Ml
Beschouwing over PBO
en bezitsvorming
Rook
die lekkere
WEEK
FOTO
GRAFIE
Op elk Amerikaans diner komen
de verkiezingskansen ter sprake
Roergebied is zeer teleurgesteld
ovkr Hoge Autoriteit van KSG
Afbetalingsparadijs behoort in
Engeland voorlopig tot verleden
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 4 mei 1960
Derde blad no. 30040
Eerste Kamer:
Prof. Witteveen: Geen dwang99
(Van onze Haagse redactie)
De Eerste Kamer behandelde gisteren de begroting Tan het departement Tan
Algemene Zaken, waarbij in hoofdzaak werd gesproken over bezitsvorming en
P.B.O. Hoewel deze twee takken van beleid (met staatssecretaris Schmelzer) van
„binnenlandse" naar „algemene" zaken zijn verhuisd en dus rechtstreeks onder
de minister-president ressorteren, is er nog niet veel schot in gekomen. Vele
senatoren drongen aan op een forsere aanpak.
Durf en verbeeldingskracht zijn nodig zijn. Het kabinet is zich echter bewust,
de reErerinp- iets hproilrtm nn hof n-o_ j_ <-.rm
wil de regering iets bereiken op het ge
bied van de bezitsvorming, betoogde de
liberaal prof. Witteveen. Hij was het
niet eens met de bezwaren van de werk
geversverbonden tegen een premierege
ling. Zo'n regeling kan nuttig zijn om het
sparen te bevorderen bij de mensen met
de laagste inkomens. Maar prof. Witte
veen drong vooral aan op fiscale maat
regelen, zoals het vrijstellen van inkom
stenbelasting voor inkomen uit bezit (tot
een bepaalde grens), en vrijstelling van
vennootschapsbelasting voor alle beleg
gingsmaatschappijen.
Een maatregel in de geest van eerst
genoemde suggestie vond staatssecretaris
Schmelzer niet zo urgent, omdat zij pas
aantrekkelijk wordt wanneer enig bezit
is verworven. Tegen speciale faciliteiten
voor beleggingsmaatschappijen had zijn
collega van Financiën bezwaren, deelde
de heer Schmelzer mee.
De socialisten zien liever bezitssprei-
ding dan bezitsvorming. Ir. Vos vroeg
zich af waar het nationale vermogen
eigenlijk zat. Naar zijn mening is er de
laatste jaren eerder sprake van concen
tratie dan van spreiding. Kan de rege
ring daarover niet wat cijfers verza
melen? 't Gaat om ongeveer 200 miljard.
Zou dit verdeeld worden, dan zou elk
huishouden in Nederland een bedrag
van 80 mille in handen krijgen
De KVP-er Maenen en de socialist
Van Wingerden drongen aan op meer
voortvarendheid bij het stimuleren van
de PBO. Ook de CH-er Van Bruggen en
de AR-er Elfferich gaven hoog op van
de betekenis der PBO.
Een heel ander geluid liet de liberaal
Witteveen horen. Is er een zinvolle,
reële en ook verantwoorde taak voor
bedrijfs- en produktschappen? De Rot
terdamse hoogleraar betwijfelde het. Er
is al veel samenwerking, waarom moet
die overal de publiekrechtelijke vorm
krjjgen? Prof. Witteveen waarschuwde
ernstig tegen het forceren van de PBO:
„Geen dwang van meerderheid op min
derheid".
„De ontwikkeling van de PBO hangt
in hoofdzaak af van de activiteit en de
gezindheid van het bedrijfsleven zelf,
antwoordde de staatssecretaris. Vrijwil
lige ontplooiing is primair. Maar in uit
zonderingsgevallen moet een wettelijk
opleggen mogelijk zijn.
