„Voor overheid en particulieren
op sportgebied nog enorme taak"
WEERBERICHT
SPORTNOTA EINDELIJK VERSCHENEN
Met realisering van voorgenomen
maatregelen geruime tijd gemoeid
Dr. Van Roy en is verontwaardigd
over de negatieve resultaten
Sprake van onverbloemde discriminatie
CARYL CHESSMAN HEEFT DE
STRIJD THANS OPGEGEVEN
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 18 FEBRUARI 1960
No. 29978
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De zo lang verwachte nota over de lichamelijke vorming en de sport
is nu eindelijk verschenen.
Vijf jaar geleden werd deze ,-sportnota" zoals ze vaak genoemd
wordt reeds aangekondigd. De bestedingsbeperking stak echter ook
hier een spaak in het wiel. De regering achtte het beter met de indie
ning nog wat te wachten. „Want mogelijk gewekte verwachtingen
zouden toch niet gehonoreerd kunnen worden
Maar nu is het lijvige werkstuk, dat met bijlage en bijbehorende
publikaties bijna tweehonderd pagina's telt, toch bij de leden van de
Tweede Kamer bezorgd.
Meer dan sportnota
Onvermijdelijk, dat
er nog tekorten zijn
En reeds in het eerste hoofdstuk
komen deze Kamerleden een omschrij
ving van de taak tegen, zoals de rege
ring zich die ten opzichte van de sport
voor ogen stelt.
,J)e lichamelijke vorming en de
sport" kunnen in hoge mate bevorder
lijk zijn voor de ontwikkeling van de
menselijke persoon", zo staat er te
lezen. „Dienovereenkomstig heeft de
overheid belast met de zorg voor
het algemeen welzijn van de burgers
tot taak de mogelijkheid te scheppen
tot een zo doelmatig mogelijke lichar
melijke vorming en sportbeoefening
De minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, mr. J. M. L. Th.
Cals en de staatssecretarissen van O.,
K. en W., mr. Y. Scholten en de heer
G. C. Stubenrouch, die hun handteke
ningen onder deze nota geplaatst heb
ben, leggen daarna die taak van de
overheid in zeven punten vast.
1. Het bevorderen van de lichamelijke
vorming in schoolverband, o.a. door
het treffen van regelingen betref
fende de inrichting van leerplannen,
de opleiding van leerkrachten, de
bouw en aanleg van accommodaties
en het toezicht op het onderwijs in
de lichamelijke oefening.
2. Het bevorderen van de lichamelijke
vorming en de sportbeoefening in
het verband van de universiteiten
en hogescholen.
3. Het verlenen van medewerking aan
de provinciale en gemeentebesturen
inzake de bouw en aanleg van ac
commodaties ten behoeve van de
lichamelijke vorming en de sport.
4. Het doen verrichten van sociogra
fisch en statistisch onderzoek in
verband met de personele en mate
riële voorzieningen op het onderha
vige gebied.
5. Het bevorderen van de wetenschap
pelijke bestudering van de proble
matiek van de lichamelijke vorming
en de sport en het bieden van steun
aan voor dit gebied van belang
zijnde onderzoekingen van pedago
gische, medische of technische aard.
6. Het verlenen van steun en mede
werking aan landelijke organisaties,
die werkzaam zijn op het gebied van
de lichamelijke vorming, de sport
en de medische sportkeuring.
T. Het bevorderen van de opleiding
van sport- en spelleiders door het
verlenen van steun aan organisa
ties, die zich deze opleiding ten doel
stellen, en door instandhouding van
daartoe bestemde instituten.
Het zou bepaald onjuist zijn op het
nu ingediende werkstuk het etiket
sportnota van de regering" te plak
ken. Immers deze nota valt uiteen in
drie stukken. Natuurlijk wordt er ruime
aandacht besteed aan de sport. Maar
zoals u elders in dit blad kunt lezen
ook zijn er uitvoerige beschouwin
gen gewijd aan de lichamelijke vor
ming in schoolverband (zowel die op
de lagere school als die op de univer
siteit) en buiten schoolverband.
Daardoor is de strekking van deze
nota dus veel wijder dan de specifieke
sportnota's, die opgesteld werden door
het Nederlands Olympisch Comité en
de Nederlandse Sportfederatie.
