De vrouwen van Oemoeahia vechten
om te mogen werken
Ruime aanvoer drukte prijzen
Opgericht 1 maart 1860 Zaterdag 6 februari 1960 Derde blad no. 29968
Toen men in Nigeria instal
laties ging bouwen om olie-
palmpitten te la-aken, protes
teerden de vrouwen heftig. Zij
hadden immers het recht
om dat vervelende werk met
de hand te doen
Donkere handen met laagje crème
(Bijzondere medewerking)
Anders dan in de meeste andere landen van Afrika is de vrouw
van Nigeria al eeuwen economisch zelfstandig. Zij verzette het
meeste werk en had recht op de opbrengst van haar arbeid. De
mannen visten, trokken ten strijde of gingen op jacht. De vrouwen
bleven thuis en werkten. Zij wilden niet ten laste zijn van de mannen.
Getrouwde zowel als ongetrouwde vrouwen voorzagen in haar eigen
onderhoud. De laatste jaren, nu tal van nieuwe bedrijfstakken in
Nigeria zijn ontloken, kwamen de werklust en de arbeidsvreugde der
vrouw als geroepen. De vrouwen zelf zijn blij een uitweg voor haar
energie te vinden. De autoriteiten verheugen zich evenzeer, daar er
goede vrouwelijke arbeidskrachten te vinden zijn.
Oemoeahia
IK had een beetje sceptisch geluis
terd, toen ik hoorde vertellen over
de vlyt der donkere schonen van
Nigeria, maar in Oemoeahia zag ik,
dat mijn zegslieden niet hadden over
dreven. Daar is namelijk een fabriekje,
waar sinaasappelsap uit sinaasappels
wordt bereid. Dagelijks verwerkt men
in dat bedrijf enige tienduizenden
vruchten. Aanvankelijk namen de on
dernemers alleen mannelijke arbeids
krachten aan, zeer tot ongenoegen van
het schone geslacht, dat zich in zijn
recht-op-arbeid tekort gedaan voelde.
Toen de nieuwigheid eraf was, gaven
steeds meer „heren der schepping" de
brui aan het ,werk. Ze verdwenen en
doken onder. Daarom besloot men, in
hun plaats vrouwen en meisjes aan te
nemen. Toen was de vrede in Oemoea
hia hersteld. De mannen verheugden
zich over die bedrijfspolitiek en de
vrouwen over haar herkregen recht.
Arbeidsmoeilijkheden behoren sedert
dien vrijwel tot het verleden. Er zijn
nog een paar mannelijke krachten, bij
voorbeeld in het laboratorium, maar
het merendeel der werkkrachten be
hoort tot het schone geslacht. Zij wer
ken graag en hard.
Hoezeer de Nigeriaanse vrouw ge
steld is op en vecht voor haar recht op
arbeid, bleek duidelijk, toen na de oor
log hier en daar in het land installa
ties werden gebouwd, die oliepalmpit-
ten - Nigeria brengt veel oliepalmno-
ten voort - machinaal moesten kra
ken. Een stormpje van verontwaardi
ging streek over het land. Binnenska
mers zowel als buitenshuis protesteer
den de vrouwen tegen die „nieuwig
heid", die haar van haar recht om
de pitten met de hand te kraken be
roofde.
Uiterlijk schoon
TOEN ik het sinaasappelsap-fa
briekje bezocht, trof mij direct
een zonderling verschijnsel. De
vrouwen hier zijn toch waarlijk donker
van huid, maar het schijnt wel - zei
ik tegen mijn gids - alsof zij allemaal
roze handen hebben. Is dat het gevolg
van een huidziekte of van de inwer
king van het sap? Myn begeleider
schudde lachend het hoofd. Geen van
beide; zei hij. Weet U, die donkere ar
beidsters zijn dol op mooie handen. Ze
hebben graag een gladde, glanzende
huid. Het sinaasappelsap zou op den
duur stellig de huid aantasten. Ik wil
niet, dat zulks gebeurt. Maar evenmin
wil ik, dat ze met onbedekte handen
in aanraking komen met ons produkt.
