FRANKRIJK STREEFT NU NAAR
BEZIT VAN DE WATERSTOFBOM
WEERBERICHT
Volgende stap: atoomgeschut en vliegtuigen
voor het transport van de kernbommen
Nog dit jaar explosie H-bom?
Ambtenaar te Murmerwoude van
verduistering - 45.000 - verdacht
GEHEIMZINNIGE ONDERZEEER
VAN RUSSISCHE OORSPRONG?
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 15 FEBRUARI 1960
No. 29975
LEIDSCH
DAGBLAD
DirecteurE. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f750 per kwartaal; f2.55 per maand; f 059 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Parijse correspondent)
In de Polytechnische school, kweekplaats van
Frankrijks knapste ingenieurs en fysici, hebben de
Franse ministers voor Atoomaangelegenheden,
Guillaumat, en van Oorlog, Messmer, zaterdag*
avond voor een gehoor van experts, journalisten
en studenten, enkele bijzonderheden bekend ge
maakt over de explosie van de eerste Franse
atoombom en de verdere plannen, die de regering
op dit gebied nu nog voor ogen staan. Guillaumat
bracht eerst een saluut aan zijn voorganger
Jacques Soustelle, die enkele dagen voor de ex
plosie door generaal De Gaulle als minister voor
Atoomzaken was afgezet. Hij legde er verder de
nadruk op, dat de aanwezigheid van verschillende
De nieuwe minister van Oorlog, Messmer, die nota bene op deze post Guillaumat
heeft opgevolgd, verklaarde, dat hü van kernwapens nog weinig verstand had,
maar dat hg op dit moment door dezelfde trots bevangen werd als alle Fransen
nu wel moesten gevoelen. Deze ontploffing was overigens nog maar een eerste
stap en het volgende doel was, aldus de minister van Oorlog, het Franse leger
nu van het nodige atoomgeschut te voorzien en van de speciale vliegtuigen voor
het transport van de kernbommen. Ofschoon hü op een desbetreffende vraag
weigerde een antwoord te geven, verzekert men in Parüs al, dat Frankrijk dit
jaar nog een H-bom voor explosie gereed hoopt te krijgen. Aan de ontploffing
van zaterdag waren zes jaren van studie en experimenten voorafgegaan en by
die voorbereiding zgn duizend mensen, onder wie 300 ingenieurs, betrokken
geweest.
Weinig of geen liulp
van de Ver. Staten
Men schat de kosten van deze eerste
Franse bom, die ongeveer vijf keer
krachtiger was dan welke door de Ame
rikanen in 1945 op Hirosjima werd ge
worpen, op ten minste twee miljard
gulden. Over de militaire betekenis van
de eerste A-bom, die Frankrijk nu heeft
gehad, maakt men zich ook in regerings
kringen, schy'nt het, overigens weinig
illusies. Niet alleen omdat Frankrijk dus
nog geen vliegtuigen bezit om de kern
bommen te vervoeren, doch bovendien
omdat een achterstand van ten minste
vijftien jaren op eigen krachten nooit
meer is in te lopen. De regering in Parijs
had er dan ook op gerekend, dat Ame
rika de Fransen na dit eerste bewijs van
nucleair kunnen wel terstond zou helpen
de resterende achterstand zo spoedig
mogelijk in te lopen.
Reactie elders
De eerste zuinige reacties uit Wash
ington doen echter al vermoeden, dat
Pargs met deze berekening voorlopig nog
wat optimistisch is geweest. Het bericht
van de ontploffing, dat door de Franse
radiostations enige malen met trompet
geschal werd aangekondigd, is in de
andere hoofdsteden over het algemeen
met gemengde gevoelens ontvangen.
Alleen vanuit Japan, dat dan ook de
twgfelachtige eer heeft gekend als
proefveld voor de eerste Amerikaanse
A-bom te dienen, is een officieel protest
van de regering aan Parijs gestuurd. Uit
Engeland en West-Duitsland zijn berich
ten binnengekomen, dat men zich daar
officieel verheugd zou voelen over deze
versterking van het Westerse militaire
potentieel.
