HET EINDE VAN BOUWSTAKING
WORDT NU SPOEDIG VERWACHT
De Gaulle gebelgd over
houding van parlement
WEERBERICHT
Aannemers zoudenonder protest9
nieuwe C.A.O. kunnen accepteren
Beschikt u overfl. 125.-?
Binnen enkele maanden overgang
Vijfde naar Zesde Republiek
HERENCOSTUUM
125.»
ZEMEN
Adenauer opperde volksstemming
in West-Berlijn vóór „Genève"
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 17 MAART 1960
No. 300uz
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
MINISTERRAAD BESPREEKT SITUATIE
Algemeen wordt thans een spoedige beëindiging van de staking in
de bouwwereld verwacht.
Men baseert deze verwachting op twee feiten.
In de.eerste plaats denkt men dan aan de richting, welke de presi-
dent van de Haagse Rechtbank gisteren in zijn uitspraak in het kort
geding heeft aangegeven om tot een oplossing van het geschil te komen.
Jhr. mr. G. Witsen Elias gaf de aannemers de raad de C.A.O. „onder
protest" te ondertekenen.
Ten tweede refereert men aan de woorden van de voorzitter van de
Raad van Bestuur Bouwbedrijf, de heer J. Dura Dzn., die gisteravond
verklaarde, dat de werkgeversorganisaties bereid zijn de eisen der
werknemersorganisaties volledig in te willigen, mits deze de aannemers
in hun eisen tegenover de regering morele steun verlenen.
De ministerraad zal vandaag een speciale zitting wijden aan het
bouwconflict om de situatie te bespreken, zoals die nu ontstaan is na
de uitspraak van de Haagse rechter.
Werkgevers vragen
om „morele steun"
van de werknemers
Het eerste commentaar van de Raad
van Bestuur Bouwbedrijf op de uit
spraak van de rechter was zoals wij
gisteren reeds schreven erg zuinig.
Men concludeerde, dat er in feite niets
veranderd was en dat men zich onver
kort aan het eenmaal ingenomen stand
punt zou vasthouden, 's Middags gaf de
voorzitter, de heer Dura echter te ver
staan, dat de Raad van Bestuur Bouw
bedrijf tegenover de werknemers tot de
„meest mogelijke concessies" bereid was.
Die bereidheid, zo werd nadrukkelijk
erbij gezegd, geldt echter niet ten op
zichte van de Staat.
Gisteravond verklaarde de heer Dura
zich nog nader. „De werkgeversorgani
saties zijn bereid de eisen van de werk
nemersorganisaties volledig in te wil
ligen. Wij willen hun alles geven wat
Westduitse waarschuwing
tegen regenwater
Een woordvoerder van het Westduitse
ministerie voor kemzaken verklaarde
gisteren, dat Westduitsers die regenwa
ter drinken him gezondheid door radio
actieve besmetting in gevaar brengen.
Volgens het ministerie betrekken ver-
soheidene honderdduizenden Westduit
sers hun drinkwater uit regenputten.
De staatssecretaris van het ministerie
dr. Cartefllier, deelde in de Bondsdag
mee. dat Westduitse weerstations sinds
de Franse kernproef in de Sahara een
toeneming van de radio-activiteit in de
lucht hadden geconstateerd. Weliswaar
was het peil nog onder het kritieke punt,
maar volgens hem liepen drinkers van
regenwater toch gevaar.
Advertentie.
we billijk achten. Dat wil zegggn: onze
CAO", aldus de heer Dura. „Maar van
onze zijde blijven wij wat de risico
clausule betreft op het standpunt staan
van „Contract is contract". En wij ver
wachten van de werknemers de prin
cipiële erkenning, dat de maatschappij
steunt op die regel. Als de werknemers
bereid zijn tot morele steun aan dit
werkgeversstandpunt", zo vervolgde de
voorzitter van de Raad van Bestuur
Bouwbedrijf: „Zijn de werkgevers bereid
hen onmiddellijk op de voorwaarden van
de nieuwe CAO aan het werk te zetten".
