ZWITSAL
Jean Fournet als gastdirigent
bij liet Residentie-Orkest
HOEST UW KIND...?
Robert-Alexander Bohnke in het
pianoconcert van Schumann
GRIEP
AKKERTJES
Diploma-uitreiking aan 20
jonggezel zetters en- drukkers
Pre-season sale no. 5
Leiden mag in 1960 250
woningwetwoningen houwen
Opgericht 1 maart I860
Vrijdag 12 februari 1960
Tweede blad no. 29973
Het vijfde abonnementsconcert van het Residentie-Orkest bracht
opnieuw een confrontatie met de Franse dirigent Jean Fournet, wiens
exacte directie weer sterk de aandacht trok.
Zijn programma was in twee delen streng gescheiden: Duits (Handel
en Schumann) vóór- en Frans (Messiaen en Roussel) na de pauze.
Wat ons het meeste trof, zij het eerst genoemd. Er zijn weinig
componisten, zó fel omstreden als deze Olivier Messiaan. Hij noemt
zichzelf een „theologisch toondichter". Zijn muziek heeft voor hem
alleen betekenis als zij „God bezingt en het mysterie van Christus".
In zijn nog zeer gematigde, op 22-ja-
rige leeftijd geschreven eerste orkest
compositie, de symfonische meditatie
„Les offrandes obliées" van 1930 kon
digt zijn genialiteit zich reeds aan. Zy
is vervuld van „Kruisdood en offer". Fel
contrasteert de trieste weemoed met de
als een agressieve schok van verschrik
king losbarstende infernale explosie, ver
hevigd door sterke slagwerkeffecten.
Deze gaan even plotse
ling weer over in de M|
vergeestelijkte verstil- W.
ling, gewekt door de
subtiele vioolsolo, sereen
en puur vertolkt door
Herman Krebbers.
Het persoonlijke idioom
van Messiaens' hier ove
rigens nog sterk in de
romantiek stoelende
schrijftrant, die hij la
ter analyseerde in zijn
„Technique de mon
language musical" is
voorts aanwezig. Een
zekere breedsprakigheid
valt de inleiding niet te
ontzeggen. Het werk
waarin sfeer en kleur-
werking zulk een domi
nerende rol spelen, lijkt
met de vioolsolo zijn ab
solute afronding niet
gevonden te hebben.
Men stond daar dan ook
nog vreemd tegenover,
wist niet of er al geap
plaudisseerd kon wor
den, of jiiet.
Bondiger en logisch
van structuur en taal is
Albert Roussel. Diens uit
1934 daterende Vierde
Symfonie (zijn laatste
werk) vindt haar mee
slepend hoogtepunt in
het amusant-muzikan-
teske laatste deel met
zijn motorische ritmiek,
stuwend en boeiend,
schoon niet diep gegre
pen. Een ook in colori-
tisch opzicht knap geschreven partituur,
fris en met groot begrip door Fournet
aangepakt. Minder zware accenten zou
den echter de speelse doorzichtigheid
bevorderd hebben. De precisie van het
orkest liet niets te wensen. Het zou mis
schien aanbeveling verdienen ook de an
dere symfonieën van deze voormalige
zee-officier eens te spelen.
Onze verwachtingen over de pianist
Robert-Alexander Bohnke waren na zijn
uitermate succesvol Kunstkringrecital -
dat wij persoonlijk echter niet hoorden -
hoog gespannen. Volkomen bevredigd
heeft hij ons in het Schumannconcert
evenwel niet. Naar ons gevoel was zijn
interpretatie te weinig romantisch, de
haast heroïsche aanpak te monumentaal,
om de ware Schumannsfeer te realise
ren. Dat hier overigens een knap pianist
van hoge klasse, wiens virtuositeit be
wondering afdwingt, aan het woord was,
is onloochenbaar. Wat hy in dit opzicht
bijv. in de cadens presteerde, sprak
boekdelen voor zijn groot kunnen.
De samenwerking met het orkest leek
niet steeds ideaal, tengevolge van Four-
nets' anders geaarde, meer poëtisch ge
richte instelling. Twee divergerende we
relden konden meermalen de zuivere
aanpassing niet vinden.
Niettemin getuigden de opgetogen
ovaties voor de jonge, sympathieke
pianist van edele huize van onverholen
eerbied voor zijn indrukwekkende pres
tatie.
