Schitterend banket als omlijsting
van Engels - Franse verbondenheid
PAPOEA'S SPOEDIG
OP EIGEN BENEN
WEERBERICHT
Koningin huldigde De Gaulle
ook als vertegenwoordiger van
de Europese Gemeenschap
Tienjarenplan als iverktermijn
Speciale bevoegdheden voor de
regering in Zuid-Afrika
WELDRA BESLISSING OVER
AFTREDEN VAN OBERLANDER
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 6 APRIL 1960
No. 30019
LEIDSCH
DAGBLAD
DirecteurE. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f255 per maand; f059 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Londense correspondent)
Het hoogtepunt van de eerste dag van De Gaulle's bezoek aan
Londen werd gevormd door het luisterrijke banket, dat Koningin Eli
zabeth gisteravond aan de Franse president in de schitterende ball
room van Buckingham Palace aanbood. Hier herleefde het sprookje:
de machtige kristallen kronen, het gouden servies, de fantastische bloe-
mendecoraties langs de tafels met de fleurs de lis uit het Franse wapen
als het leidende motief, de fonkelende diademen en andere juwelen, de
muziek van het garde-strijkorkest op het balkon het was de klas
sieke feestelijke omlijsting van een groots evenement.
Want ondanks allerlei meningsverschillen is het een machtige ge
beurtenis, waarbij de staatshoofden van de twee grote Europese huur
lieden elkaar in volle sympathie ontmoeten. Hun redevoeringen
Koningin Elizabeth sprak in het Engels, hoewel zij het Frans volko
men beheerst, terwijl De Gaulle zich ook aan zijn eigen taal hield
lieten daaraan geen twijfel. Het lot van Engeland en Frankrijk is
ondanks alles nauw verbonden en door twee wereldoorlogen bezegeld.
sèvres servies meegebracht, voor de her
tog van Edingburgh een keur van Franse
wijnen.
Hulde voor Churchill
Opmerkelijk was het, dat president De
Gaulle door de Koningin niet alleen als
staatshoofd en vriend werd gehuldigd,
maar tevens als vertegenwoordiger van
de Europese Gemeenschap. Zij noemde
Frankrijk in één adem met de andere
Westeuropese landen, toen zij van de
toekomst gewaagde. President De Gaulle
onderstreepte op zijn beurt dat Frank-
rijks herrijzenis alleen mogelijk is ge
worden doordat Engeland en vooral
Winston Churchill die evenals sir
Anthony Eden tot de gasten behoorde
in het moeilijkste uur het vaandel van
de vrijheid hoog hield. President De
Gaulle gewaagde ook nog van de typi
sche continentale structuur van de
Franse economie, welke bepaalde pro
blemen meebrengt, maar geruststellend
voegde hij eraan toe, dat als het erop
aan komt, Frankrijk en Engeland gezwo
ren kameraden zijn.
Na afloop van het diner begaven de
Koningin en de president, diens echt
genote en de rest van de Koninklijke
Familie zich naar het balkon om te kij
ken naar het vuurwerk, dat in het park
van St.-James werd afgestoken. Voor
de menigte buiten werd dit een dubbele
attractie.
Aangezien Anthony Armstrong-Jones
nog geen deel uitmaakt van de konink
lijke familie het huwelijk met Prinses
Margaret is op 6 mei was hij niet bij
de ontvangst van president De Gaulle op
het station aanwezig. Na afloop van het
banket verscheen hij echter met de
overige leden van de koninklijke familie
op het balkon van het paleis. De me
nigte had reeds gelegenheid gehad hem
voor het eerst toe te juichen, toen hij
even na aankomst van president De
Gaulle het paleis in een stationcar ver
liet. Hij werd toen door een agent tegen
gehouden, maar even later mocht hij
doorrijden. Armstrong-Jones was op weg
naar Clarence House om te gaan lun
chen met de Prinses.
Weinig tijd voor diepgaand
politiek overleg
Vanmiddag was president De Gaulle
de gast van de Lord Mayor van de City
van Londen, die hem de gebruikelijke
lunch in de Guild Hall aanbood.
Gisteren hebben president De Gaulle,
premier Macmillan en de twee minis
ters van Buitenlandse Zaken een uur
geconfereerd voordat zij aan tafel gin
gen. Het programma is overladen,'zodat
er bij een gelegenheid als deze van poli
tieke besprekingen niet zoveel terecht
komt.
Kort na aankomst heeft president De
Gaulle gisteren een krans gelegd <?p het
graf van de Onbekende Soldaat in de
Westminster Abbey.
