FRANKRIJK STREEFT NU NAAR BEZIT VAN DE WATERSTOFBOM WEERBERICHT Volgende stap: atoomgeschut en vliegtuigen voor het transport van de kernbommen Nog dit jaar explosie H-bom? Ambtenaar te Murmerwoude van verduistering - 45.000 - verdacht GEHEIMZINNIGE ONDERZEEER VAN RUSSISCHE OORSPRONG? Opgericht 1 maart 1860 MAANDAG 15 FEBRUARI 1960 No. 29975 LEIDSCH DAGBLAD DirecteurE. A. E. van Dishoeck HoofdredacteurJ. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f750 per kwartaal; f2.55 per maand; f 059 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 (Van onze Parijse correspondent) In de Polytechnische school, kweekplaats van Frankrijks knapste ingenieurs en fysici, hebben de Franse ministers voor Atoomaangelegenheden, Guillaumat, en van Oorlog, Messmer, zaterdag* avond voor een gehoor van experts, journalisten en studenten, enkele bijzonderheden bekend ge maakt over de explosie van de eerste Franse atoombom en de verdere plannen, die de regering op dit gebied nu nog voor ogen staan. Guillaumat bracht eerst een saluut aan zijn voorganger Jacques Soustelle, die enkele dagen voor de ex plosie door generaal De Gaulle als minister voor Atoomzaken was afgezet. Hij legde er verder de nadruk op, dat de aanwezigheid van verschillende De nieuwe minister van Oorlog, Messmer, die nota bene op deze post Guillaumat heeft opgevolgd, verklaarde, dat hü van kernwapens nog weinig verstand had, maar dat hg op dit moment door dezelfde trots bevangen werd als alle Fransen nu wel moesten gevoelen. Deze ontploffing was overigens nog maar een eerste stap en het volgende doel was, aldus de minister van Oorlog, het Franse leger nu van het nodige atoomgeschut te voorzien en van de speciale vliegtuigen voor het transport van de kernbommen. Ofschoon hü op een desbetreffende vraag weigerde een antwoord te geven, verzekert men in Parüs al, dat Frankrijk dit jaar nog een H-bom voor explosie gereed hoopt te krijgen. Aan de ontploffing van zaterdag waren zes jaren van studie en experimenten voorafgegaan en by die voorbereiding zgn duizend mensen, onder wie 300 ingenieurs, betrokken geweest. Weinig of geen liulp van de Ver. Staten Men schat de kosten van deze eerste Franse bom, die ongeveer vijf keer krachtiger was dan welke door de Ame rikanen in 1945 op Hirosjima werd ge worpen, op ten minste twee miljard gulden. Over de militaire betekenis van de eerste A-bom, die Frankrijk nu heeft gehad, maakt men zich ook in regerings kringen, schy'nt het, overigens weinig illusies. Niet alleen omdat Frankrijk dus nog geen vliegtuigen bezit om de kern bommen te vervoeren, doch bovendien omdat een achterstand van ten minste vijftien jaren op eigen krachten nooit meer is in te lopen. De regering in Parijs had er dan ook op gerekend, dat Ame rika de Fransen na dit eerste bewijs van nucleair kunnen wel terstond zou helpen de resterende achterstand zo spoedig mogelijk in te lopen. Reactie elders De eerste zuinige reacties uit Wash ington doen echter al vermoeden, dat Pargs met deze berekening voorlopig nog wat optimistisch is geweest. Het bericht van de ontploffing, dat door de Franse radiostations enige malen met trompet geschal werd aangekondigd, is in de andere hoofdsteden over het algemeen met gemengde gevoelens ontvangen. Alleen vanuit Japan, dat dan ook de twgfelachtige eer heeft gekend als proefveld voor de eerste Amerikaanse A-bom te dienen, is een officieel protest van de regering aan Parijs gestuurd. Uit Engeland en West-Duitsland zijn berich ten binnengekomen, dat men zich daar officieel verheugd zou voelen over deze versterking van het Westerse militaire potentieel. De Russen hebben daarentegen be kend gemaakt, dat ze