POPULARITEIT VAN CARAVANS
BLIJKT OP RAI-EXPOSITIE
Bijzonder veel technische nieuwtjes
biedt de RAI-tentoonstelling niet
Dagdromen bij Rolls Royces en Facel Vega's
Nederlandse bouwers zoeken het
in lichtesportieve type
Een imposant uiterlijk, dat een
zwak gestel verbergt
Hagenaars haalden prijzen weg
in „gekste sterrit ter wereld"
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 18 februari 1960
Vierde b»ud no.
Men krijgt tiaar voor zijn entreegeldmaar
gelijk worden. Gemakkelijk is ook het
neuswiel, waardoor de afgekoppelde ca
ravan toch nog te verplaatsen is en
hoe nuttig dit is weet iedereeen, die wel
eens geprobeerd heeft met de hand een
caravan tien centimeter te verzetten in
een weiland.
De aangename verrassingen op dit gebied zijn overbekend: Volkswagen en
Citoën 2 C.V., om een voorbeeld te nemen, zijn bepaald geen mooie automobielen,
maar ztf verlenen hun eigenaren, elk op zijn gebied, goede diensten. Een minder
aangenaam voorbeeld: de zes cilinder 1960 modellen van Dodge en Plymouth
zien er royaal en „Amerikaans" uit, en men zou indrukwekkende prestaties ver
wachten maar als men in deze wagens met vier personen plus bagage met
vakantie zou willen, en men zou de wagen als trekwagen willen gebruiken voor
een caravan, die meer weegt dan 350 kg (en waarom niet: het is toch een „grote
Amerikaan") dan zou men merken, dat men op hellingen, die steiler zijn dan
dertien percent, zou blijven steken en op de „vlakke weg" in het buitenland
komt men al hellingen tot twaalf percent tegen). Daar verbergt een imposant
uiterlijk dus een zwak gestel.
Het uiterlijk van een auto zegt dus
niet alles, en dat wordt op deze tentoon
stelling nog weer eens merkwaardig ge
demonstreerd door de produkten van de
Italiaanse auto-reconstructeur Abarth.
Deze firma is in vakkringen wereldbe
roemd: zij houdt zich bezig met het fa
briceren van speciale onderdelen als uit
laten, in- en uitlaatspruitstukken, nok-
kenassen e.d. die gewone seriewagens
op betrekkelijk simpele wijze tot grotere
prestaties dwingen. Abarth is er enige
tijd geleden toe over gegaan de seriewa
gens van Fiat, de 500, 600, 1100 en 1900
te voorzien van speciale koetswerken en
opgevoerde motoren. Is een dergelijke
omgebouwde wagen nog wel een Fiat?
Ja. zegt de constructeur, en terecht,
want ik kon slechts de nieuwe presta
ties bereiken door de kwaliteiten van de
oorspronkelijke constructie. Die nieuwe
prestaties zijn inderdaad indrukwek
kend: de oorspronkelijke Fiat 600 staat
te boek voor een maximumsnelheid van
rond 100 km. per uur en een motorver
mogen van 22 pk bij 4.600 toeren per
minuut, na de metamorfose van Abarth
is het motorvermogen 52 pk bij 6.000
toeren en de maximumsnelheid is 160
km. per uur geworden.
Ook het uiterlijk van de utilitaire Fiat
600 is door de toverstaf van Abarth aan
geraakt en de Abarth 850 vertoont alle
allure van een sportwagen. Alleen maar
voordelen door deze technische tovena
rij? De prijs is f. 17.300 geworden, dus
ruwweg f. 12.000 meer dan die van de
oorspronkelijke Fiat - en het is aan ge
rechte twijfel onderhevig, of het nieuwe
produkt ook de levensduur van het oor
spronkelijke heeft. Alweer een „dag
droomauto" voor velen dus, maar een
spectaculair stuk op de RAI-tentoon
stelling.
Volvo-sportwagen
Om nog even bij de sportwagens te
blijven: bij de nieuwe Volvo zal zich
naar het zich laat aanzien een ontwik
keling in omgekeerde richting voltrek
ken. Op de Brusselse tentoonstelling
voor het eerst te zien, en nu op de RAI,
de nieuwe Volvo-sportwagen. Een bij
zonder mooie, maar dure auto (de prijs
zal ook wel rond de 17.000 gulden gaan
liggen), die is voorzien van een „uitge
boorde" 1500 c.c. Volvo-motor, waardoor
de cylinderinhoud op 1.800 c.c. werd ge
bracht.