Ik besloot toen om een beschuttende
crème-soort - „barrier cream" noemen
ze dat in Engeland - te kopen. In den
beginne waren de vrouwen niet erg op
dat middeltje gesteld. Het toeval kwam
mij toen te hulp. Ik kreeg per ongeluk
een pot roze crème en voor die kleur
Proton synchrotron
officieel in gebruik
In Genève is gisteren het proton syn-
chrotron van de CERN (Europese orga
nisatie voor kernenergie) officieel in
gebruik gesteld door de Deense nobel-
prijswinnaar Niels Bohr. Bij deze plech
tigheid waarbij ministers en vertegen
woordigers van wetenschappelijke en
industriële kringen, de Unesco en de
Ford Foundation aanwezig waren, zei
prof. Bohr de bewondering van natuur
kundigen over de gehele wereld te wil
len vertolken voor hetgeen de CERN
(leider is de Nederlandse professor
Bakker) thans heeft bereikt en voor de
verwachtingen in de toekomst. Hij zei
dat de oprichting van de organisatie en
het grote succes „nieuwe mogelijkheden
voor internationale samenwerking bij
het kernonderzoek hadden geschapen.
Vergevorderde bestudering van de ele
mentaire deeltjes eisen zeer omvang
rijke en ingewikkelde instrumenten.
Zonder de CERN zouden vele landen bij
gebrek aan de nodige instrumenten niet
actief kunnen deelnemen aan het ver
gevorderd kernonderzoek",
'n Halve cent voor een sinaasappel
Titan-raket ontploft
Een intercontinentale raket van het
type „Titan" is gisteren binnen een mi
nuut na de lancering in Cape Canaveral
ontploft. De raket was uit de koers
geraakt. Na een geslaagde lancering
dook de 27 meter lange raket omlaag
en ontplofte, op 1000 meter hoogte, een
rookgordijn achterlatend.
Dinsdag was voor het eerst sedert
negen maanden een proef met een raket
van dit type geslaagd.
Rondom de veemarkt
(Van een deskundige medewerker)
Bij beperkte vraag was er op de ge-
bruiksveeafdelingen in de afgelopen
week wederom ruim voldoende aanbod,
zodat de handel in het algemeen een
traag verloop had en de prijzen in
hoofdzaak nog wat werden gedrukt. Dit
betrof echter vrijwel uitsluitend de min
der courante kwaliteiten, want een mooi
kalf- of melkbeest ziet men in verhou
ding tot de tijd nog maar schaars aan
de markt en dat doet de prijzen voor
het beste vee dan ook nog het meeste
stand houden. We hebben deze week
enkele beesten met beste papieren dan
ook nog boven f 1200.— zien verhande
len en dan had men nog niet „alles te
zeggen"! Dit wil dus zeggen, dat de
boer momenteel heel slecht genegen is
om een best stuk vee te verkopen.
Overigens was onze globale notering
van onder naar boven tussen f700.en
f 1100 wat dan ook als de meest gang
bare prijs kan worden beschouwd. Beste
exportkoeien stamboekworden bij de
fokkers soms nog aanmerkelijk duurder
betaald dan f 1200.en idem vaarzen
tussen f 1000— en f 1200.—, ongeregis
treerde vaarzen voor export tussen
f 800 en f 1000.— per stuk.
Er is nog steeds veel beiangstëlling
van buitenlandse zijde. Ir. ae derde week
van januari weruen b.v. 748 stuks stain-
boekvee uitgevoerd en bovendien 294
ongeregistreerde runaeren.
De handei in gustekoeien \oor de
mesterij was deze week bijzonder rustig,
doch de pryzen zijn desondanks aan ce
zeer hoge kant. vooral als we de huidige
siacntveepnjzen in aanmerking nemen.
Dit moei gauw veranderen, anders zal
er op ae stanen een sterk dalende vlees-
proauktie komen. De^e week ging het
met de siachtveehandel ook ueer met
best en kon men de 2de en 3de kwalitei
ten heel slecht verkopen. De pryzen
zakten nog weer iets verder terug. We
zagen hier hetzelfde als bij het ge-
bruiksvee, ni. in alle verhouding heel
weinig prima vee, dat wel op prijs bleef,
doch voor de rest een zeer flauwe markt,
die varieerde van f2.40 naar f 2.80 en
de 1ste tot uiterst prima klasse tussen
f3 en f3.40 per kg. geslacht gewicht.
Stieren voor de slacht van f 2.80 tot
f 3.10, enkele extra beste wat daarboven.
