GALINA
OELANOVA
DAHLIA'S IN DE TUIN
Niemand gelooft, dat zij
al halve eeuw oud is.
ZATERDAG 23 APRIL
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 2
De pijlers
Aan het einde van briljante carrière
In haar dansen leek zwaartekracht overwonnen
Uit de plicht tot oefenen werd
liefde voor het ballet geboren
De bij haar leven reeds
legendarische Russische bal
lerina assoluta Galina Oela-
nova danst niet meer. Per
1 april j.l. is zij met pensioen
gegaan. Zij ontvangt een
pensioen van duizend roe
bel per maand. Galina heeft
haar briljante carrière niet
cadeau gekregen. Liefde
voor haar kunst, een voort
durend streven naar vervol
making en een onafgebro
ken zware training zijn de
stevige pijlers geweest, waar
op haar roem was gebouwd.
Tienduizenden mensen hebben haar zien dansen
in de grootste steden-ter wereld. Miljoenen hebben
haar gezien in de door dr. Paul Czinner gemaakte
film van het Bolsjoi Ballet. Haar bezoek aan de
Wereldtentoonstelling te Brussel was een jubel-
tocht. Honderden mensen trachtten haar de hand
te drukken of alleen maar haar mantel of mouw
aan te raken. Zij zelf bleef even eenvoudig als
altijd. „Spassibozei ze met haar klankvolle
stem, keer op keer. Zoals zij dat zei, wanneer het
publiek haar ovatie na ovatie bracht in Leningrad,
Parijs, New York, Brussel, Berlijn of Kopenhagen.
„Het is een groot geluk,, om Oelanova te zien
dansen!" schreef een Parijse criticus. „Dat een
mens tot zo een wonder in staat is!" Hij had haar
gezien in Tsjaikofski's „Zwanenmeer". Hij besefte
vermoedelijk evenmin als de 1200 mensen, die deze
voorstelling hadden bijgewoond en die diep onder
de indruk waren van de ontroerende prestaties van
deze „ballerina assoluta", dat deze met het dansen
van dit ene ballet vrijwel dezelfde lichamelijke
arbeid verricht als een marathonloper. Een deskun
dige schreef in een ingezonden stuk, waarin hij er
ten overvloede nog eens op wees, dat een derge
lijke wonderbaarlijke prestatie niet uit de lucht
komt vallen, maar het resultaat is van de zeer
zware opleiding, die Oelanova heeft gehad.
Volmaakte beweging
en totale beheersing
Er was niet genoeg te eten en een
verwarmde kleedkamer was al even
onbestaanbaar als een verwarmde
slaapkamer. Galina's moeder trok door
Vanuit de gehele wereld kreeg
de beroemde Russische ballerina
Galina Oelanova brieven van be-
wonderaars en bewonderaarsters.
Rusland. Zytrad op voor arbeiders,
soldaten en matrozen. Galina's akelig
ste jeugdherinnering dateert uit 1920,
toen ze eens in de zaal naar haar moe
der op het toneel zat te kijken. Plot
seling kon het gevoelige kind zich niet
inhouden en ze riep met trots: „Dat is
MIJN moeder!" Het publiek siste luid
om stilte. Galina had wel onder een
stoel willen kruipen!
Als men haar in die dagen vroeg,
wat zü wilde worden, zei ze altijd .Ma
troos!" Ze haatte het toneel en het
ballet. Haar vader had haar verteld
van zee en van grote oceanen. Ballet
was voor haar een benauwde zaal vol
mensen en een danseres, die zich op
het toneel in het zweet werkte en daar
na van uitputting niet kon eten.
Eens ging zij gedreven door haar
verlangen naar het water in een
bosmeertje zwemmen. Ze verdronk er
bijna als gevolg van kramp. „Zo ge
vaarlijk is het water" zei haar moeder.