Handels' beroemde „Watermusic"-
suite - zes door de Engelse dirigent Sir
Hamilton Harty wel-klinkend bewerkte
delen van de twintig - vormde de gra
tievolle inleiding tot het concert, waar
in de fijnbesnaarde Fournet echter zijn
Franse aard niet verloochende.
Advertentie
dreigt overal
neem vlug
„Akkertjes"
in huis
helpen direkt
Zuivere contrav ^werking, artistiek
aangevoelde nuances, voornaam gehou
den expressie, waren de kenmerken ener
precieuse en tóch levendig-pittig gehou
den uitvoering. De buitengewone hel
derheid van violen en trompetten was
opvallend.
Fournet had er blijkbaar, naar eigen
aard en opvatting, alle denkbare zorg
aan besteed. Of het echter de stylis-
tisch zuivere Handel was, valt te
bet^jfelen. Daarvoor legde Fournet er
een te sterk persoonlijk stempel op.
H.
Advertentie
Talm niet langer, grijp dadelijk
inBestrijd kinderhoest met
k/NDer honing siroop^
Aanbesteding van
grondwerken in z.w.
Ten overstaan van de directeur van
Gemeentewerken te Leiden, ir. D. Y.
Lem, is hedenmorgen in een der zalen
van de Stadsgehoorzaal de openbare
aanbesteding gehouden voor het maken
van grond- en rioleringswerken ten
behoeve van Leiden Zuidwest Vla,
Vila, b en c, met bijkomende werken.
Klokslag kwart voor elf ging de bus
open. In totaal bleken er vijftien in
schrijvingen te zijn, t.w.: L. P. v. d.
Geer en Zn., te Leiden, f. 1S6.400; A.
Hogeboom. Rijpwetering, f. 181.200;
Hille en Roozen, Amsterdam, f. 181.000;
Verheul en Brouwer, Haarlem f. 176.000
Christiaan en Wagner, R'dam. f. 175.000
J. Stam, Voorschoten, f. 174.000; A. de
Rooy, Badhoevedorp, f. 166.000; Dee-
renberg - gebr. Van Wijk, Alphen,
f. 165.000; N.V. N.B.M., Zaandam,
f. 164.000; J. Mens, Lisse, f. 163.000;
Gebr. Schouls, Leiderdorp, f. 163.000;
Onderwaterjogersclub
DIA- EN FILMAVOND AFD. LEIDEN
Dat het de afdeling Leiden van de
Onderwaterjagersclub, 3 maanden gele
den opgericht op initiatief van de voor
zitter, de heer A. H. S. Stemerding, niet
aan activiteit ontbreekt, bewees gister
avond de geheel met leden en belang
stellenden gevulde collegezaal van het
Ned. Instituut voor Preventieve Genees
kunde. Voor de tweede maal sinds de
oprichting kwam men hier byeen om
door middel van een aantal prachtige
kleurendia's en films, toegelicht door
drie ervaren onderwaterjagers, het plan-
ten- en vissenleven in de „wereld der
stilte" diep onder water te aanschou
wen. Nadat voorzitter A. H. S. Stemer
ding een woord van welkom had ge
sproken, gaf dr. J. H. Hora Adema uit
Amsterdam een uiteenzetting van de
technische problemen en resultaten, die
verbonden zijn aan het filmen onder
water. Spreker lichtte een en ander toe
met een aantal prachtige zelfvervaar
digde dia's, opgenomen tot een diepte
van 18 meter in de Middellandse Zee.
De heer J. P. Toenbreker, algemeen
OJC-secretaris te Amsterdam, gaf toe
lichting bij een tweetal wit-zwart-films.
De eerste film gaf het leven „van de
wieg tot het graf" van de snoek weer en
toonde met zeer mooie en bijzonder ge
slaagde opnamen aan, dat deze aarts
visrover heel wat „mans" is. De tweede
film werd opgenomen tijdens het 5 lan-
dentoernooi in Spa, waar de Neder-
landsche OJC tot ieders verrassing o.m.
de duikspecialisten uit Engeland en
Duitsland achter zich liet en de eerste
prijs behaalde. Het OJC-lid Bernard
Kruysen vertoonde hierna zijn eigen
produkt, een prachtige kleurenfilm over
de onderwatervissenjacht in het Middel
landse Zeegebied o.m. rond het eiland
Elba. Hij voorzag een en ander van een
deskundig commentaar, geput uit een
schat van ervaringen, die spreker in 12
jaar als onderwaterjager heeft opge
daan. Met een hartelijk woord van dank
tot de drie medewerkers, sloot voorzitter
Stemerding deze zeer interessante en
leerzame avond.