De vette en nuchtere kalveren waren
by ruim voldoende aanvoer in handel
en pryzen aan de zwakke kant in ver
gelijking tot de vorige week, doch de
eindmarkten gaven toch een beetje her
stel te zien, zodat onze noteringen uit-
eindelyk bestendigd konden blijven. De
buitensporig hoge pryzen van enige we
ken terug kwamen echter niet meer
voor.
De wol veemarkt kan als zeer bevre
digend worden beschouwd Een wat
ruimer aanbod kon gemakkelijk worden
geplaatst en gisteren kon hier op de
Leidse markt met een aanbod van 1800
schapen en lammeren zelfs van een
vlotte handel en wat hogere prijzen
worden gesproken. De hoogste notering
lag nog wat boven f 120.— per stuk voor
de lammeren, hetgeen we dit seizoen
nog niet hebben kunnen noteren,
i De vette varkensmarkt bleef een
zwakke tendens volgen. De prima vlees
varkens deden rond f 1.55 per kga le-
vend gewicht en uitgezocht goed nog
wel wat meer. Doch overigens lagen de
pryzen voor de zwaardere en vette soor-
ten tussen f 1.45 en f 1.50, soms nog met
lagere afloop. Vette zeugen. Hollandse
soorten f 1.35 tct f 1.42 en Gelderse
soorten f 1.28 tot f 1.35 per kg. levend
gewicht.
Voor de paarden was in de jongere
generaties een goede handel met vaste
pryzen, zowel voor het leven als voor
de slacht, doch oudere paarden in de
beide sectoren flauwe handel met
zwakke prijzen.
Bizerta's ontruiming Kasavoeboe erkent
KON. GIFTEN VOOR KERKBOUW-
ACTIES
HM. de Koningin heeft giften ge
schonken ten behoeve van de kerkbouw-
acties van de Ned. Herv. Kerk, de
Evang. Lutherse Kerken, de Geref. Ker
ken. de Doopsgezinde Broederschap en
de Remon. Broederschap.
BELANGRIJKE GIFT VOOR DE
ZENDING
Het Zendingsbureau te Oegstgeest
ontving een gift van f 20.000.— waarvan
f 10.000.— bestemd was voor de actie
„zes x PM.", een actie die is ingezet om
door het verkrijgen van extra inkom
sten die gedeelten van de zendings-
arbeid mogelyk te maken, die thans als
pro memorie-posten op de begroting
staan.
De resterende f 10.000.— waren be-
I stemd voor de bouw van de Theologische
School te Hollandia. Voor de bouw van
deze school is thans middels de actie
..Het begon in Vroomshoop" en twee
giften van f 10.000.— een bedrag van
f 50.000.— ontvangen. Met de byna
f 30.000.die in 1958 voor dit. doel ont
vangen werden is thans f80.000 voor
de bouw van deze school in kas. Het
Zendingsbureau hoopt in de komende
maanden de resterende f20.000.nog
te zullen ontvangen.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Brakel (toez.) E. F. Ver-
gunst te RIJssen te Ommen L. J.
Bloemsma te Hulzen (Hulzen) Beroe
pen te Goudrlaan-Ottoland en te Wou-
terswoude J. C. de Ble, kand. te Sprang
Aangenomen naar Utrecht (als predikant
voor het Jeugdwerk) J van der Voet te
Emmen. Bedankt voor Poortvliet J. C
Schuurman te Bleskensgraaf.
vielen mijn arbeidsters als een stuk
ijzer in een meer. Toen liet ik uitslui
tend roze crème aanrukken en nu zyn
al die donkere nufjes tydens het werk
trots op haar roze handen en na het
werk op haar mooie huid. Zo sloeg ik
twee vliegen in een klap: Een hygiëni
sche behandeling van het produkt en
geen huidaandoeningen.
Tien voor een stuiver!
DAAR - ik vertelde het al - in
Oemoeahia worden dagelijks tien
duizenden sinaasappels verwerkt.
Goeddeels machinaal. Er zijn des
avonds geen onverwerkte fruitresten.
Alles wat de boeren uit de wijde om
trek aanbrengen, wordt geperst. Duur
zijn de appels niet in Nigeria: Acht
tien stuks voor een Hollandse stuiver!