Franse industrie
De Franse auto-industrie is zoals
steeds interessant Op deze tentoonstel
ling vindt men voor het eerst de Citroen
I.D. 19 als combiwagen - de IX). 19-
break: niet zeer goedkoop, maar tech
nisch bijzonder goed. De I.D. heeft im
mers een luchtvering, die in het bijzon
der tot haar recht komt bij een variabele
belasting. Bij personenwagens speelt
deze wisselende belasting nauwelijks een
rol, maar bij vrachtwagens is die rol
overwegend. Daarom is de Amerikaanse
industrie wel weer afgestapt van haar
CRICKET
TESTMATCH
WEST-INDIR—ENGELAND
Engeland heeft de eerste dag van de
derde testmatch tegen West-Indië afge
sloten met een score van 165 runs voor
het verlies van 6 wickets. De enige Bats-
man, die zich handhaafde tegen pace-
bowler Wedey Hall van West-Indië (8
VOO* 86), woe Colin Oowdrey, HIJ bleef
nwt ft Aap «ot out
oorspronkelijke experimenten met lucht
vering bij personenwagens, maar bij het
vrachtvervoer is deze vering duidelijk in
de opmars. Bij een gecombineerde perso
nenwagen-lichte vrachtauto als de I.D.
19-break, is de luchtvering dus zeer op
haar plaats, evenals bij de uitvoering als
ambulance.
Bij de technici staat de Peugeot 403
in de belangstelling. Op de RAI ziet men
deze middenklasse wagen met 'n (Fran
se) dieselmotor, vervaardigd door de
Franse firma Indenor, waarmee Peu
geot ook verder nauwe banden onder
houdt. De cilinder inhoud is 1876 cm3,
de maximumsnelheid (gecontroleerd) is
118 km. per uur, het verbruik één liter
dieselolie op 13 km. gemiddeld. Ook deze
Peugeot is nu uitgerust met een ventila-
teur, die slechts in werking treedt wan
neer de motortemperatuur daar aanlei
ding toe geeft: dus bijvoorbeeld niet bij
een koude start, zodat de motor sneller
op bedrijfstemperatuur kan komen. Wat
men niet ziet is, alweer, ook interes
sant: er zijn wel gefundeerde berichten
waarin de komst wordt gemeld van een
„goedkope" Peugeot 402: zonder de
chroomstrippen, zondér open dak en, on
der andere, de 1290 c.c. motor van de
203. Het is nog niet bekend wanneer
deze „goedkope 403" gepresenteerd zal
worden: vermoedelijk zal dat gebeuren
op de autotentoonstelling te Genève, die
volgende maand wordt gehouden en het
is jammer, dat de RAI deze primeur
mist.
De B.M.W. 700 is nu ook als vier-
persoons coach verschenen. In deze
uitvoering geeft de viertact twee
cilinder luchtgekoelde motor van
697 c.c. de wagen een maximum
snelheid van 120 km. per uur.
als vier persoons coach. En natuurlijk
ook onze eigen DAF, waarvoor de be
langstelling, nu de produktie op gang
komt, wel weer zal toenemen. Er zijn
nu in totaal 5.500 wagens geproduceerd,
die gedeeltelijk werden geëxporteerd.
Men hoopt met export in grotere hoe
veelheden in april te kunnen beginnen,
nu ook in het buitenland een redelijk
net van dealers is opgebouwd. De pro
duktie bedraagt nu 70 wagens per dag,
maar men hoopt dit te kunnen opvoeren.
Bijzonder veel technisch nieuws biedt
deze RAI-tentoonstelling dus niet: nog
geen wankel-motor, geen auto met elek
trische aandrijving, geen turbines. Maar
wie weet: als over twee jaar de volgende
RAI-personenauto-expositie in het nieu
we gebouw start, is misschien ook op dit
terrein belangrijk nieuws te melden.
