Zuid-Afrika voelt zich een miskend
bolwerk van christelijke beschaving
Standhouden in de zwarte zee
Georganiseerde zwarte opstand onwaarschijnlijk,
druk van buiten en binnen dwingt evolutie af
Margriet
zo heerlijk
jong,
zo echt
een blad
van déze
tijd..!
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 8 april 1960
Vierde blad no. üuui.i
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Het ziet er naar uit, dat de drie miljoen blanken in de Unie en hun kleur-
genoten uit Afrika, die zjj met open armen in hun belegerde veste ontvangen,
van zins zijn aan Kaap de Goede Hoop stand te houden als een blank bolwerk
in een zwarte zee. De miskenning van hun positie als „verdedigers der christe
lijke beschaving van het Westen" stijft hen in de glorie van wat zij als hun
missie zien. Bitter, uitdagend of met de superieure glimlach van kenners van
het echte Afrika" reageren zij op buitenlandse kritiek. Macmillan is voor
hen al een soort langharige progressief, bezig aan uitverkoop van de christe
lijke beschaving aan het bolsjewisme. Opgelucht begroeten zij de schaarse be
wijzen van medeleven: Montgomery, die met geen enkele zwarte leider sprak
omdat die, naar hij zei, allemaal verbannen waren is voor hen een held
sinds hij de apartheid prees.
In woeste termen veroordelen zij de boycot van Zuidafrikaanse produkten
en zeggen zich te goed te achten om repressailles te nemen. Hetgeen enigszins
bezijden de waarheid lijkt: de K.L.M., die onderhandelde over uitbreiding van
haar landingsrechten in Johannesburg, kreeg nul op het rekest, nadat de Neder
landse regering in de V.N., hoewel zij zich onthield van stemming, zich tegen
de apartheid had uitgesproken.
Dit jongetje heeft een lange weg
te gaan: met zijn petroleumblik-
gitaar en een liedje is het op mars
naar een nieuwe toekomst.
Druk van buiten en
Op hiet Afrikaanse plan zullen zich ook
nieuwe moeilijkheden voordoen. Zuid-
Afrika kan zioh niet isoleren van het
continent waar het deel van uitmaakt:
het zal met de nieuwe Afrikaanse staten
diplomatieke en economische betrekkin
gen moeten onderhouden. Het wordt
weliswaar van die staten nog gescheiden
nen overnemen.
Hierdoor zullen in het bijzonder
de Stoomvaartmij. „Nederland", de
Kon. Rott. Lloyd en de Java China
Paketvaart worden getroffen, die
het vrachtvervoer onderhouden
tussen Indonesië en havens in
Europa en Amerika, alsook een
maatschappij, die de verbinding
met Japan onderhoudt.
De eerstgenoemde twee maatschap
pijen vervoerden het afgelopen jaar
iets meer dan de helft van de totale
Indonesische export van 420.000 ton
naar Europa en Amerika. De rest werd
voor het merendeel vervoerd door een
Britse maatschappij.
De Nederlandse maatschappijen heb
ben ook schepen met passagiersaccom
modatie. waaronder twee die wereld
reizen maken. Indonesië zou ook deze
schepen kunnen uitschakelen.
Indonesië zou de Nederlandse maat
schappijen kunnen treffen door de Ne
derlandse schepen de toegang tot In
donesische havens te verbieden en uit
voervergunningen aan handelaren te
weigeren die gebruik willen maken
van Nederlandse schepen. Ook zouden
invoervergunningen kunnen worden ge
weigerd voor goederen die met Neder-
landsche schepen worden aangevoerd.
door een bufferzone, de Portugese kolo
nies Angola en Zuidoost-Afrika alsmede
de Centra alafrikaanse Federatie (Noord
en Zuid-Rhodesia en Njassaland), maar
ook in die federatie verschijnen er teke
nen aan de wand. De nieuwe wet op de
vakverenigingen opent er de deur voor
verdergaande gelijkstelling van blank en
zwart. Zeker oogt de blanke bevolking
in Zuid-Rhodesia naar de Unde. Maar
zal zij Zuid-Rhodesia bij de Uuie kun
nen inlijven zonder buitenlandse inter
ventie uit te lokken?.