Minister-president prof. De Quay
verzekerde eveneens, dat de grootste
voorzichtigheid zal worden betracht bij
het wettelijk opleggen van de PBO. Het
kabinet blijft vertrouwen stellen in de
vrijwillige krachten van het bedrijfs
leven. De regering streeft naar decen
tralisatie en de PBO past in dat beleid.
Maar de PBO moet groeien, en daarvoor
moet men de tijd nemen.
De premier maakte ook een enkele op
merking over de verhouding tussen de
regering en de Sociaal-Economische
Raad. Verscheidene senatoren hadden
de deining rond staatssecretaris Stijkels
adviescommissie voor Europees vervoer
ter sprake gebracht. De regering moet
meer advies vragen aan de SER, zo werd
van verschillende kanten betoogd. Prof.
Witteveen waarschuwde echter voor
overdrijving: „maar al te vaak moet de
regering wachten met het bepalen van
haar standpunt omdat commissies of
raden bezig zijn zich te bezinnen
Prof. De Quay zei, dat zekere grenzen
in acht moeten worden genomen. De
regering kan niet altijd, als er ook maar
één sociaal-economisch aspect aan een
vraagstuk zit, dit vraagstuk aan de SER
voorleggen. Er moet enige „speelruimte"
dat in ruime mate van de SER-adviezen
gebruik moet worden gemaakt aldus
prof. De Quay.
De begroting van Algemene Zaken
werd z.h.s. goedgekeurd. Volgende week
zal de Eerste Kamer het tweede boek
van het nieuwe B. W. behandelen.
Van 7 t/ro H roei
de
waarin uw fotohandetaer
voor tal van verrassingen
zorgt. U boort er meer van!
Democraten boos op president Eisenhoiver
wegens diens (beweerde) steun aan Nixon
(Van onze Amerikaanse
correspondent)
De verkiezingspolitiek
is een onderwerp waar
de Amerikanen dit jaar
eenvoudig niet genoeg
van kunnen krijgen. Op
vrijwel elk diner in Wash
ington begint men vroeg
of laat over verkiezings
kansen te praten en vrij
wel alles wat met de kies
strijd te maken heeft,
krijgt een plaats op de
voorpagina van de kran
ten.
Het heeft de Democra
ten geërgerd, dat Eisen
hower erop heeft gewe
zen, dat vice-president
Nixon misschien zijn
plaats op de topconferen
tie te Parijs zou moeten
overnemen, indien die
conferentie lang zou du
ren en dringende bezig
heden Eisenhower zelf
naar de Verenigde Sta
ten zouden terugroepen.
De president heeft dit
bericht later toegelicht
door erop te wijzen, dat
juist in die periode aller
lei wetten aan hem voor
gelegd konden worden,
waar hij al of niet een
veto over had uit te spre
ken en dergelijke belang
rijke beslissingen maken
persoonlijk overleg te
Washington noodzakelijk.
Maar de Democraten
zijn daarmee niet van
hun ergernis genezen. Zij
betogen dat Eisenhower,
door Nixon als eventuele
vervanger op de topcon
ferentie naar voren te
brengen, rijkelijk veel pu
bliciteit heeft gegeven
aan de partijgenoot-Re
publikein, die, naar hij
hoopt, in november tot
president van Amerika
zal worden gekozen.
Over de voorverkiezing
in West-Virginia raakt
men niet uitgepraat. Al
thans niet tot 10 mei.
wanneer daar gestemd
wordt. De strijd gaat
daar tussen de democra
ten Humphrey en Ken
nedy. Kennedy is, zoals
men weet, rooms-katho-
liek en omdat West-Vir-
ginia slechts tussen de
drie en vijf procent
rooms-katholieken telt,
staan zijn kansen daar
niet zo goed als elders.
Bovendien wordt Hum
phrey onofficieel ge
steund door vele kiezers,
die, als het erop aan
komt, voor Symington of
Johnson zullen zijn, doch
die thans alles op alles
zetten om Kennedy's weg
te versperren.