De Russen hebben daarentegen be
kend gemaakt, dat ze niet werkeloos
zullen blyven toezien indien Frankrijk
als Westers land voort zou gaan zijn
atoombommen te beproeven. Amerikaan
se atoomgeleerden hebben een motie
aangenomen, waarin de verhoogde nood
zaak tot een akkoord inzake het verbod
van experimenten met kernwapens
krachtig werd onderstreept. De Franse
regering van haar kant schijnt al deze
verschillende uitingen van vreugde,
reserve en afkeuring nogal stoicijns
naast zich neer te leggen. Hoofdzaak
voor Frankrijk is op dit moment, dat
generaal Charles de Gaulle straks, wan
neer de Grote Vier de atoomproblemen
aansnijden, de groene tafel niet meer
bedremmeld zal behoeven te verlaten.
Maatregel van Ghana
Premier Nkroemah van Ghana
(vroegere Goudkust) heeft in een radio
boodschap bekendgemaakt, dat de activa
van alle Franse firma's in Ghana on
middellijk bevroren zullen worden en
bevroren zullen blijven totdat de gevol
gen voor de bevolking van Ghana "an
de huidige kernontploffing en toekom
stige proeven heeft gewaagd, bekend zgn
geworden.
Nkroemah zegt in zfjn boodschap
voorts, dat zijn regering met afgrijzen
LICHTE VORST
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond
Opklaringen maar ook plaatselijk
enkele buien. Vannacht in het binnen
land lichte vorst, morgen temperatuur
enkele graden boven het vriespunt.
Matige af en toe krachtige wind tus
sen zuidwest en noordwest.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
16 FEBRUARI
Zon op: 7.56 uur; onder: 17.54 uur.
Maan op: 22.32 uur; onder: 9.24 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5 38 en 17.51 u.
Laagwater te 1.22 en 13.44 uur.
Dit Blad bestaat alt 14 pagina's
heeft vernomen, dat de Franse regering,
de herhaalde protesten van Ghana en
andere Afrikaanse landen en de resolu
tie van de Algemene Vergadering der
V.N. negerend, het geweten van de
mensheid heeft getrotseerd en een kern
wapen op Afrikaanse bodem tot ontplof
fing heeft gebracht.
De regering van Ghana neemt verder
Afrikaanse regeringspersonen bij de explosie van
zaterdagochtend in het woestijngebied van Reggan
bewees, dat de hele gemeenschap achter De Gaulle
stond bij diens streven de gemeenschappelijke
militaire verdediging met kernwapens uit te rusten.
De gevaren voor de stammen der aangrenzende
woestijngebieden was, zo liet de minister uitkomen,
door zekere persorganen en landen tevoren schro
melijk overdreven. De Fransen waren er, volgens
de ministers, volkomen in geslaagd de neerslag van
atoomdeeltjes tot een minimum te reduceren en bij
of na de ontploffing was dan ook geen enkel
slachtoffer te betreuren geweest.
nota van een verklaring van de Franse
premier, dat deze ontploffing slechts het
begin is van een reeks soortgelijke ont
ploffingen, die Frankrijk tot stand zal
brengen.
Nkroemah doet een beroep op de be
volking rustig te blijven. De regering
van Ghana zal nieuwe maatregelen
nemen als dat nodig mocht zijn.
Een duizendtal Syrische studenten
heeft in Damascus geprotesteerd tegen
de Franse proef. Een Syrisch blad op
pert, dat de Ver. Naties Frankrijk „non
compos mentis" (niet bij zijn verstand)
te verklaren. Het blad „Al Nasr" geeft
de Afrikaans-Aziatische landen in over
weging het voorbeeld van Ghana te vol
gen en de Franse activa te blokkeren.
De „New York Times" verklaarde zon
dag, dat de explosie van de Franse bom
bewgst, dat men spoed moet zetten ach
ter de Geneefse conferentie over een
verbod van kernwapenproeven. De „New
York Herald Tribune" stelde vast, dat,
als het voorbeeld van Frankrijk door
andere gevolgd wordt, mogelgk de tgd
zal komen, dat „onverantwoordelijke
Massaal vertrek van
Chinezen uit Djakarta
Meer dan 1000 Chinezen, de
eerste groep van de 3000 a 4000
Chinezen die uit Indonesië naar
China wensen te repatriëren, zijn
zaterdag aan boord van het Neder
landse schip „Tjitjalengka" van de
Java-China-Japan Lijn uit Djakarta
naar Zuid-China vertrokken. Zij
gingen, beladen met tassen en keu
kengereedschap, na afscheid te
hebben genomen van wenende
familieleden, onder geleide van ge
wapende politie-agenten aan boord.
