Harde woorden in de Eerste Kamer over spijtoptanten en gratiebeleid „Bestuurssituatie op Curasao onhoudbaar"' WEERBERICHT Christelijk - nationale politiek van kabinet nu niet te volgen Maatregel van kerkelijke tucht tegen prof. P. Smits vernietigd Spoedig explosie Franse A-bom Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 10 FEBRUARI 1960 No. 29971 LEIDSCH DAGBLAD Directeur E. A. E. van Dishoeck Hoofdredacteur J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f750 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Bij behandeling begroting Justitie ENKELE BUIEN De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond: Veel bewolking met plaatselijk enkele buien. Later ook opklaringen. Hier en daar mist. Vannacht in het binnenland temperaturen om het vriespunt, morgen overdag dezelfde temperaturen als van daag. Zwakke tot matige wind tussen west en noord. (Opgemaakt te 11.15 uur). 11 FEBRUARI Zon op: 8.05 uur; onder: 17.44 uur. Maan op: 16.47 uur; onder: 7.04 uur. Hoogwater te Katwijk te 2.49 en 15.00 uur Laagwater te 10.45 en 23.03 uur Dit Blad bestaat uit 14 pagina's Mr. Van Bruggen (CHU) was niet overtuigd door het standpunt der rege ring met betrekking tot de Duitse oor logsmisdadigers. Acht de minister het juist op een ogenblik, dat de anti-semi- tische pest weer de kop opsteekt, deze oorlogsmisdadigers op jaren te stellen? Mag men deze „benedenmenscn" wel weer in de mensensamenleving terug brengen? Volgens prof. Diepenhorst (AR) mag men de minister niet dwingen een be paald strenger beleid te voeren. Het is niet juist te eisen sommige gevangenen niet voor gratieverlening in aanmerking te laten komen, meende prof. Diepen horst. Geen wraak Mr. Cammelbeeck (PvdA) was het eens met de KVP-opvatting, dat het gratiebeleid niet mag worden beheerst door gevoelens van haat en wraak. Maar voor de Duitse oorlogsmisdadigers achtte dit Kamerlid toch geen enkele verzachtende omstandigheid aanwezig. Hij had ook weinig vertrouwen in de reclassering van het Duitse volk, zolang er nog nationaal-socialisten zijn, die in Duitsland belangrijke posten bekleden. De enige normen, die volgens mr. Cam melbeeck mogen gelden zijn de vragen, welke uitwerking de straf op de delin- De ellendige toestand, waarin de spijtoptanten in Indonesië verkeren en het gratiebeleid der regering ten aanzien van Duitse oorlogsmis dadigers waren wel de twee voornaamste onderwerpen, waarover gisteren in de Eerste Kamer, bij de behandeling van de begroting van Justitie, is gesproken. En daarbij is aan het adres van de regering en meer in het bijzonder aan dat van minister mr. A. C. W. Beerman harde taal gesproken. Over de positie van de spijtoptanten en het toelatingsbeleid ten opzichte van deze oud-Nederlanders heeft mr. De Vos van Steenwijk (WD) ongetwijfeld de felste rede gehouden. Maar ook uit de andere fracties werd zeer duidelijke aandrang op de bewindsman uitgeoefend toch vooral de toelating van de spijtoptanten te versnellen. Toelating van 2000 spijtoptanten per jaar werd algemeen niet voldoende geacht. Dat zou betekenen, dat er zeven jaar zouden heengaan alvorens allen hier zijn. Zeven jaar te lang De minister mag zich niet beroepen op de aansprakelijkheid van de rege ring. Wat in de Memorie van Antwoord staat, is de mening van de minister zelf en volgens mr. De Vos van Steenwijk, blijkt daaruit, dat de bewindsman dui delijk ten doel heeft zo weinig mggeljjk spijtoptanten toe te laten. De minister vreest van de komst van de spijtoptan ten nieuwe onrust in ons land, maar die kan niet nog groter worden dan die nu al bestaat over het droeve lot van deze mensen. „Om op humanitaire overwe gingen te kunnen rekenen, moet men blijkbaar oorlogsmisdadiger zijn", aldus riep mr. De Vos van Steenwijk uit. „De minister wil 