niet werkeloos zullen blyven toezien indien Frankrijk als Westers land voort zou gaan zijn atoombommen te beproeven. Amerikaan se atoomgeleerden hebben een motie aangenomen, waarin de verhoogde nood zaak tot een akkoord inzake het verbod van experimenten met kernwapens krachtig werd onderstreept. De Franse regering van haar kant schijnt al deze verschillende uitingen van vreugde, reserve en afkeuring nogal stoicijns naast zich neer te leggen. Hoofdzaak voor Frankrijk is op dit moment, dat generaal Charles de Gaulle straks, wan neer de Grote Vier de atoomproblemen aansnijden, de groene tafel niet meer bedremmeld zal behoeven te verlaten. Maatregel van Ghana Premier Nkroemah van Ghana (vroegere Goudkust) heeft in een radio boodschap bekendgemaakt, dat de activa van alle Franse firma's in Ghana on middellijk bevroren zullen worden en bevroren zullen blijven totdat de gevol gen voor de bevolking van Ghana "an de huidige kernontploffing en toekom stige proeven heeft gewaagd, bekend zgn geworden. Nkroemah zegt in zfjn boodschap voorts, dat zijn regering met afgrijzen LICHTE VORST De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond Opklaringen maar ook plaatselijk enkele buien. Vannacht in het binnen land lichte vorst, morgen temperatuur enkele graden boven het vriespunt. Matige af en toe krachtige wind tus sen zuidwest en noordwest. (Opgemaakt te 11.15 uur). 16 FEBRUARI Zon op: 7.56 uur; onder: 17.54 uur. Maan op: 22.32 uur; onder: 9.24 uur. Hoogwater te Katwijk te 5 38 en 17.51 u. Laagwater te 1.22 en 13.44 uur. Dit Blad bestaat alt 14 pagina's heeft vernomen, dat de Franse regering, de herhaalde protesten van Ghana en andere Afrikaanse landen en de resolu tie van de Algemene Vergadering der V.N. negerend, het geweten van de mensheid heeft getrotseerd en een kern wapen op Afrikaanse bodem tot ontplof fing heeft gebracht. De regering van Ghana neemt verder Afrikaanse regeringspersonen bij de explosie van zaterdagochtend in het woestijngebied van Reggan bewees, dat de hele gemeenschap achter De Gaulle stond bij diens streven de gemeenschappelijke militaire verdediging met kernwapens uit te rusten. De gevaren voor de stammen der aangrenzende woestijngebieden was, zo liet de minister uitkomen, door zekere persorganen en landen tevoren schro melijk overdreven. De Fransen waren er, volgens de ministers, volkomen in geslaagd de neerslag van atoomdeeltjes tot een minimum te reduceren en bij of na de ontploffing was dan ook geen enkel slachtoffer te betreuren geweest. nota van een verklaring van de Franse premier, dat deze ontploffing slechts het begin is van een reeks soortgelijke ont ploffingen, die Frankrijk tot stand zal brengen. Nkroemah doet een beroep op de be volking rustig te blijven. De regering van Ghana zal nieuwe maatregelen nemen als dat nodig mocht zijn. Een duizendtal Syrische studenten heeft in Damascus geprotesteerd tegen de Franse proef. Een Syrisch blad op pert, dat de Ver. Naties Frankrijk „non compos mentis" (niet bij zijn verstand) te verklaren. Het blad „Al Nasr" geeft de Afrikaans-Aziatische landen in over weging het voorbeeld van Ghana te vol gen en de Franse activa te blokkeren. De „New York Times" verklaarde zon dag, dat de explosie van de Franse bom bewgst, dat men spoed moet zetten ach ter de Geneefse conferentie over een verbod van kernwapenproeven. De „New York Herald Tribune" stelde vast, dat, als het voorbeeld van Frankrijk door andere gevolgd wordt, mogelgk de tgd zal komen, dat „onverantwoordelijke Massaal vertrek van Chinezen uit Djakarta Meer dan 1000 Chinezen, de eerste groep van de 3000 a 4000 Chinezen die uit Indonesië naar China wensen te