Madrigaalkoor in Johannes Passion
van Bacli onder Herman Strategier
Koninklijk goud op gouden feest van
Leidse Christelijke Besturenbond
Visie gericht op objectiviteit
BENDER Hoogewoerd 90, Leiden
FIFTY-FIFTY
H. van Cittert onderscheiden
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 9 maart 1960
Tweede blad no. 29995
Aan de ontroering schaars toegekomen
Wie jarenlang de sterk subjectieve en gevoels-innige vertolking van
Bachs ..Johannes Passion" door het Madrigaalkoor onder directie van
Willem Mizee in zich heeft opgenomen en „ondergaan", wordt wel
getroffen door het hevige contrast in opvatting van de dirigent Herman
Strategier, onder wie dit in tonen heenvlietende lijdensverhaal thans
voor het eerst werd uitgevoerd.
Deze huldigt veel meer een objectieve zienswijze, al kan ook hij dit
principe onmogelijk strikt doorvoeren: daartoe geven muziek, noch
tekst aanleiding.
Het tegenwoordig veelvuldig gehuldigde streven naar volstrekte
objectiviteit heeft wellicht enkele voordelen, doch zeker ook vele
nadelen. Immers: tot een realisatie van de felle en dramatische hoog
tepunten, welke de Johannes Passion in tegenstelling tot de Matthaus
Passion inhoudt, komt men schaars of nauwelijks toe, evenmin als aan
de innerlijke ontroering of, zo men wil, het „sentiment". De dirigent
lijkt hiervan wèlbewust af te zien.
Voegen wij daarbij, dat de huidige drang naar veelal snelle, zij het
vloeiende tempi, blijkbaar ook door Herman Strategier wordt aange
hangen hij laat het als vanouds prachtige koor, waarin zich voor
treffelijke krachten bevinden uitermate extact en gedisciplineerd zingen
en de minder gelukkige keuze der solisten, met uitzondering van
David Hollestelle, die middenin het hart der „ware" Kunst stond,
dan komen wij tot de conclusie, dat deze uitvoering, ondanks alle
vakkundigheid, toch niet die tot diepe bezinning oproepende Passie-
sfeer kon brengen, waarnaar het gemoed in deze lijdenstijd vraagt.
In het verloop van de avond kwam
gelukkig veel verbetering.
Ontbrak de ontroering voor de pauze
welhaast volkomen, nadien kon hiervan
meermalen toch wel sprake zijn.
Het imponerende, doch met te na
drukkelijke accentgeving gezongen aan-
vangskoor, het „Herr, unser Herrscher",
maakte nog een te krampachtige indruk.
Het schonk hierdoor niet de onheilspel
lende spanning, die ervan uit kè.n gaan.
Ook leek hier het begeleidende Residen
tie-kamerorkest nog niet op dreef, met
onevenwichtige schommelingen tot ge
volg.
Zo bleef eigenlijk het ganse eerste
deel, met de sober en eenvoudig, doch
naar ons gevoel wat ongenuanceerd ge
houden koralen - ook al weer een kwes-
BU K.B. van 24 februari j.l. is aan
dr. H. C. D. de Wit met ingang van 10
oktober j.l., op zijn verzoek eervol ont
slag verleend als lector aan de Leidse
Universiteit.
tie van opvatting! - in een zekere mo
notone onbewogenheid bevangen. Daar
na ontstond levendiger contrastwerking,
meer spanning kwam het geheel ten
goede, hoewel wij toch niet de indruk
kregen dat Strategier daarop bij voor
keur het accent wil leggen.
Het betrekkelijk kleine koor heeft ove
rigens in het algemeen technisch uitne
mend gezongen en in dit opzicht zeker
het majesteitelijke karakter van Jo
hannes' Passieverhaal recht doen we
dervaren. Maar de illustratie van dit
verhaal vraagt naar ons gevoel toch,
teneinde niet-aflatend te boeien, om
sterker zeggingskracht en emotionaliteit,
dan hier werd opgebracht.
Waarom echter het op zichzelf emi
nent gezongen slotkoraal zich in een
quasi-mystiek gehuld duister moest af
spelen, is ons niet duidelijk. Dit is een
buiten-muzikaal element, waarom Bachs'
geniale schepping zeker niet vraagt en
dat dus totaal overbodig is.