2000 spijtoptanten per jaar toelaten, zodat er zeven jaren mee ge moeid zullen zijn, eer allen hier zyn. De minister vindt dat blijkbaar aantrek kelijk, want dan zullen er intussen wel een aantal zijn overleden. En toen dit kabinet tot stand kwam, juichte men de christelijk-nationale politiek daarvan toe!" Uit het beleid ten opzichte van de spijtoptanten moest mr. De Vos van Steenwijk wel concluderen geen begrip te hebben van wat christelijk-nationale politiek inhoudt". Wel wordt hier te lande een actie gevoerd voor „Redt een kind", maar de regering laat onze land genoten in Indonesië in de diepste el lende", aldus mr. De Vos van Steenwijk. Niet voldoende Mevrouw Luijckx-Sleijfer (KVP) wees erop dat de vorige minister van Justitie, prof. Samkalden, slechts bereid was 1200 spijtoptanten toe te laten. Nu zullen het er 2000 zijn. Dat betekent dus vooruitgang, maar niet voldoende. Ook zij drong aan op versnelde toelating van deze mensen. „Laat de menselijkheid bij deze minister voorgaan. Zeven jaren is te lang. De kosten mogen geen rol spe len. Aan hulp aan de spijtoptanten dient de hoogste prioriteit te worden ge geven, in elk geval boven hulp aan ach tergebleven gebieden", zo zei mevrouw Luijckx-Sleijfer, die er intussen op wees, dat het wel om 13.000 gevallen gaat. maar dat er in totaal 50.000 personen mee gemoeid zijn. Mr. Van Bruggen (CHU) verklaarde het niet in alle opzichten met het betoog van mr. De Vos van Steenwijk eens te zijn, maar niettemin drong hij aan op onbeperkte toelating van de spijtoptan ten. Prof. Diepenhorst (AR) die met be trekking tot het toelatingsbeleid voor zichtiger bewoordingen bezigde, voegde de minister toch ook toe: „Ook barm hartigheid kan recht zijn". Mr. Cam melbeeck (PvdA) vroeg eveneens ver snelde toelating van de spijtoptanten. Niet gerust De Eerste Kamer toonde zich voorts niet gerust over het gratiebeleid der re gering met betrekking tot de Duitse oorlogsmisdadigers Lages, Aus der Fün ten, Fischer en Kotalla. Mr. de Vos van Steenwijk (VVD) zei van oordeel te zjjn, dat deze mensen toch al bevoordeeld zjjn. Immers, waren zij eerder berecht, zij zouden ter dood gebracht zijn. Be grijpt de minister niet, dat, als deze mensen worden vrijgelaten, zij zich in Duitsland weer zullen aansluiten bu groepen, die het verleden niet kunnen vergeten? Is de minister niet geschrok ken van de gevolgen van de gratie verlening aan de Nederlandse politieke delinquent Behrend, die tegen de uit drukkelijke voorwaarde in. niet in Over ijssel en Gelderland te komen, toch naar zijn oude woonplaats (Deventer) was gegaan? quent heeft gehad en of de maatschappij bij vrijlating voldoende wordt beveiligd. Het is nimmer de bedoeling geweest de Duitse oorlogsmisdadigers op jaren te stellen, meende mr. Cammelbeeck. Heeft de regering werkelijk de bedoeling de Duitse oorlogsmisdadigers vrij te laten, zo vroeg hij. En ook wilde hij weten of dit kabinet de opvatting van vorige re geringen deelt, dat deze kwestie buiten de Nederlands-Duitse onderhandelingen behoort te worden gehouden. Teslotte wees ook de heer Polak (Comm.) eventuele vrijlating van de Duitse oorlogsmisdadigers krachtig af. Joods adres Over deze kwestie was bij de Kamer een adres ingekomen van de drie joodse kerkgenootschappen in ons land. Ver schillende Kamerleden brachten dit ter sprake. Mr. Witteman (KVP) verklaar de veel begrip te hebben voor de gevoe lens, waaraan dit adres uiting geeft. Toch zei hij het niet eens te zijn met het standpunt van de minister, maar hij herhaalde niet hetgeen de KVP-fractie in het voorlopig verslag over de be groting had opgemerkt. Daar had de KVP-fractie zich namelijk afgevraagd of de omstandigheid, dat deze misdaden zijn begaan tijdens een oorlogstoestand, waarin de zedelijke remmingen dikwijls