De heer Dura merkte daarbij nog op,
dat elke dag nog voor miljoenen con
tracten worden getekend, ook met de
overheid. En steeds komt daarop de
risicoclausule voor.
MISLUKTE POGING
Intussen heeft de heer P. G. v. d.
Weele, voorzitter van de Koninklijke
Nederlandse Middenstandbond zich in
de afgelopen dagen beijverd om een op
lossing te vinden voor het bestaande
conflict. Hij zocht naar een gemeen
schappelijke basis voor een gesprek tus
sen de betrokken partijen. Over de hier
voor ter tafel gebrachte gedachtegang
bestond echter bij één der partijen voor
alsnog geen eenstemmigheid, waardoor
het niet mogelijk bleek om de partijen
tot gemeenschappelijk beraad te bren
gen.
Vijfhonderd stakende bouwvakarbei
ders hebben gisteren in Heerlen zes op
tochten gehouden, waarin zij met leuzen
op spandoeken ondertekening van de
CAO eisten. Tot incidenten is het niet
gekomen. Wel verbaliseerde de politie
een zestal stakers, die namens de drie
samenwerkende bonden plakkaten aan
plakten op „besmette" werken.
Kamerleden vragen om extra zitting
(Van onze Parijse correspondent)
Het Bureau van de Nationale Vergadering heeft gisteren de meer dan 300
brieven onderzocht van Kamerleden, die aandringen op een bijzondere convocatie
van het parlement teneinde de crisis in de Franse landbouw te kunnen behande
len .Na een grondig onderzoek bleek, dat 287 Kamerleden of wel tien meer dan
de Grondwet vereist, zich aan de voorgeschreven vormen hadden gehouden, zodat
de grondwettelijke voorwaarden voor een speciale bijeenkomst der Nationale
Vergadering nu verenigd zijn.
De Kamerpresident, Jacques ChabanDelmas, heeft op zijn beurt nu een brief
naar minister-president Michel Debré gezonden, om hem van het verlangen van
de meerderheid van de Kamer officieel op de hoogte te stellen. Het staatshoofd
generaal De Gaulle zal nu binnenkort zijn houding officieel moeten bepalen en
wereldkundig maken.
dat de socialistische oud-premier, Guy
Mollet, in een weekblad publiceerde on
der de dreigende titel: generaal, niet één
vergissing zult ge meer kunnen maken.
Zoals men weet is Mollet, die een be
slissende rol speelde in de mei-dagen van
1958, bij de machtsovername van gene
raal De Gaulle, tot voor kort in zijn par
ty de voornaamste pijler geweest, waar
op het gezag van het staatshoofd in de
linkse kringen steunde.
Ja? Prachtig! Dan kunt deze weck pro
fiteren van de le speciale aanbieding van
de Faam: top-voordeel aanbiedingen die in
leiden cn verre omstreken befaamd gaan
worden!
TOP-VOORDEEL NR. 1
slechts deze week:
HOOGSTRAAT - LEIOEN
Weinig verandering
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Bewolkt maar geen neer
slag van betekenis. Zwakke tot matige
wind tussen noord en noordoost. Weinig
verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
18 MAART
Zon op: 6.48 uur; onder: 18.49 uur.
Maan op: 0.02 uur; onder: 9.36 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.34 uur en
18.57 uur.
Laagwater te 2.16 uur en 14.43 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's,
Presidentiëel bewind
naar het voorbeeld
van de Ver. Staten?
Of de generaal het verzoek zal inwil
ligen, dan wel naast zich neerleggen is
officieel niet bekend, maar zeker is dat
de president der republiek dit initatief
van de Kamer zeer hoog opneemt! Op
zijn verzoek had premier Debré zijn par
tijgenoten van de U.N.R. van wie een
dertigtal zich eveneens achter deze actie
had geplaatst, al bezworen zich met de
regering solidair te verklaren en de wen
sen van het staatshoofd te respecteren.
