CHESSMAN IN GASKAMER VAN ST. QUENTIN TERECHTGESTELD „Liedjes blijven taboe" beslissen de hoge heren Hl WEERBERICHT Doodstraf is vloek voor de beschavingaldus schreef hij nog in een nagelaten brief Verzoeken om uitstel van zijn verdedigers bleven vruchteloos GEEF MOEDER Gkandiaanse strijdmethode tegen voortzetting Algerijnse oorlog teuws Opgericht 1 maart 1860 DINSDAG 3 MEI 1960 No. 30039 LEIDSCH DAGBLAD DirecteurE. A. E. van Disboeck HoofdredacteurJ. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 De Amerikaanse misdadiger Caryl Chessman is gisteren, even na 18 uur Ned. tijd (tien uur in de ochtend plaatselijke tijd) in de gas kamer van de gevangenis van St.-Quentin in de staat Californië terechtgesteld. Dit geschiedde nadat het Californische hooggerechtshof het beroep van Chessmans verdediging om uitstel van executie verwor pen had. De stemmenverhouding was vier tegen drie. Dit hof had met dezelfde verhouding totnutoe Chessmans voorgaande beroepen ver worpen. Chessmans advocaat Davis diende onmiddellijk daarna (het was toen een uur vóór het vastgesteld tijdstip der terechtstelling) een nieuw beroep om uitstel in, maar ook dit beroep werd, een half uur voor de executie, van de hand gewezen. Ook een beroep bij het Federale gerechtshof in Washington werd afgewezen. Chessman stierf zoals hij had geleefd: koel en kalm, met een glim lach op zijn lippen en een knipoogje naar twee vrouwelijke journalisten, die op zijn uitnodiging de terechtstelling zouden bijwonen. „Zouden", want een van haar verliet voor de executie het lokaal, waar de jour nalisten Chessman in zijn doodstrijd en deze hen kon zien. Uitstel van half uur niet doorgegaan Ongewoon was zijn leven, ongewoon waren zijn laatste minuten, want de federale districtsrechter te San Fran cisco, op wie vijf minuten voor het tijd stip van de terechtstelling een beroep om uitstel was gedaan, besloot de exe cutie een half uur te doen opschorten, om de argumenten van Chessmans ad vocaat Davis aan te horen. Zijn secre taresse belde de gevangenis van St.- Quentin op, doch zij vergiste zich in het telefoonnummer. Dit maakte dat de te rechtstelling reeds aan de gang was, toen Goodmans order tot opschorting met een half uur bekend werd. Nadat Chessman naar de gaskamer was geleid en op een stalen stoel vast gebonden, vielen, na het overhalen van een hefboom, balletjes van het zware vergift blauwzuur of Pruisisch zuur in een kuip met zwavelzuur, die zich onder de stoel van Chessman bevond. Chessman glimlachte en haalde diep adem. Dit was' om 4 minuten over tien. Om twaalf over tien werd de dood ge constateerd. Zestig mensen van wie meer dan de helft Amerikaanse journalisten zagen Chessman sterven. Chessmans laatste woorden waren: „Groet Rosalie van mij, alles is in orde". Zij waren gericht tot Rosalie Asher, een van zjjn drie verdedigers, die tot het allerlaatste ogenblik voor zijn leven hebben gestreden. Bewaker Dickson verklaarde op een persconferentie, die onmiddellijk na de terechtstelling in de gevangenis van St.-Quentin werd gegeven, dat Chess man, vlak voor hij naar de gaskamer werd geleid, tegen hem had gezegd: „Ik verzoek je speciaal te verklaren, dat ik niet de bandiet met het rode licht was". Dickson zei ook: „Toen Chessman voelde, dat zijn einde nabij was, zei hij te hopen dat zijn leven ertoe zou bij dragen de doodstraf af te schaffen". Waardig en zonder vrees Getuigen, die de terechtstelling bij woonden, verklaarden dat Chessman zijn woorden had waar gemaakt: hij stierf waardig en zonder vrees. Na de terechtstelling heerste er onder de zestig getuigen een dodelijke stilte. Deze werd gebroken doordat een hun ner zich omdraaide en misselijk tegen een muur leunde. Onder de getuigen bevonden zich de politiemannen van Los Angeles, die Chessman twaalf jaar gele den hadden gearresteerd en de man van een vrouw, die in die tijd door