verzwakt zijn, op den duur niet als een verzachtende omstandigheid dient te worden aangemerkt. Vroegen de kwesties van spijtoptanten en oorlogsmisdadigers ditmaal bij de be handeling van de Justitie-begroting de meeste aandacht van de Eerste Kamer, toch is ook nog een groot aantal andere onderwerpen aan de orde gesteld. Zo toonden verschillende sprekers zich nogal bezorgd over de prostitutie en de pornografie, waarvoor zij krachtiger be strijdingsmaatregelen verzochten. Mr. Van Meeuwen (KVP) en mr. Van Brug gen (CHU) hebben verder nogal enige aandacht aan het vraagstuk van de verkeersveiligheid geschonken. Verscheidene leden bleken weinig te voelen voor enige wettelijke bevoegd heden ten behoeve van de paranormale geneeskunst. Voorts werd aangedrongen op een betere honorering van advocaten in pro-deo zaken en op invoering van de wet tot het tegengaan van lichtvaardige echtscheiding. Een enkel lid toonde ern stige bezorgdheid over de onvoldoende bezetting van het Korps Rijkspolitie. De volgende week zal minister Beer man de sprekers beantwoorden. Ambtenaren 6% verhoging? De Centrale Commissie voor Georgani seerd Overleg in Ambtenarenzaken is gisteren bijeengeweest onder voorzitter schap van prof. mr. M. E. H. van Es- veld en in aanwezigheid van de minis ters van Binnenlandse Zaken en van Fi nanciën en van de staatssecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid ter bespreking van de salr rispositie van het overheidspersoneel in het kader van de gedifferentieerde loonpolitiek. De regering heeft de centrales van overheidspersoneel het voorstel gedaan tot verhoging van de salarisbedragen voor het overheidspersoneel met 5 en tot verbetering van de overige financiële positie met één procent, waaronder be grepen de verwerking van de huurcom- pensatie 1957 in de salarissen, hetgeen neerkomt op een totale verhoging van 6 Deze verhoging zou dienen in te gaan op 1 januari 1960, tenzij achteraf zou blijken, dat de gemiddelde ingangs datum van de vernieuwing der CAO's en loonregelingen in het bedrijfsleven voor genoemde datum zou liggen, in welk ge val die datum bepalend zou zijn voor de maand waarin de verhoging zou ingaan. De situatie met betrekking tot de pen sioenen acht de regering mede in ver band met de overigens op dit terrein zich voordoende problemen dermate in gewikkeld, dat zij hierover op een voor 1 april a.s. gelegen datum een afzonder lijke discussie in het overleg wil voeren. In de van de zijde der organisaties naar voren gebrachte wensen vonden de regeringsvertegenwoordigers aanleiding tot nader beraad met betrekking tot de positie van de laagst bezoldigden. De vertegenwoordigers van vier der vijf centrales van overheidspersoneel hebben verzocht zich over het totale voorstel in eigen kring nader te mogen beraden. De vertegenwoordigers van de vijfde centrale achtten geen reden tot nader beraad aanwezig en verklaarden zich tegen het voorstel. Besloten werd het overleg voort te zetten op vrijdag 12 februari om 20 uur. De winnaar van het Nederlandse Songfestival Rudi Carrell, die het liedje „Wat een geluk" van Dick Schallies en Willly van Hemert bracht, in gezelschap van Annie Palmen, die ditzelfde liedje zong. Duikboot ontsnapt? Nabij de Golfo Nuenvo. de Argentijn se baai waar sinds tien dagen jacht wordt gemaakt op een onderzeeër van onbekende nationaliteit, zijn depots gevonden, waarvan wordt aangenomen dat zij zijn aangelegd ten behoeve van de bemanning van dit schip. Deskundigen zijn van oordeel, dat de onderzeeër wellicht al is ontsnapt, daar de diepte van de monding van de baai zo groot is dat dieptebommen niet tot de bodem uitwerking hebben. Volgens een gisteren uitgegeven com muniqué is de Golfo Nuevo voor alle schepen verboden, behalve voor die van de Argentijnse