan te vallen. Een voldoende defensie werkt preventief en weerhoudt van agressie. Nederland heeft de belofte gedaan, dat de bevolking van Nieuw-Guinea te zijner tijd over eigen lot zal kunnen beslissen. Die belofte moeten wij nakomen en dat mag niet onmogelijk worden gemaakt door invloeden van buiten. De defensie van Nieuw-Guinea dient om de uitvoe ring van de regeringspolitiek te waar borgen. Het beleid is hetzelfde als van vorige kabinetten. Naar aanleiding van de klacht van verschillende zijden, dat de regering haar besluit tot versterking van de de fensie van Nieuw-Guinea wel wat sen sationeel had aangekondigd, zei minis ter Visser: ,Ik had het niet soberder kunnen doen dan ik heb gedaan". Hij gaf daarna een reeks voorbeelden van agressieve uitlatingen van Indonesische autoriteiten. 0 Slot pag. 2 Advertentie Ne<l. excursieganger spoorloos verdwenen Wilde hij in Oost-Berlijn het Evangelie brengen? (Speciale berichtgeving) Sinds de paasdagen is de 25-jarige J. v. d. Brink, afkomstig uit de Zande, ge meente IJsselmuide (Ov.), en woonach tig te Eindhoven, spoorloos. Hij bezocht met een groep kerkelijke jongelui in de paasvakantie West- en Oost-Berlijn. Op de laatste dag van het verblijf van de groep verliet hij zyn reisgenoten zonder nadere mededelingen en met achterla ting van al zün bagage. Sindsdien is taal noch teken meer van hem vernomen. Men veronderstelt dat hy zich in Oost- Berlijn ophoudt. De groep maakt deel uit van de ker kelijke vereniging „De Jonge Kerk" (N.-H.)Zij was samengesteld uit jon gelui uit alle delen van Nederland en stond onder leiding van ds. J. Dijkstra, Ned. Herv. predikant te Donkerbroek (Fr.). De excursie die tien dagen duur de, had een louter toeristisch doel. Vijf tien jonge mensen namen er aan deel. Het vermoeden dat v. d. Brink zich in Oost-Berlijn ophoudt, grondt men op het feit dat hij na een bezoek aan Oost- Berlijn (waar men o.m. een kerkdienst bijwoonde) aan een reisgenoot verklaar de „hieï zou ik het evangelie willen ver kondigen". Van maandag 18 op dinsdag 19 april keerde de groep zonder hem naar Nederland terug. De leider stelde onmiddellijk de ouders van de jonge man, die in de Zande wonen, van het gebeurde op de hoogte. Alle nasporingen inzake zijn mysterieuze verdwijning zijn totnutoe zonder resultaat gebleven. V. d. Brink was employé van de Philipsfa- brieken te Eindhoven. Gisteren heeft Prins Bernhard in het RAI-gebouw de expositie ge- opend van de Stichting Nederland se Bakkerijtentoonstelling Neba- to De Prins bewondert enkele bijzondere broden. Russische verkenningsvluchten in gebied van Stille Oceaanzegt New York Times De Sovjetrussische regering heeft de Amerikaanse zaakgelastigde te Moskou een nota overhandigd, waarin zij krachtig protesteert tegen het overvliegen van haar gebied door de „Lockheed-U-2", die op 1 mei j.l. werd neergeschoten. Volgens de nota zal de bestuurder van het toestel Francis Powers, „overeenkomstig de bepalingen van de Russische wetten worden berecht". In de nota wordt gezegd, dat Powers te kennen heeft gegeven, dat hij volledig in overeenstemming met de hem verleende opdracht heeft gehandeld. Hij verklaarde deel uit te maken van een eenheid der Amerikaanse luchtmacht, die verkenningen op grote hoogte uitvoert. gebruikt voor vluchten boven Russisch gebied, merkte White op: „Het is wel typisch, dat de Russische regering die kleinere landen van de vrije wereld tot mikpunt van haar dreigementen kiest, die geen verantwoordelijkheid dragen voor het incident". Russische vliegtuigen boven Westelijke bases De „New York Times" meldt, dat de Verenigde Staten op vele plaatsen ter wereld foto's hebben gemaakt van Rus sische straalvliegtuigen op verkennings vluchten boven Westelijke bases, maar dat men "„in de hoogst