LINOLEUM
kussen
Drama van ontbering en lijden (in
1943) in de Libische woestijn
Tijd van de vrije gezelschappen
is thans onherroepelijk voorhij!"
MEYER HAMEL 40 JAAR IN THEATERLEVEN
In Nederland is liet uitgaan de
sluitpost van het huishoudbudget
Bemanning van de Amerikaanse
bommenwerper Lady be good
vond de dood in de eenzaamheid
Bouivpakketten voor doe-het-self'ers
Hiswa - watersporttentoonstelling
met veel kleine plasticboten
Hu een
geborduurd
Voor slechts
f 1.60
en 15 Radion-
merkjes
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 25 februari 1960
Derde blad no. 29984
warme
blijvende schoonheid voor elke vloer!
„Nederland is ook
een operetteland"
(Van onze Amsterdamse correspondent)
,,Ik voorzie, dat als de vrije
gezelschappen zoals de Snip-en-
Snaprevue, Johan Kaart en de
Hoofdstad-Operette verdwijnen,
hun plaatsen niet zullen worden
ingenomen. Zomin als het tegen
woordig mogelijk is een ongesub-
sidiëerd theater te bouwen, kan
men het risico nemen met een on-
gesubsidiëerd gezelschap te begin
nen. De tijd is voorgoed voorbij!"
De man, die dit zegt, is een oude
rot haast de oudste rot in de
„show-business": Meyer Hamel.
Het jaar 1960 brengt hem drie
jubilea: hij is veertig jaar geleden
in de Nederlandse theaterwereld
gekomen, hij wordt in juli aan
staande 65 jaar en in september zal
hij 15 jaar directeur van de Hoofd
stad-Operette zijn.
„Als de toneelgezelschappen of onze
gröte cabaretgroepen door 'het land rei
zen, vinden zij op de stoep van ieder
theater een stapeltje bankbiljetten lig
gen. Voor ons ligt er niets. De kosten
van ons gezelschap moeten
van A tot Z uit de entree
prijzen komen. Maar als
gevdlg van de dumping
door de subsidiepolitiek
zijn de entreeprijzen nog
geen vijftig procent hoger
dan voor de oorlog, terwijl
de ikosten verviervoudigd
zijn. Nergens in Europa zijn
de toegangsprijzen in ver
houding zo laag als in ons
land."
RISICO
Vijftien jaar heeft Meyer
Hamel samen met Frits
Aunich de Hoofdstad-Ope
rette op de been gehouden.
In deze jaren hebben zij
een vast publiek opge
bouwd, dat hen het risico
veroorlooft ieder jaar op
nieuw 60.000 gulden in dé
cors en kostuums te steken.
„Is Nederland een ope
retteland?"
Meyer Hamel zegt: „Ja,
stellig. De Nederlander
gaat misschien niet zo dik
wijls naar de operette als
de Duitser, maar dat komt,
omdat hij over het alge -
men weinig uitgaat. In te
genstelling tot onze ooster
buren is het uitgaan in Ne
derland een Sluitpost op het
huishoudelijke budget."
De toekomst van de ope
rette?
„De operette is een klas
sieke kunstuiting. Over honderd jaar zal
de rock 'n roll zijn vergeten, maar de
„Czardasfürstinen „Wiener Blut" zul
len dan nog worden gespeeld. Wat dat
betreft ben ik vol vertrouwen. Het komt
wel eens voor ydat ik op de eerste drie
rijen in de zaal in totaal 2000 jaar heb
zitten. Maar ik zie toch altijd ook een
groot percentage jongeren, waaruit blijkt
dat de operebte ook de jeugd kan
boeden."
DIAMANTSLIJPER
Meyer Hamel, de kleine, felle direc
teur van de Hoofdstad-Operette, is be
zeten van de „Bühne". Er is een tijd ge
weest dat hij evenals zijn vader, groot
vader, ooms en neven in een Amster
damse diamantslijperij stond, waarin
destijds een goed loon was te verdienen.