ACADEMISCHE EXAMENS
Aan de Leidse Universiteit zyn ge
slaagd voor het doct.ex. Ned. recht mej.
G. Verhey (Den Haag) en de heren A.
E. du Perron (Bergen» en J. C. J. van
Vucht (Leiden); notarieel ex. 1ste ge
deelte de heer A. Berger (Lekkerkerk)
doct.ex. farmacie de heer R. J. Samsom
(Den Haag).
A. Th. Stuifzand, Leiden, f. 153.000;
Fa. Compeer, Oegstgeest, f. 150.950;
A. v. d. Marei, Hoofddorp, f. 145.000;
J. F. v. d. Nieuwenhof, Den Haag,
f. 140.500.
BRAND IN ONBEWOONBAAR
VERKLAARDE WONING
Gisteravond omstreeks half acht is in
een perceel aan de Binnenlaan, dat on
bewoond en onbewoonbaar verklaard
was, brand uitgebroken. Vermoedelijk
hebben jongens in het huis een vuurtje
gestookt. Toen de brandweer ter plaatse
kwam, stond de trap reeds tot boven
aan de zolder in brand. Het vuur werd
met twee nevelstralen geblust.
Resultaten bewegen zich in stijgende lijn
Aan 20 jonggezelzetters en -drukkers
werd gisteravond in „Het Gulden Vlies"
het diplima uitgereikt. De voorzitter van
de Districtsopleidingscommissie, de heer
P. Merkelijn, verwelkomde in het bij
zonder de directeur en leraren van de
Haagse ambachtsschool en de hoofdcon
troleur van de Centrale Opleidingscom
missie te Amsterdam, de heer J. W.
Blaauw. De heer Merkelijn sprak de
wens uit, dat het diploma een stimulans
zou wezen om verder te gaan studeren.
Deze vier jaar van opleiding zijn te be
schouwen als de eerste klas van een la
gere school. Hiermee is men echter nog
lang niet volleerd en een verdere studie
is beslist noodzakelijk door de steeds toe
nemende typografische veranderingen.
Wat vandaag nog een utopie is. blijkt
morgen reeds mogelijk. Met slechts ele
mentaire kennis schiet men tekort. Vol
gens een gezegde is stilstand achteruit
gang, wat men zich in onze dynamische
tijd niet kan veroorloven, aldus de heer
Merkelyn. Een woord van dank vond
spreker op zijn plaats voor de vakorga
nisaties, die altijd hun steun en mede
werking hadden verleend en voor de
leermeesters, die de jongens met veel
moeite het abc van het vak bijbrachten.
Vervolgens reikte de secretaris, de heer
J. J. Sjardin, de diploma's uit. De heer
Blaauw. die namens de Centrale Oplei
dingscommissie te Amsterdam het woord
voerde, was niet ontevreden over de re
sultaten van het examen. De cijfers be
wegen zich in steeds stijgende lijn, het
geen spreker o.a. toeschreef aan de con
trole op de vakopleiding in het bedrijf.
„Besteed genoeg tijd aan je studie,
want op het ogenblik is de vraag naar
goede vakmensen zeer groot. Bedank in
de eerste plaats je ouders maar eens
voor de gelegenheid, die ze je hebben
geboden een cursus te volgen. Door hun
inzicht heb je je thans een behoorlijke
positie verworven en Je toekomst is ver
zekerd", aldus de heer Blaauw. Tot slot
wenste hij de geslaagden succes bij hun
verdere studie en dankte hij de Dis
trictsopleidingscommissie voor haar ac
tiviteiten.
De heer S. L. Hoogeboom, een beken
de figuur uit de Leidse typografenwereld,
prees in het bijzonder de minst begaaf
de leerlingen, die door ijverig studeren
tenslotte het diploma behaalden. „In het
begin zag ik de toekomst donker in,
maar jullie hebt getoond wat met door
zettingsvermogen en wilskracht is te be
reiken". aldus controleur Hoogeboom.
Tenslotte voerden nog enkele afgevaar
digden van de verschillende vakorgani
saties het woord.