J. JOPPE
Fraaiste wagen
We mogen deze opmerkingen over de
produkten der Franse industrie niet be
sluiten zonder iets te schrijven over Fa-
cel Vega en Ariane Camping: de eerste
is misschien wel de fraaiste automobiel
ter expositie - en de prijs is daar ook
naar, want die zal wel rond de halve
ton liggen. De Ariane Camping is een
„gewone" Ariane de Luxe van Simca,
die van huis uit beschikt over een zeer
royale bagageruimte. Dat heeft een
Franse firma op het lumineuze idee ge
bracht een complete zeer weelderige
kampeerset te ontwerpen voor vier per
sonen, die geheel plaats vindt in de kof
ferruimte: tent, bedden, tafel, stoelen,
kooktoestel, alles. Mooi maar duur.
Compact cars
Veel belangstelling zullen ook de Ame
rikaanse kleine wagens, de „compact
cars" ondervinden. Terecht, want daar
aan valt technisch veel te bewonderen:
luchtkoeling bij zes cilinders, voorwie-
aandrijving zijn kenmerken, die men
eerder bij Europese produkten zou ver
wachten. Verder ingrijpende maatrege
len op het punt van gewichtsbesparing,
die voornamelijk gezocht is in het rui
me gebruik van aluminium, zoals bjj
Chryslers Valiant, waar gietstukken voor
het chassis, het inlaatspruitstuk, het
versnellingsbakhuis en andere zware on
derdelen van dit lichte metaal zijn ver
vaardigd.
Of die belangstelling ook commerciële
gevolgen zal hebben moet men maar af
wachten - de kopersbelangstelling in
Nederland gaat in ieder geval meer uit
naar de automobiel in de Europese klei
ne klasse. Verder vindt men natuurlijk
de modellen-1960 van alle Amerikaanse
merken.
Opzienbarende technische nieuwtjes
zijn er overigens op deze RAI-tentoon
stelling niet. Men vindt er de MGA
1.600. een grote nieuwe Borgward (met
een 8.300 cxj. motor), de Arabella van
Lloyd en de aantrekkelijke BMW 700, na
De populariteit, waarin de caravan of kampeerwagen zich is gaan
mogen verheugen en hoe groot die populariteit is, blijkt wel op de
RAI-tentoonstelling, waar men negentig verschillende exemplaren
aantreft is een merkwaardige zaak. Want goedkoop zijn kampeer
wagens, en zeker die van goede kwaliteit, niet, en dat is feitelijk in
strijd met de geldende opvatting, dat het massa-kamperen in het
algemeen, zoals dit de laatste tien jaar is opgekomen, een financiële
achtergrond zou hebben. Men gaat niet kamperen, niet met de tent en
nog minder met de kampeerwagen, omdat dit zo goedkoop zou zijn,
maar omdat men in de weekeinden en in de vakanties echt helemaal
vrij wil zijn. Geen vaste uren voor maaltijden, kopjes koffie en thee,
geen fooienverslindende kelners en bedienden, maar de vrijheid om te
gaan en vooral te staan waar men wil.
Mr. Gieben opende
RAI-expositie
De secretaris-generaal van het
ministerie van Verkeer en Water
staat- mr. A. H. C. Gieben, heeft
vanochtend in tegenwoordigheid
van vele burgerlijke en militaire
autoriteiten de 42ste RAI-tentoon
stelling in het oude RAI-gebouw
te Amsterdam geopend.
Mr. Gieben constateerde, dat
voor het RAI-bestuur het ruimte
probleem over een jaar, wanneer
het nieuwe RAI-gebouw aan het
Europaplein gereed is, verleden
tijd zal zijn.
Maar voor de overheid bestaa
dat vooruitzicht allerminst.
Zelfs kan worden gezegd, dat, naar
mate het streven van de RAI de produk
tie en de verkoop van verkeersmiddelen
te stimuleren tot gunstiger resultaten
leidt, het ruimteprobleem in de verkeers
verbindingen zich te nijpender doet ge
voelen", aldus mr. Gieben.
Spreker vervolgde: „Dat het motor
voertuigenpark van Nederland als
symptoom van de gestegen welvaart ge
stadig groeit mag reden tot grote vol
doening geven, maar roept aan de an
dere kant problemen op, waarvan de
ernst niet mag worden onderschat". Mr.