Drie schepen die de communistisch-
Chinese regering voor het vervoer van
de Chinezen uit Indonesië naar China
heeft gehuurd, liggen op de rede om nog
ongeveer 2200 anderen te repatriëren.
Volgens de Indonesische autoriteiten
zullen in totaal zes schepen voor dit doel
uit China naar Indonesië komen. In de
havenplaatsen verzamelen zich thans
Chinezen uit alle delen van Indonesië
om te repatriëren.
heersers" kernwapens in handen krijgen,
met alle gevolgen van dien.
De (voormalige Manchester) „Guar
dian" zegt, dat Frankrijk de zaak van de
vrede misschien een dienst heeft bewe
zen door de dringende noodzaak van een
akkoord over het staken van de kern
proeven te onderstrepen. Nu De Gaulle's
eerzucht bevredigd is, zal hy wellicht bly
zijn als er een einde aan de bewape
ningswedloop op kerngebied wordt ge
maakt, aldus dit blad.
De Franse bladen tonen zich over het
algemeen enthousiast over de geslaagde
proef. Zo schrijft de onafhankelijke
„Combat": „Of men het nu prettig vindt
of niet, Frankrijk zal de woordvoeder
van Europa zyn op de komende topcon
ferentie en lid worden van de „atoom
club". Over de Britse houding zegt dit
blad: „Het is nu waarschijnlijk, dat de
hooghartige houding van de Britten in
de Europese lichamen soepeler zal wor
den. Zij zullen niet langer een meerder-
waardigheidscomplex hebben, dat zij, zo
als zy menen, gekregen hebben door hun
status van atoommogendheid"
's middags om half vijf op Soesterberg.
Geknoei met kinderbijslaglijsten
(Speciale berichtgeving)
Doordat ambtenaren van het Bureau van de Bedrijfsvereniging voor het
Agrarisch Bedrijf te Leeuwarden zich erover verwonderden, dat er zo weinig
kinderbyslaglgsten uit de gemeente Dantumadeel binnenkwamen, is men er ach
ter gekomen, dat een 35-jarige adjunct-commies van Sociale Zaken te Murmer
woude door jarenlange knoeiergen op grote schaal die gemeente voor een bedrag
van f. 45.000 heeft benadeeld.
Bij in formatie naar het uitblijven van
de kinderbijslaglijsten kreeg men van
verschillende kanten te horen dat deze
aan de ambtenaar ter hand waren ge
steld. Deze was belast met het uitvoe
ren van de sociale wetten en deed als
zodanig o.a. uitkeringen in het kader
van de werkloosheidswet. Hij gaf de
mensen voorschotten in ruil voor van
een machiging voorziene kinderbijslag
lijsten met het geld waarvan hij dan
later het kastekort weer aanvulde. De
gemakkelijke voorschotregeling viel bij
belanghebbenden wel in de smaak en
de ambtenaar kreeg hoe langer hoe
meer aanvragen (mensen kwamen hem
zelfs 's avonds thuis opzoeken), maar
raakte met zijn boekhouding ook hoe
langer hoe meer in de put. Hij verviel
toen van kwaad tot erger, vooral toen hij
de kinderbijslaglijsten niet meer bin
nen de vereiste tijd opzond, waardoor
ze kwamen te vervallen. Twee hoofd
verificateurs van de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten te Den Haag heb
ben enkele weken nodig gehad om uit
de onvoorstelbare grote chaos in de ad-
minstratie wijs te worden.
De man is op last van de off. v. Justitie te
Leeuwarden aangehouden. Hg heeft in
zake knoeierijen een bekentenis afge
legd, maar houdt vol nimmer iets van
het geld ten eigen bate te hebben aan
gewend. Uit zgn levenswgze is dit ook
inderdaad niet gebleken. Om de tekor
ten weg te kunnen werken heeft hij op
de uitbetalingslgsten vele keren hogere
bedragen ingevuld dan in werkelijkheid
werden uitbetaald en deed hij gefin
geerde uitkeringen, waartoe hij zelf de
personen bedacht en hun handtekening
plaatste.