Waarom ze zo goedkoop zyn? Omdat
de boeren niet duur werken en voorts,
omdat de Nigeriaanse sinaasappel, ook
al is hy rijp. groen blijft en daarom
vrijwel ongeschikt is voor de Europese
markt. Het sap is wel gevraagd, want
dat heeft met de kleur van de schil
niets te maken. Het suikergehalte der
vruchten is tamelyk hoog. Door hier,
in Nigeria, te persen, bespaart men
heel wat transportkosten. Hierdoor is
het bedryf lonend, ook al werkt men
alleen in het sinaasappelseizoen. De
uitstekende kwaliteit vrouwenarbeid
hier draagt er tevens toe by om goede
bedrijfsuitkomsten tekrygen. De vrou
wen vechten voor haar rechten, maar
ze werken voor haar loon.
Het is jammer, vervolgde mijn gids,
dat we hier nog geen betere kwaliteit
sinaasappelstruiken hebben. Aan soort
verbetering zijn we hier nog nauwelyks
toe. Van overheidszijde wordt er wel
iets gedaan in die richting, maar veel
is er nog niet bereikt. Nu werken we
slechts een paar maanden in het jaar,
maar ondanks alles is onze produktie
van gepasteuriseerd en hoog-geconcen
treerd sinaasappelsap bevredigend.
Vergeleken bij andere landen produ
ceert Nigeria betrekkelijk weinig, maar
de ontplooiing van het agrarisch be-
30.000 sinaasappelen per daq
Het begin van het produktie-
proces: de vruchten worden ge
wassen. Let op de wonderlijke
haartooi van de schone, rechts op
de voorgrond!
drijf is ook verre van gemakkelyk. Dit
komt voor een belangrijk deel, omdat
slechts Afrikanen in Nigeria grond
mogen kopen. Een niet-Afrikaan kan
geen grondeigenaar worden. En grond
in huur of pacht is als regel pas na
veel vyven en zessen te krygen. De
kleine boer wordt door die grondpoli-
tiek beschermd, en dat is een goed
ding, maar anderzijds zijn hier grote
sinaasappeltuinen, zoals bijvoorbeeld
in Californië. maar zelden te vinden.
Er is slechts één middel om de pro
duktie te vergroten: De bevolking er
van overtuigen, dat zulks nuttig is.
Praten en nog eens praten, als maar
weer proberen te overredendat is
de taak der autoriteiten en bedryfslei-
ders in Nigeria.
Ten afscheid
HAAR heb ik Rosa gedoopt, zegt
ipyn gids en wenkt een arbeid
ster by hem te komen. Als een
alleraardigste jonge vrouw naar ons
toeloopt, mompelt hy: „Rosaom
dat zy de eerste was, die „viel" voor de
roze crème....", en toen luidde tot
Rosa: „Bevalt het werk?" De donkere
schone glimlacht, alleen maar tanden
en ogen. Als wy de zaal verlaten, glim
lacht zij nog en roept ons een woord
of twee toe. Toen begon zy te kakelen
tegen haar mede-arbeidsters in haar
eigen taal, dus volmaakt onverstaan
baar voor mij.
Weet U, wat die kleine strydster-
voor-vrouwenrechten zei?, vroeg myn
gids.
Ik heb er geen idee van antwoordde
ik.
Ze zei „Ten afscheid!" en begon toen
te vertellen aan de andere vrouwen,
wat ze van U vindt. Maar dat verhaal
was niet bestemd voor onze oren.
<ND^ANr> - N^ruk verboden i
„uitgemaakte zaak"
De ontruiming van Bizerta door de
Fransen is een uitgemaakte zaak, i,y
zaï vroeg of laai geschieden, zo heeft
president Bourguiba van i unene giste
ren verklaard. De president sprak op
een byeenkomst van 1.500 politieke en
vakbondsleiders in Tunis. Hij sprak
voornamelijk over economische Kwesties
en roerde de door Tunesië geëiste ont
ruiming van de marine-basis Bizerta
slechts terloops aan. Ik twijfel er niet
aan, zo verklaarde hij, dat het Tunesi
sche volk zich als gemobiliseerd be
schouwt voor de strijd om evacuatie van
Bizerta, doch ik hoop dat vóór maan
dag een gunstig antwoord op onze eisen
uit Parijs zal binnenkomen. De kwestie-
Bizerta was overigens minder belang
rijk dan de strijd tegen de economische
achterstand van het land, zo voegde hij
hieraan toe.
