DE VAKCENTRALEN
STEUNEN STAKING
Het Westen lanceert in Genève een
„ontwapeningsplan in drie fasen"
WEERBERICHT
Dit nieuwe voorstel is soepeler
dan dat van twee jaar geleden
Drente wil impasse doorbreken
Prins Bernhard bezocht Navo-
commando en generaal de Gaulle
Valmeline
regenjassen
Opgericht 1 maart 1860
LEIDSCH
sf**#!
DINSDAG 15 MAART 1960
DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Het Westen heeft vandaag een ontwapeningsplan in drie fasen
gepubliceerd om tot een totaal verbod van kern- en andere massale
vernietigingswapens te komen binnen het raam van een „internationale
ontwapeningsorganisatie". Het plan is opgesteld door de V.S., Enge
land, Frankrijk, Italië en Canada en zal op de ontwapeningsconferentie
tussen Oost en West te Genève worden ingediend.
Het voorziet in geleidelijke uitschakeling onder toezicht van chemi
sche, bacteriologische en kernwapens, een belangrijke besnoeiing van
van de conventionele strijdkrachten, afschaffing van bepaalde typen
militaire raketten, het gebruik van de ruimte, uitsluitend voor
vreedzame doeleinden en toezicht op de produktie van alle overblij
vende soorten wapens.
Evenals in de vorige ontwapeningsplannen van de Westelijke lan
den wordt de nadruk gelegd op het internationale toezicht.
De Engelsen willen
„coëxistentieregels"
Drew Middleton, correspondent te
Londen van de „New York Times",
meldt van volkomen betrouwbare zijde
te hebben vernomen, dat Engeland op
Overleg zal nog wel
geruime tijd duren
In de eerste fase moet de internatio
nale ontwapeningsorganisatie opgericht
worden. Men wil dan tegelijkertijd ko
men tot een plafond van 2V> miljoen
man voor de strijdkrachten van de Sov
jet-Unie en de V.S.
Zoals bekend heeft Rusland in jan.
bekend gemaakt dat het zijn strijd
krachten binnen twee jaar wil besnoeien
van 3.623.000 tot 2.423.000 man. De strijd
krachten van de V.S. bedroegen in okto
ber van het vorig jaar 2.497.000 man. In
het nieuwe Westelijke plan worden geen
„plafonds" gegeven voor de strijdkrach
ten van andere landen. De vorige Wes
telijke plannen voorzagen in een maxi
male troepensterkte van 750.000 man
voor Engeland en Frankrijk.
In de tweede fase van het thans ge
publiceerde plan willen de Westelijke
mogendheden komen tot een maximale
sterkte van 2.100.000 man voor de strijd
krachten van de V.S. en Rusland en tot
„plafonds" voor de troepen van alle mi
litair belangrijke landen. Een en ander
zal onder toezicht moeten gebeuren.
Ook moet in deze tweede fase een inter
nationale conferentie worden bijeenge
roepen om de ontwapening uit te brei
den tot andere landen dan die welke
aan de ontwapeningsconferentie in
Genève zullen deelnemen. Voor het
Westen: de V.S., Engeland, Frankrijk,
Italië en Canada; voor het Oosten: de
Sovjet-Unie, Polen, Tsjecho-Slowakije,
Roemenië en Bulgarije.
Nog een jaar
Volgens Amerikaanse functionarissen
te Washington is aan de leden van de
Amerikaanse delegatie naar de ontwa
peningsconferentie, die vandaag te Ge
nève is begonnen, meegedeeld dat zij
tenminste op een jaar onderhandelen
moeten rekenen.
Een punt van de eerste fase van het
Westelijke ontwapeningsplan is: de lan
den moeten de internationale ontwape
ningsorganisatie van tevoren in kennis
stellen van de voorgenomen lancering
van een ruimtevoertuig. De landen zul
len voorts bijzonderheden van hun de
fensiebegroting aan de organisatie moe
ten voorleggen.