Zou Kennedy niettemin
winnen, dan betekent dat
voor hem heel veel. Men
kan dan nog niet zeggen,
dat hij zéker is van de
kandidatuur, maar zijn
voorsprong op de ande
ren zou in dat geval toch
wel zeer groot worden.
DRIE BATALJONS
INFANTERIE OPGEHEVEN
Deel troepen wordt
aangewezen voor N.-Guinea
(Van onze Haagse redactie)
De kern van de aangekondigde infan
terie-versterking voor Nieuw-Guinea zal
worden gevormd door militairen van
drie parate infanterie-bataljons, die
dezer dagen officieel zyn opgeheven.
Het gaat om de uitzending van infante
risten ter sterkte van zes compagnieën
die thans gelegerd zyn in Arnhem,
Grave en Steenwijkerwold. De leger-
voorlichtingsdienst bevestigt ons dat
hier sprake is van een rechtstreeks aan
wijzing van de uit te zenden militairen,
gebaseerd op de dienstplichtwet, omdat
niet werd verwacht dat men op basis
van vrijwilligheid tijdig tot een voldoen
de sterkte zou kunnen komen.
De reorganisatie van de drie parate
bataljons lag reeds in het voornemen
voordat werd besloten tot versterking
van de verdediging van Nieuw-Guinea.
Een en ander was reeds besproken met
het Navo-hoofdkwartier. Het jongste be
sluit aangaande Nieuw-Guinea heeft de
afwikkeling echter sterk bespoedigd.
De betrokken onderdelen zijn het 46ste
bataljon vierde divisie van het regiment
Menno van Coehoorn, uit Steenwijker
wold, en het 14e en 15e bataljon eerste
divisie van de regimenten Menno van
Coehoorn en stoottroepen uit Arnhem en
Grave.
Bij de selectie van de uit te zenden
militairen van deze in totaal 2500 man
sterke onderdelen zal rekening worden
gehouden met de reeds vervulde dienst
tijd van de militairen om de aanvulling
en aflossing (volgens het z.g. Filter
systeem) in Nieuw-Guinea aansluitend
doorgang te kunnen doen vinden. Dit
zal dan om de twee maanden kunnen
geschieden. De in Nederland achterbly-
vende militairen zullen de sterkte van
enige parate onderdelen aanvullen.
Naar de Legervoorlichtingsdienst voorts
meedeelt zal de versterking van de
luchtdoelartillerie op Nieuw-Guinea wel
op basis van vrijwilligheid geschieden,
gezien hét voldoende aantal aanmel
dingen.
SURINAAMSE
BEZOCHT DE
DELEGATIE
KONINGIN
De volledige Surinaamse delegatie, die
thans in Nederland vertoeft, is gister
morgen door H.M. de Koningin in paleis
Soest/dijk ontvangen. In het onderhoud
werd zeer in het algemeen gespro
ken over het doel, waarvoor de Suri
naamse delegatie in Nederland is. Hare
Majesteit, die wederom een zeer grote
belangstelling aan de dag legde voor de
ontwikkeling van Suriname, had uit ver
schillende rapporten, die zij hierover on
der de ogen heeft gehad, de sterke in
druk gekregen, dat deze ontwikkeling op
het ogenblik buitengewoon snel in haar
werk gaait.
CREMATIE
VAN PROF. Dr. C. J. BAKKER
Hulde aan een groot
Nederlander
Onder zeer grote belangstelling is gis
termiddag in Westerveld het stoffelijk
overschot gecremeerd van de kernfysicus
prof. dr. C. J. Bakker, directeur van het
Europese Centrum voor Kernfysisch On
derzoek (CERN) te Genève, die op 24
april jl. bij een vliegtuigongeluk in de
VS om het leven is gekomen. In de aula
werd het woord gevoerd door de minis
ter van O., K. en W., mr. J. M. L. Th.
Cals, namens de Nederlandse regering.