De regering is met reorganisatieplannen
voor de landbouw bezig, zo vertelde De
bré, en het heeft volgens hem geen en
kele zin het parlement nu in het lucht
ledig te laten praten. Die plannen zullen
volgende maand gereed zijn en dan mag
ook het parlement zijn oordeel erover
geven.
De Gaulle rekent het de parlementa
riërs bovendien zeer zwaar aan dat ze
zich door de Federatie der Franse boe
ren op sleeptouw zouden hebben laten
nemen. De generaal ziet hier een onaan
vaardbare inmenging van economische
feodaliteiten in bevoegdheden die de
grondwet de regering en het parlement
heeft opgedragen. En van die inzichten
wil de president der republiek het Franse
volk deelgenoot maken zodra hij het mo
ment gekomen acht.
Politieke waarnemers voorspellen nu
zelfs al dat dit nieuwe conflict tussen
De Gaulle en de volksvertegenwoordiging
tot een formele breuk zal lijden. Men
verwacht dat de generaal nu niet langer
zal talmen om het parlement te zetten
op de plaats die hij er voor reserveren
wil: een zeer bescheiden plaats.
Ontbinding van de Kamer?
De kans is niet alleen bijzonder groot
dat de Kamer zal worden ontbonden,
maar bovendien dat de generaal ook de
constitutie wenst te doen herzien. Een
presidentieel bewind, dat in feite nu al
bestaat, zou dan ook officiëel worden in
gesteld. In navolging van het Ameri
kaanse voorbeeld zullen de ministers of
beter de premier dan niet langer ver
antwoordelijk zijn jegens het parlement,
doch uitsluitend tegenover het staats
hoofd. De president der republiek zal
zich dan direct tot het parlement kun
nen wenden, maar natuurlijk geen en
kel gevaar lopen te worden weggestemd
of afgezet. Deze herziening van de con
stitutie waarmee de vijfde dan dus in
een zesde republiek zal overgaan, zou
kunnen worden verwacht in de maand
juni, wanneer het diplomatiek hoogsei
zoen met de verschillende buitenlandse
reizen van De Gaulle en de conferentie
aan de top achter de rug is.
Hoe hoog intussen de wederzijdse
toorn is gestegen blijkt nog eens ten
overvloede uit een zeer agressief artikel,
In Suriname:
Arrestatie wegens
bomaanslag
De advocaat-generaal in Suriname,
mr. Van den Berkhof, heeft het volgende
communiqué uitgegeven:
„Enkele dagen geleden zijn H. Pola-
nen en M. Woei a Tsoi op last van het
parket aangehouden, aangezien zij ver
dacht worden betrokken te zijn geweest
bij het tot ontploffing brengen van een
soort granaat ten huize van het staten
lid J. A. Pengel in de maand april van
het vorig jaar.
Deze verhouding staat in verband met
de r^sihouding van Kapel en Richards
op 1 maart j.l."
Later gaf de recherche te Paramaribo
nog een perscommuniqué uit waarin
staat dat de recherche op last van het
parket de advocaat mr. A. H. Blom,
heeft aangehouden. Tegen wie op grond
van vele verklaringen die gedurende de
laatste dagen tegenover de recherche
zijn afgelegd een sterk vermoeden is ge
rezen. dat hij zich aan ernstige straf
bare feiten zou hebben schuldig ge
maakt.
Deze vijf arrestaties zouden in verband
staan met een uit een conservenblikje
gemaakte granaat, die vorig jaar naar
het huis van de" fractievoorzitter van
de Nationale Partij Suriname en vak
bondleider de heer J. A. Pengel was ge
worpen.
Gezien de geheimhouding die, in het
belang van het onderzoek, wordt be
tracht, is het nog niet geheel duidelijk,
welke verklaringen door de eerder aan
gehoudenen werden afgelegd.
