at bedoelt dr. Adenauer
pzienbarende uitspraken
met zijn
in V.S.?
Van enkele „losse" actuele opnamen
tot vaste wekelijkse filmjournalen
Pro en contra Dietrich
Miljoen Franse
herwaardering
spaarders
Russische
hoopt op
effecten
een koerswijzigingmaar het
onderstrepen van een zekere
looibaarheid in zijn politiek
Haagse hengelaarsvereiiiging
voert strijd om viswateren
VEERTIG JAAR POLYGOON
Ook ambassadeur in den vreemde
Kerkelijk L
even
aspibin
Voor premier Kroesjtsjef een
unieke kans om goede indruk te
maken op de kleine spaarders
Lericht 1 maart 1860
Woensdag 23 maart 1960
Vierde blad no. 30007
egering verzacht
klaringen van de
Bondskanselier
a onze correspondent in Bonn)
n Wcstduitse regeringszijde
men opnieuw gepoogd drie
tnbarende uitspraken van
[«kanselier Adenauer in Wash-
q en Los Angeles wat te ver-
!en. Men legt er de nadruk op,
ir niets is veranderd aan de
tduitse houding ter zake van
Sovjet-Unie, Berlijn en de
e eenheid.
aauer, die intussen van San
3C0 naar Hawai is gevlogen heeft
ter opzien gebaard vooral in eigen
ioor een drietal uitspraken:
i stelde tijdens een persconferentie
ishington voor om de Westberlij-
ria een volksstemming de vraag
ie leggen of zij de huidige status
an stadsdeel willen gehandhaafd
n een persinterview met enkele
instaande Amerikaanse journalis-
:der wie James Reston van de
ork Times, verklaarde hij, dat een
i tussen hem en Kroesjtsjef niet
ïlyk was. Waarom, aldus Ade-
zou zo'n gesprek onmogelijk zijn.
[Balde opzichten hebben Kroes j-
<n ik achting voor elkaar, in
gevallen is dat niet het geval
ienauer acht het niet waarschijn-
it het nog eens tot een gesprek
Bonn en Oost-Berlijn (de zetel
communistische Oostduitse rege
st komen, „maar toch zou ik deze
jkheid niet graag voor altijd uit-
L Wanneer op een dag de Duitse
?ing naderbij komt zou een punt
i kunnen worden waarop zulke
tken mogelijk zijn", aldus de
ianselier in Los Angeles.
oer cie vluchtelingen
as land met 5.5
joen op 3e plaats
irland heert tot dusver in dit
tlingenjaar in totaal f 5.560.000.
[ebracht, dat is f 0.487 per inwo-
iermee staat ons land op de we-
aglyst op de derde plaats achter
igen (f2.per inwoner) en Zwe-
10.595). Daarna volgt Zwitserland
:ond 48 cent en Engeland en
Zeeland met beide f 0.445.
Stichting Nederlands Comité
elingenjaar 1959/1960 ontving tot-
'jna 2 miljoen gulden voor de
van de kampen Ohmstede en
richshafen en voor enkele klei-
ojecten van de Hoge Commissaris
iluchtelingen. De (VPRO-) actie
te van het Algerijnse vluchtelin-
i bracht f2.275.000— op, terwijl
erlandse regering voor de vluch-
f 1.360.000.— bijdroeg, tezamen
560.000.—.
oogste opbrengst per inwoner be-
totnutoe de gemeente Nieuwe
in Zuid-Holland, met een gemid-
fan 82 cent per inwoner of f2.79
in.
het resultaat van de eerste tien
van het vluchtelingen jaar.
in den lande heeft het Neder-
amité een hartelijk begrip ont-
oor het leed der vluchtelingen",
de de voorzitter van het comité,
C. G. C. Quarles van Ufford,
termiddag mee. Er is evenwel
;1 meer geld nodig. De Neder-
jeugd voert thans de „Doe
ictie, de werkgeversorganisaties
toegezegd fl.— per werknemer
iraggen en in enkele provincies
n nog acties in april a.s. Het
Dlgens de voorzitter vast dat het
ndse aandeel in het vhichtelin-
zeer belangrijk zal zyrf.