In de tweede fase zouden dan maat
regelen moeten worden getroffen om de
gegevens over de begrotingen voor de
fensie te controleren en in de derde fase
zou dan de internationale controle op
deze begrotingen een feit worden.
Op het einde van de tweede fase moet
een „internationale organisatie voor het
behoud van de wereldvrede" worden op
gericht en in de derde fase moet de vol
tooiing hiervan geschieden en van „an
dere regelingen voor het behoud van de
wereldvrede". In de tweede fase en wel
zodra het systeem van toezicht doeltref
fend blijkt te werken, zal het verboden
zijn om ruimtevaartuigen te lanceren,
die een zeer grote vernietigende uitwer
king kunnen hebben. In deze fase moet
ook de produktie van splijtbaar mate
riaal voor wapens onder toezicht wor
den stopgezet.
Dit eerste Westelijke plan voor een
veel omvattende ontwapening is geen
„alles of niets"-plan, zo is van gezag
hebbende zyde in Genève vernomen.
Er zyn geen politieke voorwaarden in
dit nieuwe plan opgenomen en het is
minder strak dan de voorstellen voor
een gedeeltelijke ontwapening, die het
Westen in 1957 heeft opgesteld.
Koud overdag
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Veranderlijke bewolking en op de
meeste plaatsen droog weer. Matige, af
en toe vrij krachtige noordoostelijke
wind. Lagere temperaturen overdag.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
16 MAART
Zon op: 6.53 uur; onder: 18.46 uur.
Maan op: 22.48 uur, onder: 8.24 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.12 en 17.29
uur.
Laag water te 1.00 en 13.27 uur.
de komende topconferentie met de Sov
jet-Unie overeenstemming wil bereiken
over het opstellen van gedragsregels, die
bepalend zullen zyn voor de door de
Russen gepropageerde „vreedzame sa
menleving van staten met verschillende
maatschappelijke stelsels" („coëxisten
tie").
Volgens Middleton wil de Britse rege
ring dat de Sovjetrussische premier
Kroesjtsjef in het openbaar en wel bij
voorkeur in een na de komende topcon
ferentie uit te geven communiqué, in
stemt met een bepaald internationaal
gedragspatroon dat, bij toepassing, tot
een vermindering van de internationale
spanning, „zowel in feite als theoretisch"
zal leiden.
Volgens Middleton zijn de Britse
leiders van mening dat de Russen
de koude oorlog, onder de dekman
tel van hun „vreedzame internatio
nale samenleving", voortzetten.
,,Het besluit, om te pogen dit
door de Russen gepropageerde be
grip aan grondregels te binden,
weerspiegelt de ongerustheid van
de Britse regering over de twee
aangezichten vertonende Sovjet
russische politiek", aldus de Lon-
dense correspondent van de „New
York Times".
Mogelijk hogere uitkeringen
In vakbondskringen wordt thans
naarstig gezocht naar een moge
lijkheid om de stakende bouwvak
arbeiders aan een extra uitkering
te helpen.
Gisteravond hebben de bestuur
ders van de stakende bonden in
Utrecht een bespreking gevoerd
met de hoofdbestuurders van de
drie vakcentralen.
Deze schijnen zich bereid te heb
ben verklaard de staking groot
scheeps te steunen. Inmiddels
wordt onderzocht of er een moge
lijkheid bestaat van verhaal op of
subsidie van de overheid.
Eind vorige week bij de uitbetaling
van de uitkeringen aan de stakers is
duidelijk de noodzaak van een hogere
uitkering naar voren gekomen. Het
enthousiasme voor de staking is van
het begin af niet bijster groot geweest.
Maar desondanks is rpen ook nu nog
vastbesloten door te zetten. Algemeen
was echter de ontevredenheid over het
grote verschil in inkomsten. Vooral de
ongeorganiseerden, die 36 gulden ont
vingen, gaven druk uiting aan hun
ongenoegen.