Van officiële justitiële zijde verne
men wij, dat men in deze kringen de
aanslag niet en bagatel neemt. Men is
er van overtuigd dat de aangehoudenen
wel degelijk de bedoeling hebben gehad
om de heer Pengel van het leven te be
roven. Ook zouden er plannen hebben j
bestaan om eveneens een aanslag te ple
gen op de Surinaamse minister presi
dent mr. S. D. Emanuels.
In Paramaribo is men in het alge
meen over de arrestaties zeer verbaasd.
Men had het gooien van het primitieve
projectiel slechts als een misplaatste
grap gezien.
Advertentie
Profiteerde U reeds van onze zeer
SPECIALE AANBIEDING
Deze prachtkwaliteit zeem kost slechts
7.95
JAN DE NIE ZONEN
KORT RAPENBURG 10 - TEL. 20025
Prins Bernhard opende een
Tentoonstelling in Utrecht
Z.K.H. Prins Bernhard heeft gister
middag in het Centraal Museum te
Utrecht een expositie van Braziliaanse
moderne kunst officieel geopend.
Deze opening werd o.a. bijgewoond
door kardinaal dr. B. Alfrink, de com
missaris der Koningin in de provincie
Utrecht, graaf Th. E. Lynden van San-
denburg, talrijke vertegenwoordigers van
het Corps Diplomatique en de burge
meester van Utrecht, jhr. mr. C. J. A.
de Ranitz.
De Prins bracht hulde aan de ambas
sadeur van Brazilië in ons land en de
directrice van het Centraal Museum
voor hun inspanning om deze tentoon
stelling tot een representatief geheel te
maken. Aan het openingswoord van
Prins Bernhard ging een toelichting over
de expositie door de directrice van het
Centraal Museum, mej. dr. E. Houtzager,
vooraf.
Toon Hermans met de Engelse
zangeres Phyllis Lane tijdens de
generale repetitie voor zijn „één-
mans show waarvan hedenavond
in Sneek de première gaat
In het Centraal Museum te
Utrecht opende Prins Bernhard
gistermiddag de tentoonstelling van
moderne Braziliaanse kunst, welke
tot 15 mei geopend zal blijven. Van
links naar rechts kardinaal Alfrink,
ambassadeur De Sousa Leao van
Brazilië, Prins Bernhard en de di-
rectrice van het museum, dr. Hout
zager tijdens de rondgang over de
expositie.
Hij maakte gisteravond diepe indruk op
journalisten in Persclub te Washington
(Van onze correspondent in Washington)
Adenauer heeft gisteren in een rede voor de Persclub te Washington
waarlijk alles op alles gezet: verscheidene passages in zijn speech
brachten de periode van de koude oorlog in herinnering, die men in de
Amerikaanse hoofdstad sedert de dood van Dulles enigszins is ver~
geten. Het feit, dat de vitale Bondskanselier zijn uiterste best deed
indruk te maken op de Amerikaanse pers is een aanwijzing te meer,
dat Adenauer ondanks zijn officiële voldaanheid toch niet geheel gerust
is na de conferentie op het Witte Huis. Volgens een parafrase van
Duitse zijde zou Eisenhower te kennen hebben gegeven, dat Amerika's
standpunt ten aanzien van Berlijn in beginsel ongewijzigd is, doch, dat
over de toepassing van dit principe altijd viel te praten. Adenauer
moet toch ietwat huiverig zijn geworden na deze uitspraak, omdat hij
zelf niets liever zou wensen dan dat er voorlopig absoluut geen
wijziging zou komen in de situatie van Berlijn.
Onderstreping van
onverzettelijkheid
Over één zin in het communiqué van
dinsdag zijn de Duitsers echter zeer te
spreken, namelijk die waarin aan de
bevolking van West-Berlijn het recht
op zelfbeschikking werd toegekend. De
discussies in Duitse kring hebben dins
dagavond geleid tot de conclusie dat dit
zelfbeschikkingsrecht dan ook kon wor
den gebruikt en Adenauer opperde gis
teren in de Persclub de suggestie, dat de
Westelijke geallieerden vóór de topcon
ferentie een volksstemming in West-
Berlijn zouden organiseren. Naar waar
heid kon hij verklaren, dat hij dit denk
beeld niet met president Eisenhower
had besproken, omdat het pas later bij
hem was opgekomen.