Op grond van de in deze nota ver
werkte feitelijke gegevens komen de
minister en de beide staatssecretaris
sen in hun slotbeschouwing tot de con
clusie, dat de lichamelijke vorming en
de sport zich in volle ontwikkeling be
vinden en dat zich dienaangaande sinds
het einde van de tweede wereldoorlog
veel belangrijke wijzigingen ten goede
hebben voorgedaan. Volgens staats
secretaris Scholten is met deze nota
voor de eerste maal de sport in ons
land „geïnventariseerd". De resultaten
waren volgens hem verrassend, „soms
positief, soms ook negatief". De tekor
ten aan sportaccommodatie zijn nog
zeer ernstig, aldus de staatssecretaris
tijdens de bespreking van de nota van
de pers, maar nochtans minder ver
ontrustend dan hy zelf had gevreesd.
Nog tekorten
Dat blijkt ook wel uit het vervolg van
de slotbeschouwing van de nota.
Gelet op de zeer snelle groei, die
zowel het onderwijs als de sportbewe-
ging na de bevrijding hebben doorge
maakt, alsmede op de vele moeilijk
heden, verband houdende met de be
schikbare financiën, arbeidskrachten en
bouwmaterialen, achten zij het alles
zins begrijpelijk en tevens onvermij
delijk, dat zich ten aanzien van de
materiële en de personele voorzienin
gen nog tekorten voordoen.
De bewindslieden zijn van oordeel,
dat op dit terrein zowel voor het par
ticulier initiatief als voor de overheid,
ten dele in onderlinge samenwerking,
nog een omvangrijke taak valt te ver
richten en dat daarmede een geruime
tijd zal zijn gemoei
Ten aanzien van de uitvoering van
HAGENAAR WINT f. 277.000
IN DUITSE „LOTTO"
(Van onze Haagse redactie).
Het bedrae van f 277.000 is ten deel
gevallen aan een 39-jarige Haagse
bedrijfsleider van een glashandcl, als
tweede prys in de Duitse cijferloterij
„Lotto". Reeds een jaar lang speelt
hij elke week voor de som van één
mark (ongeveer negentig cent) in de
loterij mee en steeds vult hy dezelfde
zes cijfers in. Eind januari trof hij
doel, toen hij vijf van de zes getal
len goed had geraden.
Het bleek, dat voor de eerste prijs die
week slechts één gegadigde was, waar
door het bedrag dat onder de tweede
prijswinnaars moest worden verdeeld,
aanzienlijk steeg, aangezien de hoofd
prijs volgens de Duitse wet niet groter
dan een half miljoen mark mag zijn.
De tweede prijs werd daardoor 307.000
mark groot.
Meer bewolking
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
Meer bewolking met later plaatselijk
enige neerslag. Zwakke tot matige wind
uit zuidelijke richtingen. Vannacht
lichte vorst tot temperaturen om het
vriespunt. Morgen overdag ongeveer
dezelfde temperaturen als vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
19 februari
Zon op: 7.50 uur; onder: 17.59 uur.
Maan op: 0.59 uur; onder: 10.55 uur.
Hoogwater te Katwijk te 7.43 en 20.60
uur. Laagwater te 3.15 en 15.45 uur.
Dit nummer beetaat uit 20 pagina's
de in de nota aangegeven maatregelen,
die alsnog moeten worden getroffen
teneinde een gunstige ontwikkeling op
het gebied van de lichamelijke vor
ming en de sport te bevorderen en te
versnellen, vestigen de minister en
de staatssecretarissen er de aandacht
op dat het tempo van de uitvoering
van verschillende dezer maatregelen
niet nauwkeurig kan worden aangege
ven. Zo worden de bouwvoorzieningen
uiteraard beïnvloed door de spanning
van de bouwmarkt, terwijl een aantal
financiële consequenties ieder jaar by
de vaststelling van de begrotingen van
Ryk en gemeente moeten worden be
zien.
Bestandscommissie verklaart
Israël schuldig
De gemengde bestandscommissie heeft
Israël schuldig verklaard aan de inci
denten in het begin van deze maand in
het Syrisch-Israëlisch grensgebied, zo
meldt Radio-Cairo. De commissie meent
dat de actie van de Israëlische troepen
op 1 februari tegen het dorp Tewfik in
de gedemilitariseerde zone, een „fla
grante schending van de bestandsbepa
lingen" was. De bestandscommissie heeft
de Israëlische autoriteiten verzocht alle
militaire stellingen in de gedemilitari
seerde zone te ontruimen en af te bre
ken, aldus de Egyptische radio.