Minister Cals herinnerde eraan, dat
hij wijlen prof. Bakker nog slechts enke
le maanden gelegen namens de Neder
landse regering huldigde bij de feestelij
ke inauguratie van het protonsynchro-
ton van de CERN te Genève. „Ieder, die
de ontwikkeling van de CERN gevolgd
heeft," zo vervolgde de minister, weet
dat het vooral aan prof. Bakker te dan
ken is, dat deze instelling tot een waar
lijk gemeenschappelijk centrum van de
deelnemende landen ,is geworden. Prof.
Bakker bracht niet alleen een weten
schappelijke eenheid tot stand maar ook
een eenheid onder de medewerkers, die
door hun nationaliteit een zeer verschei
den instelling hadden.
Ook op nationaal gebied is de Weten
schap veel dank verschuldigd aan prof.
Bakker, aldus minister Cals, die herin
nerde aan de reeds 20 jaar geleden ge
legde grondslag voor het instituut voor
kernfysisch onderzoek en aan prof.
Bakker's taak in de stichting voor fun
damenteel onderzoek van de materie.
Tenslotte richtte de minister een per
soonlijk woord tot mevrouw Bakker en
haar kinderen. Het lag in de bedoeling
het verlenen van de Koninklijke onder
scheiding: Ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw, op de verjaardag
der Koningin bekend te maken. '„Maar
menselijke berekeningen blijven steeds
feilbaar en zo kan ik, daartoe door HM
de Koningin gemachtigd, deze hulde
aan een groot Nederlander, die zich door
leven en werk zo bijzonder heeft onder
scheiden, slechts brengen, nu zijn leven
hier op aarde is afgesloten".
Vervolgens spraken de heren Francois
de Rose voorzitter van het bestuur
van de CERN en prof. dr. J. de Boer
namens de vrienden van de overlede
ne woorden van deelneming en af
scheid. De heer H. J. Venema, een zwa
ger van prof. Bakker, dankte namens de
familie voor de belangstelling en de tal
rijke blijken van medeleven.
Luxemburgzou zich bemoeid hebben met
interne zaken van gigantische concerns
Vrees voor Duitse
Schrik door het knarsen van de remmen...
(Van onze Londense correspondent)
De kredietbeperkingen welke sinds oktober 1958 in Engeland prak
tisch waren opgeheven zijn thans plotseling teruggekeerd. Er is welis
waar geen sprake van een crisis, maar Engeland is wat zijn
welvaartspositie betreft te hard van stapel gelopen. Bij de enkele
weken geleden ingediende begroting werd men voor het eerst weer
opgeschrikt door het knarsen van de remmen. Thans heeft Heathcoat
Amory, de kanselier van de schatkist (minister van Financiën),
wederom zijn voet op het rempedaal gezet. Het afbetalingsparadijs,
waarin vaak met de grootste vrijgevigheid werd rondgesprongen,
behoort voorlopig tot het verleden. In het Lagerhuis heeft de kanselier
dezer dagen nieuwe beperkingen op het gebied van de huurkoop aan
gekondigd, welke meteen zijn ingegaan en daarom een schok teweeg
brachten.
ken zullen niet zo gemakkelijk meer
krediet verstrekken als de laatste tijd
het geval was. De maatregelen be
ogen een nieuwe inflatie te voorko
men. Er is gelukkig nog niets ernstigs
aan de hand, want de Britse voor
spoed is nog groot. Economische ex
pansie blijft de leus van de Britse rege
ring, maar het tempo ervan moet wor
den verminderd om te voorkomen dat
het spaak loopt, vooral ook met het
oog op de bedreigde betalingsbalans.
Het is kennelijk de bedoeling om de
binnenlandse vraag naar bepaalde arti
kelen te beperken om deze vrij te ma
ken voor de export!