Maar Meyer, die evenals zijn zusters
Lise, Rachel en Marie onweerstaanbaar
door het toneel werd aangetrokken, koos
het wisselvallige artiestembestaan. Hij
schreef een aanbal liedjes, greep zijn
gabaar en wist een engagement te krijgen
als liedjeszanger in Grand Gala, het
huidige St.-Germain des Prés op het
Rembrandbplein. Dat was eind februari
1920, precies veertig jaar geleden.
Aanvankelijk bracht de arbiestenloop-
baan minder geld op dan de diamant
slijperij zou hebben gedaan, maar Meyer
zette door. Na met groot lef tegenover
een vriend te hebben verkondigd, dat
hij de halve Bouwmeesterrevue had ge
schreven, kreeg hij opdracht een bio
scooprevue samen te stellen. De ene re
vue volgde op de andere en het was in
het Amsterdamse Cinema Royal, dat
Hamel de exploitatie van zijn revues zelf
in handen nam.
GEEL BANDJE
Een van deze shows, „Een geel bandje,
meneer?" geïnspireerd op de concur
rentiestrijd in de Amsterdamse taxi-
wereld werd een schlager. De revue
stond ruim een half jaar in de Plan
tageschouwburg, enkele maanden in
Arene te Rotterdam en vervolgens ging
René Sleeswijk ermee op tournee. Het
„Gele Bandje" werd een gouden bandje.
In die tijd besloot Meyer Hamel zich
uitsluitend te gaan bezighouden met de
zakelijke zijde van de showbusiness.
In het met affiches volgeplakte kan-
boor van impresario Hamel aan .de
Leidsekadle te Amsterdam zijn contrac
ten afgesloten met alle groten, die de
a-musememtswereld van ons land kent.
Hier kwamen Louis en Henriëtte Davids,
de Bree, Fien de la, Mar, Lou Bandy,
Corrie Vonk en hier becijferde Meyer,
regelde, telefoneerde, confereerde, orga
niseerde hij om te zorgen dat avond aan
avond ergens in het land het doek kon
opgaan voor een klinkende voorstelling,.
In 1940 volgden er vijf jaren, waarin er
voor de energieke ondernemer geen
plaats was in de theaters en zelfs
niet daarbuiten. Hij zag het lioht der
bevrijding met als enige bezittingen de
schamele kleding aan het lijf. Maar
Meyer Hamel heropende zijn kantoor,
zat weer hele dagen aan de telefoon en
richtte met Frits Aurich en duizend ge
leende guldens de Hoofdstad Operette
op.
IJSREVUE
Het is niet bij de operette gebleven,
daarnaast kwam de ooncertdirectie „In
ternationale" en Meyer Hamel bracht de
Italiaanse opera terug iin Nederland en
maakte er weer een jaarlijkse traditie
van. Hü was de eerste, die met het dans
theater Berjozka Russische artiesten
naar ons land haalde. Er volgden meer
danstheaters en balletten, uit Joego
slavië, Bulgarije en Spanje. Hij werd de
manager van de Weense IJsrevue, die
enige malen tournees door Nederland
maakte.
Er kwamen zakelijke successen en ook
fiasco's. Soms faalt de berekening en
wordt het gokken. En een enkele maa.l
moet hij bekennnen, dat hij de gok niet
aandurft. Op zijn bureau zagen wij de
correspondentie liggen met de manager
van de zangeres Renate Tebaldi, de grote
concurrente van Maria Callas. „Ik kan
haar en enkele andere solisten een avond
in Amsterdam krijgen. Gevraagd hono
rarium: 20.000 gulden Dan moet ik het
Concertgebouw hebben en het Concert
gebouworkest. Met kosten van program-
over de entreeprijzen niet of te weinig
omhoog gaan, de hoge exploitatiekosten
van schouwburgen, waardoor deze steeds
meer gemeentelijke instellingen worden
met directies, die verlengstukken zijn
van gemeentebesturen en met wie niets
valt te „versieren" In Amsterdam speelt
de Hoofdstad-Operette in het Centraal
Theater. Deze zaal wordt binnenkort af
gebroken. Een andere zaal is niet be
schikbaar. De Stadsschouwburg? Maar
dat is het duurste theatergebouw van
het land: huurprijs f. L.50 per plaats.