de „ban diet met het rode licht" was ontvoerd en verkracht. Chessman weigerde in zijn laatste ogenblikken elke geestelijke bijstand Zijn stoffelijk overschot werd een urn- na de terechtstelling naar het nabij San Francisco gelegen San Rafael overge bracht, om daar, overeenkomstig zijn laatste wens, verbrand te worden. Slachtoffer in gesticht Chessman, dip op 39-jarige leeftijd stierf, kan in zekere zin als een der slachtoffers van de grote economische crisis in het begin van de jaren '30 wor den aangemerkt. Zijn buiten betrekking geraakte vader poogde twee maal zich van het leven te beroven. Zjjn moeder werd ziek en de jeugdige Caryl kwam reeds op vijftien jarige leeftijd met de Justitie in aanra king, toen hij, door de honger gedreven, stal. Toen de Verenigde Staten in de tweede wereldoorlog werden betrokken en de jeugdige Amerikanen van zijn leeftijd naar de fronten in Azië en Europa vertrokken, openden de gevan genisdeuren zich opnieuw voor Chess man, die gewapenderhand overvallen had uitgevoerd. Hij werd in 1948 op erewoord vrijge laten, doch reeds enige weken later weer gearresteerd en deze maal op beschul diging van ontvoering en verkrachting. Deze overvallen werden uitgevoerd door de „bandiet met het rode licht", waarbij gebruik werd gemaakt van een auto, die het rode politielicht voerde. Een van zijn slachtoffers was een meisje van zeventien jaar, Mary Lea Meza, dat na de ontvoering en verkrach ting krankzinnig werd en nu nog in een krankzinnigengesticht wordt verpleegd. Chessman heeft steeds ontkend de hand in deze overvallen te hebben ge had, doch een jury van twaalf personen, onder wie elf vrouwen, achtte hem wel schuldig. Zij voegde aan de tenlaste legging „ontvoering" de woorden „met lichamelijk geweld" toe, waardoor de rechter genoodzaakt was het doodvonnis uit te spreken. Vier boeken Chessman schreef drie boeken, waar van hij de manuscripten uit de gevan genis wist te smokkelen en die hem het geld opleverden voor zijn langerekte en kostbare juridische strijd. Een dezer boeken werd een wereldsucces en het is ook verfilmd. Een vierde boek, „Kid with a killer" verscheen maandag, op de dag van de terechtstelling van zijn schrijver. Chessman heeft ook nog het een en ander geschreven na februari jl., toen hem op het laatste ogenblik door gouver neur Brown twee maanden uitstel van executie werd verleend. Dit werk is niet voltooid, doch zijn uitgever verklaarde dat het mogelijk later toch zal worden gepubliceerd. Een van Chessmans laatste daden was het opstellen van een aanvulling van zijn testament, waarin hij bepaalt dat alle baten van zyn boeken zullen worden aangewend om de strijd te steunen, die wordt gevoerd om tot afschaffing van de doodstraf te komen. Zijn laatste woorden Het blad „San Francisco Examiner" heeft terstond na de dood van Chess man een brief van de terechtgestelde ge publiceerd waarin deze over zijn aan staande terechtstelling schreef: „Ik ac cepteer dit feit. Ik probeer niet mijn hoofd in het zand te steken of mij te misleiden met de gedachte dat ik door een wonder zal worden gespaard. En toch, in strijd hiermee, blijft de wil tot verder leven fel in mij branden. Deze wil, deze bevestiging van het leven maakt het mij mogelijk hier rustig na denkend te zitten en deze woorden te schrijven". De brief, die zondag werd geschreven, kwam na Chessmans dood in handen van een verslaggever van het blad. In deze brief neemt Chessman af scheid van „de duizenden overal ter we reld die zoveel ontroerende, menselijke belangstelling voor mijn lot hebben getoond". Hij schreef verder te hopen dat men „na een nachtmerrie van twaalf jaar" zal kunnen melden, „dat ik waardig ben gestorven zonder dierlijke vrees en zon der flinkdoenerij. Dat hangt voor een groot deel van mijzelf af". Ook in deze brief schrijft hij dat hij niet „de eerloze schurk met het rode licht" is