Bepaalde voorwaarden
Op een persconferentie in Bonn heeft
een regeringsspreker te kennen gegeven,
dat er geen sprake van is, dat de hou
ding en opvattingen van Adenauer zijn
veranderd. Een gesprek tussen Bonn en
Oost-Berlijn, zo zei h(j, zal vooraf moe
ten worden gegaan door de inwilliging
van bepaalde condities waaronder een
sluitend akkoord tussen de Grote Vier
inzake de ontwapening zoals die thans
te Genève wordt besproken.
Desondanks is men in regeringskrin
gen te Bonn bepaald niet erg gelukkig
over Adenauers uitlatingen van de laat
ste dagen. In West-Berlijn, Washington
en Londen maakte men reeds duidelijk
niet erg content te zijn over het volks-
stemmingsvoorstel. De verre mogelijk
heid van een gesprek met Oost-Berlijn
brengt de regering nog in groter moei
lijkheden en wel voornamelijk op het
binnenlandse front. Men herinnert zich
hier maar al te goed de verguizing door
regeringskringen en de regeringspartij
de CDU/CSU van het socialistische
Duitsland-plan en het FDP-eenheids-
plan, die beiden voorzagen in gesprek
ken met Oost-Berlijn, en voorts van de
reis op eigen houtje van minister van
Justitie Schaf f er enkele jaren geleden
naar Oost-Berlijn.
Niet laatste der Mohikanen
In onafhankelijke grote bladen als de
Frankfurter Allgemeine Zeitung en Die
Welt wordt er alle nadruk op gelegd,
dat er geen sprake is van een zwenking
in de politiek van Adenauer. Het is een
waarheid als een koe, aldus de Frank
furter Allgemeine Zeitung, dat er na de
vervulling van bepaalde voorwaarden
(vrije verkiezingen en dergelijke) met
Oost-Duitsland gesproken zal moeten
worden, maar dit is een mogelijkheid
in een „ongrijpbare verte", omdat Mos
kou een deling van Duitsland gehand
haafd wil zien
Het blad gelooft, dat Adenauers uit
lating ten deze vooral bedoeld is om in
Amerika de indruk weg te nemen, dat
de Bondskanselier „de laatste der Mo
hikanen van de koude oorlog" is, die de
zogenaamde geest van Camp David tus
sen Eisenhower en Kroesjtsjef zou wil
len verstoren. De drie genoemde uitla
tingen van Adenauer zouden dan ook
aantonen, dat de kanselier zowel een
grote vastberadenheid als een zekere
flexibiliteit in kwesties omtrent de
methoden om verder te komen bjj Ber
lijn en de eenheid heeft getoond. Dat dit
alles, nadat Adenauer maandenlang zo
hoog van de toren heeft geblazen over
standvastigheid, anti-soepelheid, anti-
flexibiliteit en dergelijke, in Bonn tot
onzekerheid leidt en in Washington tot
een zekere ironie, dat is hier duidelijk.
Enig direct resultaat geeft deze Ame
rikaanse reis Bonn dan ook niet. De
indruk overheerst, dat de soms starre
maar op het punt der politiek tactiek
tot plotselinge wijzigingen in staat zijn
de 84-jarige Bondskanselier in Amerika
eieren voor zijn geld heeft gekozen en
van zijn harde standpunten is afgestapt.
Drie gewenden deer
ontploffing te Rotterdam
Gistermiddag heeft zich in toet pand
van een automobielbedrijf aan de Gusto-
weg te Rotterdam een ontploffing voor
gedaan, waardoor drie personen werden
gewond. De 32-jarige ohefmonteur A. P.
