MACMILLAN NAAR WASHINGTON
VOOR OVERLEG KERNPROEVEN
TELEVISIE I960
WEERBERICHT
Onmogelijk en rampzalig om Russisch voorstel
in Gèneve zonder meer van de hand te wijzen
Het Westen geplaatst voor een
zeer belangrijke beslissing
BOSCH koelkasten 1960
FRANSEN LATEN ZICH NIET
LOSWRIKKEN UIT „WESTEN"
schildersverven,
ladders en
schildersqereedschappen
Leidse verfhandel „de Valk" n.v.
Kamer akkoord
met verhoging
grond belast i ng
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 25 MAART 1960
No. 30009
LEIDSCH
DAGBLAD
DirecteurE. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
f7.50
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van on." Londense correspondent)
President Eisenhower heeft gisteren de Britse premier Macmillan
uitgenodigd naar Washington te komen om met hem 't Sovjetrussische
voorstel inzake staking van kernproeven te bespreken. Macmillan ver
trekt morgen. Het overleg zal waarschijnlijk maandag beginnen. Het
zal waarschijnlijk een korte conferentie worden, vooral omdat Mac
millan de week daarop in Londen terug moet zijn om president De
Gaulle te ontvangen.
Vooral de Verenigde Staten staan voor een moeilijke beslissing
en het is begrijpelijk, dat de Amerikanen de Britse regering wensen
te raadplegen alvorens definitief hun houding te bepalen. Het pikante
van de situatie is, dat het Russische voortsel vrijwel overeenkomt met
het destijds door Engeland geformuleerde plan, voor Washington een
reden te meer om het nauwste overleg met Macmillan te plegen. De
Britse premier zal o.a. worden vergezeld door de vermaarde atoom
geleerde Sir William Penney, de man, die de Britse H-bom heeft tot
stand gebracht en die lid is van het Britse gezagsorgaan voor atoom
energie.
Londen is van mening, dat het niet alleen onmogelijk, maar ook
rampzalig zou zijn om het Russische voorstel zonder meer van de
hand te wijzen. De moeilijkheid is echter, dat men zowel in Washing
ton als Londen stemmen hoort, die zich afvragen of het wel verstandig
is alle experimenten te staken, welke kleinere, goedkopere en vooral
„schonere" wapens kunnen opleveren. Eisenhower en Macmillan moe
ten beslissen wat het zwaarste weegt.
zijdse raadpleging tussen de president
en de premier, die elkanders oordeel
hooglijk waarderen. Op dit moment is
het van het grootste belang dat Enge
land en de Verenigde Staten één lijn
trekken, want daarvan hangt het succes
zowel van de ontwapening als het top-
gesprek af.
Druk en tegendruk
in Washington
Onze correspondent in Washington
telefoneerde ons over de reis van Mac
millan:
De Engelsen willen een serieuze po
ging doen om op grond van de jongste
Russische voorstellen een compromis te
bereiken inzake stopzetting van de kern
explosies. In Washington ontwikkelde
zich daarentegen een vrij krachtige
stroming om. de Russische suggesties
van de hand "te wijzen. Daarmede willen
Uitnodiging kwam
als
een verrassing
"President Eisenhowers dramatische
uitnodiging aan Macmillan, welke als
een volkomen verrassing kwam, bete
kent in elk geval dat er in Genève een
keerpunt is bereikt en dat verdere voor
uitgang bij de besprekingen over de
kernproeven thans afhankelijk is van
nadere instructies uit Londen en Wash
ington. Het is de achtste maal sinds
Macmillans premierschap, dat hij pre
sident Eisenhower zal ontmoeten.
De komende bijeenkomst is waar
schijnlijk de belangrijkste totnutoe, om
dat het lot van de Geneefse conferentie
er van afhangt en de hoop dat er een
einde zal kunnen worden gemaakt aan
de bomproeven, welke een bedreiging
vormen voor het menselijke welzijn.