Geen vrij gezelschap, dat zich zo'n risico
kan veroorloven.
Ach, misschien, dat Meyer Hamel een
rijk man had kunnen zijn als hij al zijn
energie en werklust in die afgelopen
veertig jaar aan een ander zakelijk ob
ject had gegeven. Maar als hij zijn le
ven mocht overdoen zou hij toch weer in
de show-business stappen. „Dit vak is als
een slechte vrouw, op wie je verliefd
bent. Ze bedriegt je telkens weer, maar
je kunt je niet van haar losmaken. Wie
eenmaal de sdhmink geroken heeft,
raakt 't niet meer kwijt."
Voetgangers op een
presenteerblaadje
(Van onze Londense correspondent)
De voortvarende Ernest Marples, de
Britse minister van Transport, heeft een
nieuw denkbeeld geopperd ter bestrijding
van de verkeerschaos in de grote ste
den.
Marples weet als ieder ander dat het
verkeersvraagstuk onoplosbaar is indien
de stedenbouw niet radicaal wordt ge
wijzigd. De verkeerstechnici alleen zijn
machteloos, zei hij gisteren. Er zijn op
het ogenblik 8.5 miljoen motorvoertuigen
in Engeland en in 1975 zullen er naar
verwacht wordt 15 miljoen zijn.
Marples sprak bij de opening van een
super-modern kantoorgebouw in Lon
den, dat inwendig over een royale par
keerruimte beschikt. In de toekomst,
zei hij, zullen alle grote kantoren en
bedrijven voor hun eigen parkeerruimte
dienen te zorgen. Hij heeft een studie
groep benoemd welke zich op lange ter
mijn zal bezighouden met het verkeers
probleem. De minister zei dat er een
nieuwe grondslag moet worden gevon
den voor het grote-stadsbestaan in het
laatste kwart van deze eeuw.
Het verkeersprobleem kan niet worden
opgelost zonder dat voetgangers en
automobilisten volkomen van elkaar
worden gescheiden. Daarom wil de mi
nister als proef in drukke winkelbuurten
de trottoirs optillen tot op de hoogte
waar zich thans de eerste verdieping be-
COMMUNISTEN BLIJVEN
BUITEN RAADSCOMMISSIES
De gemeenteraad van Amsterdam
heeft tijdens de begrotingsbehandeling
gisteravond met 22 tegen 21 stemmen
een motie verworpen die de strekking
had leden van de CPN weer in de Am
sterdamse raadscommissies toe te laten.
Deze motie was ingediend door de
voorzitter van de PSP-fractie de heer
A. Redeker. Sinds april 1955 zijn de
communisten uit de Amsterdamse raads
fracties geweerd vanwege hun houding
bij de staking van het gemeente perso
neel. De motie van de heer Redeker
werd gisteravond gesteund door de VVD-
fractie, de PSP-fractie, de communisti-
sche-fractie, de fractie sportbelangen
en de protestant-christelijke-fractie.
Tegen stemden de P. v. d. A.-fractie en
de KVP-fractie.
vindt. De voetgangers zullen daardoor
op een soort presenteerblad worden ge
zet. Alleen op die manier kan er een
einde komen aan de ontzettende slach
ting op de weg. De bestaande rijwegen
kunnen dan tot onder de verhoogde
trottoirs worden verbreed. De winkels
moeten vanzelfsprekend mee de hoogte
in. Mogelijk zullen de toekomststeden op
deze manier worden aangelegd.
De Amerikaanse luchtmacht heeft de tekst van een dagboek vrij
gegeven, dat geschreven is door tweede luitenant Robert F. Toner,
tweede piloot van het in de oorlog in de Libische woestijn veronge
lukte vliegtuig „Lady be good". Het wrak van het toestel werd verleden
jaar in de woestijn gevonden.