Gieben stipte als een van deze proble
men aan de zorg voor de stedelijke over
heden om het verkeer in de steden te
verwerken.
Het meest radicale middel noemde hij
het sluiten van de binnenstad.
„Maar dat wordt vrijwel unaniem als
ondeugdelijk verworpen. Andere moge
lijkheden, zoals het aanleggen van ring
wegen, het dempen van grachten, het
opvoeren van het openbaar vervoer, dat
het gebruik van eigen vervoermiddel
naar de binnenstad zou moeten vervan
gen, het instellen van één richtingver-
keer, het aanleggen van parkeergarages
en de gedwongen beperking van de par-
keerduur op de weg, het zijn alle mid
delen, welke stellig zullen moeten wor
den aangewend ter verlichting van de
druk. Indien echter de verkeersintensi
teit zich in dezelfde stijgende lijn blijft
voortzetten zal men wel genoodzaakt zijn
dieper ingrijpende maatregelen te over
wegen.
Mr. Gieben vervolgde: „Een zorgvul
dige afweging van alle belangen zal hier
ten alle tijde geboden blijven en men
zal het moeten respecteren, dat niet in
alle gevallen het waardevolle historische
bezit geofferd wordt aan wat men niet
ten onrechte de moloch van het ver
keer noemt".
„Door de voortschrijdende motorise
ring komt ook de voetganger steeds meer
in het gedrang". Mr. Gieben constateer
de tenslotte, dat de Ingevoerde regeling
Het zijn vooral gezinnen geweest, die
dit vrijheidsleven in de vrije tijd zijn be
gonnen met de tent, als gewone kam
peerders. Maar dat valt bij slecht weer
toch niet mee: wind en regen hebben
wel niet geheel vrij spel in 't huis van
canvas, maar comfortabel is 't daaiin 'n
langere periode zonder zonneschijn al
lerminst. En de logische stap naar oom
fort is de verrijdbare tent van steviger
materiaal, die de kampeerwagen is. Met
opzet kozen wij de term „verrijdbare
tent", want de kampeerwagen is niet een
verrijdbaar huis en het reizen en trek
ken met de caravan is niet het verplaat
sen van de huiselijke haard naar andere
streken. Het is en blijft kamperen, al is
het gebruik van de kampeerwagen com
fortabeler en gemakkelijker dan van de
tent van textiel, met al zijn lagen en lis
ten.
Gamma van mogelijkheden
Dat wil niet zeggen, dat iedere kam
peerwagen geschikt is voor het doel, dat
de kampeerder voor zich en zijn gezin
stelt. Die variatie naar doelstelling komt
op de RAI-expositie goed uit. Aan de
ene kant staan de luxueuze „woonwa
gens", die minder voor het trekken dan
voor een vaste standplaats zijn, bestemd,
zeer ruim comfort bieden en veelal zeer
kostbaar zijn. Vooral de Britten komen
hier met indrukwekkende vehikels. Aan
de andere kant van de schaal staan de
vouwwagens, klein van omvang en ge
makkelijk te vervoeren, die met een
handomdraai (met enige routine) kun
nen worden omgebouwd fot een tent
achtig geheel, dat toch meer comfort
biedt dan alleen het samenstel van lin
nen, touwen en tentharingen.
Daar tussenin ligt een heel gamma
van mogelijkheden. De bezoeker, die de
tentoonstelling gaat bezoeken met het
voornemen zijn keus te maken, moet
daarbij wel bedenken, dat vooral hier
het beproefde en vertrouwde vaak beter
is dan nieuwe bouwsels van ondernemin
gen, die haar geluk op dat terrein willen
gaan proberen
De caravan is tenslotte niet alleen een
onderkomen, maar ook een deelnemer
aan het verkeer en bedrijfszekerheid en
wegligging vooral zijn van het grootste
belang. Er zijn vooral Nederlandse kam
peerwagenbouwers, die op dit gebied een
uitstekende naam hebben. De Nederland
se bouwers, die met ruim 45 typen op
deze tentoonstelling naar voren komen,
zoeken het vooral in het lichte, sportieve
type, en dat is geheel in overeenstem
ming met de behoeften van de Neder
landse caravanner. die immers met zijn
wagen in zuidelijke richting over de
grenzen wil.