Men mag, gelijk Strategier bewezen
heeft, van „romantiseren" afkerig zijn
en de subjectiviteit zoveel mogelijk wil-
Zo'n mooie kleine piano past ook
in Uw kamer. De volle, zangrijke toon
overtreft die van menig „groot"
instrument... De prijs zal U meevallen'
Bel of schrijf om onze foto-brochure
Amsterdam Arnhem Breda Rotterdam
len uitschakelen, daartegenover staat,
dat de menselijke ziel in een zodanige
visie, naar onze mening tekort komt. Te
grote nuchterheid werkt tevens vervlak
king in de hand. Een waarschuwing
daartegen lijkt niet overbodig.
Wij wezen er reeds op: de keuze der
solisten leek ons - met enkele uitzonde
ringen - aan de zwakke kant.
De subliem zingende David Hollestelle
schakelen wij uit. Wat hij bijv. in het
Arioso „Betrachte meine Seele" pres
teerde was volmaakt. Plotseling was er
de schok der ontroering, die wij tot dan
toe ontbeerd hadden. Herinnering aan
de tijd der „gulden zangkunst".
De Evangelist Chris van Woerkom
zong zijn zware partij begripvol en stijl
vol verhalend, al liet tegen het einde
vermoeidheid zich gelden. De bariton
Meine Pot, voor het eerst de Christus
partij zingend, voldeed daarin naar de
mate van zijn krachten, soms indruk
wekkend. Hij worstelt in de hogere re
gionen wel eens met zijn stemmiddelen,
evenals de ditmaal gelukkig niet over-
zoetelijk zingende tenor Gerard Honig
in zijn moeilijke aria's.
De eertijds als sopraan gerenommeer
de Mea Boon-Naberman, naar achteraf
bleek, door verkoudheid gehandicapt,
presenteerde zich ditmaal als „alt". On
danks de verkoudheid konden wij toch
wel vaststellen, dat bij haar thans veel
meer sprake is van een „mezzo". Het
uitgesproken altregister was nauwelijks
hoorbaar en miste iedere glans. Wel
licht zou ons oordeel anders lulden,
wanneer haar aria „Es ist vollbracht"
niet was vervallen.
De sopraan Henriëtte Sengers voldeed
beter in de aria „Zerfliesse mein Herze",
dan in het „Ich folge dir gleichfalls",
waarin zij van de Bachsfeer verre bleef.
Overigens beschikt deze zangeres zeker
niet over het voor Bach geëigende
stemtype.
Het Residentie-kamerorkest vormde,
afgezien van enkele onregelmatigheden
in de aanvang, een betrouwbare en ge
nuanceerde steun, waarbij zich Leny
van der Lee aan het klavecimbel, on
danks enkele traagheden, tevredenstel
lend aansloot.
H.
OUD KATHOLIEKE KERK
De aartsbisschop van Utrecht van de
Oud Katholieke Kerk heeft tot leden van
het kerkbestuur van de Leidse parochie
benoemd mevr. E. M. van der Steen en
de heer J. W. de Wekker. Laatst ge
noemde volgt wijlen de heer A. J.
Struyck op als penningmeester.
BOETE VOOR LEIDSE KOUKLEUMER
De Haagse rechtbank heeft een 21-
jarige Leidse metaalslijper voor vernie
ling veroordeeld tot een maand voor
waardelijke gevangenisstraf en veertig
gulden boete. Er was drie maanden,
waarvan twee voorwaardelijk, geëist.
Op 10 december j.l. was verdachte
een avondje in Den Haag uitgeweest.
Hy had in diverse café's het nodige ge
dronken. Het werd zo laat, dat hij de
laatste trein naar Leiden miste. Op de
Paviljoensgracht had hij toen een auto
opengebroken en was daarin gaan zit
ten. De eigenaar was echter vrijwel on
middellijk ter plaatse en vroeg wat of
hij in die auto deed. „Ik vind het buiten
zo koud" had verdachte geantwoord. De
eigenaar had hem toen linea recta naar
een politiebureau gereden. De officier
van Justitie had poging tot joy-riding
niet bewezen geacht.