Zes weken geleden waren de bespre
kingen in Genève vastgelopen. De Rus
sen eisten toen alles of niets. Eisen
hower stelde daarop een schikking voor,
namelijk een onmiddellijk verbod van
alle waarneembare proeven en gemeen
schappelijke studie van de kleinere on
dergrondse ontploffingen, welke zich
totnutoe aan ontdekking onttrekken. De
Russen hebben dit voorstel eerst ver
worpen, doch zaterdag j.l. aanvaardden
zü het, zü het onder voorwaarde dat tij
dens de studieperiode alle ondergrondse
proeven zouden moeten worden stopge
zet. Deze periode zou misschien wel vijf
jaar kunnen duren en zonodig kunnen
worden verlengd. Het betekende der
halve het verbod van alle bomproeven,
misschien wel voorgoed. Hieraan was
alleen het risico verbonden dat er in
het geheim toch proeven zouden kun
nen worden genomen. Vandaar dat het
hele voorstel afhangt van het gelóóf
aan elkanders goede trouw!
De Britten schijnen bereid om met het
plan in zee te gaan, doch Washington
aarzelt. Volgens de optimisten in de
Verenigde Staten kan het Russische
voorstel inderdaad een belangrijke stap
in de goede richting betekenen, maar de
pessimisten vrezen dat het misschien
weer een propagandazet is. Er is echter
geen sprake van dat Macmillan naar
Washington zou gaan om president
Eisenhower over te halen het voorstel te
accepteren. Deze opvatting wordt reeds
teniet gedaan door het feit, dat de pre
sident het initiatief nam om Macmillan
te laten komen. In Londen wordt on
derstreept, dat het komende gesprek een
vorm is van volkomen normale weder-
wü niet zeggen, dat Washington zijn
standpunt reeds heeft bepaald, doch het
departement voor Defensie en vooral de
Commissie voor de Atoomenergie oefen
den aanzienlijke druk op Eisenhower uit
om de Russen niet op hun woord te ge
loven en geen moratorium aan te gaan
voor proeven' onder de grond, die tot
dusverre oncontroleerbaar waren.
McCone, de voorzitter van de Com
missie voor de Atoomenergie, trad als
kampioen der argwanenden op. Boven
dien zijn het McCone, alsmede de hoog
ste autoriteiten van het Pentagon, die
het wenselijk achten, dat Amerika bin
nenkort ondergronds ladingen gaat be
proeven voor de nieuwste wapenen. De
laatstgenoemde groep kreeg steun van
de leiders der atoomcommissie uit het
Congres, te weten Senator Anderson en
het Congreslid Holifield en alles teza
men werd de combinatie van krachten,
die zich verzette tegen aanvaarding van
de Russische voorstellen, indrukwekkend
sterk.
Herter, de minister van Buitenlandse
Zaken, en diens voornaamste medewer
kers op het State Department betoog
den evenwel, dat men de Russische sug
gesties niet zonder meer mocht verwer
pen. Ook Kistiakowsky. Eisenhowers
adviseur voor wetenschappelijke kwes
ties, schijnt de zijde van Herter gekozen
te hebben. Zelfs Herter en de zijnen
zouden niet geneigd zijn zich akkoord
te verklaren met wat de Russen voorge
slagen hebben, doch zü zouden willen
beproeven of de Russische suggesties tot
basis zouden kunnen dienen voor een
overeenkomst, die de grootst mogelyke
garantie zou bieden tegen knoeierij.
Met name zou men het moratorium wil
len beperken tot een betrekkelijk korte
periode en verder zou men het eens wil
len worden over voldoende inspectie
mogelijkheden ter plaatse, wanneer in
ternationale inspectiegroepen onraad
vermoedden.
Ook Macmillan schijnt een voorstan
der te zijn van laatstgenoemde tactiek
en hij heeft het nodig geacht spoorslags
naar Washington te komen teneinde de
argumenten van Herter en diens aan
hang te steunen. Eisenhower zelf heeft
nog geen voorkeur doen blijken voor de
ene of de andere partij. Officieel ver
klaart men in het Witte Huis dat de
Russische voorstellen met zorg worden
bestudeerd.
Advertentie
110 1. f469.—; 112 1. f525.—;
140 1. f 575.—.
EDLY - RADIO SERVICE
Morsstr. 20 - Tel. 33975 - Leiden
Alleen by ons, alle Duitse merken.
43 cm. f675.—
53 cm. f 795.—
Onze bekende - bétere service.
EDLY RADIO SERVICE
Morsstr. 20 - Tel. 33975 - Leiden
VERANDERLIJKE
BEWOLKING
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond
Veranderlyke bewolking met hier en
daar enige regen en plaatselyk mist,
maar ook enkele opklaringen. Zwakke
tot matige wind uit oostelyke richtin
gen. Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
26 MAART
Zon op: 6.30 uur; onder: 19.03 uur.