Kooiman, wonende Menkveld te Rotter
dam, kon na behandeling naar huis wor
den vervoerd, maar de bouwvakarbeiders
J. Kool uit de Oramjeboomstraat en C.
Bakvis uit de Pieter de Raadstraat te
Rotterdam moesten met ernstige brand
wonden aan handen en gelaat in een
ziekenhuis worden opgenomen.
Onder de bedrijfsruimte werden holle
pijpen de grond ingeperst. Een paal was
19.5 meter de grond ingedreven, toen hij
blijkbaar op methaangas stootte, aldus
wordt vermoed. Het gas moet door de
holle pijp in de werkruimte zijn ge
stroomd en daar ontploft. De materiële
schade is gering.
(Van onze Haagse redactie)
De 275 leden tellende Haagse Henge
laarsvereniging „Ons Genoegen" heeft
een beroep ingesteld tegen een besluit
van de Kamer voor de Binnenvisserij,
waarbij 16 huurovereenkomsten nietig
zijn verklaard, welke waren aangegaan
met bewoners van Hazerswoude, Zoeter-
woude, Stompwijk, Benthuizen en Gel-
derswoude ter zake van het visrecht in
wateren, behorende tot de Delft-, Bent-
of Generale polder. De Kamer vernie
tigde de huurovereenkomsten, omdat
men meent dat de doelmatige bevissing
van de betreffende viswateren, bij goed
keuring zou worden belemmerd.
In deze zaak draait het eigenlijk om
Advertentie
Blus dat laaiend
maagzuur-branden.
Neem een paar Bennies.
Ook roor D redding en uitkomst
U zult de dag loven, waarop U met
Rennies Uw brandend maagzuur tot
verleden tijd maakte. Klinkt ongelo
felijk, maar is een bewezen zaak. In
tienduizend gevallen, over de hele we
reld. Haal een pakje Rennies - en onder
vind van vandaag af de heerlijke uit
werking van dit wondere tabletje. Zó
bij U te steken - hygiënisch verpakt
Met een receptie in Utrecht, na de
jaarvergadering van de Bioscoopbond,
wordt op 28 maart reliëf gegeven aan
een voor de filmwereld belangrijk jubi
leum: het veertigjarig bestaan van
Polygoon. Dit enkele jaren geleden
van Haarlem naar Hilversum ver
plaatste, dynamische en zich steeds
vernieuwende bedrijf, dat baanbrekend
werk verrichtte voor de visuele nieuws
voorziening, werd in 1920 door wijlen
Brand D. Ochse opgericht als voort
zetting van de in grootvaders dagen
roemruchte „HoUandia Filmfabriek",
waar in de tijd van de (letterlijk, maar
vaak ook figuurlijkstomme film tal
rijke celluloid-drama's in elkaar wer
den geknutseld.
Het arbeidsveld omvatte in die be
ginperiode het maken van tussenteksten
voor de zwijgende films, van „losse" ac
tuele opnamen en van populair-weten
schappelijke films en het gehele bedrijf
bestond slechts uit 8 man, onder wie een
filmoperateur. De heer Ochse, die in
1922 met een wekelijks journaal begon,
dat met drie kopieën rouleerde ,was de
eerste die de betekenis van de nieuws-
film zag. Aanvankelijk echter ook de
enige: het publiek bekeek de „opera-
tem-" met zijn kiekkast op een driepoot
als een rariteit, de autoriteiten vonden
hem ridicuul en hinderlijk en ontzegden
hem alle medewerking. En de bioscoop
exploitanten beschouwden het journaal
als vergif voor hun kassa's .Maar nadat
in 1931 het eerste filmjournaal met ge
luid was uitgebracht, groeide de belang
stelling gestadig en dit was na de be
vrijding in nog sterkere mate het geval,
toen Polygoon en Profilti een werkge
meenschap aangingen .waardoor de kwa
liteit van de nieuwsvoorziening gunstig
werd beïnvloed, zo zelfs dat men in
1957 op het filmfestival te Venetië de
gouden medaille voor het beste film
journaal verwierf. Er kwam een tweede
editie bij, „Nederland in klank en beeld"
en bij de journaals, wekelijks roulerend
in ruim 100 kopieën, maakt het nu een
vast onderdeel uit van het voorpro
gramma van meer dan 350 theaters
Een legertje cineasten en geluidstechnici
is er wekelijks voor op pad.