Later gebruikten hij en madame De
Gaulle de thee in Clarence Hous, de re
sidentie van de Koningin-moeder en
Prinses Margaret. Haar verloofde An
tony Armstrong-Jones zat vanzelfspre
kend ook aan het banket aan.
Als geschenk heeft president De Gaulle
voor de Koningin een honderd jaar oud
Meesterlijke regie
De Britte zijn meesters in de regie van
een baarlijk vorstelijke intocht. Als
steeds bood de Household Cavalery gis
teren op haar vurige gitzwarte paarden
een fascinerend schouwspel. Als middel
eeuwse ridders verspreidden zij met kleu
rige uniformen, wapperende pluimen,
blinkende helmen en kurassen en als
spiegels opgepoetste laklaarzen een dy
namische schittering en kleur, vooral op
een grauwe dag als dinsdag. In dit kleu
renspel werd een bijzondere noot ge
vormd door het saffier-blauwe mantel
kostuum met bijbehorende charmante
hoed van Koningin Elizabeth en het
sobere kaki van president De Gaulle's
uniform, omlijst door het diepe rood van
de bekleding van het open statie-rijtuig.
Het was gelukkig dat de regen, die de
gehele ochtend dreigde, overwoei, want
dan zou de intocht in auto's hebben
moeten geschieden, welke er veel van het
karakter aan zouden hebben ontnomen.
Er waren massa's mensen op de been,
maar de geestdrift was beheerst, zoals bij
de Britten gewoonte is.
Wederzijds eerbetoon
Koningin Elizabeth heeft president De
Gaullé geëerd met de Royal Victorian
Chain, een hoge persoonlijke onderschei
ding. De president van de Franse repu
bliek overhandigde op zijn beurt de Ko
ningin het „Croix de la Libertation", be
doeld als postume hulde voor haar va
der, Koning George VI, hetwelk Konin
gin Elizabeth gerechtigd zal zijn te
dragen.
President De Gaulle heeft ook nog een
krans gelegd aan de voet van het rui
terstandbeeld van maarschalk Foch, dat
aan de ingang staat van een fraai
parkje, dat destijds door Frankrijk aan
Londen is geschonken. Na de ceremonie
stak de president de straat over om een
aantal toeschouwers de hand te schud
den.
In een ontvangst in het Normandische
St.-James' Palace, het oudste paleis van
het Verenigd Koninkrijk, waar de pre
sident werd toegesproken door de voor
zitter van de Londense graafschapsraad
en door de Mayor van de City van
Westminster, noemde De Gaulle Londen
de hoofdstad van de vrije volken, welke
na de heling van de oorlogswonden op
schitterende wijze is herbouwd. Heden
avond bood president De Gaulle Konin
gin Elizabeth een diner aan in de Franse
ambassade.
MINISTER TOXOPEUS IN KAMER
Dodelijk ongeval
in Nieuwkoop
Gistermiddag omstreeks half een is de
9-jarige Anneke Tersteeg vlak bij haar
ouderlijke woning aan de Voorweg in
Nieuwkoop door een vrachtwagen over
reden en op slag gedood. Het meisje,
dat met enige vriendinnetjes van school
naar huis fietste, wilde de vrij smalle
weg vrij maken voor de tegemoet rijden
de vrachtwagen, begon te slingeren en
viel.
ZONNIGE PERIODEN
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Droog weer met zonnige perioden.
Zwakke tot matige wind tussen zuid
oost en zuid. Temperaturen belangrijk
boven normaal.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
7 april
Zon op: 6.02 uur; onder: 19.23 uur.
Maan op: 14.25 uur; onder: 454 uur.
Hoogwater te Katwijk te 12.25 uur. Laag-
water te 7.32 en 20.25 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's
(Van onze parlementaire
redacteur)
In de Tweede Kamer heeft mi
nister Toxopeus gisteren verklaard,
dat de regering er naar streeft de
inheemse bevolking van Nieuw-
Guinea „binnen korte termijn" zelf
beschikking te verlenen. Het noe
men van een termijn is ongewenst
voor het geval de termijn niet juist
zou blijken. Bovendien zal de be
volking zelf moeten meespreken
over het tijdstip, waarop zelfbe
schikking kan worden verleend.
De regering heeft voor zichzelf ech
ter wel een werkprogram en een tijd
schema voor ogen. Er zal niet worden
gestreefd naar volmaaktheid. Toen xvij
onze democratische instellingen kre
gen, waren er ook nog mensendie niet
konden lezen en schrijven. Een van
de eerste dingen, die nodig is, is een
Nieuw-Guinea-raad, die nog voor sep
tember van dit jaar zal worden inge
steld met een overgrote meerderheid
van inheemse leden. Deze raad kan
zich dan ook uitspreken over het al of
niet toelaten van Keiezen, die niet
zullen worden uitgezonden als de Pa
poea's daarmee niet akkoord zouden
gaan.