spanning van binnen
Zoals de druk van buiten toeneemt, zo
zal ook de druk van binnen stijgen. Geen
georganiseerde revolte, maar wel de
spontane plaatselijke explosies in de
..lokasies" én in de reservaten, zoals die
afgelopen jaar in Cato Manor, Paarl,
Windhoek, Kaapstad, in Sekoekoeinland
en Zeerust voorkwamen. De zwarte vak
bonden groeien traag, maar zij groeien,
beginnen de zwarte opwaartse druk te
kanaliseren. Aangemoedigd door de ont
wikkeling in de rest van het continent
zal de zwarte bevolking tenslotte ook on
gewapende vormen ran actie vinden:
boycots, burgerlijke ongehoorzaamheid,
stakingen, lijdelijk verzet.
In de muur van de blanke bevolking
zelf, beginnen, zoals ik al eerder be
schreef, de eerste scheuren te komen:
twijfel, economische overwegingen, af
keer. Zij raken voorlopig een minder
heid, het is onwaarschijnlijk dat die in
de blanke stembussen ooit een meerder
heid zal worden. Die minderheid krijgt
pas een kans, wanneer onder dwang der
gebeurtenissen in Zuid-Afrika de ver
nieuwing der inzichten tot stand zal ko
men, waartoe de blanke bevolking niet
vrijwillig bereid is. Die onvermijdelijke
dwang der gebeurtenissen gaat, waar het
gewelddadig uitdrijven der drie miljoen
blanken even onmogelijk is als het op
den duur onder de knie houden van 12
miljoen niet-blanken, onvermijdelijk via
een lange en pijnlijke weg naar één of
andere vorm van samenleving van
blank, zwart en bruin, niet noodzakelijk
naar een totale vermenging, wel naar
uiteindelijke gelijkgereehtigheid.
Kerkelijk Leven
NED. I1ERV. KERK
Beroepen door de Gen. Synode als pred.
voor bultengew. werkz. (secr. byzondere
werkz. verbonden aan het secretariaat
Generaal der Ned Herv. Kerk) W. Dijck-
meester te Middelburg Idem als secr.
van de Raad voor de arbeid der verbrei
ding van het Evangelie en Directeur van
het Instituut Kerk en Wereld dr. A. Th.
van Leeuwen, voorheen zendingspredikant
wonend te Driebergen. Aangenomen naar
Baarn (Ned. Prot. Bond) F. H. van Aalst
te Assen. Benoemd tot hulppred. te Win
terswijk E. M. Roebers, catecheet-pasto
raal medewerker aldaar.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Kootwljkerbroek G. J. van
den Pol, kand. te Nykerk.
CHR. GEREF. KERKEN
daverende
verrassing
OPGETOGEN is men over het
"TWEN"-costuum. Geen wonder,
want in kwaliteit, coupe en af
werking zal men zijn gelijke niet
gauw vinden.