Kleuren-journaal
Dat de journaalinhoud de laatste tijd
wel een verandering heeft ondergaan,
heeft een voor de hand liggende oorzaak.
Hoe snel men ook kan werken, tegen de
snelheid, waarmee de televisie nieuws in
beeld bij het publiek kan brengen, kan
men het uiteraard niet opnemen. Daar
om zoekt men zijn kracht steeds meer
in een „uitdiepen" van dat nieuws, daar
om krijgen de journaals steeds meereen
documentair karakter ,al wordt de di
recte actualiteit op verzoek van de ex
ploitanten niet geheel en al prijsgegeven.
„Het filmjournaal is niet ten dode op
geschreven", meent Polygoons directeur,
de heer C. S. Roem.
„Het zal zijn plaats behouden in het
voorprogramma .waaruit het niet meer
is weg te denken, maar het moet worden
aangepast aan de omstandigheden".
Geen wonder ,dat het woord „kleuren-
journaal" nogal eens in de mond wordt
genomen: het enorme succes van de spe
ciale kleurenreportages, bijvoorbeeld van
het bezoek van Prinses Beatrix aan de
Verenigde Staten; het huwelijk van de
Sjah van Iran; de taptoe te Delft,
spreekt duidelijke taal. Maar op het
ogenblik verhinderen de hoge prijzen
nog het uitbrengen van een wekelijks
journaal in kleuren in 100 kopieën. Men
heeft echter goede hoop ,dat hierin nog
eens verandering komt.
Kostbaar archief
Polygoon verzorgt ook wekelijks een
wereldnieuws waarvoor het materiaal uit
alle delen van de aardbol wordt ont
vangen. In ruil daarvoor zendt men op
namen uit het Nederlandse nieuws,
waarmee wordt bereikt dat aan vele
vaderlandse gebeurtenissen in buiten
landse journaals aandacht wordt be
steed. Evenals de Wereldomroep stimu
leert het bedrijf dus de goodwill van Ne
derland in den vreemde.
Van grote betekenis is het archief, een
uitermate kostbaar bezit, want in de
miljoenen meters film, die in de kluizen
worden bewaard, zijn tientallen jaren
vaderlandse- en wereldgeschiedenis vast
gelegd.
Omvangrijk is de produktie van gro
tere en kleinere documentaires. Ook
bracht men twee speelfilms op zijn
naam: „De dijk is dicht" en (in het be
gin van de oorlog) „Drie weken huis
knecht", waarvan de produktie voorna
melijk ten doel had, acteurs en technici
bezig te houden. Deze film is vrijwel on
opgemerkt gebleven. Van grote beteke
nis werd de laatste tien jaar de pro
duktie van filmstrook en dia's voor on
derwijs .industriële instructie en toeris
me. Op het ogenblik worden de film
stroken niet alleen op alle scholen in
Nederland, maar ook in toenemende
mate in het buitenland bij het onder
wijs gebruikt. Geen hoogleraar in de
kunstgeschiedenis, aan welke universi
teit ter wereld ook, doceert de gouden
eeuw van de Vlaamse en Nederlandse
schilderkunst zonder gebruik te maken
van de strips hierover. Sinds kort dient
Polygoon ook de onderwijsvernieuwing
met een 16 mm. schooljournaal .waar
mee men een wereld-primeur had. Zo
is de afdeling onderwijs en toerisme uit
gegroeid tot een zeer belangrijk bedrijf
in het bedrijf.