Ontwikkeling
Staatssecretaris Bot vulde aan, dat
de tijd. waarbinnen aan de bevolking
van Nieuw-Guinea zelfbeschikking zal
worden verleend, korter zal zijn dan
menigeen in Nederland zich had voor
gesteld, of nog voorstelt. Het tijdstip is
echter mede afhankelijk van het tempo,
waarin het proces van ontwikkeling
zich voltrekt. In de afgelopen tien jaar
is de basis gelegd voor de structuur
van Nieuw-Guinea, waarvoor oud-gou
verneur Van Baal alle lof toekomt. Het
is nu zover, dat voor de komende'tien
jaar een concreet ontwikkelingsplan zal
worden vastgesteld, onderverdeeld in
drie perioden, voor de staatkundig-be
stuurlijke, de economische 'en de cultu-
reel-sociale ontwikkeling. De periode
van tien jaar is geen streefdatum, maar
een eigen werktermijn. Binnenkort zul
len de Papoea's worden ingeschakeld
in het bestuur door middel van streek-
raden.
R.K. School
Omtrent de katholieke middelbare
school in Hollandia zei minister Toxo
peus, dat deze school oorspronkelijk
was gedacht in Merauke. De subsidie
voor de school in Hollandia kan echter
niet worden ingetrokken zonder de
rechtszekerheid aan te tasten. De ver
houding tussen zending en missie is
echter scheefgetrokken. Inmiddels staat
vast, dat een katholieke middelbare
school ook in Merauke zal moeten wor
den gesticht, maar dat zal niet gebeu
ren voor de scheefgetrokken verhou
ding in evenwicht is hersteld. Het is
misschien mogelijk de openbare school
in Sorong in handen van de zending te
geven. Voor de- toekomst zal men in
samenwerking tussen gouvernement,
zending en missie, tot een scholenplan
moeten komen, zei de minister. Hert
onderwijs zal een zekere planmatig
heid moeten vertonen.
Politie maakt einde aan intimidatie
Incident in Njanga
Op de punt van de bajonet hand
haven de blanken in Zuid-Afrika
een betrekkelijke rust. Hij ecu van
de ,,lokasies" moet een negerarbei
der zich aan controle onderwerpen.
De Zuidafrikaanse Senaat heeft gis
teravond de regering te Pretoria de be
voegdheid gegeven bepaalde Afrikaanse
nationalistische organisaties te verbie
den. De Senaat nam de wet op de ille
gale organsaties aan, die eerder reeds
door de Volksraad was goedgekeurd.
Met de goedkeuring door de Senaat
is de parlementaire behandeling vol
tooid. De enige tegenstemmers waren de
twee blanke vertegenwoordigers van
Afrikaanse belangen.
Het wetsontwerp geeft de gouverneur-
generaal. Swart. de bevoegdheid zonder
opgave van redenen zekere organisaties
te verbieden. Organisaties als het Afri
kaanse Nationale Congres en het Pan-
afrikaanse Congres worden niet auto
matisch door de inwerkingtreding van
de wet verboden.
De minister van Justitie, Erasmus, zei
dat de wet wordt ingevoerd wegens de
activiteit van de twee organisaties. Geen
democratische staat zal toelaten dat
dergelijke organisaties het bestaande
gezag ondermijnen, zei hij.
„De beweringen dat de Zuidafrikaanse
politie onnodig geweld gebruikt bij haar
optreden tegen relletjesmakers en hen
die anderen pogen te intimideren, zijn
onbewezen", aldus verklaarde de minis
ter van Justitie, Erasmus, gisteravond.
Volgens hem heeft de politie -opdracht
zich strikt te houden aan de regels die
voor haar op grond van de noodtoestand
gelden. Deze houden in dat de politie
geweld mag gebruiken, als „de open
bare veiligheid en de handhaving van
de openbare orde in gevaar worden ge
bracht door relletjesmakers en hen die
anderen pogen te intimideren, mits het
gebruik van geweld zoveel mogelijk be
perkt wordt".
De minister zei dat vóór het optreden
van de politie vele negers door intimi
datie gedwongen waren, niet naar him
werk te gaan. Alleen tegen hen die zich
aan intimidatie schuldig maakten en
relletjes veroorzaakten, werd opgetre
den.
Een politiechef, Rheeder, heeft mee
gedeeld dat gisterochtend een negerpo
litieman in Njanga werd gedood en
2 blanke politiomannen verwondingen
hebben opgelopen. De politiemannen
waren in Njanga om werkwilligen te
beschermen. Volgens de politiechef
heeft de negerpolitieman geschoten.