Uitstekend mevrouw, meneer
ik hoor 't steeds meer!
20 stuk*
75 ct
De gisteravond in „Het Gulden Vlies" gehouden en zeer druk be
zochte receptie, welke daar plaats vond ter gelegenheid van het 50-
jarig bestaan van de Leidse Chr. Besturenbond leverde voor de vice-
voorzitter, de heer H. van Cittert, een grote verrassing op. Op het
moment, dat hij met grote aandacht zat te luisteren naar de toespraak
van wethouder S. Menken, waarin deze aandacht schonk aan het
vruchtdragende werk van de jubilerende vakbeweging, plaatste de
wethouder geheel onverwachts zijn persoon in het middelpunt van de
belangstelling. De heer Menken wees op de voortreffelijke staat van
dienst van de heer Van Cittert in de vakbeweging al 33 jaar maakt
hij van het bestuur van de L.C.B. deel uit en deelde mee, dat het
H.M. de Koningin had behaagd hem de gouden ere-medaille verbonden
aan de Orde van Oranje Nassau te verlenen. Zeer verrast met deze
Koninklijke onderscheiding, kon de heer Van Cittert op dit moment
slechts een stamelend woord van dank vinden
De heer J. Bakker, die deze avond de
gelukwensen van het CNV overbracht,
dankte de jubilerende Bond voor al het
geen in deze halve eeuw is gepresteerd.
Als christelijke vakbeweging hebben wij,
aldus spreker, ook nu nog een taak, het
geen juist in deze dagen wel zeer dui
delijk aan de dag is getreden.
De heer Loeve, die namens alle bij de
LCB aangesloten afdelingen het woord
voerde, greep in zijn woord van waarde
ring en gelukwens terug naar de tijd,
dat de Bond werd opgericht. Een tijd,
waarin er nog vele misstanden op het
sociale en maatschappelijke terrein be
stonden. Dank zij een goede samenwer
king heeft de arbeid onder Gods zegen
rijke vruchten afgeworpen, aldus spre
ker, die er verder op wees, dat de LCB,
na vijftig jaar, nog een springlevend
organisme is. Namens de afdeling bood
1e heer Kiemel het bestuur een envelop-
oe met inhoud aan, welk bedrag bestemd
s voor de aankoop van een haard voor
'e bestuurskamer.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Maria Elisabeth, dr. van J. Vlasveld en
Arnoldus, Johannes Martlnus Cornells,
n van J C. Oomen en A. C. de Jonk, Ja-
obus Cornells Maria, zn van J. H. M.
mtzlgt en A. M. van der Meer, Yolanda
oiilla Maria, dr van K. van Leeuwen en
M. J. van 't Hart, Hendrik Arend Dln-
Tnan, zn van A. H. Dekker en T. Bakker.
OVERLEDEN
M. W. van der Hart, 83 Jaar, vrouw, E.
van der Poel, 70 Jaar. echtgenote van
A. van Groningen, G. L. N. Wljllng. 67
w. man, C. L. Toxopeus, 43 Jaar, e/v
D. B. Beudeker, A. Vooljs, 69 Jaar, man.
vereniging Eensgezindheid, van de Chr.
Besturenbond te Alphen aan den Rijn,
Noordwijk, Sassenheim en Katwijk, van
vele afdelingen van vakorganisaties, de
raad van toezicht voor het gebouw Oude
Singel, de Evangelisch-Lutherse Ge
meente, de Chr. Geref. Kerk, de Leidse
Bestuurdersbond (NVV) en de KAB, de
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Rijnland en het Gewestelijk ar