bereikbare krin gen" niets weet van Russische pogingen spionagevluchten boven de eigenlijke Verenigde Staten te maken. Ook boven Europa zijn geen pogingen bekend met uitzondering van de toegangswegen tot Berlijn. Amerikaanse jachtvliegtuigen hebben, aldus de „New York Times", de opdracht niet op dergelijke Russische verkenners te schieten tenzij de Rus het vuur zou openen. Tot dusver hebben de Amerika nen nog nooit een Russische verkenner neergeschoten. De meeste Russische verkenningsvluchten zijn in het gebied van de Stille Oceaan ondernomen. A.F.P. meldt uit Moskou, dat het wrak van de Amerikaanse U-2 naar Moskou is overgebracht om in het Gorkipark, in de zaal waar meestal schaakwedstrijden worden gehouden, tentoongesteld te wor den. De Britse News Chronicle schreef hedenochtend, dat premier Macmillan met nadruk de opdracht van een jaar geleden herhaald heeft tot het verbod van fotografische verkenningsvluchten boven de landen van het Sovjet-blok, opdat de deelnemers aan de topconfe rentie in de best mogelijke sfeer hun besprekingen kunnen beginnen. Volgens het blad meent de premier echter, dat de Sovjet-Unie de stilzwij gende afspraak heeft verbroken om spionage uit te buiten voor propagan distische doeleinden. Wrak van de U-2 is naar Moskou gebracht „Bestudering van alle beschikbare ge gevens door Russische deskundigen heeft op onweerlegbare wijze aangetoond, dat Powers ter bevordering van een vijan delijk doel naar de Sovjet-Unie werd gezonden", aldus de Russische nota, die de door het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gegeven lezing van het vliegtuigincident „belachelijk" noemt. In de nota wordt ook gesproken over de „agressieve Amerikaanse verkennings vlucht". Functionarissen van het „State Depart ment" (Buitenlandse Zaken) gaven te kennen, dat de Russische protestnota „nogal ernstig van toon was, maar niet zo ernstig als zij had kunnen zijn". In hooggeplaatste kringen werd zü een be dreiging, vergezeld van een olyftak, ge noemd. Maar men vroeg zich af of deze olijftak in werkelijkheid een stok is, die op de topconferentie te Parys tegen de Verenigde Staten zal worden gebruikt. Amerika belooft steun aan zijn bondgenoten Het Amerikaanse ministerie van Bui tenlandse Zaken deelde gisteren mee, dat de V.S. hun bondgenoten, die door Kroesjtsjef geïntimideerd zijn of worden, zullen bijstaan. Het staat vast, dat de V.S. hun verplichtingen tegenover hun bondgenoten zullen nakomen, zo zei de woordvoerder van het ministerie, Lincoln White. Hij voegde hieraan toe, dat Pakistan, Turkije en Noorwegen geen enkele ver antwoordelijkheid dragen in verband met het vliegtuigincident. De V.S. hebben voorts Japan de verzekering gegeven, dat de vliegtuigen van het type U-2, die in Japan zijn gestationeerd, alleen ge bruikt zullen worden voor meteorologi sche waarnemingen. Over Kroesjtsjefs dreigement, dat de Russen de bases zullen vernietigen, die door Amerikaanse vliegtuigen worden Nieuwe directeur N.Z.H.V.M. De heer J. Hortensius volgt de heer Jurrissen 1 december op Al grote staat van dienst achter de rug (Speciale berichtgeving) Het College van Commissarissen van de Noord-Zuid-Hollandsche Vervoermaat schappij heeft gistermiddag op voordracht van zijn president, de heer D. J. Wansink, besloten de heer N. Hortensius uit Haren (Gr.) aan de aandeelhouders vergadering aan te bevelen als directeur. Dit betekent, dat de heer Hortensius binnenkort officieel benoemd zal worden als opvolger van de huidige directeur van de N.Z.H.V.M., de heer J. J. Jurrissen, die op 1 december van dit jaar zijn functie wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd zal neerleggen. Op 23 november zal het College van Commissarissen een speciale afscheidsver- gadering voor de heer Jurrissen houden. De