Ondanks het sterk teruggelopen be
zoek is de heer Roem niet pessimistisch
over de toekomst van de bioscoop. „Al
moet de film dan ook concurreren tegen
televisie, buitenlandse vakanties, dure
hobby's platenspelers, koelkasten en
centrifuges, als goedkoopste massa-amu
sement zal zij in een behoefte, de be
hoefte aan „een avondje uit" blijven
voorzien.
de broodwinning van de beroepsvisser
J. P. N. uit Zoeterwoude, die de brede
wateren en weteringen gepacht heeft.
Deze beroepsvisser, aldus de Kamer,
voert ter plaatse een goed beheer van
de viswateren. Zou ..Ons Genoegen" de
visrechten over de 16 boerensloten ver
krijgen, dan zou deze vereniging de
vruchten gaan plukken van het goede
beheer van de heer N.
Gistermiddag werd voor de afdeling
geschillen van bestuur van de Raad van
State het beroep van „Ons Genoegen"
tegen de beslissing van de Kamer voor
de Binnenvisserij behandeld. Allereerst
voerde de voorzitter van „Ons Genoe
gen", de heer A. Brandwijk, het woord.
Hij bestreed dat er voor de boerensloten
in het onderhavige watergebied ook nog
„heerlijke" visrechten van Benthuizen
zouden bestaan.
Hij verklaarde dat zijn vereniging te
allen tijde de visstand op peil zou hou
den en zelfs zou uitbreiden. Hij betwij
felde het of de beroepsvisser wel alle
rechten op de viswateren had. Namens
de Kamer sprak de secretaris, mr. H. J.
van Wijk, uit Wassenaar. Alle vaarten
en weteringen in het visgebied zijn al
jarenlang aan de beroepsvisser ver
pacht, zo zei hij. De visserij inspectie
heeft vastgesteld dat hij een goed vis-
serijbeheer voert. Het bevissen van de
wateren is nodig voor zijn levensonder
houd. Indien „Ons Genoegen" de wate
ren gaat bevissen, zal deze vereniging
profijt trekken van hetgeen de heer N.
altijd gedaan heeft en zou er dus geen
doelmatige bevissing meer geschieden,
aldus de secretaris, die de kwestie van
„heerlijke" visrechten naar de civiel-
rechter verwees.
Nadat nog de gemachtigde van de be
roepsvisser aan het woord was geweest,
werd door de Raad van State meege
deeld, dat men zich nader zal beraden
en dan advies zal uitbrengen aan H.M.
de Koningin.
NED. HEBT. KERK
Beroepen te Veen G. van Estrik te
Nieuwland te Voorthulzen (2de pred.
pl.) H. A. van Slooten te Onstwedde. Be
dankt voor Driebergen (vac. H. J. van
Druten) Jac. van Dijk te Garderen. Aan
genomen de benoeming tot vicaris te Ug-
chelen J. Th. Groot, vicaris te Harderwijk.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Ulrum K. Sterlnk te Ooster-
Nijkerk. Aangenomen naar Rijswijk (vac.
wijlen S. van Popta) S. A. Boonstra
Woerden, die bedankte
(7de pred. pl.).
GEREF. GEMEENTEN IN NEDERLAND
Bedankt voor Brulnlsse en voor Rhenen
voor Eindhoven
H. Llgtenberg te Rotterdam-West" Bedankt
voor Klaaswaal M. Blok te Rljssen.
BAPTISTEN GEMEENTEN
J. Bosma te
Prof. dr. G. Ch. Aalders
tachtig jaar
Prof. dr. G. Ch. Aalders te Heemstede,
rustend hoogleraar van de Vrije Univer
siteit te Amsterdam en oud-testamen-
ticus van internationale reputatie, hoopt
vrijdag zijn 80ste verjaardag te vieren.
Gedurende tal van jaren nam prof.