Naar aanleiding van deze veroorde
ling heeft het Israëlische ministerie van
Buitenlandse Zaken het eerste rapport
gepubliceerd van de waarnemers der
V.N. die hadden bevonden, dat het dorp
Tewfik, dat door Syriërs was bezet, om
geven was door stenen borstweringen en
loopgraven. Zoals gemeld hadden de
Israëliërs de Syriërs verweten dat zy
het dorp hadden versterkt. In het eerste
rapport van de V.N. was ook niet ge
sproken van doden. In de resolutie
waarin Israël wordt veroordeeld, is
echter sprake van twee doden en twee
gewonden aan Syrische zyde.
Na weigering landingsrechten
„Ik ben bijzonder teleurgesteld en verontwaardigd over de negatieve resultaten
van de luchtvaartonderhandelingen tussen de Ver. Staten en Nederland", aldus
verklaarde dr. J. H. van Royen, de Nederlandse ambassadeur in Washington, die
gistermiddag met het KLM-toestel uit New York op Schiphol aankwam. „Ik
heb minister Herter een memorandum overhandigd, waarin de tekst van de motie
zoals deze door de Tweede Kamer is aanvaard, was opgenomen.
Ik heb de Amerikaanse minister in
lichtingen verstrekt over de verklaring,
die minister Luns onlangs over deze
aangelegenheid in de Kamer heeft af
gelegd. Minister Herter heeft mijn ver
klaring aangehoord, maar hij heeft mij
bepaald geen hoop gegeven dat het ver
zoek binnen afzienbare tyd toch nog
zou worden ingewilligd. Eerlijk gezegd,
de Amerikanen hebben ons van het be
gin af gewaarschuwd, dat de zaak er
niet goed voor stond. De Nederlandse
delegatie heeft tijdens de onderhande
lingen ronduit kunnen spreken. De Ame
rikanen begrijpen onze houding, onze
verontwaardiging. Ik ben ervan over
tuigd, dat Nederland uiteindelijk lan
dingsrechten op Los Angeles zal ver
krijgen, maar ik kan zeker op dit ogen
blik niet aangeven wanneer".
Vier „poorten'
Uitvoerig ging dr. Van Royen vervol
gens in op de argumenten welke van
Amerikaanse zyde zijn aangevoerd. De
Amerikaanse lof
voor de KLM
De Amerikaanse academie voor
internationale zaken, een particu
liere organisatie in San Francisco,
heeft dezer dagen een „Staatsal
manak" het licht doen zien, die
velerlei wetenswaardigs over alle
landen en vele belangrijke perso
nen bevat. De K.L.M. komt in deze
uitgave goed aan haar trek. De
almanak noemt de Nederlandse
luchtvaartmaatschappij in zijn
„eresectie" de „koningin van de
lucht" en de „beste luchtvaart
maatschappij ter wereld".
houden aan de mogelijkheden welke
door de beide landen op dit gebied ge
boden worden. Daardoor komt men in
Amerikaanse luchtvaart wil zich nu en conflict met de Nederlandse opvatting
in de toekomst concentreren op vier immers onze economische basis is voor
grote Europese toegangs- of uitgangs-1 een belangrijk deel gebouwd op het vrije
poorten, n.l. Parijs, Londen, Frankfort verlenen van internationale vervoers-
en Rome. Amsterdam is daar beslist diensten in de wereld'
niet bij. Hun politiek gaat dus die rich
ting uit en het verstrekken van
hun
dingsrechten aan de K.L.M. zou
plannen doorkruisen.
Vervolgens verklaarde dr. Van Royen:
„Het afwijzen van het verzoek van Ne
derland is een onverbloemde discrimina
tie van ons land, dat klein en econo
misch niet zo een machtig potentieel
achter zich heeft staan, ook niet op het
gebied van het luchtverkeer, eigenlijk
komen de Amerikanen rond voor dit
standpunt uit.