Het Amerikaanse leger is thans bezig de stoffelijke resten van de
bemanningsleden te zoeken. De stoffelijke resten van vijf bemannings
leden zijn gevonden. Die van de andere vier liggen nog verborgen in
het hete zand van de uitgestrekte woestijn.
Het dagboek van luitenant Toner onthult het verhaal van de tocht
van acht ten dode gedoemde mannen door de meedogenloze woestijn
met slechts een half gevulde veldfles en enkele rantsoenen! Met deze
schamele leeftocht begon op de fatale dag van 4 april 1943 de tocht
die acht of misschien meer dagen had geduurd.
ma's, belastingen en reclame kom ik ten
slotte op een kleine 40.000 gulden. Ik heb
teruggeschreven, dat ik 15 toot 40 golden
per plaats moet vragen en dat niemand
in Nederland dat betaalt. Hier, lees wat
ze antwoorden: „In Münohen was de
avond uitverkocht prijzen van 20 tot
80 marken."
STOKPAARDJE
En Hamel zit weer op z'n stokpaardje:
De steeds stijgende kesten, waartegen-
Dagboek gevonden
De bommenwerper „Lady be good"
had een aanval op Napels uitgevoerd en
was op de terugtocht naar de thuisbasis.
Er waren negen bemanningsleden. Een
van hen verdween toen de bemanning
uit het vliegtuig was gesprongen. Het
was de bombardier tweede luitenant
John S. Woravka, die in het dagboek
met „John" wordt aangeduid.
De eerste aantekeningen werden op 4
april gemaakt, de laatste op 12 april.
Men weet niet of na de laatste datum
nog mannen hebben geleefd, maar men
acht dit uiterst twijfelachtig.
Naast Woravka en Toner, waren er de
vlieger 1ste luitenant William J. Hatton,
navigator 1ste luitenant D. P. Hays, sgt.
Robert E. Lamotte, sgt. Samuel E.
Adams, sgt. Harold S. Ripslinger, sgt.
Guy E. Shelley en sgt. Vernon L. Moore.
Ripslinger, Shelley en Moore verlieten
de hoofdgroep op 9 april om te trachten
hulp te halen. Zij werden nimmer terug
gezien. Hun lichamen, evenals dat van
Woravka, liggen nog ergens in de
woestijn.
Achter de bijna nuchter aandoende
schaarse aantekeningen in het dagboek
gaat een drama schuil van ontbering en
lijden, van hoop en wanhoop, van
honger en dorst.
De aantekeningen zijn gemaakt met
een potlood In een dagboek van zakfor
maat voor het kalenderjaar 1943.
Tragisch verloop
Hier volgt het grimmige verhaal van
de bemanning van een Amerikaanse
bommenwerper, die na volbrachte taak,
op de terugweg naar de basis door de
ondergang werd getroffen:
Zondag, 4 april, Napels 28 vlieg
tuigen alles ging verkeerd op te
rugweg verdwaald, benzine op, gespron
gen, om 2 uur vanmorgen geland in
woestijn. Niemand ernstig gewond
kunnen John niet vinden, alle anderen
aanwezig.
Maandag 5 april. Begonnen te lo
pen, nog geen John. Enkele rantsoenen,
Yi veldfles water, een volle dop per dag.
Zon vrij warm, goede bries uit noord
westen. Nacht zeer koud. Geen slaap,
gerust en gelopen.
Dinsdag 6 april. Gerust om 11.30.
Zon zeer warm, geen wind, brachten
namiddag in hel door, geen vliegtuigen
etc. Gerust om 5 00 nm. gelopen en gerust
hele nacht; 15 min, op, 5 min. af.
Woensdag 7 april. Zelfde sleur,
iedereen wordt zwak, kunnen niet zeer
ver gaan, bidden de hele tijd. opnieuw
namiddag zeer warm, hel. Niemand kan
slapen, iedereen pijn van jicht.