marine. Oppositieleider Da Costa Gomez: (Van onze Amsterdamse correspondent) ..Dat zich nu in Willemstad opnieuw een geval van bekladding heeft voorgedaan, betreur ik verschrikkelijk". Deze woorden sprak mr. dr. M. F. Da Costa Gomez, voorzitter van de Nationale Volkspartij te Curagao gisteravond bij zijn aankomst op Schiphol. ,,Ik geloof meer in wettelijke dan in buitenwettelijke acties, maar ik ben er zeker van, dat er mensen in de partij zijn. die de weg welke de partijleiding heeft ingeslagen, niet wensen te volgen". Welke weg wil de oppositie in Curasao die naast de Nationale Volkspartij uit de Cura^aose Onafhankelijke Partij en de Curaqaose Volksunie bestaat, of te wel 45% van de bevolking dan volgen? Zuidhollandse commissie was onbevoegd om een uitspraak te doen De commissie voor het opzicht uit de generale synode der Ned. Herv. Kerk heeft in hoger beroep uitspraak gedaan in de zaak van prof. dr. P. Smits te 's-Gravenhage, die, sinds 1950 eervol ontheven van zyn ambt, de bevoegdheden heeft als van een emeritus predikant der Hervormde Kerk. De commissie voor het opzicht uit de provinciale kerkvergadering van Zuid-Holland had prof. dr. P. Smits zijn emeritaatsrechten ontnomen vooral vanwege zjjn publikatie van Goede Arrestaties in Venezuela De politie van de Venezolaanse hoofd stad Caracas heeft dinsdag jl. twaalf personen gearresteerd. Zij legde beslag op verscheidene kisten met handgrana ten. Volgens het <e Caracas verschijnende dagblad „El Mundo" heeft de politie ook een geheim radiostation, dat tegen het bewind van president Betaneourt gerichte uitzendingen verzorgde, opge spoord. Het blad meldt dat leden van de militaire inlichtingendienst de be dieners van het geheime radiostation hebben ondervraagd. Volgens „Le Mundo" zouden dit onder-officieren van het leger zijn. Vrijdag 1959 over het sterven van Je zus. Prof. Smits kwam van deze uit spraak van Zuid-Holland in beroep bü de commissie voor het opzicht uit de generale synode. Deze commissie heeft nu in hoger beroep uitgesproken, dat de Zuidhollandse commissie onbevoegd is om over de betreffende publikatie van prof. Smits te oordelen, aangezien de kerkorde voor een dergelijke aan gelegenheid een andere weg aangeeft, die buiten het terrein van een com missie voor het opzicht ligt en meer geëigend is voor de behandeling van vragen het belijden der kerk betref fende. Om dezelfde reden heeft de sy nodale commissie zichzelf ter zake on bevoegd verklaard. De uitspraak van de Zuidhollandse commissie is derhalve vernietigd en op prof. Smits is geen maatregel ter handhaving van kerkeiyke tucht toe te passen. Ter bescherming van Tuindorp- Oostzaan is men begonnen met de aanleg van een slaperdijk dwars door de Noorder IJ-polder. (Van onze Parijse correspondent) De ontploffing van de eerste Franse atoombom in de Sahara schijnt nu nog maar een kwestie van dagen, zo niet van uren te zijn, De Franse regering heeft enkele weken geleden al beloofd alle luchtvaartondernemingen, die over het proefveld van de Sahara vlie gen tenminste twaalf uur voor de explosie te zullen waarschuwen. Die waarschuwing was gisteravond in Parijs nog niet gegeven. Daar entegen zijn nu wel alle Franse controlestations en obserbatiepos ten in staat van alarm gebracht. De atoomcentra rond Parijs zijn even eens van de gebeurtenissen, die nu letterlijk en figuurlijk in de lucht hangen, op de hoogte gesteld. De technici die de bom tot explosie moeten brengen waren eind vorige maand met hun vele en ingewik- De heer Da Costa Gomez zei: „Nu aan 't bestuur van de colleges 'n einde is ge maakt kan men spreken van 'n onhoud bare toestand. De Rijksregering is be voegd de staatsregeling opzij te zetten, maar met eenzelfde gemak waarmee zij bij algemene maatregel van Rijksbe stuur gezaghebber