Kredietbeperkingen
ten bate van export
Sinds de terugkeer van zo groot mo
gelijke economische vrijheid kon elke
industrie zijn eigen afbetalingssysteem
regelen. Er waren uitwassen waarbij
men, zonder deposito te storten, som
mige artikelen in vijf jaar kon afbe
talen. Nu heerst weer het wettelijke
voorschrift dat o.a. voor auto's radio
toestellen, televisietoestellen, grammo
foons, taperëcorders, wasmachines, ijs
kasten en camera's 20 deposito moet
worden gestort en dat het volledige
bedrag in twéé jaar moet worden af
betaald. Voor andere artikelen, zoals
meubelen, klokken, horloges, fietsen en
pleziervaartuigen moet minimaal tien
procent worden gestort. Ook de ban- ziS kunstmatige welvaart, berustende
Laaghartige daad
Harold Wilson, Labours schaduw-
kanselier, sprak van een laaghartige
daad van de conservatieven, die de
verkiezingen hebben gewonnen dank
Op 17 mei gaat Koningin Juliana
naar Middelburg om de opening
te verrichten van het nieuwe ge
bouw van de Provinciale Griffie,
dat gebouwd is alsonderdeel van
het in de oorlogsjaren van 1940
zwaar geteisterde abdijcomplex.
Dit gebouwtje huisvest de Staten
zaal, waarvan in 1940 alleen de
muren overeind zijn gebleven. Het
gebouw is op ondergeschikte wijzi
gingen na in de oude vorm hersteld
op gemakkelijke betalingsvoorwaarden,
een toestand, welke zij, nu de verkie-
zingsoogst binnen is, op cynische wijze
ongedaan maken. Amory antwoordde
dat Wilsons 'zienswijze volkomen in
strijd is met de feiten. De kanselier
had al lang gewaarschuwd, dat hij niet
zou terugdeinzen om in te grijpen in
dien zulks nodig was voor het gezond-
houden van de economie, welke alleen
kan worden verstrekt binnen de gren
zen van de mogelijkheden. Het uit
staande bedrag aan afbetalingsschul
den is op het ogenblik bijna driemaal
zo groot als een jaar geleden.
Wat het inflatie-gevaar in Engeland
betreft kan nog worden opgemerkt, dat
hoewel de afbetalingsschulden in het
afgelopen jaar een recordhoogte be
reikten, de kosten van levensonder
houd voor het eerst sinds de oorlog sta
biel zyn gebleven, terwijl er tevens een
recordbedrag werd gespaard. Vandaar
dat de regering ook uit eigen kring te
horen krygt, dat niet het publiek ver-
antwoordelijk is voor het inflatie-gevaar
maar de steeds toenemende regerings-
uitgaven. De critici zeggen ook, dat
het beter was geweest indien de rege
ring bepaalde misstanden op afbeta-
lingsgebied had bestreden dan het i
stompe wapen van een iedereen tref- I
fende maatregel te hanteren.
overheersing
(Van onze correspondent in Bonn)
Zowel in het Roergebied als in
regeringskringen in Bonn toont
men zich bijzonder teleurgesteld,
ja verontwaardigd over het ver
loop van het geval-Thyssen. Men
spreekt hier over een voorlopig
onheelbare schok inzake de samen
werking in de Europese Kolen- en
Staalgemeenschap
Als bekend verzocht de August Thys-
sen-Hütte A.G. te Duisburg, een der
grootste Westduitse staalfabrieken en
hoogovenbedryven, op 28 oktober 1958 de
Hoge Autoriteit van de Europese Kolen
en Staalgemeenschap te Luxemburg om
toestemming om de meerderheid van de
aandelen van de staalfabriek Phoenix-
Rhein-Rohr A.G. over te nemen. An
derhalf jaar is tussen Luxemburg en
Thyssen onderhandeld; tenslotte stelde
de Hoge Autoriteit een aantal voor
waarden, waarvan zij de fusie Thyssen-
Phoenix-Rhein-Rohr afhankelijk stelde.