beidsbureau, de Raad van Arbeid en de
Vereniging voor Christelijk Nijverheids
onderwijs te Leiden, het Verbond van
Prot.-christelijke Werkgevers in Neder
land, CNV-afdelingen te Hazerswoude,
Koudekerk aan den Rijn en Leiderdorp,
de afdeling Leiden van de CBTB en de
prot.-chr. fractie in de Leidse gemeen
teraad. Ook zagen wij de oud-voorzitters
A. J. Schoneveld en D. van 't Zelfde.
Bij de aanvang van deze receptie,
waaraan een door het Chr. Muziekge
zelschap „Concordia" op het Stadhuis
plein gebrachte serenade voorafging,
Eerste paal voor complex
van 30 industrie-woningen
In een harde, snerpendkoude oostelij
ke wind heeft de wethouder voor de Be
drijven, mr. J. Drijber, hedenmorgen de
eerste paal geslagen voor een complex
van 30 woningen op een terrein achter
de Van Bednumstraat nabij het Vijf Mei
plein. In samenwerking met de Vereni
ging van Leidse Industriëlen bouwt de
firma Huurman hier een dertigtal in-
dustriewondngen. Omstreeks half twaalf
arriveerde het gezelschap op het met
vlaggen getooide bouwterrein.
Onder de aanwezigen zagen wij naast
tal van Leidse industriëlen ook de wet
houder van Openbare Werken, de heer
A. J. Jongeleen. Onder het wakend oog
van enkele vaklieden sloeg mr. Drijber
de eerste paal.
heeft de heer Van Cittert de secretaris,
de heer W. Veerman een in leer gebon
den en van een opdracht voorzien ge
denkboek „Van Strijd en zegepraal" aan
geboden. Dit op grond van het feit, dat
de heer Veerman een groot aandeel
heeft gehad in de samenstelling van het
boek.
Leidse Schaakbond
LSG II is volgens de verwachtingen
er gisteravbnd in geslaagd het kam
pioenschap van de eersteklasse van de
Leidse Schaakbond te bemachtigen. Wel
iswaar gaat het de laatste wedstrijd
tegen Alphen I verliezen, maar een ge
weldig aantal bordpunten maakt LSG's
positie onbereikbaar voor Noordwijk I.
De Leidenaren hadden aan een half
puntje genoeg; reeds snel maakte Elzen-
ga remise, waarmee het kampioenschap
binnen was. LSG II zal nu enkele zeer
zware promotie-wedstrijden moeten spe
len, om aldus te trachten zich een
plaats in de tweedeklasse van de KNSB
te verwerven.
LSG IIAlphen I: J. VerduynC.
Brunt 0-1, R. W. v. d. Waall (res.)P.
de Jong %-%, ir M. EllerbroekD. Post-
huma 0-1, dr. J. W. MeilinkL. Kante
been P. v. d. LaanA. Post
J. P W. WeijermarsJ. Jansen 0-1, dr.
J. B. Wilterdink—A. Kooy 1-0, C. Elzen-
gaW. v. d. Roest Vz-Vz, dr. F. A.
NieuwzwaagA. H. Hooijer x-x, W .D.
Wilkes (res.)N. E. Plantfeber 1-0, to
taal: 55 x. De hangpartij staat glad
gewonnen voor Alphen. Overigens ver
liep de wedstrijd niet zonder incidenten.
In klasse II B degraderen LSG IV en
Sassenheim I naar de derdeklasse.
Sassenheim ILSG IV: W. Zandber
De heer S. Krist, directeur van de
Dienst voor Sociale Zaken, zette uiteen,
dat de LCB thans een plaats in de ge
meenschap inneemt, welke niet meer is
weg te denken. Dank zij het werk der
vakverenigingen konden in de loop der
jaren tal van sociale verbeteringen wor
den ingevoerd. Grote waardering had
spreker voor het werk van de heer Van
Cittert, die in vele commissies zitting
heeft.
Ds. H. J. van Achterberg, die de feli
citaties van de Centrale kerkeraad der
Leidse hervormde gemeente overbracht,
zeide, dat de vakbeweging de kerk op
vele terreinen vaak voor was. Hoewel de
kerk in haar diaconaat reeds in een ver
verleden aandacht schonk aan tal van
sociale maatregelen, heeft zij het in haar
eentje niet kunnen klaren". Hetgeen de
leden der kerk echter zagen als hun
taak, aldus spreker, heeft in de LCB ge
stalte gekregen. „Uw werk dient gezien
te worden als een opdracht van Chris
tus".
Nadat ds. H. Heule namens de Geref.
kerkeraad gelukwensen had aangeboden
deed dit wethouder Menken, die er o.a.
op wees, dat aan het werk van de LCB
niet alleen maatschappelijke, doch ook
geestelijke maatstaven ten grondslag
liggen.