Terwyl de staking zich verder over ons
land uitbreidt en in vele andere plaatsen
het werk kwam stil te leggen, onder
meer in geheel Limburg, lijkt het of het
overleg in een impasse is geraakt.
Naar wij echter vernemen hebben de
vakcentralen nog een ander middel ach
ter de hand (behalve dus de financiële
steun) om de bouwvakarbeiders te hulp
te komen. Men zou in deze kringen de
mogelijkheid van een staking in het
vervoerswezen overwegen.
BEU
De aannemers van z.o.-Drente zijn de
situatie beu. Alle aannemers zijn daar
verenigd in de Federatie van Bouwvak
verenigingen en die Federatie acht het
niet verantwoord, dat de huidige toe
stand nog langer voortduurt.
Zij heeft een telegram naar de Raad
van Bestuur Bouwbedrijf gestuurd.
Daarin wordt gezegd, dat men zich vol
ledig op het ingenomen standpunt inzake
de doorberekening van een loonsver
hoging blijft stellen, maar dat men er
desondanks voor voelt contact op te
nemen met de werknemersorganisaties
om tot een voorlopige oplossing te
komen. Men wil het werk dan hervatten
op de bestaande voorwaarden onder
toezegging van de werkgeversorganisa
ties dat wanneer het conflict tussen
werkgevers en regering hoe dan ook is
opgelost of beslist de door het College
van Rijksbemiddelaars vastgestelde nieu'
we C.A.O. zal gelden vanaf 1 maart jl.
Dit blad bestaat uit 14 pagina's.
Prinses Beatrix en Prinses Irene
tijdens een wandeling in Stockholm,
waar zij zaterdag het Prinsessen-
balbijwoondenin gezelschap van
Prinses Alexandra van Engeland.
NCAB
Zoals bekend zal het afgetreden be
stuur van de Ned. Chr. Aannemers- en
Bouwvakpatroonsbond de lopende zaken
afwikkelen. Maar, zo heeft het nadruk
kelijk laten weten, mocht het deze week
tot een oplossing van het bouwconflict
komen, in die zin, dat de aannemers
organisaties alsnog bereid zijn een
C.A.O. met de werknemersorganisaties
aan te gaan, dan zal de N.C.A.B. geen
partij kunnen zijn in de ondertekening
van het contract, omdat men een demis
sionair hoofdbestuur heeft zonder vol
machten. En het kan wel juni worden
voor er een nieuw hoofdbestuur is ge
kozen. Vanmiddag zal het dagelijks
bestuur van het Verbond van Prot. Chr.
Werkgevers in Nederland bijeen komen
om de situatie te bespreken, die ontstaan
is door het besluit van de ledenverga
dering van de N.C.A.B.
De Sjah en Keizerin F ar ah zijn
na een bezoek aan Pakistan in hun
land teruggekeerd. Het paar bij
aankomst op het vliegveld bij Te
heran
4 mei-herdenking
in de Ridderzaal
Erelijst met 18.000 namen
De plechtigheid ter herdenking
van de Nederlandse gevallenen
uit de tweede wereldoorlog, die
aanvankelijk jaarlijks, later eens in
de vijf jaar door de commissie
nationale herdenking in de Ridder
zaal te 's-Gravenhage is gehouden,
zal dit jaar een bijzonder karakter
dragen. De commissie en de minis
ter van O. K. en W. zullen een
bijeenkomst beleggen, waarin H.M.
de Koningin namens de regering
aan de Staten-Generaal de erelijst
van gevallenen zal overdragen ter
plaatsing in de entreehal van het
gebouw van de Tweede Kamer.
In opdracht van de minister van O.