Toen men zijn lijk vond, bleek zijn re
volver te zijn verdwenen.
Arbeiders die van hun werk terug
keerden naar Lamontville, hebben
gisteren stokken gesneden uit takken
waarna zij oprukten naar de Afrikanen
die op hen stonden te wachten. Het
kwam tot een vechtpartij waarna blanke
en niet-blanke politieagenten optraden.
Advies aan critici
De premier van Nieuw-Zeeland, Wal
ter Nash, heeft gisteren in Wellington
verklaard dat hij nooit zijn persoon
lijke oppositie tegen de apartheid onder
stoelen of banken had gestoken, doch
„de meeste eritici moesten eerst maar
eens in Zuid-Afrika zelf gaan wonen
voor zij zich in andermans zaken meng
den", zo meende hc.
De premier van Australië, Menzies,
verklaarde in het parlement in Can
berra, dat de apartheid een volledig
binnenlandse aangelegenheid van Zuid-
Afrika is. Hij was er overigens zeker
van dat op de komende Gemenebestcon
ferentie in Londen de zaak „informeel"
ter sprake zou komen.
Afrikanen, Oliver Tambo, een léider
van het Afrikaanse Nationale Congres
en Ronald Segal, de hoofdredacteur van
een liberaal tijdschrift, zijn naar Beets-
joeanaland, een ander Brits protecto
raat, uitgeweken.
De Zuidafrikaanse minister van Ju
stitie, Erasmus, heeft gisteren in het
parlement gezegd in de huidige om
standigheden niet te willen meedelen of
de 21-jarige Afrikaanse leider Philip
Kogsane in hechtenis is genomen. Kog-
sane leidde vorige week de mars van
dertigduizend Afrikanen naar Kaap
stad.
Minister Erasmus heeft twee tijd
schriften, „The Torch" en ,,New Age"
verboden. Volgens een officiële medede
ling is de minister van oordeel dat deze
bladen ondermijnende artikelen hadden
geplaatst.
Gezeten naast Koningin Elizabeth
rijdt De Gaulle in een open rijtuig
naar Buckingham Palace, toege
juicht door een groot aantal Lon-
de naren.
Weldra Westduits
straalvliegtuig
(Van onze correspondent in Bonn)
Op de eind april beginnende Hannover-
Messe zal een model van het eerste
YVestduitse straal-passagiersvliegtuig
worden vertoond. De Hamburgse vlieg
tuigfabriek „Hamburger Flugzeugbau
G.m.b.H." heeft dit toestel ontwikkeld
en neemt daar op het ogenblik proeven
mee. In Bonn worden reeds onderhan
delingen gevoerd over de financiering
van de produktie van dit toestel, dat
HFB-314 wordt genoemd.
De HFB-314 wordt een laagdekker met
twee straalturbines ter weerszijde van
de staart dus niet in de vleugels. De
Liquidatiewet voor de
oorlogs- en watersnoodschade
Bij de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingediend, dat beoogt de afwikke
ling van de oorlogs-, bezettings- en wa
tersnoodschade aan roerende goederen
in de privaatrechtelijke sgetor af te
sluiten. De afwikkeling van schade aan
gebouwde onroerende goederen en sche
pen valt buiten het kader van het ont
werp, aangezien in deze sector de finan
ciering van de herbouw nog rflet geheel
is beëindigd.
Verwacht mag worden, dat de laatste
gevallen van schade aan roerende goe
deren in de eerste helft van 1960 zul
len zijn afgedaan. Daarom wordt voor
gesteld de organen, die met de afwik
keling zijn belast met ingang van 1
juli i960 op te heffen. Daarna zullen
hun bevoegdheden overgaan op de mi
nister van Financiën. De ontworpen re
geling bevat verder maatregelen om te
voorkomen, dat door de liquidatie aan
eventueel nog bestaande aanspraken
van belanghebbenden tekort wordt ge
daan.
machine zal 78 passagiers kunnen ver
voeren en krijgt een bemanning van
sleahts drie koppen. De snelheid tijdens
normale reizen zal 950 km per uur zijn;
de topsnelheid bedraagt 1000 km per uur.
Een drukcabine zal het toestel in staat
stellen tussen tien en twaalf kilometer
hoogte te vliegen.
Volgens de Hamburgse fabriek is zij In
staat binnen twee-en-een half jaar na
opdracht van de regering te Bonn. het
eerste toestel voltooid te hebben. In 1965
zou zij met de serieproduktle kunnen
beginnen. De kosten van dit Westduitse
straalpassagierstoestel zouden aanzien
lijk beneden die van de Franse, Britse en
Amerikaanse toestellen komen te liggen.