Waar de ambenaar voor zorgde dat
zyn kasgeld in overeenstemming bleef
met zjjn boeksaldo werd de knoeierij ter
secretarie van de gemeente Dantuma
deel niet ontdekt en raakte men er pas
mee bekend toen de bedrijfsvereniging
zich inzake de kinderbijslaglijsten met
het gemeentebestuur in verbinding
stelde en de verificateurs daarop hun
onderzoek instelden. De ambtenaar
moet kort geleden nog bij zijn superieu
ren nog geïnformeerd hebben of ze wel
tevreden over zijn werk waren, zijn ma
nipulaties, aanvankelijk opgezet om
anderen in hun financiële problemen te
hulp te komen, strekken zich over een
tijdvak van minstens vier jaren uit.
Friese studenten toonden op on
dubbelzinnige wijze, dat zij het
eens waren met de talloze betogers
voor een snelle afsluiting van de
Lauwerszee tijdens een bijeenkomst
in Leeuwarden. De leuzen op deze
foto laten aan duidelijkheid niets te
wensen over.
Auto-ongeluk bij Rio
de Janeiro: 26 (loden
Bg Diamantina, circa 500 km ten
noorden van Rio de Janeiro (Brazilië)
is zondag een vrachtauto met arbeiders
in een ravgn gestort, 26 inzittenden
kwamen om het leven en 8 werden ge
wond.
Chessman vecht (loor
Caryl Chessman, die nu al 11 jaar
voor zijn leven vecht, zal vandaag weer
een poging doen om aan zijn terechtstel
ling in de gaskamer, die op vrydag is
vastgesteld, te ontkomen.
Zijn advocaten zullen het Californi-
sche hof van beroep verzoeken het be
sluit van zijn opperrechter, die op 8 fe
bruari een beroep van Chessman heeft
verworpen, te vernietigen.
Als dit verzoek mocht worden afge
wezen, zullen Chessman advocaten zich
wenden tot het Amerikaanse hoogge
rechtshof om executie te voorkomen
Dit hof heeft zaterdag geweigerd de te
rechtstelling nog langer uit te stellen.
De 38-jartge Chessman is zoals bekend
11 Jaar geleden veroordeeld o.m. wegens
diefstal en ontvoering.
In Amsterdam werden de prijzen
voor beeldende kunst en letterkun
de van de Stichting Kunstenaars
verzet uitgereikt. De winnaars Hil-
do Krop (rechts) en Belcampo
(pseudoniem voor mr. Schönfeld
Wichers) wensen elkaar geluk.
Op strand van Golfo Nnevo is stoffelijk
overschot van een kikvorsman gevonden
Op het strand van de Golfo Nuevo (Argentinië) zou het stoffelijk
overschot gevonden zijn van een onbekende kikvorsman, die vermoe
delijk deel heeft uitgemaakt van de bemanning van de geheimzinnige
onderzeeër, die nu al ruim twee weken door de Argentijnse Marine is
ingesloten. Op lichaam en uitrusting van de kikvorsman zou niets
gevonden zijn, dat tot identificatie kon leiden. Zelfs de opschriften op
de zuurstofhouders bleken zorgvuldig te zijn verwijderd. De kikvors-
man zou gedood zijn door een dieptebom, toen hij bezig was herstel
werkzaamheden uit te voeren aan de onderzeeër.
Het geheimzinnige schip is waarschijnlijk een Sovjetrussisch vaartuig
aldus een zegsman van het Franse persbureau AFP, die in nauw
contact staat met de Argentijnse Marine. Er zou een flottielje Russische
onderzeeërs langs de kust van Patagonië en in de omstreken van de
Golf van Nuevo patrouilleren. Zij zouden trachten de ingesloten
onderzeeër te helpen. De Argentijnse Marine bevestigde eerdere be
richten, dat er twee duikboten in de baai zijn, waarvan er één is
beschadigd.
Overgave onder vlag
van Oost-Duitsland
In diplomatieke kringen in Buenos
Aires ging zaterdag het gerucht, dat de
Argentgnse autoriteiten geheime bespre
kingen voeren met de Sovjetrussische
ambassade. Men zou proberen een op
lossing voor de kwestie te zoeken, bgv.
door de duikboot zich te laten overgeven
Massa-demonstratie:
Dijk langs Lauwerszee
Tijdens een massale bijeenkomst
in de beurs te Leeuwarden welke
door enkele duizenden Friezen
werd bijgewoond, is zaterdag een
laatste beroep gedaan op de rege
ring en volksvertegenwoordiging
om de beslissing omtrent de afslui
ting van de Lauwerszee niet uit te
stellen en deze beslissing in gun
stige zin te doen uitvallen.