„Toch wil ik naar zee!" was het kop
pige commentaar van Galina. Haar
ouders beseften, dat het onmogelijk was
zo reizend en trekkend in een rumoe
rige tijd een kind een goede opvoeding
te geven. Zij vonden een gelukkige op
lossing: het internaat van de ballet
school in Petersburg. Hier heersten
nog de tucht en de drilmethoden uit
de tsarentijd. En nog steeds werd daar
de scepter gezwaaid door dezelfde di
rectrice, die jarenlang de meisjes voor
het keizerlijk ballet had opgeleid.
SUCCES
De kinderen moesten zich met koud
water wassen. Hun handen waren vaak
zo verstijfd, dat ze hun kleren nauwe
lijks konden vastmaken. De kleine
meisjes huilden van kou en angst, de
grotere meisjes zeiden dat het wel zou
wennen. Toen Galina voor de eerste
maal aan de barre moest oefenen, huil
de ze en hakkelde: „Ik hoef niet echt
aan het ballet, moeder komt me wel
halen!" Maar toen moeder kwam, zei
deze: „Probeer het tot volgend jaar uit
te houden. Als het dan niet gaat,
neem ik je meeDrie dagen later
trachtte Galina te ontvluchten uit het
internaat, maar ze werd betrapt
Het waren eenzame nachten. Vol
tranen en heimwee. Vol koude en hon
ger. De oudere meisjes hoonden haar.
Galina leed onder de scheiding van
haar ouders. Maar langzamerhand ging
zij toch van het dansen houden. Een
toekomst by het ballet leek niet meer
zo afschuwelijk. Ze zette door. Ze beet
zich door de harde zware oefeningen
heen. Uit de plicht tot oefenen groeide
de liefde voor het ballet. En zo groeide
ook het talent. Het duurde niet lang of
Galina Oelanova was de beste leer
linge van haar klas.
Toen haar ouders haar weer een te
huis konden aanbieden, zei het kind,
dat ze liever in het internaat bleef.
Wanneer ze in haar vakanties thuis
was, oefende zij ijverig. Zij ging met
sprongen vooruit. Toen de Academische
Opera in Leningrad het Vlinderballet
opvoerde, werd Galina als enige uit
het eerste jaar gekozen om als een van
de meikevertjes mee te dansen. Een
jaar later was zij een vogeltje in het
Sneeuwvlokken ballet van Rimsky
Korsakof. Kort daarop was Galina de
enige uit haar klas, die op een school-
opvoering een solo mocht dansen, een
polka van Rachmaninof. Toen zij acht
tien jaar was solliciteerde zij bij de
Opera van Leningrad. Zij danste voor
de examencommissie de hoofdpartij
van de Copiniade en werd aangeno
men.
WEERGALOOS TALENT
Spoedig openbaarde zich haar weer
galoos talent. Reeds na vier maanden
kreeg zij de zware dubbelrol Odette/
Odilia uit het „Zwanenmeer" van
De ballerina's in Rusland beginnen
hun opleiding vaak reeds als kind.
Zij zijn dan acht of negen jaar! Want
men gaat uit van het principe, dat
het lichaam van de danseres wel ge
schikt is om te dansen, maar dat
het er niet voor geschapen is. Om
te kunnen balletdansen moet zij haar
lichaam volmaakt beheersen en elke
beweging vervolmaken. Om dat te
bereiken is een zware training nodig.
Minstens zes uren per dag zware
oefeningenEen taak, welke bijna
even zwaar ia als die van een mijn
werker aan het kolenfront. De voet
bijvoorbeeld moet eraan wennen om
bij de dans op de „Spitzen" het ge
hele gewicht van het lichaam te dra
gen. De benen moeten van de heup
uit vrij bewogen kunnen worden. De
danseres moet het lichaam volledig
in elke stand leren beheersen. Zij
moet een volmaakt gevoel voor even
wicht ontwikkelen. Na een beenwer
veling als een zweepslag en een ra
zendsnelle pirouette, moet zij plotse
ling tot volkomen rust kunnen komen.