Maan op: 6.12 uur; onder: 18.15 uur.
Hoogwater te Katwyk te 2.42 en 15.01 u.
Laagwater te 10.46 en 23.12 uur.
(Dit blad bestaat uit 24 pagina's)
Tijdens het bezoek van mevrouw
Kroesjtsjef en mevr. De Gaulle
aan een Parijs ziekenhuis wist een
Hongaarse vluchtelinge, die met
haar man en kind in de Franse
hoofdstad woont, de afzetting te
verbreken en aan de echtgenote van
de Russische premier een brief te
overhandigen, waarin zij verzocht
ook haar tweede kind. dat in Boe
dapest achterbleef, toestemming te
geven naar Frankrijk te komen. De
Hongaarse overhandigt mevrouw
Kroesjtsjef haar verzoek.
President De Gaulle heeft alle illusies
dienaangaande in de kiem gesmoord...
(Van onze Parijse correspondent)
Het politieke spiegelgevecht (met Europa als inzet) tussen Frank-
rijks president generaal Charles de Gaulle en de premier der Sovjet-
Unie Nikita Kroesjtsjef, heeft gisterochtend in Parijs zijn eerste ronde
beleefd. Van de twaalf uren, die de beide staatslieden voor hun be
sprekingen onder vier of zes, de tolk meegerekend ogen gedu
rende deze twaalf dagen hadden uitgetrokken, hebben ze er nu ruim
twee verbruikt voor een algemene terreinverkenning. Natuurlijk is er
over hun onderhoud geen woord of letter uitgelekt. Doch uit de tal
loze woorden die de loslippige Rus op vele verschillende plaatsen bij
onderscheiden gelegenheden sedert zijn aankomst op Orly nu al heeft
uitgesproken is het niet moeilijk de gedachtenlijn te reconstrueren die
hij ongetwijfeld ook in gezelschap van generaal De Gaulle gevolgd
heeft.
Gisteren was het de eerste echte
lentedag, hoewel de lente reeds
maandag officieel haar intrede
deed. Dit beeld van de trappen om
het Nationale Monument op de
Dam illustreert dit voorzichtige be
gin van de lente.
Premier beheerst
zijn stof geheel
Juister gezegd zyn het twee gedach-
tenlynen. De eerste: Frankryk en Rus
land zyn de twee grootste continentale
machten van Europa en het is hun ge
meenschappelijk levensbelang een her
leving van het Duitse militarisme met
alle middelen te voorkomen. Het
tweede hoofdthema is dat de stand van
militaire zaken in het teken der atoom
splitsing vandaag zo'n dreigend karak
ter heeft aangenomen, dat geen enkel
staatsman, die die naam verdient het
recht meer heeft niet al zyn krachten
voor de vrede in te zetten. Daarnaast
heeft Kroesjtsjef gisteren in het Pa
rijse stadhuis en in de Kamer van
Koophandel nog verscheidene andere
balletjes opgeworpen met de bedoe
ling de culturele en de commerciële
samenwerking tussen zyn land en
Frankrijk te stimuleren.
Indrukwekkende kennis
Wanneer men Kroesjtsjef hoort en
ziet spreken dan maakt hü vooral wel
de indruk van een man die de situatie
en zyn stof volkomen beheerst. Men
heeft hem nog niet alle registers van
zyn propaganda-orgel horen bespelen
de dreigende tonen heeft hy (nog)
niet aangeslagen maar niettemin
kan er over zyn virtuositeit al geen
twyfcl meer bestaan. Een virtuositeit,
die zich ook openbaart in zUn enorme
feitenkennis en zo heeft hij gisteren de
..kapitalisten" van de Parijse Kamer
van Koophandel uit het blote hoofd
met een eindeloze reeks van produktie-
en andere cyfers bekogeld, waarvan
zyn gehoor zichtbaar onder de indruk
kwam. Kroesjtsjef ontvouwde met ken
nelijke trots een beeld van het Rusland
der naaste toekomst, waar de arbei
ders steeds minder zullen hoeven te
werken en niettemin meer verdienen
en waar dan bovendien de nationale
produktie nog eens met reuzenstappen
voorwaarts schrydt. Kroesjtsjef spie
gelt zyn publiek, dat hy overal met
een frappante zelfverzekerdheid tege
moet treedt, die cijfers en die zonnige
toekomstvisioenen niet slechts voor om
de superioriteit van de Sovjet-Unie in
vergelyking met de kapitalistische pro-
duktiemethoden aan te tonen. Hy wil
langs die weg buitendien bewüzen, dat
zyn vredesoffensief niet slechts oprecht
is maar ook op economische noodzake
lijkheden is gebaseerd.