thans 57-jarige heer Hortensius is een der pioniers van het eerste uur van het Nederlandse busvervoer. Voor de oorlog was hij directeur van de Autobusdienst-onderneming Noord-Hol land te Alkmaar, die later in de NACO opging. In 1945 werd hij benoemd tot directeur van een nieuw gevormde streekvervoeronderneming, de GADO (Groningse Autobusdienst Onderne ming) te Hoogezand. Onder zijn ener gieke leiding groeide dit bedrijf uit tot een maatschappij, welke vrijwel de ge hele provincie Groningen en een deel van Drente bestrijkt. Bovendien ver wierf de GADO de aandelen van de N.V. Marnedienst, die het vervoer ver zorgt in het gebied tussen de stad Gro ningen, Zoutkamp en Rodeschool. Ook van deze onderneming is de heer Hor tensius, die voordien enige jaren be last was met het directoraat van de in Friesland opererende Nederlandse Tramwegmaatschappij, directeur. De nieuwe directeur van de NZHVM be kleedt niet alleen verscheidene com missariaten in andere vervoerbedrij ven, maar neemt tevens een vooraan staande plaats in het concern van'de Ned. Spoorwegen in. Hij is voorzitter van de raad van bestuur van het Cen traal Autoherstelbedrijf in Utrecht, dat de grote onderhoudsbeurten voor het wagenpark van alle spoorwegdochters verricht, voorts voorzitter van de Pen sioenstichting Transport, lid van de commissie van toezicht van de Stich ting Pensioenrisico en bestuurslid van de Kon. Ned. Vei", van Transportonder nemingen. Zijn verdiensten op ver voersgebied werden door een Konink lijke onderscheiding bevestigd. De heer Hortensius is Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Feest in Zuid-Afrika Meer dan een half miljoen volwasse nen en kinderen o.w. ook duizenden Nederlanders hebben zich de vorige week vermaakt op het internationaal carnaval dat ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Zuidafrikaanse Unie bij Johannesburg gehouden werd In het Nederlands paviljoen een van de 63 en ongeveer 35 bij 25 meter groot en een dansvloer buiten heerste een „oud-Brabantse" sfeer. Er waren grote tinnen schalen en 'n grote schouw waaronder een namaakvarken aan het „braden" was. Vooral bij de Afrikaans-sprekenden was het Nederlandse paviljoen zeer ge wild. Men overwon zijn tegenzin in „rauwe vis" en reeds spoedig na de aan vang van het carnaval waren 500 kilo haring, enkele honderden rolmops, een paar honderd kilo's paling en hele Hol landse kazen geconsumeerd. Het Neder landse bier was hier ook weer best als mede de jenever waarvan de voorraad op de derde dag van het carnaval uitge put dreigde te raken. Ook de Indische rijsttafel heeft bij de Afrikaans-spre kenden een uitmuntende beurt gemaakt en importeurs van deze voedingsmidde len in Zuid-Afrika wrijven zich thans de handen. Het carnaval was in het Nederlands paviljoen op zaterdag 30 april geopend door de gouverneur-generaal van Zuid- Afrika C. R. Swart. Enkele kabinets ministers waren bij deze gelegenheid te gast. (Van onze Amerikaanse correspondent) De eerste uitslagen van de voor verkiezing in West-Virginia bren gen de verrassing, dat Kennedy meer stemmen dan Humphrey heeft gekregen, 93.341 tegen 60.889. De opinie-onderzoekers hadden de in druk, dat Humphrey zou winnen in deze staat, al gaven zij toe, dat Kennedy gedurende de laatste dagen leek in te halen. De eerste uitslagen van vannacht wezen ech ter op een meerderheid voor Ken nedy en deze indruk werd sterker naarmate meer stemmen geteld werden. In het landelijke West- Virginia zal het lang duren voor dat de einduitslag bekend is, doch indien het beeld zich niet wijzigt, heeft Kennedy hier een opzien barende zege bevochten. Komt de rooms-katholieke Kennedy waarlijk als overwinnaar uit de strijd in „Een van de eerste resultaten is, dat de activiteit van leden van de Russische