De eerste indruk in Washington was,
dat hij deze suggestie slechts heeft ge
daan teneinde West-Duitslands onver
zettelijkheid te onderstrepen en nog
maals de aandacht te vestigen op het
zelfbeschikkingsrecht dat aan de bevol
king van West-Berlyn door het commu
niqué is toegekend. In feite beheren de
Westelijke geallieerden West-Berlijn
Prof. Brouwers ontving
Russische handelsmissie
De Russische handelsmissie die een
bezoek brengt aan verscheidene indus
trieën in ons land is vanochtend in het
ministerie van Economische Zaken in
Den Haag ontvangen door prof. G.
Brouwers, secretaris-generaal van dat
departement. Prof. Brouwers nam de
honneurs waar voor de minister van
Economische Zaken, de heer J. W. de
Pous, die zich reeds verscheidene dagen
onwel voelt wegens griep.
Nadat de delegatie uit naam van de
minister was ontvangen, heeft zij zich
naar Rotterdam begeven, waar zij van
daag de gast zal zijn van het gemeente
bestuur, de Kamer van Koophandel en
de „Stichting Havenbelangen
Vanavond zullen de Russische bezoe
kers in het Feyenoord-stadion de wed
strijd tussen Feijenoord en Moskou bij
wonen.
volgens het bezettingsrecht. Het zou wel
een vreemde situatie zijn indien de be
zetters aan de stad de gelegenheid zou
den geven zich uit te spreken over
voortzetting van de bezetting. Adenauer,
die met een krachtige stem sprak en
wiens welgeformuleerde zinnen boven
dien uitnemend werden vertaald, heeft
in de volle zaal kennelijk een grote in
druk gemaakt. Hij achtte de ontwape
ning het allerbelangrijkste onderwerp
voor een topconferentie. Men kon hem
bijna horen denken, dat, indien slechts
lang genoeg over dit onderwerp zou
worden gepraat, Duitsland en Berlijn in
een hoekje zouden worden gedrongen.
Voor het eigen gebied wil de kanselier
op dit moment niets liever dan besten
diging van de bestaande toestand.
Alle registers open
Adenauer trok teneinde indruk op zijn
gehoor te maken alle registers open. Hij
werd op het sentimentele af toen hij
meedeelde dat een arbeider in het Roer
gebied hem tien mark had gestuurd om
bloemen te kopen voor het graf van
Dulles. Het voornaamste register was
echter het trompetgeschal over de koude
oorlog. Adenauer verviel in een lange
tirade over wat de Russen deden tegen
de kerken en boeren in Oost-Duitsland
en gaf als zijn mening te kennen dat de
Westelijke geallieerden in staat zouden
zijn eventuele obstakels terzijde te schui
ven, die de Oostduitsers op de toegangs
weg naar Berlijn zouden kunnen op
richten. Kroesjtsjef zou volgens de
Bondskanselier geen oorlog om Berlijn
beginnen. Deze heeft, zo zei hij, vrede
nodig voor de economische opbouw en
weet bovendien te goed dat een atoom
oorlog zowel de overwinnaar als de
overwonnene te gronde zou richten.
Heeft Adenauer reden om zich ernstig
bezorgd te maken over de wankelmoe
digheid van Amerika op de a.s. topcon
ferentie? Eigenlijk niet. Maar de kan
selier is spoedig bezorgd over eventuele
concessies en wenst het zekere voor het
onzekere te nemen. Concessies waar
niets tegenover zou staan wenst men
echter in Washington beslist niet te
doen. Maar de Amerikaanse regering
wil wei de ietwat verbeterde relatie tot
de Russen wat te doen voortduren.
Vandaar dat Adenauers g-"uid van
koude oorlog ditmaal te Washington wel
enigszins uit de toon viel.