De voorzitter van de LCB, de heer A.
L. Verhoog, die alle sprekers beant
woordde, was verheugd, dat de heer Van
Cittert deze avond Koninklijk was on
derscheiden. Hij verdient het, aldus
spreker, want zowel voor het werk ln de
LCB als ln de Chr. Bond van Handels-
en Kantoorbedienden, heeft hij zich
volledig gegeven. Namens het bestuur
bood spreker de heer Van Cittert de bij
de onderscheiding behorende draagme-
daille aan.
Onder de vele receptlegangers waren
ook afgevaardigden van de woningbouw- I
gen—n.o. 1-0, C. Kamer—J. L. Kanbier
%-%, J. Boogerd—J. H. van Geldrop
C. v. d. LipL. G. Barendrecht
(res.) 0-1, D. Ie Clercq—J. J. W. Bor-
leffs 1-0, F. van Dijk—'W. D. Wiebes
0-1, J .J. den Bak res.)C. J. de Jongh
(res.) 1-0, ir. R. Venema (res.)R. W.
v. d. Waall 0-1, C. Staringmr. A. de
Bats 0-1, G. BouwmeesterJ. Balk es te in
1-0, totaal: S—5.
In dezelfde afdeling eindigde de match
NZHLeithen I in een 6-4 zege voor
Lei then.
NZH—Leithen I: A. Vletter—J. Koet
0-1, A. HensingJ. Ligtvoet x/z-Vz, H.
TijstermanP. J. Planjer Joh.
SchoneveldW. Beij 0-1, H. Binnendijk
H. Boekkooi 0-1, Jac. P. Noort (res.)
J. A. F. Planjer Vz-^/z, A.Ravensbergen
M. J. de Bock N. de Vreugd—
M. C. Schouten Vz-Vz, Ch. van Egmond
(res.)A. Monteba 1-0, D. Schoneveld
(res.)J. v. Dissel Vz-Vz .totaal: 4-6.
In klasse III B wonnen Philidor IV
en Boskoop II weer en staan nu met een
gelijk aantal match- én bordpunten sa
men bovenaan.
Noordwijk II—Philidor IV: J. Hooge-
veen (res.)—E. W. v. d. Burgh 1-0, J.
v. d. BosJ. Hortensius 0-1, J. Admi
raal (res.)J. de Booy 0-1, A. Veefkind
D. Bonnet 1-0, H. MeijersH. Kooi
stra ia-H. H .VeenstraJ. W. Slieker
0-1, J. de Leeuw (res.)-E. E. J. Ernst-
brunner Vt-Vz, W. v. Rooijen—J. Melse
(res.) 0-1. A. de BoerJ. Buis (res.)
0-1, C. de Putter (res.)W. Koppers
(res.) 1-0, totaal: 4-6.
Boskoop II—Voorschoten III: K. Slin
gerland (res.)—P. v .d. Marei 1-0, N. v.
GemerenC. J. Anker 1-0, C. van Veen
W. H. v. Boekei 0-1, P. VuckG. H.
G. v. d. Wiel 1-0, dr. C. H. Film—P. C.
N. v. d. Geer 1-0, M. P. de Jong—E.
van Dijk 0-1, J. Erkelens—S. v. d. Meij
(res.) 1-0, A. J. v. GemerenT. Bave-
laar (res.) 0-1, O. Harlaar (res.)—J. de
Bruin (res.) 1-0, P. v. d. Tol (res.)—
n.o. 1-0, totaal 7-3.
In klasse III C versloeg Zwarte Pion
I (Lisse) Katwijk III met 7%-2%.
ACADEMISCHE EXAMENS
Aan de Leidse Universiteit is geslaagd
voor het doet. ex. biologie de heer C. A.
J. Thissen te Roermond.
Prof. Dr. S. Dresden alhier en de
heer W. de Kier te Oegstgeest zijn be
noemd tot voorzitter, resp. plaatsver
vangend lid van de examencommissie
Frans L.O. 1960.
Wethouder S. Menken speldt de
Koninklijke onderscheiding op. Ge
heel links de secretaris, de heer
W. Veerman en op de achtergrond
de voorzitter, de heer A. L. Ver
hoog.
(Foto LD./Holvast)