Aalders een vooraanstaande plaats in
bij de Geref. Kerken. Hij bezocht de
gymnasia te Kampen en Gouda en stu
deerde aan de Vrije Universiteit zowel
theologie als klassieke letteren. In beide
vakken deed hij kandidaatsexamen. In
1903 aanvaardde hij het predikambt in
de Geref. Kerk van Tzummarum (Fr.)
welke standplaats hij in 1911 met Er-
melo verwisselde. Dat jaar promoveerde
hij aan de V.U. tot doctor in de theo
logie op een proefschrift getiteld: „De
valse profetie in Israël".
Na in 1912 te hebben bedankt voor
een benoeming tot hoogleraar te Kam
pen volgde in 1920 die tot hoogleraar in
de exegese en canoniek van het Oude
Testament aan de V.U. Dr. Aalders
inaugureerde met een rede over „Tij-
kentering in de Oud-Testamentische
wetenschap". Tot 1 oktober 1950 heeft
prof. Aalders te Amsterdam gedoceerd.
Prof. Aalders heeft tal van functies
bekleed. Zijn verdiensten vonden erken
ning door zijn benoeming tot ridder in
de orde van de Ned. Leeuw.
m
werkt snel /j£
en veilig! \jt
kelijkse rustdag voor
ilgische middenstand
onze Belgische correspondent)
?lgische minister van de Midden-
Paul van den Boeynants heeft
deeld, dat hij een ontwerp van
ike de wekelijkse rustdag voor de
ie middenstand bij het parle-
anhangig heeft gemaakt. Het is
bedoeling, aldus de minister, om
ld van de dode Nederlandse ste-
zondag naar België over te bren-
iar het is absoluut noodzakelijk
Belgische middenstand en am-
ijke bedrijven een rustdag per
bben. Zelf zei de minister dat hij
ap nooit samen met zijn ouders
iele rustdag heeft gehad - de
r begon zijn carrière als zoon
slager en bracht het tot presi-
n de Belgische Federatie van
en president van de beroeps
der slagers - en dat sedert 30
gepraat over die rustdag.
'ordt echter geen wettelijke ver
sluiting op zondag,
i grote beroepsfederatie van han-
mde middenstanders zal afzon-
Ie wekelijkse dag van sluiting
san te vragen bij de minister van
lenstand. Het wordt dus een vrij-
ïet, maar wanneer een federatie
zoek indient zullen alle leden
landers de sluitingsdag moeten
ren. Wanneer een middenstan-
bepaald een dag van sluiting in
noemt, wordt hij geacht op zon-
luiten. De wet voorziet overigens
Uitzonderingen voor toeristische
i, jaarbeurzen en kermissen, en
verkoopdagen.
iddenstanders kunnen hun slui-
wijzigen na een periode van 6
i. Van hun kant kunnen de be-
enigingen der middenstanders
ogenblik om herziening of af-
g vragen van het koninklijk be
treffende de sluitingsdag voor
van bedrijf.
De Duitsers zien de terugkeer van
Marlène Dietrich, de Duitse actrice
die voor haar steun aan de geallieerde
zaak in de tweede wereldoorlog het
Franse „Groix de Guerre" kreeg, met
gemengde gevoelens tegemoet.
Voor de eerste maal in dertig jaar
zal Marlène weer in haar geboorte
land optreden, op 30 april in Berlijn
en op 7 mei in Hamburg.
Haar impresario in Hamburg heeft
echter reeds boze brieven ontvangen,
waarin Marlène voor anti-Duits wordt
uitgemaakt en geprotesteerd wordt
tegen haar terugkeer.
Kurt Cöllien, haar Hamburgse im
presario, zei dat de terugkeer van
de wereldberoemde ster in Duitsland
zonder twijfel polemieken zal veroor
zaken.
Het grootste zondagsblad van West-
Duitsland „Bild am Sonntag" besprak
in een artikel over twee pagina's het
pro en contra van Dietrichs terugkeer.