Gorsira met het al leen-bestuur over het eiland heeft be last, had men ook tussentijdse verkie zingen kunnen houden". De oppositiepartijen zien als enig juiste oplossing spoedige verkiezingen. Mr. dr. Da Costa Gomez is naar Ne derland gekomen om, zoals hij zei. „te praten met de makers van de maat regel". Hij achtte het onjuist dat de al gemene maatregel van Rijksbestuur uit sluitend was getroffen op advies van de Antilliaanse regering zonder daarbij de oppositie te horen Hiermee is volgens hem een oud rechtsbeginsel geschonden. Overigens stelt de Nationale Volkspar tij zich op het standpunt dat hier sprake is van een interne kwestie. De moeilijk heden zijn, aldus de party-voorzitter, ontstaan door de houding van de Ei landsraad, die de begroting, een lening en de salarissen van Gedeputeerden niet wilde goedkeuren. Het betrof hier vol- Volkomen normaal Het consulaat-generaal van de Domini caanse republiek in Amsterdam zegt naar aanleiding van berichten, die de laatste tyd in de pers zijn verschenen, dat de toestand in de Dominicaanse re publiek volkomen normaal is. Degenen, die bij de recente verstorin gen van de openbare orde waren be trokken, zijn gerechtelijk vervolgd met alle waarborgen, die de grondwet en de wetten der republiek hen schenken, al dus het consulaat, dat daaraan toevoegt, dat de eenheid van doelstellingen en de politieke solidariteit die tussen het volk en de regering bestaan, geen enkele wij ziging hebben ondergaan. kelde instrumenten al in Reggane, de plaats van handeling, gearri veerd. Het was oorspronkelijk de bedoeling geweest de Franse bom begin februari té doen ontploffen. De slechte weersom standigheden en ongetwijfeld ook de gebeurtenissen m Algiers, die deze daad van Frans prestige een wat wrange bij smaak zouden hebben gegeven, waren er echter oorzaak van dat de regering het op het laatste moment nog even liet afweten. Men weet in Parijs ook te vertellen, dat op de eerste Franse a-bom zeer spoedig, zo niet onmiddellijk, een tweede zal volgen. Prof. Oppenheimer, de vader van de Amerikaanse atoombom die zijn geesteskind overigens zielsgraag onder quarantaine zou zien geplaatst heeft twee dagen geleden bij aankomst op het Parijse vliegveld Orly en op doorreis naar Genève, onthuld, dat de Franse proefexplosie volgens zijn inlichtingen een groot technisch succes belooft te worden. Over de politieke achtergron den en wenselijkheden van de Franse bom wenste prof. Oppenheimer evenwel een veelzeggend stilzwijgen te bewaren. De leider van de Nationale Volks partij en oppositieleider van de An tillen, dr. M. F. da Costa Gomez tijdens zijn persconferentie op Schiphol direct na aankomst in ons land. gens hem maatregelen die stellig niet bet algemeen belang dienden. „Ik zou dit zelfs willen noemen het proto-voorbeeld van een Interne kwes tie. die intern opgelost had moeten wor den door het uitschrijven van verkie zingen." Mr. dr Da Costa Gomez kwam giste ren op Schiphol aan met het KLM-toe- stel uit Paramaribo Hy was zaterdag reeds uit Curacao naar Suriname ver trokken en bleek nog niet op de hoogte van het protest-telegram dat de oppo sitiepartijen hebben verzonden naar minister-president De Quay en waarin werd gesproken over „koloniale bevoog ding". .Het lijkt mij niet juist te spreken van „koloniale bevoogding", aldus de heer Da Costa Gomez. „Wel acht ik het niet uitgesloten dat de maatregel is voortgesproten uit een „koloniale geest". Als dit werkelijk blijkt dan komt de koloniale situatie aan de orde en daar over maak ik mij ernstig ongerust" Mr. dr. Da Costa Gomez zal vandaag in Den Haag aan het werk gaan om op de hoogte te komen, welke precies de motieven zijn die tot de maatregel van de Rijksregering hebben geleid.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 1