Maandag a.s. is het twee jaar geleden
dat Franse vliegtuigen het Tunesische
grensdorp Sakiet bombardeerden, omdat
zich daar Algerijnse rebellen ophielden.
De Tunesiërs blokkeerden daarop alle
Franse bases, die later werden ont
ruimd. Bizerta is nog de enige Franse
basis op Tunesiseh gebied. Bourguiba
riep onlangs op tot stryd om Bizerta
als_fje basis maandag a-s. niet ontruimd
zou zyn en men vraagt zich af of de
Tunesiërs tot een symbolische blokkade
van de basis zullen overgaan als hun eis
niet wordt ingewilligd.
De Tunesische ambassadeur in Parys,
een zoon van Bourguiba is donderdag
door generaal De Gaulle ontvangen. Het
is niet bekend waarover zij gesproken
hebben. Een woordvoerder van het
Franse ministerie van Buitenlandse Za
ken verklaarde gisteren in Parijs dat hij
hoopte dat het „gezonde verstand" zou
overheersen.
Dr. Sastroamidjojo keert
naar Indonesië terug
Dr. Sastroamidjojo die Indonesië de
laatste tweeeneenhalf jaar bij de V.N.
vertegenwoordigd heeft, keert woensdag
a.s. naar zijn land terug. Hy heeft zyn
functie vaarwel gezegd; zyn taak by de
UNO zal voorlopig worden waargenomen
door Emile J. Lapian.
Sastroamidjojo hoopt na enkele dagen
vakantie in Italië eind maart in Indo
nesië terug te zyn. Hij heeft geweigerd
zich over zyn plannen voor de toekomst
uit te laten. Er zijn geruchten geweest,
dat hij in de politiek zal terugkeren.
Sastroamidjojo is vroeger tweemaal
premier geweest.
gevaar van haastige
onafhankelijkheid
(Van onze Brusselse correspondent)
De Brusselse „paleisrevolutie" in de
Abako, de nationalistische party van
Neder-Kongo, trekt op het ogenblik
meer de aandacht in het ..Paleis der
on pressen" dan de eigenlijke bespre
kingen van de ronde-tafelconferentie.
Daniël Kanza, de ondervoorzitter van
de RTC. en een der vooraanstaande
Abako-leiders, verklaarde dat hy na
zijn terugkeer in Leopoldstad een cam
pagne zal beginnen om Joseph Kasa
voeboe als voorzitter van de Abako-be-
weging te doen aftreden. De zaak van
de door Kasavoeboe meegenomen par
tij-gelden. een half miljoen Belgische
franken of 38.000 gulden, werd voor een
ereraad gebracht. Gisteravond bleek
dat de leiders van het kartel der natio
nalistische partijen in geen geval wil
den terugkeren op htm beslissing inzake
de benoeming van de socialist Ngoevoe-
boe als nieuwe president van het karteL
Maar sommige Belgische waarnemers,
die af en toe als adviseurs van Kasa
voeboe optreden, zeiden dat Ngoevoeboe
daarom als voorzitter van het kartel
wordt gehandhaafd, omdat hy de neu
trale man is tussen de twee machtige
belangengroepen van het kartel. Overi
gens heeft de socialistische party in
Kongo, aldus deze waarnemers, evenmin
kans als welke andere party naar Euro
pees model ook Alleen tribaal-georga
niseerde partyen kunnen het vertrou
wen der negers hebben. In een inter
view met de socialistische Peuple en
met de Vlaams-katholieke Standaard
zeide Kasavoeboe nog steeds voorstan
der te zijn van de vorming van 'n voor
lopige regering, wat ieder ter RTC al
tot vervelens toe heeft gehoord.
Het enige nieuwe feit In zfln verkla
ringen was dat Kongo naar zijn mening
niet voorbereid is op de onafhankeljjk-
heid. Vermeden moet worden, dat Kon
go hals over kop in de onafhankelijk
heid wordt gestort en deze een grote
mislukking wordt. Op dat punt is, naar
op de conferentie kon worden vernomen,
een overeenkomst mogelijk.
ÏVerkelijk Leven
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Gortnchem M. Blok te Rhs-
sen.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Berllkum A. Corporaal te
Edam.