repatriëren, zijn zaterdag aan boord van het Neder landse schip „Tjitjalengka" van de Java-China-Japan Lijn uit Djakarta naar Zuid-China vertrokken. Zij gingen, beladen met tassen en keu kengereedschap, na afscheid te hebben genomen van wenende familieleden, onder geleide van ge wapende politie-agenten aan boord. Drie schepen die de communistisch- Chinese regering voor het vervoer van de Chinezen uit Indonesië naar China heeft gehuurd, liggen op de rede om nog ongeveer 2200 anderen te repatriëren. Volgens de Indonesische autoriteiten zullen in totaal zes schepen voor dit doel uit China naar Indonesië komen. In de havenplaatsen verzamelen zich thans Chinezen uit alle delen van Indonesië om te repatriëren. heersers" kernwapens in handen krijgen, met alle gevolgen van dien. De (voormalige Manchester) „Guar dian" zegt, dat Frankrijk de zaak van de vrede misschien een dienst heeft bewe zen door de dringende noodzaak van een akkoord over het staken van de kern proeven te onderstrepen. Nu De Gaulle's eerzucht bevredigd is, zal hy wellicht bly zijn als er een einde aan de bewape ningswedloop op kerngebied wordt ge maakt, aldus dit blad. De Franse bladen tonen zich over het algemeen enthousiast over de geslaagde proef. Zo schrijft de onafhankelijke „Combat": „Of men het nu prettig vindt of niet, Frankrijk zal de woordvoeder van Europa zyn op de komende topcon ferentie en lid worden van de „atoom club". Over de Britse houding zegt dit blad: „Het is nu waarschijnlijk, dat de hooghartige houding van de Britten in de Europese lichamen soepeler zal wor den. Zij zullen niet langer een meerder- waardigheidscomplex hebben, dat zij, zo als zy menen, gekregen hebben door hun status van atoommogendheid" 's middags om half vijf op Soesterberg. Geknoei met kinderbijslaglijsten (Speciale berichtgeving) Doordat ambtenaren van het Bureau van de Bedrijfsvereniging voor het Agrarisch Bedrijf te Leeuwarden zich erover verwonderden, dat er zo weinig kinderbyslaglgsten uit de gemeente Dantumadeel binnenkwamen, is men er ach ter gekomen, dat een 35-jarige adjunct-commies van Sociale Zaken te Murmer woude door jarenlange knoeiergen op grote schaal die gemeente voor een bedrag van f. 45.000 heeft benadeeld. Bij in formatie naar het uitblijven van de kinderbijslaglijsten kreeg men van verschillende kanten te horen dat deze aan de ambtenaar ter hand waren ge steld. Deze was belast met het uitvoe ren van de sociale wetten en deed als zodanig o.a. uitkeringen in het kader van de werkloosheidswet. Hij gaf de mensen voorschotten in ruil voor van een machiging voorziene kinderbijslag lijsten met het geld waarvan hij dan later het kastekort weer aanvulde. De gemakkelijke voorschotregeling viel bij belanghebbenden wel in de smaak en de ambtenaar kreeg hoe langer hoe meer aanvragen (mensen kwamen hem zelfs 's avonds thuis opzoeken), maar raakte met zijn boekhouding ook hoe langer hoe meer in de put. Hij verviel toen van kwaad tot erger, vooral toen hij de kinderbijslaglijsten niet meer bin nen de vereiste tijd opzond, waardoor ze kwamen te vervallen. Twee hoofd verificateurs van de Vereniging van Ne derlandse Gemeenten te Den Haag heb ben enkele weken nodig gehad om uit de onvoorstelbare grote chaos in de ad- minstratie wijs te worden. De man is op last van de off. v. Justitie te Leeuwarden aangehouden. Hg heeft in zake knoeierijen een bekentenis afge legd, maar houdt vol nimmer iets van het geld ten eigen bate te hebben aan gewend. Uit zgn levenswgze is dit ook inderdaad niet gebleken. Om de tekor ten weg te kunnen werken heeft hij op de uitbetalingslgsten vele keren hogere bedragen ingevuld dan in werkelijkheid werden uitbetaald