EISEN VAN DE AANNEMERS IN HET KORT GEDING AFGEWEZEN Russische vuistslag in gezicht van oppositie WEERBERICHT Geen oordeel over rechtmatigheid van regeringsvoorwaarde tot niet doorberekenen loonsverhoging Bereid tot concessies ONTWAPENINGSCONFERENTIE IN GENEVE IS BEGONNEN Na de socialisten ontdekt ook de FDP de ware bedoelingen van de Sovjetrussische leiding Hogere huur kan 1 april ingaan .Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 16 MAART 1960 No. 30001 LEIDSCH DAGBLAD DirecteurE. A. E. van Dlshoeck HoofdredacteurJ. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 BELANGEN DER PARTIJEN AFGEWOGEN De aannemers hebben het kort geding verloren. Zij hadden de rechter gevraagd de regering en het College van Rijksbemiddelaars te dwingen de met de werknemers overeengekomen C.A.O. te bekrachtigen, zonder daaraan de voorwaarde te verbinden, dat de daarin totstandgekomen loonsverhogng niet doorberekend zal worden, op straffe van een dwangsom van één miljoen gulden per dag. De president van de Haagse rechtbank, jhr. mr. G. Witsen Elias weigerde vanmorgen deze gevraagde voorzieningen te treffen. In zijn uitspraak veroordeelde hij de zes aannemersorganisaties en de N.V. Dura, die het proces aanhangig hadden gemaakt, tot de kosten van het geding, groot 750 gulden. van vanmiddag werd echter geen nieuwe Interpellatie aangevraagd. Na de uitspraak van de rechter schijnt enen dus eerst de aannemers enige tijd te willen laten hun houding te bepalen. Vanmorgen omstreeks halfelf heeft een groep van naar schatting 150 tot 200 bouwvakarbeiders voorzien van een klein spandoek, gedemonstreerd op het Haag se Binnenhof. Zij marcheerden het plein op onder het ritmisch gerpep „C.A.O. - C.A.O. - C.A.O. De politie liet de demonstranten rustig hun gang gaan. Van de trappen van de Ridderzaal af hebben enige stakingsleiders de mannen toegesproken Regering zou plicht niet kunnen nakomen De president deed echter geen uit spraak over de al of niet rechtmatig heid van het stellen van de voorwaarde van niet-doorberekening der loonsver hoging voor de lopende werken. Hij woog zich daarbij refererend aan een arrest van de Hoge Raad de belangen, die partijen bij zijn onthouden van in grijpen hebben, tegen elkaar af. Hij meende, dat het belang van de Staat bij dat onthouden van ingrijpen groter is dan dat van eisers. Daarbij wees hij op het door gedaagden naar voren gebrach te argument, dat, indien voor alle on derhanden werken doorberekening zou worden toegestaan, de regering in de toekomst haar plicht tot handhaven van een stabiel prijsniveau niet meer zou kunnen nakomen. De president stelde, dat eisers de schade van vijftig miljoen gulden, die zij tengevolge van de voorwaarde van niet- doorberekening zeggen te hebben, kun nen verhalen op de Staat als de gewone rechter de onrechtmatigheid van die voorwaarde vaststelt. De door de staking ontstane schade hadden zij kunnen be perken door de voorwaarden van het College van Rijksbemiddelaars, eventueel onder protest, te accepteren. Aan het be zwaar van eisers, dat sommige aanne mersbedrijven de hogere lonen zon der doorberekening niet kunnen dra gen, is z.i. tegemoetgekomen door de be reidheid der regering, voor werken, die vóór 1 maart begonnen en na 1 september nog niet beëindigd zijn, doorberekening toe te staan als anders de kosten van de onderneming niet kunnen worden goed gemaakt. Eerste commentaar Het eerste commentaar op deze uit spraak van de president van de Haagse rechtbank kwam vanmorgen van de zijde van de Raad van Bestuur Bouw bedrijf. De