De danseres moet leren zich te con
centreren om op het juiste ogenblik
de juiste beweging ook de zwaar
ste volmaakt en glimlachend te
kunnen uitvoeren.
Het onbereikbare ideaal is hierbij
zonder zwaarte te zijn, doch uiteraard
kan zelfs de beste ballerina niet verder
komen dan zo licht mogelijk te zijn,
Passen, gebaren, houdingen en spron
gen, allemaal tot in details vastgelegd,
zijn oefeningen, die jarenlang met
grote volharding en nauwgezetheid
moeten worden gedaan om het zwaar
teloze ideaal te benaderen.
De vader van Galina Oelanova was
balletregisseur aan het keizerlijke Ma-
riatheater in Petersburg. De moeder
van Galina was lerares aan het Cho
reografisch Instituut in dezelfde stad.
De kleine Galina wilde aanvankelijk
alles worden, behalve danseres. Geen
wonder, want vaak stond zij tussen de
coulissen te kijken naar haar dansen
de moeder. Zij zag de mateloze inspan
ning en de vaak totale uitputting. Ga
lina was negen jaar, toen zij dit bewust
beleefde.
RUMOERIGE TIJD
Dat was ln de tijd, van oorlog, bur
geroorlog en revolutie.
Dahlia's zijn, meen ik, wel de
meest populaire bloemen; ieder
een ziet wel kans die in eigen
tuin met succes te kweken. Ik
geloof, dat er geen bloemsoort is,
waarin zoveel rassen, soorten en
variaties voorkomen, voor elk
plekje is er wel iets bijzonder te
vinden. Er zijn soorten met
enorm grote bloemen. De plan
ten bloeien niet zo rijk, doch de
bloemen zelf kunnen van enorme
afmetingen zijn. Toch zoekt
men het tegenwoordig meer in
het kleine; er zijn vele soorten,
die enorm rijk bloeien en dan
in alle mogelijke kleuren.
Dahlia's groeien overal wel
meent men. Misschien is dat ook
wel zo, doch u dient toch in
ieder geval te zorgen, dat ze op
een zonnig plekje kunnen
groeien, want in de schaduw is
erm et hen toch niets te begin
nen. Ze vinden het ook prettig
als de grond goed verzorgd wordt
Er kan heus wel een beetje oude
stalmest onder gewerkt worden,
doch verse mest kan men beter
niet gebruiken. Bevat de grond
voldoende humus, dan kan men
ook heel goede resultaten be
reiken met tuin- en gazonkor-
relmest. Per vierkante meter kan
men volstaan met ongeveer der
tig gram en dan kan men later
nog eens een lichte bemesting
geven. Oude, overgehouden knol
len kunnen nu gepoot worden.
Jonge stekplanten kan men ook
heel goed in eigen tuin kweken,
doch voor hen is het nog te
vroeg: ze kunnen beslist geen
nachtvorst verdragen. Het is veel
beter om daarmee tot half mei
te wachten. Over het algemeen
meent men, dat die kleine plant
jes toch niet meer bloeien. Dat
is echter wel degelijk het geval
en soms is de kwaliteit van de
bloemen nog beter dan van de
oude, overgehouden knollen. De
la afblijvende dahlia's dient men
on de voorgrond in de border te
poten; de hoogop groeiende
kunnen op de achtergrond ge
poot worden. Zet ze zoveel mo
gelijk bij elkaar op één plekje.
Dat wil zeggen plekjes van één
kleur. Als alle kleuren door el
kaar gepoot worden, zal dat op
den duur toch een onrustig ge
heel geven. Als dahlia's alleen
als snijbloemen dienst moeten
doen, mogen wèl alle kleuren
door elkaar gepoot worden. Dan
kan men ze meestal op een af
zonderlijk bedje kweken.
G. KROMDUK
Galina Oelanova, zoals zij danste
in het documentdat haar kunst
voor later zal bewaren: de film over
het Bolsjoi Theater.