Uitwijkelingen
Volgeris de te Johannesburg verschij
nende Rand Daily is Patrick van Rens-
burg .een lid van de Zuidafrikaanse li
berale partij en een van de organisa
toren van de actie tot boycot van Zuid
afrikaanse goederen in Engeland, naar
het Britse protectoraat Swaziland uit
geweken. nadat de Zuidafrikaanse auto
riteiten vorige week toen hij in zijn
land terugkeerde, zijn paspoort in beslag
hadden genomen.
Zoals gemeld heeft onlangs ook dr.
Reeves, de Anglicaanse bisschop van
Johannesburg, de wijk naar Swaziland
genomen, omdat hij vreesde te worden
gearresteerd wegens zijn kritiek op de
apartheidspolitiek. Twee andere Zuid-
Onderhoud vanminister met Bondskanselier
(Van onze correspondent in Bonn)
In de zitting van gisteren van het Westduitse kabinet is de kwes-
tie-Oberlander opnieuw ter sprake gekomen. Op korte termijn zal er
nu een apart onderhoud tussen Bondskanselier Adenauer en deze mi
nister van Vluchtelingenzaken plaatsvinden. Vanwege de regerings
partij te Bonn, de C.D.U., deelde men gisteravond mee, dat „een spoe-
I dige beslissing" te verwachten valt.
Men kan hieruit concluderen, dat Oberlanders aftreden binnen
kort een feit zal worden. Overigens, eerst officieel per 1 mei, zo wordt
hier algemeen gezegd, in Verband met de ingang van Oberlanders
ministerspensioen. Dat zou er op neerkomen, dat de minister zich nog
deze of volgende week zal terugtrekken om zijn officieel ontslag dan
te laten ingaan per 1 mei a.s. Als bekend wordt Oberlander ervan be
schuldigd, tijdens de nazi-periode hij was eens een bekend nazi-lid
een vooraanstaande rol te hebben gespeeld; zelfs betichtte men hem
van het deelnemen aan massamoorden te Lemberg in Polen.
aan de gang, kennelijk om ten eerste
Oberlander uit.de regering te werken,
ten tweede om de communisten de wind
uit de zeilen te nemen. In een uitgebreid
memorandum schreef de SPD over
Oberlander. .Historisch is Oberlander
een „eenmalige" verschijning: hij die
tenminste idieel de expansie-oorlog van
Hitier hielp voorbereiden, waardoor mil
joenen mensen hun huis en hóf verloren,
is heden de minister voor juist deze van
huis en hof verdreven mensen, het
grootste deel van de arbeidskracht van
zijn ministerie wordt op de bescherming
van Oberlander geconcentreerd", aldus
de SPD. Oberlander heeft daarop een
aanklacht tegen de SPD persdienst in
gediend wegens belediging.
De SPD kwam gisteren met het voor
stel om „een parlementaire commissie in
te stellen, die de zaak-Oberlander in zo
verre het des ministers daden na 1933
betreft, diepgaand zou onderzoeken.
Die commissie zal er zonder meer kun
nen komen, daar voor instelling daarvan
toestemming van 1/3 van het aantal
Bondsdagleden nodig is. SPD en i libera
le) FDP, die voor het voorstel zijn, heb
ben samen bepaald meer dan het ver
eiste aantal stemmen.
O Slot op pag. 2
Tweezijdig doel van
socialistische actie
Zijn aanblijven als minister wordt
vooral buiten de Bondsrepubliek onbe
grijpelijk genoemd, ondanks de groot
scheepse communistische propaganda-
actie tegen Oberlander. die parallel loopt
aan de politieke actie tegen Bonn in
verband met de as. topconferentie
Oberlander wees gisteren de nieuwe
aantijgingen van de hand, die in de loop
van de dag in Moskou werden uitgespro
ken op een drie-en-een half uur duren
de persconferentie, aantijgingen aan
gaande massamoord, welke met veel an-
tie-Wesbduitse propaganda gepaard gin
gen. Daags tevoren had hij laten mer
ken geen commentaar te zullen geven op
I een asnklaoht welke een Oostduitse
rechtbank tegen hem heeft ingediend.
Van Oostduitse zijde wil men op 20 april
as. een communistisch show-proces in
Oost-Bërlijn tegen, maar zonder. Ober
lander voeren.
Actie van de SPD
Inmiddels is de grote YVestduitse op
positie partij, de socialistische SPD. met
een complete actie tegen Oberlander