en deed hij gefin geerde uitkeringen, waartoe hij zelf de personen bedacht en hun handtekening plaatste. Waar de ambenaar voor zorgde dat zyn kasgeld in overeenstemming bleef met zjjn boeksaldo werd de knoeierij ter secretarie van de gemeente Dantuma deel niet ontdekt en raakte men er pas mee bekend toen de bedrijfsvereniging zich inzake de kinderbijslaglijsten met het gemeentebestuur in verbinding stelde en de verificateurs daarop hun onderzoek instelden. De ambtenaar moet kort geleden nog bij zijn superieu ren nog geïnformeerd hebben of ze wel tevreden over zijn werk waren, zijn ma nipulaties, aanvankelijk opgezet om anderen in hun financiële problemen te hulp te komen, strekken zich over een tijdvak van minstens vier jaren uit. Friese studenten toonden op on dubbelzinnige wijze, dat zij het eens waren met de talloze betogers voor een snelle afsluiting van de Lauwerszee tijdens een bijeenkomst in Leeuwarden. De leuzen op deze foto laten aan duidelijkheid niets te wensen over. Auto-ongeluk bij Rio de Janeiro: 26 (loden Bg Diamantina, circa 500 km ten noorden van Rio de Janeiro (Brazilië) is zondag een vrachtauto met arbeiders in een ravgn gestort, 26 inzittenden kwamen om het leven en 8 werden ge wond. Chessman vecht (loor Caryl Chessman, die nu al 11 jaar voor zijn leven vecht, zal vandaag weer een poging doen om aan zijn terechtstel ling in de gaskamer, die op vrydag is vastgesteld, te ontkomen. Zijn advocaten zullen het Californi- sche hof van beroep verzoeken het be sluit van zijn opperrechter, die op 8 fe bruari een beroep van Chessman heeft verworpen, te vernietigen. Als dit verzoek mocht worden afge wezen, zullen Chessman advocaten zich wenden tot het Amerikaanse hoogge rechtshof om executie te voorkomen Dit hof heeft zaterdag geweigerd de te rechtstelling nog langer uit te stellen. De 38-jartge Chessman is zoals bekend 11 Jaar geleden veroordeeld o.m. wegens diefstal en ontvoering. In Amsterdam werden de prijzen voor beeldende kunst en letterkun de van de Stichting Kunstenaars verzet uitgereikt. De winnaars Hil- do Krop (rechts) en Belcampo (pseudoniem voor mr. Schönfeld Wichers) wensen elkaar geluk. Op strand van Golfo Nnevo is stoffelijk overschot van een kikvorsman gevonden Op het strand van de Golfo Nuevo (Argentinië) zou het stoffelijk overschot gevonden zijn van een onbekende kikvorsman, die vermoe delijk deel heeft uitgemaakt van de bemanning van de geheimzinnige onderzeeër, die nu al ruim twee weken door de Argentijnse Marine is ingesloten. Op lichaam en uitrusting van de kikvorsman zou niets gevonden zijn, dat tot identificatie kon leiden. Zelfs de opschriften op de zuurstofhouders bleken zorgvuldig te zijn verwijderd. De kikvors- man zou gedood zijn door een dieptebom, toen hij bezig was herstel werkzaamheden uit te voeren aan de onderzeeër. Het geheimzinnige schip is waarschijnlijk een Sovjetrussisch vaartuig aldus een zegsman van het Franse persbureau AFP, die in nauw contact staat met de Argentijnse Marine. Er zou een flottielje Russische onderzeeërs langs de kust van Patagonië en in de omstreken van de Golf van Nuevo patrouilleren. Zij zouden trachten de ingesloten onderzeeër te helpen. De Argentijnse Marine bevestigde eerdere be richten, dat er twee duikboten in de baai zijn, waarvan er één is beschadigd. Overgave onder vlag van Oost-Duitsland In diplomatieke kringen in Buenos Aires ging zaterdag het gerucht, dat de Argentgnse autoriteiten geheime bespre kingen voeren met de Sovjetrussische ambassade. Men zou proberen een op lossing voor de kwestie te zoeken, bgv. door de duikboot zich te laten overgeven Massa-demonstratie: Dijk langs Lauwerszee Tijdens een