Raad leest in de uitspraak, iat de president aan een beoordeling ran de door de aannemers gestelde onrechtmatige overheidsdaad niet is toe gekomen. Dit op grond van het feit, dat een veroordeling van de Staat en van het College van Rijksbemiddelaars in ver houding tot de belangen van de aanne mers een té vergaande ingreep zou zijn in het overheidsbeleid. De Raad van Bestuur Bouwbedrijf deelt mede zijn stanpunt omtrent het onrechtmatig handelen van de overheid volledig te handhaven. Met name, dat er geen wettelijke basis Is om in te grijpen in de bestaande con tracten, zoals deze tot op de huidige dag en dan nog wel overwegend met over heidsopdrachtgevers worden afgesloten. Weinig veranderd Gezien deze uitlating van de Raad van Bestuiur Bouwbedrijf valt het te be twijfelen of de uitspraak van de rechter veel verandering zal brengen in het pa troon van de bouwstaking, zoals dat tot nu toe is geweest. Alle pogingen om tot sen vergelijk te komen heeft men feite lijk uitgesteld in afwachting van de con clusie van de rechter. In de Tweede Ka mer werd gisteren nog verwacht, dat mr. Burger vandaag opnieuw zou interpelle ren over de bouwstaking Bij de aanvang van de vergadering Prinses Irene naar Roden Prinses Irene is voornemens op woens dag 6 april de landbouwhuishoudschool te Roden in Drente officieel te openen. VRIJ KOUD De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond: Bewolkt, maar op de meeste plaatóen droog. Krachtige tot matige noordoos telijke wind. Dezelfde temperaturen als vandaag of iets lagere. (Opgemaakt te 11.15 uur) 17 maart Zon op: 6.51 uur; onder 18.47 uur. Maan op: -.— uur; onder: 8.57 uur. Hoogwater te Katwijk te 5.53 en 18.13 uur. Laagwater te 1.37 en 14.06 uur. Dit blad bestaat uit 14 pagina's. Uitbreiding Sinds vanmorgen wordt in 's Herto genbosch op alle bouwwerken gestaakt. Ook in andere plaatsen breidt de sta king zich meer en meer uit. Stakende arbeiders doen hun uiterste best om werkwilligen te overreden ook het werk neer te leggen. Zo hebben in Bergen op Zoom een honderdtal stakers gistermid dag vergeefs gepoogd werkende stuka doors, schilders .elektriciens, een tiental ongeorganiseerde bouwvakkers en enige stratenmakers, die nog aan het werk waren, over te halen zich solidair te to nen. De betoging droeg een rustig ka rakter en zou vandaag herhaald worden. In Drachten hebben stakende bouw vakarbeiders gistermiddag een werkwil lige college zeer demonstratief in -het schaftuur van en naar zijn werk bege leid. Gisteren hielden de stakers daar een demonstratieve optocht, waarin span doeken werden meegevoerd met leuzen als „Wij dulden geen onderkruipers", De Raad van Bestuur Bouwbedrijf zal, naar zijn voorzitter, de heer J. Dura Dzn., vanmiddag meedeelde, vermoede lijk niet in beroep gaan van de uit spraak in kort geding, maar een nieu we procedure tegen de Staat voor de gewone rechter aanhangig maken. Be sprekingen hierover zjjn nog gaande. De staking moet nu zeer snel afgelopen zijn, meende de heer Dura, en de kwestie zal op andere wijze moeten worden geklaard. De werknemers hebben recht op hun loonsverhoging en wij zijn bereid hun de meest mogelijke concessies te doen, aldus de heer Dura. Die bereidheid tot concessies is echter niet ten opzichte van de Staat. „Hoog de solidariteit" en „Tot aan de overwinningDaarmede trokken zij naar sen werk, waarin nog steeds bouwvak arbeiders aan de gang waren. De sta kingsleiders kregen gelegenheid met deze arbeiders te praten. Zo wordt het aan tal werkwilligen ook in Drachten steeds kleiner. NEDERLANDS