ambassade nauwlettend zal worden gadegeslagen", aldus het blad. „Zo zal men bijvoorbeeld de bewegingen van Russische diplomaten in het oosten van het land, waar de lanceerbases voor de Thor-raketten zich bevinden, volgen. Het is een publiek geheim, dat de Toe- 104 is uitgerust met camera's en telelen zen en dat dit toestel het gebied van deze bases G* Norfolk passeert". Vervolg op pag. 2 deze staat met een zeer gering aantal geloofsgenoten, dan zullen zijn kansen zeer gestegen zijn om half juli te Los Angeles gekozen te worden tot de presi dentiële kandidaat van de Democrati sche partij. Kennedy zou na een over winning in West-Virginia op goede grond staande kunnen houden, dat zyn rooms- katholicisme geen obstakel is gebleken, zelfs niet in een overwegend protestant se staat. Zou de uitslag inderdaad ten gunste van Kennedy uitvallen, dan moet men nog een tweede aspect onderstrepen: Kennedy, die zeer vermogend is, heeft naar schatting twintig maal zo veel uit gegeven aan zijn verkiezingsreclame als de slecht bij kas zijnde Humphrey. Vooral het feit. dat de kiezers Kennedy veel op de televisie zagen, moet zijn aanhang zeer vergroot hebben. Willen de Democraten in het najaar tegen de Republikeinen een kans maken, dan moeten zy er voor zorgen hun verkie- zingskas goed gespekt te hebben. De Republikeinen zyn in de regel het meest kapitaalkrachtig en dit heeft vooral in het huidige televisie-tijdperk een on miskenbaar voordeel! Naarmate nog later op de avond meer uitslagen bin nenkwamen, bleek Kennedy zyn voor sprong steeds meer te vergroten. Om middernacht werd bekend, dat Kennedy onverwachts in een vliegtuig van Washington naar West-Virginia was vertrokken. Het werd duidelijk, Kennedy zijn overwinning in zicht achtte. Hij wenste kennelijk zijn victorie op dramatische wijze te onderstrepen, want hij kondigde aan. dat hy geduren de de nacht in West-Virginia een pers conferentie zou houden. Humphrey heeft intussen meegedeeld, dat de nederlaag betekent, dat hij zich zal terugtrekken uit de strijd om het kandidaatschap. Dit zal, naar verwacht wordt, Adlai Stevenson meer op de voor grond brengen! Voorts meent men, dat vele aanhangers van Humphrey Stevenson zullen steunen en ook Humphrey zal zich nu mogelijk achter de twee keer verslagen kandidaat voor het Amerikaanse presidentschap scha ren. Opnieuw vogels in Avifauna gestolen Maandagmorgen merkten de vogel- verzorgers van Avifauna, dat opnieuw een aantal kostbare parkieten uit hun verblyven in de zgn. Rozenlaan waren verdwenen. Uit het onderzoek is geble ken, dat men zich door het indrukken van het gaas rond de verblijven toegang heeft weten te verschaffen, waarna men de vogels heeft gepakt. Men neemt aan, dat dit gebeurd moet zijn toen de duisternis was ingevallen. Bekend is immers, dat dan ook parkie ten zich zeer gemakkelijk laten pakken, zonder lawaai te maken. Onder de dit keer gestolen vogels, die een gezamen lijke waarde vertegenwoordigen van ruim f. 1500 zyn zogenaamde Bloed- vleugelparkieten. De politie heeft een onderzoek inge steld waarbij tevens gebruik is gemaakt van een speurhond, die echter op het parkeerterrein het spoor kwijtraakte. Aangenomen wordt dan ook dat de da ders, die stellig vogelkenners moeten zijn, per auto met hun buit zijn vertrok ken. (§iic/ §ÏCte, leuws Uit het Leidsch Dagblad van 11 mei 1860: „Als een bewijs van naauwge- zette pligtsvervulling viag wel ver meld worden, dat de brievenbe steller Bruinsdijk bij het ligten van een der bijbussen, daarin een los bankbiljet van f. 100 vindende, dat aan zijnen Directeur ter hand heeft gesteld, zoodat daardoor de regtmatige eigenaar slechts met den schrik en een gift van aan denken aan den besteller er af kwam." J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1