massale bijeenkomst in de beurs te Leeuwarden welke door enkele duizenden Friezen werd bijgewoond, is zaterdag een laatste beroep gedaan op de rege ring en volksvertegenwoordiging om de beslissing omtrent de afslui ting van de Lauwerszee niet uit te stellen en deze beslissing in gun stige zin te doen uitvallen. Besloten werd een resolutie naar de regering te zenden, waarin namens de bevolking van het gehele noorden een laatste en klemmend beroep op de rede ring en volksvertegenwoordiging wordt gedaan om ook noord-Nederland afdoen de te beveiligen tegen het gevaar van overstroming en af te zien van alle verdere uitstel van afsluiting en inpolde ring van de Lauwerszee. De volksvertegenwoordiging wordt ver zocht er zich thans duidelgk over uit te spreken, dat de afsluiting van de Lau werszee met name uit veiligheidsoogpunt verre de voorkeur verdient boven ver hoging van de bestaande zeeviering, dat aan dit werk dezelfde prioriteit dient te worden toegekend als aan de Deltawer ken in westelijk Nederland en dat in 1960 nog met de uitvoering van de reeds gereed liggende plannen moet worden begonnen. Een aantal Friese studenten droeg op eigen wfjze bij tot dit protest door met geluidswagens en spandoeken door Leeu warden te rijden Het standbeeld „Mer- curius" was door de studenten voorzien van een zwemgordel met het opschrift „zo komt het met ons allemaal als de Lauwerszee niet dicht gaat", „zonder dfjk een lijk" verkondigden de spandoeken ander meer. met de Oostduitse vlag in top Aangezien Argentinië geen diploma tieke betrekkingen met Oost-Duitsland onderhoudt, zou het incident dan verder geen diplomatieke gevolgen behoeven te hebben! In Buenos Aires zgn zaterdag pam fletten verspreid, waarin werd verklaard dat Sovjetrussische duikboten nooit een aanslag zullen doen op de Argentünse soevereiniteit. Men neemt aan, dat deze pamfletten afkomstig zgn van de Argen tgnse communistische party.... Schout-by-nacht Clement, de Argen tijnse minister van Marine, deelde gister avond mee, dat de vijf Argentijnse oor logsschepen en de vliegtuigen, die deel nemen aan de Jacht op de onbekende onderzeeërs in de Golfo Nuevo, spoedig zullen trachten de loop der gebeurtenis sen te verhaasten. Zaterdag heeft de Argentijnse Marine de beschikking ge kregen over diepzeebommen, die een uitwerking tot op 250 meter diepte heb ben. Tot dusver beschikte men over bommen die slechte tot 60 meter diepte werkten. Volgens peilingen bevindt de geheim zinnige onderzeeër zich op een diepte van 200 meter op de bodem van de golf. Tengevolge van aanvallen van vliegtui gen van de Argentynse Marinelucht vaartdienst zou de schroef van het vaar tuig beschadigd zyn. „Bevolkingsexplosie" in Rood-China De bevolking van oommunistisch- China zal wellicht tegen 1971 met on geveer de helft zyn toegenomen en dan de 900 miljoen overschrijden. Dit wordt gezegd in een rapport van de VN, geti teld ,,De bevolking van Azië en het Ver re Oosten 19501980". De schatting over China wordt echter zeer voorlopig genoemd, aangezien zy gebaseerd ls op fragmentarische gegevens Volgens ra mingen in het rapport zal India vol gend jaar 400 miljoen zielen tellen en tussen 1975 en 1980 de 500 miljoen be reiken Voorts wordt een belangrijke be volkingsaanwas in Pakistan en Ceylon voorzien, niettegenstaande het werk van klinieken voor geboorteregeling. De bevolking van Azië en het Verre Oosten zal. volgens een voorlopige schatting, van 1 317 miljoen in I960 tot 2.268 miljoen ln 1980 toenemen. Dit ge bied. sinds lang het dichtstbevolkte ter wereld, zal tegen die tijd 55 procent van de wereldbevolking herbergen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1