MEISJE IN ENGELAND VERMIST De Nederlandse consul te Londen heeft de politie verzocht de 17-jarige Wilhelmina Baars op te sporen. Het meisje, dat in Rüsenburg woont, had vorige week dinsdag uit Londen per KLM-vliegtuig naar Nederland moeten vertrekken, maar is niet komen opda gen en wordt sindsdien vermist. Zij studeerde aan de Royal Academy of Dramatic Art, de koninklijke toneel school te Londen. Het laatst heeft men haar gezien toen zij in Bayswater een hotel verliet in gezelschap van een jon geman, wiens voornaam David scheen te zijn. Zü had een koffer bij zich. Wilhelmina Baars is slank, met zwart haar en grijs-groene ogen, en spreekt zeer goed Engels. Westelijk plan kan geen genade vinden in de ogen der Russische vertegemvoordigers In Genève is gistermiddag de ontwapeningsconferentie tussen Oost en West begonnen. De tien deelnemende landen zijn: Amerika, Enge land, Frankrijk, Italië en Canada en, van communistische zijde, de Sovjet-Unie, Polen, Tsjecho-Slowakije, Roemenië en Bulgarije. In hetzelfde Palais des Nations het Europese hoofdkwartier van de Verenigde Naties, worden ook de nu reeds zestien maanden durende besprekingen tussen Amerika, Rusland en Engeland gevoerd over het stopzetten van kernproeven. Voorzitter van de ontwapeningsconferentie is ondersecretaris-gene raal Protitch van de Verenigde Naties, die uit naam van Hammarskjöld de zitting opende en een boodschap van de secretaris-generaal voorlas: „De hoop van de hele wereld is op U gevestigd". Voor Protitch had nog voorzitter Padilla Nervo van de V.N.-ontwapeningscommissie uiting gegeven aan zijn vertrouwen in de „gunstige atmosfeer waarin de besprekingen beginnen". Eerste vergadering duurde twee uur Overigens, al zijn de voortekenen niet ongunstig, kan het Westelijk ontwape ningsplan in de ogen der Russen geen genade vinden. De Russische afgevaar digde Zorin zei: „Onze eerste indruk is, dat de voorstellen, die het Westen naar voren wil brengen, niet de noodzakelijke reële maatregelen omvatten voor uitvoering van een algemene en algehele ontwape ning". Hij vroeg de vergadering onmid dellijk over te gaan tot bespreking van het ontwapeningsplan, zoals dat in sep tember 1959 door Kroesjtsjef in de Alge mene Vergadering der Ver. Naties is geopperd. Kroesjtsjef zelf stelde in een boodschap aan de conferentie, voorge lezen door Zorin: „Het is juist algemene en algehele ontwapening, die het zeker ste middel is om oorlogen voorgoed uit de menselijke samenleving te bannen. Wij zijn vastbesloten zulk een ontwape ning uit te voeren. Ik ben er diep van overtuigd, dat de dag niet ver meer is waarop de eeuwenoude droom van de mensheid waar zal worden en de wereld zonder wapens en zonder oorlogen zal gaan leven". In de eerste vergadering, die twee uur duurde, werden inleidende toespraken gehouden door delegaties van alle tien deelnemende landen. De Tsjech Nosek, de Pool Naszkowski, de Bulgaar Tara- banon en de Roemeen vielen daarin het Russische ontwapeningsplan bij, al acht te de Poolse onderminister van Buiten landse Zaken het Westelijke plan een diepgaande bestudering waard, waarop hij later zei te willen terugkomen. De Britse onderminister van Buiten landse Zaken, Ormsby Gore, zei, dat de conferentie in een gunstiger atmosfeer begon dan ooit eerder sedert het einde van de oorlog had bestaan. Niettemin achtte hij de eerste stap het moeilijkst. „Ons doel van uitgebreide ontwapening moet in opeenvolgende stappen worden bereikt, elk met een voldoende militair evenwicht tussen de partjjen". De Ame rikaanse gedelegeerde Eaton