Aan de volgende jonggezellen werd het
diploma uitgereikt:
Zetters: J. M. Kerkvliet, R. Lacourt, J.
v. d. Voord, W. deFey, Th. v. Haastrecht
H. de Jong, A. van der Laan, J. P. Se-
lier, B. Stijger. A. van Westbroek te Lei
den en J. G. J. Koot te Lisse; drukkers:
J. Selier, A. J. Pommer te Leiden, H. P.
Heemskerk te Lisse, J. J. Overdevest te
Voorhout, H. Konings te Voorschoten;
rasterdiepdruk: W. de Roode, J. Stou
ten, F. Hakkaart, H. Struik te Leiden.
Naar Amerikaans voorbeeld lanceerde .House of
England* vorig jaar met succes haar eerste voor
seizoen-verkoop, d.w.z. dat uitsluitend in de
maand februari enkele nouveauté's worden
aangeboden tegen een speciale prijs, waardoor
vroegtijdig kopen uit een collectie, die inder
daad nieuw is, dubbel interessant wordt. Onze
eerste aanbieding is ditmaal een kamgaren
Supra Twist colbertkostuum
in nieuwe, langwerpige
ruitmotieven 189.50
Deze .striped Glenchecks* in ongemene, zeer
modieuze kleurencombinaties. Internat. I-rij,
3-knoops model.
In 1959 aanzienlijk meer (345)
Mocht Leiden het vorig jaar in totaal 345 woningwetwoningen
bouwen, het woningwetcontingent, dat de Sleutelstad voor dit jaar is
toegewezen is aanzienlijk minder. Leiden en dit is een grote teleur
stelling zal het dit jaar met 250 nieuwe woningwetwoningen moeten
stellen. Verwacht mag evenwel worden, dat de premiebouw in de
goedkope sector zal worden gestimuleerd.
Zoals bekend is het woningwetcon
tingent 1960 voor Zuid-Holland door
de minister van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid vastgesteld op 9150
woningen. Het College van Gedepu
teerde Staten heeft thans de verde
ling van dit aantal over de gemeenten
vastgesteld.
Geringe belangstelling
voor havenwerk
LEIDS INSTlk'L'T STELT
ONDERZOEK IN NAAR OORZAKEN
Sedert enige jaren worden grote
moeilijkheden ondervonden bij het aan
trekken van voldoende arbeidskrachten
voor de havens van Amsterdam en Rot
terdam. De werkgevers- en werkne
mersorganisaties in deze bedrijfstak
hebben in verband met dit probleem
besloten gezamenlijk een wetenschap
pelijk onderzoek naar de oorzaken van
de geringe belangstelling voor het ha
venwerk te doen instellen. Hiertoe is
thans opgericht ..Stichting Sociologisch
Onderzoek in Rotterdamse en Amster
damse havens", S.O.R.A.H., welke als
opdrachtgeefster optreedt. Het Socio
logisch Instituut van de Leidse Univer
siteit, waarvan prof. dr. F. van Heek
directeur is, heeft zich bereid ver
klaard de opdracht uit te voeren. Dit
instituut verzorgde reeds een soortge
lijk onderzoek in de textielindustrie in
Twente en de Gelderse Achterhoek. Als
projectieleider en hoofdmedewerker
heeft de Leidse instelling aangewezen
dr. Th. J. IJzerman en de heer P. J.
A. ter Hoeven.
De by dit onderzoek betrokken werk
gevers- en werknemersorganisaties zijn
de Scheepvaart Vereeniging Noord te
Amsterdam en de Scheepvaartvereeni-
ging Zuid te Rotterdam, alsmede de
Nederlandse Bond van Vervoer.sperso-
neel, de Katholieke Bond van Werkne
mers in het Transportbedrijf ,.Sint-Bo-
nifacius" en de Chr. Bedryfsgroepen-
centrale in Nederland.
Bij deze verdeling ls met de volgende
factoren rekening gehouden: de natuur
lijke aanwas (gemiddeld over drie ja
ren), het statistisch woningtekort op 1
januari 1959, de migratie (gemiddeld
over drie jaren) en de krotopruiming,
met dien verstande, dat vestigingsover
schotten slechts voor de helft in aan
merking zyn genomen op grond van het
feit, dat deze hun ontstaan in het alge
meen mede te danken hebben aan de
bouw van woningen in de particuliere
sector.
Ditmaal zijn de contingenten van
kleine gemeenten, wier inwonertal resp.
beneden en boven de 2000 is gelegen en
die bij toepassing van de gehanteerde
verdelingssleutel een toewijzing van
minder dan resp. 4 of 6 woningen zou
den ontvangen, tot deze aantallen ver
hoogd.