geweest. Terechtstellingen zijn volgens Chess man een vloek voor de beschaving ter wijl zij geen oplossing brengen. „Nu ben ik vertrokken en alles, wat ik voor de gemeenschap had kunnen doen, is door een wraakhandeling tot niets teruggebracht. De doodstraf is geen be straffing. Hoe dikwijls heb ik in de loop van de laatste jaren begrepen dat het een zegen zou zijn als een einde kwam aan deze martelende strijd, aan deze onmenselijke kwelling. Ik heb armza ligen, eenzamen, geestelijk gestoorden naar de executiekamer zien leiden. En elke keer heb ik het gevoel gehad dat de gemeenschap haar verantwoordelijk heid schuwde. Hun fouten waren die van de beschaving. En in plaats van hen te verbeteren, laat de gemeenschap ze verdwijnen". Slot pag. 2 Twaalf doden bij relletjes in Bagdad Reizigers uit Bagdad hebben in de Libanese hoofdstad Beiroet meegedeeld, dat er zondag bij botsingen tussen na tionalisten en communisten in Bagdad naar schatting twaalf doden en vele ge wonden zijn gevallen. Ned. „oliepersoneel" moet Indonesië uit De Indonesische regering heeft thans de drie grote oliemaatschappijen die concessies in Indonesië hebben tot het einde van dit jaar de tijd gegeven om de Nederlanders die zij nog in dienst heb ben te vervangen door Indonesiërs. Deze maatregel, aldus verneemt AFP uit officiële bron, mag volgens de auto riteiten „niet meer worden vertraagd" gezien de verslechtering van de betrek kingen tussen Nederland en Indonesië. Het aantal Nederlanders, dat bij de Shell werkzaam is, bedraagt 175. STILLE TOCHTEN OP 4 MEI De Commissie Nationale Herdenking heeft een oproep doen uitgaan aan de plaatselijke commissies in den lande teneinde de burgerij op te wekken tot een algemene deelneming op 4 mei a.s. aan de „stille tochten" herdenkingsdien sten e.d., welke ten doel hebben allen die gevallen zijsi voor de vrijheid, te ge denken. De commissie doet vooral een oproep aan de jeugd om in groten getale aan be- vengenoemde „stille tochten" en herden kingsdiensten deel te nemen en hen te herdenken, die het de jeugd hebben mo gelijk gemaakt in vrijheid te leven en te werken. Geen oplossing in Hilversum Het conflict tussen de Nederlandse Radio Unie en Nederlandse Televisie Stichting enerzijds en een aantal ar tiesten anderzijds omtrent het natio naal radio- en televisieprogramma voor de 15e bevrijdingsdag is gisteren niet tot een oplossing gekomen. De betrokken artiesten hadden gis teren in de uren gedurende het onder- holid met de Nationale Programma- Nieuw programma De NRU en de NTS zullen volgens de verklaring alsnog alles in het werk stellen om ondanks de tegenwer king op deze bevrijdingsdag een passend programma te brengen. Daar behalve de bovengenoemde ar tiesten ook Wim lbo, Mieke Verstraete en Johnny Kraavkamp op hun ingeno men standpunt, dat alleen Karei Prior, de geestelijke vader van het programma 0voor hen als producer aanvaardbaar is, commissie de zaak in der minne willen j zullen Sohifferstein en Rol dus in en- regelen. Cees de Lange ging akkoord met de kuising van „Tante Nel", Hetty Blok stemde in met de verandering van „He kisses me here", terwijl Corry Brokken niet „Milord" zou zingen, maar wel zou medewerken aan een in terview. Maar Karei Prior zou de pro ducer moeten zijn. Geen beslissing OVERWEGEND ZONNIG De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond: Droog en overwegend zonnig weer. Zwakke tot matige zuidwestelijke wind. Vooral in het binnenland hogere tempe raturen. Vannacht in het zuidoosten van het land echter nog kans op nachtvorst. (Opgemaakt te 11.15 uur). 