Tsjaikofski, een der moeiijlkste opga
ven van het klassieke ballet. Deze pre
mière werd een enorme triomf voor de
nog zo jonge Galina. Stormachtige
ovaties van een dol enthousiast publiek
en talrijke bloemstukke^. Door haar
kunnen en charme veroverde zij met
een slag alle harten.
De jonge Galina was tevreden, maar
nog lang niet voldaan. Ze wist, dat ze
het toppunt van haar kunnen nog niet
had bereikt. Maar ze wist ook, dat er
vele beperkingen waren aan dat kun
nen. „Ik ben te gauw moe, Ik ben nog
niet gestaald genoeg" merkte ze op.
„Na de tweeendertigste pirouette van
Odette kan ik niet meer glimlachen.
Haar streven ging uit naar volmaakt
ballet, het gedanste verhaal te doen
leven. Wat de acteur op de planken
bereikt met het gesproken woord, dat
moet de ballerina met dansfiguren
realiseren. Zij voelde, dat het klas
sieke ballet hiertoe onvoldoende moge
lijkheden bood en begon te zoeken
naar nieuwe mogelijkheden, zy vond
nieuwe vrienden, die bereid bleken
haar by te staan in haar strijd om
herleving van het ballet.
Galina Oelanova werkte en stu
deerde hard. Zij las alles, wat er over
het ballet was geschreven en dat is in
Rusland zeer veel. Ondertusesn oefen
de zij gestaag en bleef succes oogsten.
Hoe zij dat bereikte?
,Er is geen geheim voor het succes"
was haar mening. „Elke kunstenaar
moet zijn eigen stijl vinden. De kunst
rijpt naarmate de kunstenaar rijpt.
Kunst is meer dan techniek, het is een
beleven van gevoelens en gedachten.
Men moet altijd verder werken. Stil
staan is de dood voor de kunst!"
EEN WONDER
Dat Galina Oelanova in staat was
iets te doen leven, bleek wel uit haar
Juliavertolking, een ballet, waarin zij
een vijftienjarig meisje niet spéélde,
maar was. Ook als vijftigjarige was zy
dat nog volkomen. Oelanova was als
danseres een wonder, omdat zij zich
geheel kon inleven in wat zij moest
vertolken. Voor het Poolse Fonteinen
ballet, dat in de zeventiende eeuw
speelt, las zij alle boeken en bekeek zij
alle gravures en platen, die uit die tijd
beschikbaar waren. Literatuur, kunst,
muziek en historie waren de bronnen,
waaruit zy voor de beleving van haar
dansen putte. Weinig ballerina's zijn er
zo in geslaagd „Romeo en Julia" als
ballet te doen leven, als zij. Galina is
zeer belezen, ontwikkeld en innemend.
Zy houdt van alles wat mooi is. Haar
geliefde ontspanning is wandelen,
waarbij zij steeds weer haar oude liefde,
het water opzoekt. Aan deze liefheb
berij kan zij zich wijden nu zij gepen
sioneerd is. Maar het contact met het
ballet zal zij niet verliezen, temeer daar
zij gehuwd is met de beroemde decor
ontwerper van het Bolsjoi Theater.
Galina kan op een briljante car
rière terugzien. Zij heeft altijd het
uiterste van zichzelf geëist en daar
om zoveel kunnen geven. Op haar
vijftigste jaar is Galina nog tenger
en slank. Een volmaakte vrouw, die
een volmaakte harmonie van lichaam
en ziel heeft weten te bereiken. Zij
was de prima ballerina bij uitstek.
Een bron van inspiratie voor ieder
een, die met haar samenwerkt.
„Mijn grootste geluk is het met
Galina te mogen samenwerken", zei
eens Jury Zjdanof, jarenlang haar
partner. „Zij is zo licht, zij heeft de
zwarate overwonnen zeiden an
deren van haar.
Betékent dit, dat Oelanova het
ideaal van zonder zwaarte te zijn
had bereiktf Onzin natuurlijk, maa,
voor de ogen van het publiek heeft
zij dat ideaal toch wel zeer dicht be-
i naderd