Een „gunstig" aspect noemde het
blad, dat Marlène Duitsland achter
zich had gelaten wegens haar politieke
overtuigingen.
„Zij vond het niet genoeg dat ande
ren haar verachting van het Hitier-
regime zouden verkondigen, maar trok
een uniform aan en trad op voor de
geallieerde troepen. Zij durfde zelfs
tot in de voorste frontlinies te komen
MARLENE DIETRICH
na haar optreden kortgeleden in
Parijs in gesprek met de Begum
en werd in 19U bijna gevangen geno
men", aldus het blad.
Maar haar gedrag na de oorlog vond
het blad ongunstig. „Terwijl haar da
den tijdens het Hitler-regime begrijpe
lijk waren, is het onbegrijpelijk waar
om zij na de oorlog weigerde van ge
dachten te veranderen. In plaats van
verschil te maken tussen nazi's en niet-
nazi's wierp Marlène onlangs de schuld
van de wreedheden van het Hitler-rijk
op het gehele Duitse volk".
Aan de andere kant heeft Dietrich
herhaaldelijk getoond, dat haar woor
den niet altijd strookten met haar in
ner! ijke overtuigingen.
Duitse artiesten, aldus het blad,
vooral Hïldegarde Kneff, kreeg de be
langloze hulp van Dietrich in Holly
wood.
„Weegt men haar daden tegen el
kaar af, dan rijst een verward maar
niettemin menselijk beeld op van een
vrouw. Het toont haar als echt
Duits, eerlijk maar politiek verward,
radicaal maar sentimenteel, intelli
gent maar gedaohtenloos", aldus ,Jiïld
am Sonntag
(Van onze Parijse correspondent)
Een ironische speling van het lot (waartoe de geschiedenis, die beslist gevoel
voor humor heeft, zich wel eens meer laat verleiden) wil momenteel, dat de
komst in Frankrijk van de opperchef van het internationale communisme, Nikita
Kroesjtsjef, door de socialisten met heel veel reserve, doch door een miljoen
grote en kleine kapitalisten met een grote dosis hoop wordt verbeid. Dat miljoen
hoopvol gestemde Fransen wordt namelijk gevormd door kleine en grote spaar
ders (of hun nazaten), die tussen 1880 en 1913 Russische fondsen kochten, door
welk bezit Lenin, in 1918, een forse streep trok en die nu, gelijk zo vuriglijk wordt
gehoopt, door de huidige premier misschien geherwaardeerd zouden kunnen
worden
met één pennestreek tot armoe gedoemd
of althans verplicht heel wat treden op
de maatschappelijke ladder af te dalen.
Sedertdien heeft ongeveer een half mil
joen van die bezitters van Russische
fondsen voor een appel en een ei afstand
van die papieren en van hun illusies ge
daan, zodat vandaag het aantal belang
hebbenden op een miljoen kan worden
geschat. Zonder Russische revolutie of
in ieder geval zonder Lenin zouden zij
vandaag een gezamenlijke waarde be
zitten, die een drieduizend miljard oude
franken vertegenwoordigt ofwel ruim
twintig miljard gulden
Nu méér geluk?