4 MEI Zon op: 5.05 uur; onder: 20.09 uur. Maan op: 12.08 uur: onder: 2.04 uur. Hoogwater te Katwijk te 8.54 en 21.31 u. Laagwater te 4.07 en 16.43 uur. Dit blad bestaat uit 16 pagina's, De Sjali van Perzië en zijn ge malin, feerd Keizerin Farah gefotogra- tijdens een Jamboree van padvinders in Manzarieh in Perzië. Keizerin Farah is presidente vo~ de Perzische padvindersbeweging. Het leek erop of hiermede het .Behou der aan schouder" programma gered was. Maar tenslotte zei de tegenpartij: „Wij mogen geen beslissing nemen. Dat moeten hogere heren doen". Gister avond hebben die „hoge heren" beslist: de besturen van de NRU en de NTS hebben zich terzake het gecombineerde radio- en televisieprogramma op 5 mei unaniem gesteld achter de beslissing genomen door de Nationale Program- ma-commissie, de waarnemend pro gramma-commissaris van de NRU en de programma-commissie van de NTS. Dientengevolge blijft de produktie van het programma onder leiding van Tonny Schifferstein en Klaas Rol en worden de niet aanvaardbare liedjes daarin niet opgenomen. De besturen betreuren het. dat enige artiesten him medewerking afhankelijk hebben ge steld van het opnemen van de desbe treffende liedjes. kele dagen een volslagen nieuw pro gramma uit de grond moeten stampen. Inmiddels wacht men in Hilversum met spanning af of de Nederlandse Radio Unie en de NTS hun dreigement met 'n proces waar zullen maken. Advertentie een KOELKAST. Prijzen vanaf 1225. bij de Elektra Speciaalzaak erge Henegouwen AALMARKT 4 Gisteren heeft Prins Bernhard in IJsselstein het nieuwe zenderpark van de Wereldomroep officieel in gebruik gesteld. De Prins kreeg technische uitleg aan de hand van een maquette van de heer B. J. Eckhardt, 'beheerder van Radio Lopik. Brits Gemenebest vergadert in Londen De Britse premier, Harold Macmillan, opende vanochtend om elf uur In Lon den de conferentie waarop premiers van elf gemenebestlanden algemene wereld problemen zullen bespreken. Zijn ope ningstoespraak werd beantwoord door de premier van Malakka, Toenka Ab- doel Rahman, die waarop een brandend probleem ter tafel bracht, nJ. de apart heidspolitiek van Zuid-Afrika. Men ver wachtte echter, dat deze kwestie niet zal voorkomen op de officiële agenda, die de ministers daarna zullen opmaken. De zaak zal vermoedelijk alleen infor meel worden besproken bij ontmoetingen van de Zuidafrikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Eric Louw, en an dere gemenebest-leiders. Men verwacht voorts dat de eerste twee dagen van deze elfde Gemenebest conferentie sedert de oorlog gewend zul len zijn aan algemene politieke verkla ringen, waarbij de verschillende afge vaardigden de politieke en economische toestand van hun land zullen uiteen zetten. De deelnemers aan de confe rentie zijn Engeland, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, India, Pa kistan, Ceylon, Ghana, Malakka en de federatie Rhodesia en Njassaland. Snelle vorderingen van NAVO-ministers De ministers van Buitenlandse Zaken van de 15 NAVO-landen hebben gisteren, de eerste dag van hun conferentie in Istanboel, goede vorderingen gemaakt en men ver wachtte, dat zij hedenochtend met hun beraadslagingen over de komende topconferentie en alge mene NAVO-problemen gereed zouden komen. Óver de Westelijke politiek ten aanzien van Duitsland en Berlijn op de topconferentie was men het maandag spoedig eens, doch ten aanzien van de ontwape ning en de betrekkingen tussen Oost en West namen de Fransen een afwijkend standpunt in. Wat Duitsland betreft zouden de NAVO-ministers overeen gekomen zijn. dat de Westelijke Grote Drie bij hun komende besprekingen met Kroesjtsjef zullen beginnen met te pleiten voor een hereniging op basis van vrije verkiezin gen. Dit oude standpunt heeft op Ameriaans voorstel een nieuw tintje ge kregen, n.l., dat verkiezingen ook kun nen worden gehouden in de vorm van een volksstemming in Oost- en West- Duitsland over de manier waarop de hereniging moet worden bereikt. Als Kroesjtsjef dit onaanvaardbaar vindt, zou het Westen zich bereid tonen om over een tussentijdse regeling voor Ber lijn te spreken. Bij de bespreking van het ontwape- ningsvraagstuk zou de Franse