K. en W., zyn de gegevens voor de ere
lijst sinds 1945 door het Rijksinstituut
voor oorlogsdocumentatie verzameld met
medewerking van talrijke officiële in
stellingen en particulieren. Op deze ere
lijst zijn familienaam en voornamen,
plaats en datum van geboorte, beroep of
militaire rang en plaats en datum van
overlijden of sneuvelen vermeld van alle
Nederlandse staatsburgers van wie be
kend is dat zij als lid van de strijd
krachten of opvarenden van de koop
vaardij dan wel door deelneming aan het
verzet in Nederland of Nederlands-Indie
tijdens de tweede wereldoorlog het leven
hebben verloren. Het betreft hier bijna
18.000 personen. De erelijst is in de af
gelopen jaren gecalligrafeerd door de
zusters Benedictinessen van de Onze
Lieve Vrouw Abdij te Oosterhout. Zij zal
in de entreehal van het Tweede Kamer
gebouw worden geplaatst in een gedenk
tafel, ontworpen door de architect Aldo
van Eyck.
Onmiddellijk aansluitend aan de bij
eenkomst in de Ridderzaal zal de ere
lijst naar deze entreehal worden overge
bracht. De plechtigheid in de Ridder
zaal, die om 14.30 uur een aanvang
neemt, en het overbrengen van de ere
lijst naar het Tweede Kamer-gebouw
zullen door radio en televisie worden uit
gezonden.
Kroesjtsjef op 23
maart naar Parijs
Premier Kroesjtsjef van de Sovjet-
Unie zal nu op 23 maart zijn bezoek aan
Frankrijk beginnen, zo is gistermiddag
door Tass bekendgemaakt. Kroesjtsjef
had zijn bezoek wegens griep moeten
uitstellen. Oorspronkelijk zou het heden
(dinsdag) zijn begonnen. Het bezoek zal
thans tot 3 april duren. Het Russische
bezoek aan Frankrijk is dus nu met drie
dagen bekort. Twee dagen na Kroesj-
tsjefs bezoek vertrekt premier De Gaulle
naar Engeland.
(Van onze Parijse correspondent)
Prins Bernhard, die het afgelopen weekeinde voor een vergadering over cul
turele onderwerpen in Parijs vertoefde, heeft gisteren in zijn functie van
inspecteur-generaal van het Nederlandse leger een bezoek gebracht aan het
Atlantische hoofdkwartier voor Centraal Europa, dat 60 kilometer ten zuiden
van de Franse hoofdstad in Fontinebleau gevestigd is.
De opperbevelhebber, die hier zetelt,
de Franse generaal Valluy heeft de Prins
verwelkomd en ook de overige hoofd
officieren in Fontainebleau, de Engelse
maarschalk Sir Harry Broadhurst, de
Duitse generaal Hans Speidel en de
Nederlandse admiraal H. Bos, comman
dant van de Geallieerde Zeestrijdkrach
ten in Centraal-Europa werden aan de
Koninklijke bezoeker voorgesteld. Een
receptie ter ere van de hoge gast waar
voor de officieren vertegenwoordigers
van acht verschillende landen waren
uitgenodigd besloot dit korte bezoek van
de Prins aan Fontainebleau.
Teruggekeerd in Parijs is de Prins om
zes uur in een auto van de Nederlandse
ambassade, die hij zelf bestuurde, nog
een beleefdheidsvisite afgelegd bü de
president der Republiek, generaal Char-
r
Sluitingsdatum van J
prijsvraag nadert!
Ter gelegenheid van het eeuw- 1
feest van het Leidsch Dagblad 1
■publiceerden wij dinsdag 1 maart 1
een tiendelige prijsvraag met een 1
vloed van prijzen, variërend van 1
100 tot 5 gulden. Mogen wij in dit 1
„feestnummer" van vandaag (de 1
dertig duizendste editie van ons 1
blad, waarvan wij de kop een iets 1
afwijkende vorm hebben gegeven)
nog eens herinneren aan de sluir J
tingsdatum voor de inzendingen:
21 maartf Weliswaar hebt U nog
bijna een week de tijd, doch een
week is toch maar een beperkte
tijd. Wij willen nog eens nadruk- J
kelijk vermelden, dat het voor
mededinging naar de prijzen niet
noodzakelijk is, de oplossing van
all e puzzels in te zenden. Er
worden namelijk naast prijzen
voor de prijsvraag als geheel ook
prijzen per puzzel toegekend.