Het ziet er naar uit dat Kroesjtsjef
met zijn argumenten in deze richting
in Frankryk wel meer succes zal boe
ken dan met zjjn onophoudelijk gebeuk
op de trom van het Duitse gevaar. De
Fransen hebben even weinig redenen
het Duitse militarisme te waarderen
als de Russen, maar het acute gevaar
acht men hier momenteel, nu Duits
land in twee helften is gesplitst en
Adenauer stevig aan het westen is ge
klonken, toch wel tamelyk denkbeel
dig. Illusies over loswrikken van Frank
rijk uit het Westelykc en Atlantische
verband, die de Sovjet-leider misschien
ook nog zou kunnen koesteren, smoorde
generaal De Gaulle gisteren ijlings in
de kiem met de constatering, dat ..onze
beide landen zich ieder in een der
twee kampen bevinden waartussen de
wereld is verdeeld".
Advertentie
Het best gesorteerd in:
„Historische stap
voorwaarts in V.S."
Het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden heeft gisteren een
wetsontwerp over burgerrechten
aanvaard dat beoogt discriminatie
tegen neger-kiezers in de zuidelijke
staten te voorkomen. De kern daar
van is een plan om federale recht
banken scheidsrechters te laten
aanwijzen, die negers en anderen
die zich beklagen over ongelijke
behandeling bij het uitbrengen van
hun stem, bij te staan.
De minister van Justitie, William
P. Rogers, noemde het ontwerp,
dat met 311 tegen 109 stemmen
werd aanvaard, ,,een historische
stap voorwaarts".
Volgens de nieuwe bepalingen is het
een federale misdaad zich te verzet
ten tegen gerechtelüke bevelen tot ras
senintegratie, moeten de verkiezings
documenten der staten bewaard blij
ven en worden aanslagen zwaarder
gestraft.
LAMMERMARKT 3
LEIDEN
TELEFOON 33909
Levenslang voor
vrouwenmoordenaar
Patrick Byrne, een 27-jarige arbeider
In Birmingham, is gisteren tot levens
lange gevangenisstraf veroordeeld we
gens moord op een typiste van 't plaat
selijke tehuis van de Chr. Jongevrouwen
Vereniging iYWCA). Byrne had zyn
slachtoffer, de 29-jarige Stephanie Baird
die hy niet kende, op straat gevolgd. Hü
was later het tehuis binnengedrongen,
had haar gewurgd en vervolgens het lük
onthoofd.
Bij het vonnis was rekening gehouden
met het feit, dat een medische deskun
dige de beklaagde een seksuele psycho
paat had genoemd.
De moord die op kerstavond van het
vorige jaar werd gepleegd, heeft enorme
opschudding in Engeland verwekt. Na
een zeer uitgebreid onderzoek kon de
politie na zeven weken de dader arres
teren, die volledig bekende.
Het voorstel zal nu naar de Senaat
gaan, die reeds meer dan vüf weken
bezig is met de behandeling van een
stringenter ontwerp. Mogelük zal de
Senaat dit voorstel overnemen.
Minister Zylstra heeft gisteren in de
Tweede Kamer zijn zin gekregen. De
verhoging van de grondbelasting is er
door.
De bewindsman had grof geschut in
stelling gebracht om zijn wetsvoorstel te
kunnen verdedigen.
Naar het oordeel van de Tweede Ka
mer was dat geschut te zwaar. Men
meende, dat het belang van dit wets
voorstel het niet rechtvaardigde om er
dc kabinetskwestie aan te verbinden.
Enkele sprekers gaven dan ook uiting
aan hun ontstemming over dit „onaan
vaardbaar".
Zoals veertien dagen geleden, toen
het debat werd geschorst, reeds te voor
zien was, werd het wetsontwerp met
ruime meerderheid door de Tweede Ka
mer aangenomen. Alleen communisten
en SGP stemden tegen.
Voor verdere byzonderheden over het
debat zie men elders in dit blad.