Nederlandse aard
Het zijn wagens, waarin de nuchtere
aard van ons allen is weerspiegeldde
gelijke afwerking, geen franje en geen
oveibcdige luxe. En zij zijn gemiddeld
goedkoper dan de ingevoerde produkten.
Dat wil overigens niet zeggen, dat er bij
de buitenlandse merken geen voortref
felijke kampeerwagens te vinden zouden
zijn: wij schreven al iets over de Britse
reuzen van de weg, maar daarnaast
maakt de Engelse industrie ook wagens,
die in het brekkerstoerisme uitstekend
zullen kunnen voldoen; zij zijn over het
algemeen wat weelderiger dan onze va
derlandse produkten en de prijs is na
venant.
De Duitse kampeerwagen is op deze
tentoonsteliling ruim vertegenwoordigd.
Zij zijn uitgesproken beter dan die, wel
ke vorig jaar op de ANWB-ten'oonstel-
ling „Goed Kamp" te zien waren en er
zijn aantrekkelijke proposities bij. Niet
goedkoop.
De technische ontwikkeling van de ca
ravan gaat voort: dat wil zeggen, dat
men bezig is een geduchte achterstand
in te halen. De wegligging, koppeling
van zebra-oversteekplaatsen met knip-
perbollen niet aan de verwachtingen
heeft beantwoord en kondigde een nieu
we regeling aan, waarbij de bescherming
van de voetganger tot alle zebrapaden
cal worden uitgebreid.
aan de trekker en de remmen hebben in
het verleden veel te wensen overgelaten.
De hydraulische oplooprem, die naar ons
inzicht de simpelste en doeltreffendste
oplossing is van het remprobleem, wint
veld. Toch ziet men ook wel de van de
trekauto uit bediende caravanrem, die
echter in veel gevallen te kwetsbaar is.
De koppelingen aan de trekauto wor
den beter. Bij sommige merken wordt
het rukken aan de trekstang tegenge
gaan door hydraulische schokbrekers,
waardoor ook hogere rijsnelheden mo-
Synthetische materialen
Synthetische materialen gaan steeds
meer. ook hier, het hout vervangen. Lo
gischerwijze, want met alle waardering
voor de goede eigenschappen van het
hout (goede isolatie tegen koude en ge
luid) weer en wind hebben met het na
tuurproduct. nu eenmaal gemakkelijker
vrij spel dan met de onverwoestbare
plastics. Op de RAI-tentoonstelling zal
men ook een Duits produkt zien, waar
bij met het hout ook kunststoffen zijn
verwerkt: een buitenwand van triplex,
waarop een laag polyester met glasvezels
is geperst. In hoeverre deze combinatie
tegen „het werken" van het hout bij
temperatuurs- en vochtigheidsverschil-
len is bestand, is niet te voorzien: de
fabrikanten hebben er de beste verwach
tingen van. Verder ziet men een grotere
toepassing van aluminium, zoals dit ook
geschiedt bij de produkie van automo
bielen. Aluminium is misschien wel het
metaal van de teekomst in de auto- en
caravanindustrie. 9HI
Al met ai een complete tentoonstelling
van kampeerwagens, waar iedere be
langstellende op dit gebied veel zal kun
nen leren en misschien zijn keus ma
ken.
B J. JOPPE
De Nederlandse Fokkerindustrie \mingo" waarvan ook het interieur
komt met een vierpersoons „Fla-,\ een degelijke indruk maakt.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Twee Hagenaars, de heren H. Bouvy
van de Technische Dienst van de ANWB
en D. Stapel, garagehouder, hebben gis
termiddag de hoofdprijs veroverd in de
„gekste sterrit ter wereld". Met een
vreemd voertuig waarvan het hoofdbe
standdeel een brandend fornuis was, re
den zij onder luid gejuich van Amster
dammers en nog luider geknal van hun
oude BSA-motor van het RAI-gebouw
naar het in aanbouw zijnde nieuwe
RAI-gebouw en terug. Zij wonnen uit
25 deelnemers de door DAF-directeur dr.
Huub van Doorne beschikbaar gestelde
„Coupe des Constructeurs".