sloot zich bij deze zienswijze aan en wees op de noodzaak van realisme en gepaste waar borgen „opdat geen land de macht bezit zijn buren te vernietigen". Eaton las een brief voor van president Eisenhower, waarin deze van de Ameri kaanse bereidheid getuigde om met alle kracht naar algemene ontwapening te streven en er voorts op aandrong zich niet door de mislukkingen uit het ver leden te laten ontmoedigen. „We moeten niet noodzakelijk rekenen op dramati sche en verstrekkende stappen, hoewel we die stellig zouden verwelkomen", aldus de Amerikaanse president. De Fransman Jules lloch zei, dat men zonder kernontwapening tot niets kan komen en de Canadese generaal Burns achtte het vooral nodig het vertrouwen tussen de volkeren te herstellen. Hedenochtend kwamen de gedelegeer den in besloten zittingen bijeen. Een commentator van Radio-Moskou verklaarde gisteren, dat het Westelijk plan geen toezicht op ontwapening, maar toezicht zonder ontwapening in houdt. Het toezicht is doel op zichzelf. Voor het eerste stadium wordt in het geheel geen ontwapening voorgesteld, aldus de commentator, alleen maar het verzamelen van gegevens over de strijd krachten. De voorstellen voor het tweede en derde stadium zijn omschreven in zeer vage bewoordingen. Er wordt niets over een verbod van proeven met kern wapens gezegd. De gemeenschappelijke commissie voor internationale zaken van de Wereldraad van Kerken en de Internationale Zen dingsraad heeft gisteren aan alle tien delegaties op de ontwapeningsconferen tie te Genève een brief gezonden, waar in een beroep op de afvaardigingen wordt gedaan „om redelijke risico's te nemen" teneinde de impasse te kunnen doorbreken. Wie wel eens een „normaal" Kamerdebat heeft bijgewoond, waarbij zich geen opwindende ont wikkelingen voordoen, moet zich wel eens hebben afgevraagd of de ministers de vaak eindeloze rede voeringen nu werkelijk wel zo bij zonder interessant vinden als hun gezichten meestal trachten te sug gereren. Welnu, deze foto toont aan dat dit NIET het geval is. Minister Zijlstra (rechts) wist een geeuw van verveling niet helemaal achter zijn hand te verbergen tijdens het gisteren gehouden Beneluxdebat, minister-president prof. De Quay (midden) was al evenmin een toon beeld van gespannen aandacht en minister Luns (links) toonde on dubbelzinnig aan, dat er voor hem nu niet zo héél veel nieuws te be luisteren viel. Tja, regeren is be paald niet altijd een boeiende be zigheid. Prins Bernlwrd tijdens zijn bezoek aan het NAVO-hoofdkwartier in Fontainebleau in gezelschap van generaal Valluy en vice-admiraal Bos. Teleurstelling in Bonn „Grond onder voeten is weggevallen" (Van onze correspondent in Bonn) „Een vuistslag in het gezicht van de beide oppositiepartijen, de (socialistische) S.P.D. en de (libe rale) F.D.P., zo karakteriseerden regeringskringen in Bonn gisteren de inhoud van besprekingen, welke op 24 februari j.l. hebben plaats gevonden tussen de Russische ambassadeur in de Bondsrepubliek Smirnof en de FJD.P.-leiders Men de, Dehler, Becker en Schneider. Het was de tweede keer dit jaar, dat Smirnof met Bonner oppositieleiders een gesprek aanging over de toekomst van Duitsland. De eerste keer gebeurde dat op 13 januari j.l., toen hij de socialisten De kans, dat de voorgenomen huur verhoging inderdaad op 1 april a.s. zal kunnen ingaan, is gisteren door de Eer ste Kamer mogelijk gemaakt. Toen de voorzitter, mr. Jonkman, voorstelde om het wetsontwerp betreffende de huur verhoging vandaag in de afdelingen te behandelen, kwam mr. In 't Veld (PvdA) met