Donderdag 8 april. Kwamen bij
zandduinen, zeer miserabel, goede wind
maar voortdurend opdwarrelend zand,
iedereen nu zeer zwak, dacht dat Sam
en Moore op waren. Lamotte's ogen zijn
weg, van alle andere slecht. Nog steeds
nw (noordwesten wind).
Vredag 9 april. Shelley, Rip. Moore
weggegaan om hulp te zoeken, rest van
ons allen zeer zwak, ogen slecht, niet
verder gegaanNog zeer weinig water.
Nachten ongeveer 35 graden (1.7 graad
Celsius), goed geen wind, geen beschut
ting, 1 parachute over.
zaterdag 10 april. Nog gebesdzittin-
gen om hulp, geen teken van wat ook.
Enkele vogels, goede wind uit noorden,
Werkelijk zwak nu, kan niet lopen,
overal pijnNachten erg koud, geen
slaap.
Zondag 11 april. Wachten nog op
hulp, bidden nog. Ogen slecht, al ons ge
wicht verloren, overal pijn. Zouden het
kunnen indien wij water hadden. Net
genoeg om onze tong nat te maken.
Hebben hoop op zeer spoedige hulp, geen
rust, nog zelfde plaats.
Maandag 12 april. Geen hoop meer,
zeer koude nacht.
a
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Met een groter vloeroppervlak
dan ooit tevoren zal van 11 20
maart in het Amsterdamse RAI-
gebouw de HISWA-watersport-
tentoonstelling worden gehouden,
de 9e sinds 1932 en de grootste
ooit op dit gebied gehouden.
De belangstelling voor de water
sport is in de laatste jaren belang
rijk toegenomen. Volgens een
schatting van de ANWB is het
aantal plezierboten en -bootjes in
ons land in de na-oorlogse jaren
vervijfvoudigd, zodat er thans een
kleine 30.000 zeiljachten en 10.000
15.000 motorjachten zijn. De
verwachting is, dat deze toeneming
zich progressief zal voortzetten.
De oudste deelnemers aan het
tweelingencongres in Zeist waren
de 58-jarige zusters Unkraut, die
niet alleen uiterlijk zeer veel op el
kaar lijken, maar ook in vele andere
opzichten eikaars gelijken zijn. Zij
hebben dezelfde voorletters, zij
oefenen beiden het beroep van on
derwijzeres uit en zij zijn aan de
zelfde Amsterdamse school verbon
den. Binnenkort herdenken zij het
feit, dat zij veertig jaar aan deze
school werkzaam zijnDe tweeling
zusters gefotografeerd in de school.
Tank tegen scherpschutter
De Amenkaanse politie heeft gisteren
met behulp van een tank in de omge
ving van Uniontown (Pennsylvania)
een woesteling onschadelijk gemaakt,
die een vrachtrijder en twee vrouwen
doodgeschoten had en zich negen uur
lang in zijn gebarrikadeerde woning
wist. te verdedigen. Hij v:erd neerge
schoten, toen hij tenslotte bij het na
deren van de tank uit het raam. sprong
en trachtte te ontkomen in zijn auto.
De woesteling, de J/2-jarige Daniel Ray
mond, was volgens de politie iemand
die wrok koesterde tegen de wereld,
gek was op schieten en moordde zon
der motief. Behalve de drie doden zijn
er nog twee ernstig gewonden.
Na een urenlang beleg van het huis
liet men een 25-tons tank aanrukken
De tank trok zich na een eerste aanval
terug, maar reed twintig minuten
later opnieuw naar het huis toe, toen
Raymond zich niet wilde overgeven.
Nieuwe minimum
exportprijzen voor kaas
Het bestuur van het Produktschap
voor Zuivel heeft gisteren nieuwe mi
nimum-exportprijzen voor kaas vast
gesteld. Zij liggen in het algemeen
f. 12 per 100 kg hoger dan de oude.