Besloten werd een resolutie naar de
regering te zenden, waarin namens de
bevolking van het gehele noorden een
laatste en klemmend beroep op de rede
ring en volksvertegenwoordiging wordt
gedaan om ook noord-Nederland afdoen
de te beveiligen tegen het gevaar van
overstroming en af te zien van alle
verdere uitstel van afsluiting en inpolde
ring van de Lauwerszee.
De volksvertegenwoordiging wordt ver
zocht er zich thans duidelgk over uit te
spreken, dat de afsluiting van de Lau
werszee met name uit veiligheidsoogpunt
verre de voorkeur verdient boven ver
hoging van de bestaande zeeviering, dat
aan dit werk dezelfde prioriteit dient te
worden toegekend als aan de Deltawer
ken in westelijk Nederland en dat in
1960 nog met de uitvoering van de reeds
gereed liggende plannen moet worden
begonnen.
Een aantal Friese studenten droeg op
eigen wfjze bij tot dit protest door met
geluidswagens en spandoeken door Leeu
warden te rijden Het standbeeld „Mer-
curius" was door de studenten voorzien
van een zwemgordel met het opschrift
„zo komt het met ons allemaal als de
Lauwerszee niet dicht gaat", „zonder dfjk
een lijk" verkondigden de spandoeken
ander meer.
met de Oostduitse vlag in top
Aangezien Argentinië geen diploma
tieke betrekkingen met Oost-Duitsland
onderhoudt, zou het incident dan verder
geen diplomatieke gevolgen behoeven te
hebben!
In Buenos Aires zgn zaterdag pam
fletten verspreid, waarin werd verklaard
dat Sovjetrussische duikboten nooit een
aanslag zullen doen op de Argentünse
soevereiniteit. Men neemt aan, dat deze
pamfletten afkomstig zgn van de Argen
tgnse communistische party....
Schout-by-nacht Clement, de Argen
tijnse minister van Marine, deelde gister
avond mee, dat de vijf Argentijnse oor
logsschepen en de vliegtuigen, die deel
nemen aan de Jacht op de onbekende
onderzeeërs in de Golfo Nuevo, spoedig
zullen trachten de loop der gebeurtenis
sen te verhaasten. Zaterdag heeft de
Argentijnse Marine de beschikking ge
kregen over diepzeebommen, die een
uitwerking tot op 250 meter diepte heb
ben. Tot dusver beschikte men over
bommen die slechte tot 60 meter diepte
werkten.
Volgens peilingen bevindt de geheim
zinnige onderzeeër zich op een diepte
van 200 meter op de bodem van de golf.
Tengevolge van aanvallen van vliegtui
gen van de Argentynse Marinelucht
vaartdienst zou de schroef van het vaar
tuig beschadigd zyn.
„Bevolkingsexplosie"
in Rood-China
De bevolking van oommunistisch-
China zal wellicht tegen 1971 met on
geveer de helft zyn toegenomen en dan
de 900 miljoen overschrijden. Dit wordt
gezegd in een rapport van de VN, geti
teld ,,De bevolking van Azië en het Ver
re Oosten 19501980". De schatting
over China wordt echter zeer voorlopig
genoemd, aangezien zy gebaseerd ls op
fragmentarische gegevens Volgens ra
mingen in het rapport zal India vol
gend jaar 400 miljoen zielen tellen en
tussen 1975 en 1980 de 500 miljoen be
reiken Voorts wordt een belangrijke be
volkingsaanwas in Pakistan en Ceylon
voorzien, niettegenstaande het werk van
klinieken voor geboorteregeling.
De bevolking van Azië en het Verre
Oosten zal. volgens een voorlopige
schatting, van 1 317 miljoen in I960 tot
2.268 miljoen ln 1980 toenemen. Dit ge
bied. sinds lang het dichtstbevolkte ter
wereld, zal tegen die tijd 55 procent van
de wereldbevolking herbergen.