Een derde argument van Amerikaanse
zijde is om in het luchtverkeer geen li
beralisatie toe te passen maar zich te
Dr. Van Royen betoogde dat de Ne-
lan- derlandse delegatie de onderhandelingen
Prinses Irene heeft gistermiddag
in Amsterdam het eerste werkstu
denten-benzinestation aan de Zee-
burgerdijk in gebruik gesteld. De
Prinses tankt als openingsceremo
nie een uit 1918 stammende Calcott
onder het goedkeurend oog van
burgemeester mr. G. van Hall.
uitstekend heeft gevoerd, en er niet
meer uit heeft kunnen halen. Op een
vraag of de Nederlandse delegatie bereid
was vervoerscijfers van de K.L.M. over
te leggen .antwoordde dr. Van Royen
dat men dit onder zekere voorwaarden
I zeker gaarne had willen doen. Maar het
verstrekken van statistisch materiaal
zonder van te voren het eens te zijn aan
welke eisen de cijfers dienen te beant
woorden is niet mogelijk. Dat Nederland
openlijk uiting geeft aan zijn teleurstel
ling heeft niets te maken met de wer
kelijke verhouding tot onze bondgenoot,
noch heeft dit consequenties voor onze
NAVO-verplichtingen. De onderhavige
aangelegenheid moet worden gezien in
de juiste proporties, meende dr. Van
Royen.
De Nederlandse ambassadeur is naar
ons land gekomen om contact op te
nemen met het Departement van Bui
tenlandse Zaken en met de regering.
Hij deelde nog mede dat in beginsel
besloten is tot het bouwen van een
nieuwe kanselary in Washington, maar
men zoekt nog naar de juiste plaats.
Men hoopt binnen twee maanden iets
te kunnen vinden.
Hij houdt nog steeds zijn onschnld vol
Gouverneur Brown niet naar Squaw f alley
Het Amerikaanse Hooggerechtshof in Washington heeft gisteren het
vijftiende appèl van de ter dood veroordeelde Caryl Chessman ver
worpen. De executie van Chessman is vastgesteld op morgenochtend.
Reeds zeven keer werd een executiedatum vastgesteld. Het Hoogge
rechtshof van Californië heeft gisteravond laat geweigerd gouverneur
Brown van deze staat aan te bevelen Chessman gratie te verlenen. Het
Hof nam dit besluit met vier tegen drie stemmen, nadat bijna twee uur
over het gratieverzoek van Chessman was beraadslaagd. Het blijft
echter in theorie mogelijk- dat gouverneur Brown toch nog gratie ver
leent. Indien dit niet het geval is, moet Chessman morgen om 19 uur
Ned. tijd in de San Quentin gevangenis sterven. Zestig journalisten
zullen dan de terechtstelling gadeslaan. Gouverneur Brown ontvangt
dagelijks enorme hoeveelheden brieven en telegrammen, die voor het
grootste deel ten gunste van Chessman zijn.
Een beeld uit het radioprogram
ma Dit is Uw leven" waarvan
ditmaal de zangeres Jo Vincent het
middelpunt was. Jo Vincent (links)
in gesprek met Emmy van Eden.
die haar zo dikwijls op de piano be
geleidde. In het midden producer
Joop Koopman
Kroesjtsjef vandaag
in Djakarta
Belangrijk onderwerp:
Russische steun
Premier Kroesjtsjef is vanoch
tend voor een bezoek van 12 dagen
aan Indonesië, in Djakarta aange
komen. Hij werd begroet door
president Soekarno, talrijke offi
ciële personen en een grote menig
te. Deze drukte stond in scherpe
tegenstelling tot de verlatenheid op
het vliegveld van Rangoon (Birma)
waar alleen officiële personen en
de pers de premier uitgeleide
deden.
Kroesjtsjef zal o.m. een bezoek
van drie dagen aan Bali brengen.
Waarnemers zijn van mening, dat de
Russische hulp aan de Indonesische
economie het belangrijkste onderwerp
zal zijn bij de besprekingen tussen de
Russische premier en de Indonesische
leiders tijdens het Russische bezoek van
twaalf dagen.
Voorts wordt verwacht, dat een cul
turele overeenkomst zal worden onder
tekend cn dat de slechter geworden be
trekkingen tussen Indonesië en commu
nistisch China besproken zullen worden.
De Indonesische minister van Buiten
landse Zaken, Koebandrio, verklaarde
gisteren, dat Indonesië hoopt, dat het
bezoek van de Russische premier de be
trekkingen tussen Indonesië en de
Persconferentie in
de gevangenis
Chessman heeft op een persconferen
tie in de gevangenis volgehouden, dat
hy onschuldig is. „Ik ben niet de ban
diet met rode licht", zei hy. Toen Chess
man ter dood veroordeeld werd, werd
gezegd, dat hy in een auto rondreed, die
was uitgerust met het rode licht, dat
gewoonlijk gebruikt wordt door auto's
van politiepatrouilles.