Is er enige kans dat Kroesjtsjef de
daad van zijn geestelijke voorvader Le
nin ongedaan zou maken? Die hoop
wordt, en niet alleen door dat miljoen
gedupeerden, in Frankrijk nog altijd niet
helemaal opgegeven. Periodiek werden
er door de Franse regering onder
handelingen over dit financiële oude
zeer met Moskou geopend, en na 1925,
,33 en '34 zag het er in 1956, toen het
politieke ijs tussen Oost en West Zien
derogen smolt, inderdaad even naar uit,
dat de socialistische premier Guy Mollet
en zijn dito minister van Buitenlandse
Zaken Christian Pineau, de nieuwe
heerser op het Kremlin (die er groot be
lang bij had in Frankrijk een wit voetje
te krijgen!) over de brug zou weten te
Lenin haalde in 1918
(penne)streek uit
Toen in 1880 de Frans-Russische al
liantie werd gesloten waardoor Europa
ruim een kwart eeuw lang zijn meer of
minder labiele evenwicht wist te hou
den, toonde Parijs zich bereid de nieuwe
bondgenoot niet alleen met woorden,
maar ook met daden en klinkende munt
te steunen. En zo werd er in heel Frank
rijk door de regering die zich toen nog
de „bankier der wereld" mocht voelen
en noemen, een grootscheepse campagne
gelanceerd met het doel de spaarders te
bewegen hun harde en gezonde franken
in Russische papieren te steken. Het
succes, gesteund en georkestreerd door
regering, banken en pers, was overwel
digend! En zrf kon Frankrijk, na korte
tijd, de Russische staat vijftien miljard
gouden franken ter beschikking stellen,
waarvoor anderhalf miljoen Fransen
diep in de buidels, de brandkast of de
klassieke kousen hadden getast. In 1913
was zo ruim eenderde van alle Franse
kapitalen, die buiten de eigen grenzen
waren belegd, in Rusland geïnvesteerd.
En vijf jaar later werden die anderhalf
miljoen Fransen, die, aangelokt door de
redelijk hoge interest en de garantie van
de staat soms hun hele geldbezit in die
Russische aandelen en obligaties hadden
omgezet, door de wil van Lenin derhalve
halen. De veldslag aan het Suezkanaal
waarvan Mollet de grote strateeg was,
stelde ook die verwachting echter weer
op losse schroeven
Zullen de Fransen nu méér geluk
hebben met hun pogingen? Het is be
kend, dat generaal De Gaulle zeker niet
blind is voor de enorme belangen, die
hier voor een miljoen Fransen op het
spel staan. Vijf jaar geleden heeft hij de
president van de Vereniging van bezit
ters van Russische staatspapieren een
brief geschreven waarin hij zich met hun
inzichten verenigde. De brief is, om de
generaal aan dat standpunt nog eens te
herinneren, nu natuurlijk weer tevoor
schijn gehaald en werd in facsimile in
verschillende kranten afgedrukt. De offi
ciële positie van de Sovjet-Unie was tot
dusver dat de Franse spaarders hun geld
aan de tsaristische regering ter beschik
king hadden gesteld, zodat zij haar lot
wel moesten delen. Frankrijk stelt daar
tegenover dat, met of zonder de tsaar
aller Russen, die Franse spaarders dan
indertijd toch maar de financiële grond
slag hebben gelegd voor het huidige
Russische spoorwegnet en voor een
royaal brok van haar industrie. Zonder
het geld van die Franse spaarders zou
de (langzame) wederopbouw na de Rus
sische revolutie vermoedelijk zelfs onmo
gelijk zijn geweest.
„Eeuwig populair"
Zal Nikita Kroesjtsjef, die een kei
harde ideoloog ls maar niettemin toch
óók een open oog heeft voor psycholo
gische kansen die politiek kunnen wor
den geëxploiteerd, zich gevoelig of ten
minste begripvol tonen voor de „kapita
listische" argumenten die het miljoen
spaarders hem door de mond van gene
raal De Gaulle hopen te kunnen ont
vouwen? Wanneer men de mentaliteit
van de gemiddelde Fransman en diens
innige gehechtheid aan zijn spaarduitjes
ook maar oppervlakkig kent, zal men
weten dat er op dit punt voor de Russi
sche staatsman een kans uit duizenden
is gelegen om zich in dit land eeuwig
populair te maken. En bovendien dus in
de ogen van het grote publiek het com
munisme zijn meest afschrikwekkende
giftanden uit te trekken. Want. niet
waar. een land dat zich tegenover de
kleine spaarder welwillend toont, kan
toch moeilijk heel erg gevaarlijk meer
zjjn. Men wachte de gebeurtenissen dus
met belangstelling af....