Wil Indonesië onze
Hef is alsof er een pot met Oostindische inkt
op omgevallen is, zo snel kleurt de kaart van
Afrika zich zwart. Na Ghana, Guinea en Kame
roen krijgen Kongo, Nigeria, de Mali en een hele
reeks Franse gebieden dit jaar hun onafhanke
lijkheid. Brits Oost-Afrika is op weg, de blanke
kolonisten die als koningen op de hoogvlakten
leefden, zien nu in Kenia en Tanganjika zwarte
ministers boven zich. Het gaat met angstwek
kende snelheid: vijf jaar geleden toen in Nairobi
Tom Mboya in mijn hotel op de lunch genodigd
had, zeiden de twintig Engelsen, die aan de bar
zaten: „Wie is die smerige nikker?" En zij troep
ten verontwaardigd de zaal uit. Vandaag vragen
zij dat niet meer. Als de 29-jarige Mboya, hun
(VIL Slot)
toekomstige premier, binnenkomt, ruimen zij be
leefd een plaats voor hem in. Maar zo zij de zaal
niet meer uitlopen, denken zij er wèl over om het
land te verlaten. Waarheen? Het begin van de
zuidwaartse stroom is en uit Kongo en Algerije,
Kenia en Guinea trekken de eerste kolonisten naar
de Unie van Zuid-Afrika, Belgen, Britten, Fran
sen, mannen en vrouwen, die Afrika in het bloed
hebben en voor wie de thuislanden in Europa te
klein geworden zijn. Zij horen tot de vijf miljoen
blanken, die in Afrika 200 miljoen zwarten tegen
over zich zien. Zij voelen zich in de steek gelaten
door het Europa, dat uit politieke en economische
noodzaak die rekensom ook maakt en als uit
komst verkrijgt: de 200 miljoen zijn onze vrienden.
Oostduitse terreur
tegen de boeren
(Van onze correspondent in Bonn)
Met verontwaardiging hebben de
Westduitse regering en het parlement in
Bonn van de terreur tegen de boeren in
communistisch Oost-Duitsland verno
men. Beide veroordelen deze onmense
lijke actie ten sterkste, zo bleek dezer
dagen uit een protest in de Bondsdag
(Tweede Kamer) te Bonn waarbij de
minister voor Al-Duitse Zaken Lemmer
en de vice-president van de Bondsdag
prof. Carlo Schmid het woord voerden.
Lemmer verklaarde, dat de Oostduitse
communistische partij de SED vóór de
topconferentie op 16 mei te Parijs de
collectivering van de vrye boerenbedrij
ven voltooid wil hebben. Zy wil openlyk
en wel met terreur en onmenselijkheid
deze boerenoorlog binnen enkele weken
afsluiten. Prof. Schmid zei namens de
Bondsdag, die ditmaal in volle eensge
zindheid handelde, dat „aan de andere
kant van het ijzeren gordijn een nieuwe
boerenjacht ten einde gaat".
Men poogt in Oost-Duitsland de men
sen de basis van onafhankelijkheid te
ontnemen, dat geschiedt met de arbei
ders die een vakbond hebben die een
staalsvakbond is. Dat geschiedt voorts
met de middenstand en de laatste tijd
met de boeren. Men wil in Oost-Duits
land niets anders dan afhankelijke ar
beidskrachten.
In 1946 waren er volgens Schmid in
Oost-Duitsland nog 608.000 particuliere
landbouwbedrijven; op 31 maart jj. nog
slechts 140.000; 90 pet. van alle particu
liere bedrijven zyn inmiddels overgeno
men door de staat, morgen zullen het
er 100 pet. zijn.Dat is pure vernie
tiging waaruit geen nieuw leven kan
gedijen. Wat hier geschiedt, zo beslott
Schmid. vervult ons met rouw, want cr
sterft hier een belangrijke tak aan de
boom van ons volk.
lsnog
scheepvaart weren
Wat zou er eigenlijk
moeten gebeuren
Het opvallende is inmiddels, dat de
appartheidspolutiek zelf, iedere verdedi
ging ervan en iedere aanval erop, alle
maal lijken uit te gaan van de vraag:
„Wat zou er eigenlijk móéten gebeuren?"
De vraag: „Wat zal er vermoedelijk ge
beuren in de Unie?" raakt bedolven on
der in feite niet ter zake doende argu
menten omtrent het goed recht van de
blanke bevolking of de onreohtvaardige
behandeling der zwarten.