Stoutmoedige taal
van Nepalese premier
in China's parlement
Premier Koirala van Nepal, die een
bezoek aan communistisch-China brengt,
heeft op een bijeenkomst te zijner ere
van het parlement in Peking gewaar
schuwd tegen „pogingen om de vrijheid
lievende Aziaten met geweld te overheer
sen of onderdrukken". Tegenover een
gehoor van 10.000 Chinezen, onder wie
premier Tsoe En-lai en minister Tsjen
Ji van Buitenlandse Zaken gaf hij uit
drukking aan zijn overtuiging, dat een
dergelijke poging niet alleen zonder
succes zou blijven maar ook onmogelijk
zou blijken.
„Als een of ander machtswellustig
land hoe groot en machtig ook, plannen
koestert of pogingen doet ook maar een
centimeter gebied van een Aziatisch
land te bezetten zullen dergelijke maat
regelen stellig bot volledige verstoring
van de wereldvrede leiden. Daarom zal
het verstandig zijn voor Azië om de vijf
beginselen van vreedzame samenleving
te onderhouden in zijn betrekkingen met
alle Aziatische landen, zowel de grote
als de kleine", aldus Koirala.
les de Gaulle. Prins Bernhard droeg bij
zijn aankomst aan het Elysee, waar
republikeinse gardisten de blanke sabels
presenteerden, de traditionele witte
anjer in het knoopsgat.
Advertentie
Lichte tlnlen troef I
Onze nieuwe
zijn gemaakt uit 1 e kwaliteit
Egypt.katoen In lichte mode-
tinten. Sportieve modellen
met dubbel rugstuk en leren
knopen. Twee zljsplitten en
speciale „documentenzak".
v.a. 89.50
House of England
Ben Goerion sprak
met dr. Adenauer
De Wesfduitse Bondskanselier,
dr. Adenauer, en de Israëlische
premier David Ben Goerion heb
ben gisteren in New York voor
het eerst een onderhoud met elkaar
gehad. Zij logeren beiden op het
ogenblik in het Waldorf-hotel.
West-Duitsland en Israël onder
houden geen diplomatieke betrek
kingen. Zij hebben wel contact met
elkaar door middel van een scha
devergoedingscommissie.
Het gesprek heeft twee uur geduurd.
Na afloop zei Adenauer, dat het Duitse
volk en de Duitse regering ervan over
tuigd zijn, dat de wederzijdse samen
werking met en de steun voor Israël ook
in de toekomst vruchten zal dragen.
Ben Goerion herinnerde aan wat hy
vorige zomer in het parlement gezegd
had, n.l. dat het Duitsland van vandaag
niet het Duitsland van gisteren is. Na
zfjn ontmoeting met Adenauer was hij
overtuigd van de juistheid van zijn
oordeel.
De Israëlische en Duitse ambassadeurs
in Washington, Abraham Harman en
Wilhelm Grew, waren bij het gesprek
aanwezig.
In een verklaring zei Adenauer, dat hy
reeds lang een bewonderaar was van
„het staatsmanschap en standvastigheid
van de hoofd-architect van het moderne
Israël en zyn opmerkeiyke ontwikke
ling."
Adenauer kreeg gisteravond in de
Princeton-universiteit (New Yersey) een
eredoctoraat in de rechtswetenschappen,
In een rede na de plechtigheid zei hjj
onder meer, dat zyn land trouw zal biy-
ven aan de Noordatlantische-Verdrags-
organisatie en „bovenal" aan de samen
werking met de V.S.
Hy noemde de veiligheid en toekomst
van „onze hoofdstad, Beriyn" het meest
actuele facet van de Duitse kwestie. De
werkeiyke kern van de Duitse kwestie is
niet zozeer het herstel van de eenheid,
maar het teruggeven van het recht op
zelfbeschikking aan de 16 miljoen Duit
sers in de Sovjet-bezettingszone, aldus
de Bondskanselier.