Het deed een beetje denken aan een
carnaval daar in de Ferdinand Bolstraat,
waar rijdende bedden, wasteilen, closets
en wiegen trambestuurders en automo
bilisten tot wanhoop brachten en de or
ganisatrice, de redactie van het blad
Autovisie, naar het hoofd deed grijpen.
De politie had in plaats van de toege
zegde dertig agenten er slechts acht ge
stuurd, die niet bij machte waren orde
in de chaos van opdringende nieuwsgie
rigen en meest niet van remmen voor
ziene knetterende monsters te scheppen.
Twee Utrechtse wegenwachters, de he
ren H. Fontijn en J. Wiesman. wisten
beslag te leggen op de eerste prijs. Zij
volbrachten de rit naast elkaar gezet-en
in een ijzeren ledikant, dat met allerlei
bijeengeraapte auto- en motoronderde
len tot een gemotoriseerd voertuig was
omgebouwd.
De Amsterdammer A. Martini oogstte
veel succes (en een tweede prijs) met
een door een anderhalf pk Sachs-motor
voortbewogen rijdend bureau en gekleed
als minister van Waterstaat door de
Ferdinand Bolstraat te rijden, terwijl hü
als maar IJ-tunnelplannen in een prul
lenmand veegde. Het vehikel was in
plaats van met remmen uitgerust met
een anker, dat in geval van nood kon
worden uitgeworpen.
Een merkwaardig voertuig was dat van
de Hagenaar C. Engelbert. Het bestond
uit twee achter elkaar staande w.c.'s,
compleet met stortbakken. Gas en cla
xon werden met de trekkers van de
stortbakken bediend. Het stuur bestond
uit een closetborstel en de versnellings-
handel was uit rollen closetpapier sa
mengesteld. De beloning was een vierde
prijs. De derde prijs was gegaan naar
Jaap Zwart uit Wormerveer voor een
technisch uiterst knap geconstrueerde
rijdende badkuip.
MOTORSPORT
KNMV breekt met
VOM-voorzitter
Het hoofdbestuur van de Koninkl' k
Nederlandse Motorrijders Veieni.L,
heeft per aangetekend schrijven d.d. 1„
februari 1960 de heer W. Polle, de voor
zitter van de Vereniging van Organisa
toren van Motorwedstrijden (VOM),
meegedeeld, hem niet langer te beschou
wen als official van de KNMV.
Wie de 42ste R.A.I.-tentoonstelling van per-
sonenauto's en kampeerwagens in Amsterdam (in
het R.A.I.-gebouw en de Apollohal) bezoekt, zal
moeilijk kunnen zeggen, dat hij geen waar voor
zijn entreegeld krijgt: hij kan 63 verschillende
merken personenauto's en combinatiewagens be
kijken (dat wil zeggen ongeveer 250 exemplaren),
negentig kampeerwagens prijken in alle uitvoerin
gen in de Apollohal, en als hij in het R.A.I.-gebouw
zelf blijft, kan hij kennis nemen van een zeer groot
aantal accessoires voor automobielen en nog meer
losse uitrustingsstukken.
Daarbij doet zich in de automobielsector steeds
het merkwaardige verschijnsel voor, dat wat men
niet ziet, eigenlijk interessanter is dan wat men
aan alle kanten kan waarnemen. Het zal voor de
meer dan een kwart miljoen bezoekers, die ook
ditmaal weer worden verwacht, niet onaangenaam
zijn te dagdromen bij de Rolls Royces, de Cadil
lacs en de Facel Vega's (welke laatste men nu
voor het eerst op een auto-expositie in Nederland
kan zien). Maar dat zijn en blijven automobielen,
die door uitvoering en prijs ver boven het bereik
van de gemiddelde (adspirant-) autobezitter
staan. En wat de overige automobielen betreft: het
uiterlijk zegt maar weinig over prestaties, com
fort en zuinigheid, en wie zich bij de keuze van
zijn auto laat leiden door fraaie versiering of loze
ruimte kan wel eens tot zijn schade bemerken, dat
hij fout koos.
De dagdroom van grote mannen.een fonkelend paradijs vol chroom en paardekrachten.
vandaag zijn poorten voor het publiek opent.
De RAI, die