Ofschoon Chessman verklaarde, dat hij
de zaak nu verder aan het geweten van
de gouverneur zou overlaten, richtte hij
later toch nog een rechtstreeks gratie
verzoek tot Brown, hoewel hij vroeger
eens gezegd had liever te willen sterven
dan nog eens dezelfde gouverneur om
gratie te verzoeken, die reeds eerder
weigerde het doodvonnis te wijzigen.
Brown heeft van zijn kant meegedeeld,
dat hij speciaal in verband met de zaak-
Chessman niet naar Squaw Valley zal
gaan om de opening van de Olympische
Spelen bij te wonen. Chessman is intus
sen kalm en geresigneerd. Hij heeft in
feite de strijd opgegeven, die hij elf en
een half jaar gevoerd heeft.
HAITINK EN JOCHUM
DIRIGENT
CONCERTGEBOUWORKEST
AMSTERDAM
Het bestuur van de Nederlandse Or
keststichting deelt mee, dat Bernard
Haitink en Eugen Jochum zijn benoemd
tot eerste dirigenten van het Concert
gebouworkest. Wegens de door betrok
ken partyen reeds aangegane verplich
tingen voor het seizoen 19601961, ge
schieden de benoemingen per 1 septem
ber 1961.
Zoals reeds eerder bekend werd ge
maakt zal overigens ook in het seizoen
19601961 een belangrijk deel van de
concerten van het Concertgebouworkest,
zowel in Nederland als gedurende de
tournee door Amerika en Canada in het
voorjaar van 1961, door de genoemde di
rigenten worden geleid.
Voor de pas 30-jarige Bernard Haitink
is deze benoeming een bekroning van
een opzienbarende carrière. Hoewel hij
niet uit een muzikaal gezin voortkwam,
viel zijn muzikaliteit tijdens de vioolles
sen die hij als kind kreeg zo 'op, dat hij
leerling werd van het Amsterdams Con
servatorium. Hij voelde zich al spoedig
aangetrokken tot de dirigeerkunst, waar
van hem de beginselen werden bij ge-
Sovjet-Unie zal versterken. HU zei, dat
de mogelykheid groot is, dat sterke ban
den tussen beide landen zullen worden
gevestigd op het gebied van de economie,
wetenschap en cultuur en vooral voor de
strijd voor vrede».
bracht door zijn Hongaarse leraar Felix
Hupka. Na zijn eindexamen in 1954 trad
Haitink als tweede violist in dienst van
het Radio-Philharmonisch orkest. Hij
volgde intussen de dirigentencursus van
de Ned. Radio-Unie en een jaar later
reeds was hij in de gelegenheid het
Radio-Philharmonisch Orkest te leiden.
Toevalligheden hebban Haitinks car
rière versneld. Zo was het een plotse
linge ziekte van de Italiaanse dirigent
Giulini. waardoor Haitink op voordracht
van Eduard van Beinum werd uitgeno
digd het Concertgebouworkest te dirige
ren. De concerten werden een groot suc
ces. De volgende toevalligheid was dat
Van Beinum niet in staat was een con
tract met het Philharmonisch Orkest
van Los Angeles na te komen. Bernard
Haitink verving hem en het werd we
derom een succes. De wijzen waarop hy
zich deed gelden als dirigent van het
Radio-Philharmonisch orkest heeft ten
slotte de doorslag gegeven bij de ver
erende uitnodiging na de dood van
Eduard van Beinum als gastdirigent met
het Concertgebouw-Orkest op te treden.
De Duitse dirigent Eugen Jochum is
58 jaar In tegenstelling tot Haitink
komt hij uit een zeer muzikale familie.
Hij was o.m. leerling aan het conserva
torium van Augsburg en dat van Mlin-
chen. Hij was pas 24 jaar toen hij voor
het eerst als gastdlrlgent optrad. Acht
jaar later ging hij naar Hamburg en
van daaruit kr-eg hij grote bekendheid,
met name zijn Brahm6 vertolkingen
staan hoog aangeschreven. Na de tweede
wereldoorlog werd Jochum eerste diri
gent van het Beierse Radio Orkest en
maakte hfj vele grammofoonplaten die
zeer gunstig werden beoordeeld.
Haitink zowel als Jochum waren reeds
eerder uitgenodigd om de Amerikaanse
tournee van het Concertgebouw-Orkest
in 1961 te leiden.