De sombere veronderstelling, dat op een
kwade dag alle blanken wakker worden,
slingerend aan een boomtak, lijkt hoogst
onwaarschijnlijk. De drie miljoen blan
ken in de Unie beschikken over een uit
stekend en zwaar bewapend leger en een
inlichtingendienst die nauwkeurig op de
hoogte is van wat er aan illegale activi
teit onder de elf-en-half miljoen zwar
ten. kleurlingen en Indiërs aan de gang
is. Er is geen enkele aanwijzing, dat die
binnen afzienbare tijd een goed-georga
niseerde terreur-actie naar het model
van het FLN of zelfs naar de Mau-Mau
zou kunnen omvatten. De vrees dat de
onafhankelykwordende zwarte staten
st.aks expeditielegers naar de Unie zou
den kunnen sturen, is voorlopig een
fantoom. Een gewapende strijd om de
macht tussen blank en zwart, een geor
ganiseerde revolutie, lügt niet in het ver
schiet. Aan het andere eind van de
schaal van theoretische mogelijkheden
ligt het volvoeren van de apartheidspoli
tiek tot zijn eindpunt :de geografische
splitsing van de Unie in een blank en
een zwart Zuid-Afrika. Reeds eerder heb
ik uiteengezet om welke politieke, eco
nomische en sociale redenen de Bantoe-
stans, zoals zij »u door de regering in
uitzicht worden gseteld, een illusie zijn.
Indonesië treft voorbereidingen
om de Nederlandse scheepvaart uit
te schakelen bij zijn overzeese han
del. Volgens de Singapore-corres
pondent van „The Times" heeft
Indonesië al geïnformeerd bij an
dere scheepvaartmaatschappijen in
Singapore of die deze handel kun-
Mogeüjkheid van evolutie
Tussen die twee uitersten liggen dus
de praktische mogelijkheden voor evo
lutie van het Zuidafrikaanse probleem,
een evolutie die eenvoudig onvermijde
lijk is. want dat handhaving van de hui
dige toestand langer dan een jaar of vijf
hooguit tien, mogelijk is, gelooft ook geen
Zuidafrikaan. Welke factoren zullen daar
in meespelen? De buitenlandse druk zal
toenemen. Niet alleen het Afro-Azia-
tische en het communistische blok, ook
het Westen tenzij op het Europese con
tinent het fascisme zou herleven» zal
zich in de komende vijf jaar resoluut te
gen de Unie keren. Sentimenten van
blank solidariteit vallen weg tegen ge
voelens van afschuw over onrecht de
zwarten aangedaan. Rest de rekensom
van de 200 miljoen, die niet in de armen
van het oostblok mogen worden gedre
ven. Dit wordt een scherpe concurrentie.
Die buitenlandse druk zal zich in de
toekomst niet alleen manifesteren in
woorden van afkeuring of speldeprik-
boycots, veel scherpere sancties, veel al
gemener boycots zijn te verwachten.
Uit de reservaten en de nabu
rige landen trekken Afrikanen
naar ,,Goli", de goudstad Johan
nesburg ,om er in de mijnen te
werken. Het is niet alleen het
weinige geld dat zij er verdienen,
maar ook de ervaring van een
nieuwe wereld, die hen te voet, per
trein of zelfs per vliegtuig de lange
weg doet gaan. Uit welke wereld
zij kómen, tonen zij op zondag in
hun dansen, waar blank Zuid-
Afrika gefascineerd, maar ook een
beetje huiverig, naar kijkt.
Advertentie
Daarom een
prachtidee om juist nu, vlak voor
Pasen, de voortreffelijke
"TWEN "-JONG EN SCOSTUUMS,
in prima kreukherstel lende kam-
garens, moderne streep- en ruit-
dessins, compleet met broekriem
van dezelfde stof, aan te bieden,
van 10-16 joor, ALS
PAASVERRASSING, **10 75
ALLE MATEN
LEIDEN
Haarlemmerstraat 25
«OTTERDAM: Kane Hoograeel 11 Meeat
tik. Goadserinpel Keteodi. Legedljk hk.
Dotpnreg Wat-Kralakede SS f