Het aantal van 9150 woningwetwonin
gen is 1800 minder dan vorig jaar.
Zoals reeds is medegedeeld heeft Rot
terdam 3300 en Den Haag 1500 wonin
gen toegewezen gekregen.
TOEWIJZING AAN ANDERE
GEMEENTEN
De toewijzing aan gemeenten, vallen
de in ons verschijningsgebied, is als
volgt: Ter Aar 8. Alkemade 9, Alphen
a/d Rijn 56, Benthuizen 4, Bodegraven
20, Boskoop 14, Hazerswoude 6, Hille-
gom 18, Katwijk 102, Koudekerk a/d
Ryn 6, Leiden 250, Leiderdorp 17, Lei-
muiden 6, Lisse 21, Nieuwkoop 11,
Nieuwveen 4.Noordwijk 32, Noordwyker-
hout 20, Oestgeest 27, Ouderkerk a/d
IJssel 6, Rynsaterwoude 4. Rynsburg 16,
Sassenheim 24, Valkenburg 6. Voor
hout 6, Voorschoten 62. Waddinxveen
40, Warmond 6, Wassenaar 25, Wou-
brugge 9, Zoetermeer 18, Zoeterwoude 8
en Zwammerdam 12.
BRUTALE BEROVING
Gisteravond omstreeks half zeven
werd een kruidenier, die zich van zyn
winkel naar huis begaf, op de Oost-
dwarsgracht een aktentas ontrukt. In de
geldtas bevond zich ongeveer f500.
Na vele maanden werken is de Hooi
gracht, welke straks een belangrijke
schakel zal vormen in de geprojecteer
de Noord-Zuidverbinding, thans weer
voor het verkeer opengesteld. De
vreugde over deze verlossing uit een
langdurig isolement is onder bewoners
en de Winkeliersvereniging „Hooi
gracht Vooruit" zo groot, dat het
Jeugdorkest en drumband „De
Burcht" morgenmiddag van 3.30 tot 5
uur op deze „gracht" een muzikale
show zal uitvoeren.
Treden wij even in de geschiedenis
vaai deze eens zo stille en romantische
gTacht in het hart van het oude Leiden
terug, dan zien wij, dat deze gracht haar
naam te danken heeft aan de vele sche
pen met hooi, die hier in de zestiende
eeuw doorvoeren Eeuwenlang was deze
gracht, aan weerszijden beplant met bo
men, een belangrijke scheepvaartroute
door Leiden.
De tyd stond echter niet stil. Naar
mate er steeds meer rollend vervoer door
de stad kwam, moest er ook voor de
Hooigracht een ingrypende maatregel
genomen worden. In het begin der ze
ventiende eeuw kwam de overwelving
tot stand. Steunend en krakend vielen
de brugleuningen aan de Groenesteeg
en Nieuwstraat onder slopers handen.
Dc ruimte welke hierdoor gewonnen
werd, was byaonder groot. De koetsjes
konden elkaar nu royaal passeren en
veilig liep de wandelaar tussen de bo
menrij en de huizen. De gaslantaarns
verspreidden er 's avonds hun vriende-
lyk en zachte licht. De jaren gleden
voorbij en veel veranderde. Het verkeer
maakte een grote ontwikkeling mee. Een
tijd brak aan. waarin de voetganger
werd geconfronteerd met een nieuw ver
schijnsel op de weg.... de velocipède.
Toen eenmaal echter ook de auto In het
verkeersbeeld werd opgenomen, moest
er meer ruimte komen, welke men vond
door het rooien van de grote bomen.
Een jonge aanplant kwam ervoor in de
plaats. Maar ook deze bomen, die veelal
tydens feestdagen werden versierd met
honderden oranje ballonnen, werden
groot. Een iepziekte maakte aan het le
ven van deze bomen, die voor zulk een
karakteristieke sfeer zorgden, een einde.
Op vyf na, die deze ziekte hadden over
leefd. werden ze alle gerooid. Toen ech
ter de raad in 1959 besloot tot het aan
brengen van een nieuw wegdek en riole
ring verdwenen ook deze bomen Slechts
een enkel hekwerk houdt nog de her
innering levendig aan deze eertijds zo
oude en statige gracht, welke thans van
brede trottoirs en voldoende parkeerge
legenheid is voorzien.
Bovenstaande foto's, welke op vrijwel
hetzelfde punt zyn genomen, geven een
duidelijk beeld van de ero'e verbetp--
welke thans is tot stand gekomen.