Herziening der minimum-exportprij
zen was nodig geworden door de re
cente verhoging van de inleverings-
prijs v<x>r kaas.
De vice-voorzitter der Europese oom-
missie, dr. 6 L. Mansholt, heeft meege
deeld dat hij, na bestudering van het
rapport van het produktschap over het
zuivelbeleid in de EEG. gaarne met het
produktschap in overleg wil treden.
Advertentie
Een van de oorzaken van die groeien
de belangstelling is ongetwijfeld dat
men op het water nog echte rust en ont
spanning kan vinden. Het is bovendien
een recreatie die niet duur is en nieuwe
bouwmaterialen zullen de scheepjes in
de toekomst stellig in prijs doen dalen.
Vooral het aantal kleinere schepen
neemt toe. onder andere in de vorm van
snelle motorbootjes, In de kleinere
scheeptypen biedt de komende Hiswa -
tentoonstelling een grotere keus dan ooit
tevoren. Niet alleen is de produktie van
de Nederlandse jachtwerven de laatste I
jaren veelzijdiger geworden, ook de im-
port van schepen neemt toe.
De plastic-boot wint steeds meer ter
rein. Uiteraard is hier alleen maar spra
ke van lagere prijzen, daar het seriepro-
dukten betreft. Bij de bouw van grotere
jachten zijn de individuele wensen van
de toekomstige eigenaars veelal zo groot
dat aanmaak in serie vrijwel onmogelijk
is. Niettemin maakt de NV Amsterdam-
sche Scheepswerf G. de Vries-Lentsch
jaarlijks 50 60 tienmeter zeiljachten
van plastic, die zeer geschikt zijn om
IJsselmeer, Zeeuwse stromen en Wad
denzee mee te bevaren, maar die toch
vrijwel alle naar Amerika worden ge
ëxporteerd.
De Nederlandse jachtenbouwers zijn
over het algemeen nogal gesloten als
men naar hun omzetcijfers vraagt. Maar
uit een publikatie van de Nederlandse
Kamer van Koophandel in de Ver. Sta
ten blijkt dat in 1958 voor ruim 7 mil
joen gulden aan Nederlandse jachten
in Amerika is geïmporteerd
De liefhebber zal van 11-20 maart tal
van noviteiten kunnen vinden in de
RAI, waarbij de bijzondere belangstel
ling wel zal uitgaan naar de bouwpak
ketten voor kleinere schepen. Immers,
Jachtbouw is zeer loonintensief en dit
heeft tot gevolg gehad dat vele prijzen
met de lonen zijn gestegen. De doe-het-
zelf'er kan die loonkosten uitsparen door
zelf aan de slag te gaan. Overigens
wordt bij deze amateur-jachtbouwers wel
wat geduld en ervaring verondersteld en
zal hulp van een vakman van tijd tot
tijd wel eens nodig zijn.
Nieuwigheden zullen er voorts zijn op
het gebied van de plastic- en plakhou-
krijgt U een smaakvol
geborduurd kussensloop.
Een aanwinst voor Uw
linnenkast - een sieraad
op Uw bed.
HAAL METEEN EEN
SPAARKAART
BIJ UW LEVERANCIER J
ten schepen. In de afdeling scheepsmo
toren en zelfs op het terrein van de wa
tersport. Hengelaars kunnen hun hart
ophalen by de stand van de Haarlemse
jachtwerf „Handogart" die een plastic
vlonder van 2 by 2 meter maakt, dat
zes personen kan dragen en met roei
spanen of een licht aanhangmotortje
kan worden voortoewogen. Het terrasje
kan door één man op een auto worden
geladen. Helaas zullen wy de nieuwste
aanwinst op het gebied der Jachtbouw,
de nieuwe 15 kwadraatsklasse uit Fries
land. niet op Hiswa aantreffen. De bou
wer heeft het tentoonstellingsbestuur
laten weten dat hy het nieuwe type nog
niet mocht exposeren.