minister Couve de Murville hebben vastgehouden, dat in een vroeg stadium van de ont wapening controle moet worden ingesteld op de middelen waarmee kernwapens naar hun doel kunnen worden gebracht, dus raketten en vliegtuigen. De andere geloofden echter, dat men dit aan het begin van de ontwapening niet kan uitvoeren. Pacifistisch protest tegen het kampleed Nauwelijks harde woorden gevaUen Een deputatie van 30 Franse pacifisten heeft gisteren op het ministerie van Binnenlandse Zaken een nieuw verzoek schrift ingediend om het lot te mogen delen van de Algerijnen, die in Parijs worden vastgehouden zonder dat ze of ficieel in staat van arrest zijn gesteld. Deze stap volgde op een meer massale manifestatie waarbij zaterdagmiddag honderden Fransen, onder wie verschei dene bekende schrijvers, professoren, rooms-katholieke geestelijken en predi kanten bij het kasteel van Vincennes bij Parijs, waar vele Algerijnen zijn ge- interneerd, een sit-down demonstratie hadden gegeven om tegen dat lot te protesteren. Nadat de demonstranten de toegang tot het dertiende-eeuwse slot geweigerd was, ging iedereen op de grond zitten of liggen in afwachting van de verdere gebeurtenissen. Tientallen politieauto's waren nodig om de manifestanten te verwijderen nadat ze eerst naar de wa gens gesleept of gedragen moesten wor den. Van geen van beide zijden van de politie of van de manifestanten werd echter enig geweld gebruikt en nauwe- links zyn er harde woorden gevallen. Een aantal politie-wagens begaf zich naar een kerkhof waar een Par ij se po- htie-agent is begraven, die enkele maan- Floriade 4 mei 's avonds gesloten De internationale tu inbouwen toon stelling „Floriade" in Rotterdam zal de gevallenen van de Tweede Wereldoorlog herdenken door haar tentoonstellings terreinen en diensten op woensdag 4 mei van zes uur 's avonds af te sluiten. Het Floriadebestuur is ingegaan op verzoeken .die zelfs uit Groningen en Limburg kwamen om bejaarden boven de 65 en voorzien van A.O.W.-kaart reductie op de toegangsprijs te verle nen. Zij moeten dan in groepen van minstens dertig man de tentoonstelling bezoeken. De reductie gelclt niet op za terdag en zondag. den geleden door leden van het F.L.N. het Algerijnse bevrijdingsfront, werd doodgeschoten. Een commissaris las hier een boodschap voor van de prefect, waarin de gevallen agent een ere-saluut gebracht werd. De demonstranten na men een plechtige stilte in acht en velen waren in gebed verzonken. Van him zijde werd bovendien nadrukkelijk verklaard, dat hun actie waarbij de ge weldloze beginselen van de Indiase vrij heidsheld, Mahatma Gandhi, gevolgd worden geenszins tegen de politie is ge richt. Deze volgelingen van de Indiase leider willen het Franse volk echter de ogen openen voor het leed, dat in in terneringskamp in Algerije en in Frankrijk de Algerijnen wordt aange daan. De promotor en initiatiefnemer van deze geweldloze strijdmethode, de schrijver Lanza del Vasto, een man met een lange baard, die nu ook door zijn volgelingen gedragen wordt .overweegt eveneens andere middelen van lijdelijk verzet als belastingweigering te gebrui ken in de hoop het einde van de Alge rijnse oorlog te kunnen bespoedigen. De demonstratie bij Vincennes heeft in elk geval al aangetoond dat de Parijse po litie, die de knuppel anders nogal gauw bij de hand pleegt te hebben, deze pa cifistische strijdwijze niet met geweld heeft willen, kunnen of behoeven be antwoorden. (Due/ QTiei Dagblad van Uit het Leidsch 3 mei 1860: Door een militair werd een valsch bankbiljet van 500 francs aangeboden. Bij nader onderzoek bleek er op te staan 500 farces. Verder stond er op: le contre- iaceur de ce billet sera con- damné pour entrer vingt fois au spectacle (hij, die dit biljet na maakt, zal worden veroordeeld twintig keer naar den schouwburg te gaan).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1