Thyssen bleek bereid af te zien van zyn
35 aandeel in het hoogovenbedryf
Siegerland en tot verlaging van het
aandelenpakket van de Handelsunion
van 52 tot 50 Voorts wilde de Thys-
sengroep het aandeel in de walsonderne-
ming Rasselstein tot 25 beperken en
de controle op investeringen door de
Hoge Autoriteit voor de duur van 3 jaar
accepteren. Maar de eis van de Hoge
Autoriteit om deze investeringscontrole
ook in de toekomst verder voort te zet
ten wees Thyssen van de hand. Het con
cern trok daarop zyn verzoek tot fusie
het Phoenix-Rhein-Rohr in.
matigde zich op het stuk der investerin
gen bij Thyssen rechten aan, die'verre
haar bevoegdheid te bovfen gingen. De
Hoge Autoriteit heeft niet het recht,
zegt Bonn, om te beslissen wat een on
derneming voor de instandhouding of de
verandering van zyn produktiemiddelen
mag doen.
Erfenis van verleden
Men wijst voorts op het feit dat de
regering-Adenauer, de socialistisch-ge-
kleurde vakbonden en de openbare me
ning in het algemeen in de Bondsrepu
bliek, het verzoek van Thyssen alleszins
acceptabel achtten. Tenslotte zegt men
dat een verenigde Thyssen-groep inclu
sief Phoenix-Rhein-Rohr geen zoge
naamd marktbeheersende positie in de
Kolen- en Staalgemeenschap had gekre
gen. Bij fynblik zou de groep dan 3%,
bij walsdraad 11.7 bij walsstaal 6.5
en bij ruwstaal 9 van de totale markt
van de EGKS hebben gekregen.
Ontkend wordt overigens niet, dat niet
slechts concurrentie-angst hier een rol
heeft gespeeld. Het is een onweerspreke
lijk feit dat het begrip „Roer" in de
Europese politiek en in de economische
wereld nog'altyd een reden is voor wrok
gevoelens. Het uitgroeien tot gigantische
economische groepen van oude Duitse
concerns als Krupp, Thyssen en derge
lijke kan nu eenmaal leiden tot een al
te krachtige Duitse greep op byv. de
Europese markt. Dit aspect van een of
andere Duitse beheersing van deze
markt en de nog altijd bestaande wrok
tegen elke vorm van Duitse beheersing,
laat staan overheersing, worden in de
Bondsrepubliek niet voldoende in het
oog gehouden. Hoe logisch de argumen
ten die men tegen hetgeen te Luxem
burg is geschied ook mogen klinken.
De schuldigen...
Men verwijt te Bonn de Hoge Autori
teit thans, dat zij ten deze volstrekt on-
zakelijk en eerder zuiver politiek heeft
gehandeld. Men spreekt over Franse in- 1
vloed en over het oude ressentiment te- i
gen alles wat herrijzenis van een der
oude Roerconcerns betreft. Het feit, dat 1
alleen de president van de Hoge Autori
teit, de Italiaan Malvestiti, en de beide
Duitse leden Potthoff en Hellwege. het
verzoek van Thyssen wilden inwilligen
en dat alle andere leden van het college
tegen waren spreekt volgens Bonner
kringen boekdelen.
Belgen, Nederlanders en Fransen moe
ten, zo zegt men hier, nu eenmaal niets
van welke uitbreiding ook van de Thys
sen-groep hebben.
Men beweert voorts, dat het aanzien
van de Hoge Autoriteit door deze an
derhalf jaar durende en eindelijk mis
lukte onderhandelingen geschaad is. Lu
xemburg, aldus de Westduitse mening,
II" ~IÊ
i
Een nare
vriend...
Al vindt u uw wekker (of
wekkerklokje) nog zo'n
nare vrjend als hij u wekt...
het is nog erger als hij
u niet op tijd waarschuwt
Voorkom dat risico, laat
u deskundig adviseren
door een vakman... door
uw eigen horloger!