ernstige bezwaren. Volgens hem had de Eerste Kamer meer tijd voor be studering nodig. Bovendien was volgens hem de huurverhoging onverbrekelijk verbonden met de wijziging van de grondbelasting en de personele belas ting. De behandeling van beide laatste wetsontwerpen is echter in de Tweede Kamer geschorst. De minister van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid, mr J. van Aartsen, verklaarde, dat de rege ring bepaald niet de bedoeling heeft gehad de Eerste Kamer in tijdnood te brengen. Bovendien zal ook op 22 maart de kwestie van de beide belastingvoor stellen nog niet zijn opgelost. Uitstel had volgens hem geen zin. Mr. In 't Veld kreeg zijn zin ook niet. Met 37 tegen 24 stemmen werd zijn voor stel tot uitstel van behandeling van het wetsontwerp huurverhoging verworpen. Behalve de fractie van de PvdA stemden vóór uitstel de heren De Vos van Steen- wijk en De Wilde (WD) en prof. Helle- ma (AR). Ollenhauer en Wehner een onofficieel memorandum overhandigde, waarin „verantwoordelijke kringen te Moskou" hun mening gaven over de toekomst van Duitsland: West-Berlijn moest een „vrije stad" worden; de verbindingswegen tus sen de Bondsrepubliek en West-Berlijn zouden dan door de Russen worden ge garandeerd; het alternatief zou een apart vredesverdrag tussen Moskou en Oost-Duitsland zijn. Oude kost, die Kroesjtsjef al sedert november 1958 aan het Westen opdient. Toen een maand geleden dit gesprek Smirnof-Ollenhauer bekend werd, sprak men te Bonn over „een Russische poging om de eenheid in Bonn tussen regering en oppositie over Berlijn en de eenheid tussen de S.P.D.-leiding en Berlijns burgemeester Brandt schipbreuk te laten lijden" De S.PD. werd in elk geval een illusie ar mer: zij had steeds weer gepleit voor een hernieuwd contact met Moskou over de hereniging. Geen kans op compromis Eenzelfde illusie werd de FD.P. op 24 februari ontnomen, zo zegt men thans te Bonn. Partijvoorzitter Mende heeft er over gezegd: „Het drie uur durend ge sprek met Smirnof was zeer hard. Het liet geen enkele kans voor een compro mis". Volgens de New York Times zou Smirnof hetzelfde standpunt inzake Ber lijn en het alternatief van een apart vredesverdrag hebben ingenomen. Hij zou weliswaar niet hebben gezegd, dat een herenigd Duitsland communistisch moest zijn, wil het acceptabel worden voor de Sovjet-Unie, maar zo'n Duitsland moest volgens de Sovjetrussische ambassadeur wel „bereid tot vrede en democratisch" zijn En waar men in Moskou zichzelf en zijn satellieten vredelievend en democra tisch pleegt te noemen, bestaat er geen twijfel aan dat de Sovjet-bewindhebbers alleen een door de communisten beheerst verenigd Duitsland kunnen aanvaarden. Volgens het Amerikaanse blad zou Smir nof zelfs gezegd hebben dat het niet voldoende is als een herenigd Duitsland de Ober-Neisse-grens erkent, neutraal tussen de NAVO en het Pact van War schau blijft en afziet van atoomwapens, het moet ook zijn grote industrie na tionaliseren en „de arbeiders-beweging de politieke heerschappij laten over nemen Krasse waarheid In regeringskringen te Bonn is dit gis teren „de krasse waarheid" over de Rus sische bedoelingen met Duitsland ge noemd. Zy zeggen voorts dat de ogen van de SPD en de FDP nu toch wel open moeten zijn gegaan: er valt door de Westduitsers zelf met de Russen niet te pratei over de Duitse hereniging. De FDP, die het verst heeft willen gaan met het benaderen van de Russen inzake de Duitse kwestie, moet thans d< grond onder de voeten zijn weggevallen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1