KONING BOUDEWIJN GISTEREN
ONVERWACHTS NAAR DE KONGO
EMSm
WEERBERICHT
Jonge vorst wil zich ter plaatse op cle hoogte
stellen van de verlangens van de bevolking
Informatiereis zonder feesten
Minister Visser niet ontevreden
over ons militair rapportcijfer
FRANSE STEUN NODIG VOOR
EUROPESE RADARSYSTEEM
Perzië - Irak in
BONTMANTELS
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 17 DECEMBER 1959
No. 29927
LEIDSCH
DAGBLAD
DirecteurE. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
17.50 per kwartaal; 12.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel l, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Vermindering van de
politieke spanning?
„Ik ben er van overtuigd de tolk te
zijn van alle Belgen als ik de Koning
dank betuig, dat hij opnieuw zijn per
soon ten dienste stelt van België en van
Kongo", aldus minister Scheyven.
De Koning wordt vergezeld door een
kolonel-vlieger en twee militairen, die
wegens hun lange loopbaan in Kongo
de inlandse talen beheersen. Minister
De Schrijver wordt vergezeld door zijn
Kongolese pers-attaché.
In Stanleystad zal Koning Boudewijn
worden begroet door dr. H. Cornelis, de
Advertentie
de kringen van het hof heeft verworven,
onderstreept nog duidelijker de politieke
betekenis van dit tweede bezoek van
Koning Boudewijn aan Kongo. Deze
reis valt een dag nadat minister De
Schrijver in het Belgische parlement
aankondigde, dat 1960 voor de Kongo
lezen het jaar van de onafhankelijkheid
zou kunnen worden.
Enige spanning in Brussel
Op 20 december a.s. beginnen in de
grote centra van Kongo de verkiezingen
voor de gemeente- en gewestelijke ra
den, de eerste in de Belgische kolonie.
Zowel in Brussel als in Kongo zelf ziet
men deze dag met enige spanning tege
moet, ook tengevolge van de verklarin
gen die de leider van de invloedrijke
Abako, Kasavoeboe, tijdens zijn verblijf
in Brussel heeft afgelegd. Aangezien de
eisen van deze partij, van de Nationale
Kongolese Beweging en van de Afri
kaanse solidariteitspartij voor uitstel van
de verkiezingen, bestuurshervormingen
in Kongo en een ronde-tafelconferentie
voordat het Kongolese volk ter stembus
zal gaan, niet werden ingewilligd, zullen
deze politieke groeperingen niet aan de
verkiezingen deelnemen. In een commu
niqué dat de leiders van deze partijen
maandag j.l. vóór hun terugkeer naar
Leopoldstad uitgaven, wezen zij alle ver
antwoordelijkheid voor het mislukken
van de besprekingen met de Belgische
regering af.
(Van onze Brusselse correspondent)
Koning Boudewijn is gisteravond, samen met minister De Schrijver,
geheel onverwachts aan boord van een militair vliegtuig naar Kongo
vertrokken. Dat is het sensationele nieuws, dat minister Raymond
Scheyven gisteravond om half acht aan de Belgische en buitenlandse
journalisten mededeelde. De Koning, aldus verklaarde de minister voor
Kongo's financiële en economische kwesties, Scheyven, wenst morgen
in Stanleystad te landen, daar hij in Kongo wil zijn op de verjaardag
van het overlijden van Koning Leopold II, aan wiens genie de Kon
golese bevolking het ontstaan van een grote staat heeft te danken.
Het betreft een studie- en informatiereis die geen aanleiding zal geven
tot grote feestelijkheden. Op het ogenblik dat nieuwe structuren wor
den ontworpen wenst de Koning zich ter plaatse rekenschap te geven
van de algemene toestand in Kongo en van de verlangens der bevol
king. Het is met dit doel, dat hij tijdens zijn reis contact zal opnemen
met talrijke persoonlijkheden, zowel inlandse als blanke.
gouverneur-generaal. De vorst zal de zes
provincies bezoeken en ook de Neder-
Kongo, waar zoals bekend de Abako-
partij totnutoe haar medewerking aan
de gemeenteraadsverkiezingen heeft ge
weigerd. Het is duidelijk dat de reis van
de Belgische Koning een grote politieke
betekenis heeft. Tot deze tocht werd be
sloten na een onderhoud tussen Koning
Boudewijn, premier Eyskens en de mi
nister voor Kongo, De Schrijver.
De Koning wil klaarblijkelijk door zijn
bezoek bijdragen tot vermindering van
de politieke spanningen en men ver
wacht dat hij in Leopoldstad een be
langrijke verklaring zal afleggen. De
aanwezigheid van minister De Schrijver
van wie het bekend is dat hij de
grootste achting van de Koning en van
Advertentie
Rode aanslag op de
medewerkers van
Radio Vrij Europa
Functionarissen van Radio Vrij-
Europa te München hebben een
samenzwering ontdekt om de per
soneelsleden van het radiostation
te vergiftigen. Men had de vorige
maand atropine afkomstig van
een giftige plant in een aantal
zoutvaatjes van de cafetaria van
het station gedaan. De poging tot
vergiftiging is bekend gemaakt
door een agent, die zowel voor de
communisten als de Amerikanen
werkt.
Bij onderzoek is gebleken dat er in de
zoutvaatjes belangrijke hoeveelheden
atropine zaten, maar men heeft nog
niet kunnen vaststellen of de dosis in
elk vaatje fataal zou zijn geweest. De
cafetaria, die normaal dag en nacht
open is voor de 1200 man personeel,
werd onmiddellijk na ontdekking van de
poging gesloten. Radio Vrij-Europa
zendt anti-communistische propaganda
uit naar Oost-Europa sinds juli 1950. j
Het radiostation heeft meer dan 30 zen
ders, die gefinancierd zijn uit bijdragen,
in Amerika verzameld door het Natio- 1
nale Comité voor een Vrij Europa, een j
particuliere organisatie. De topleiding
van de organisatie is in handen van
Amerikanen, het grootste deel van haar
personeel bestaat uit vluchtelingen uit
communistische landen.
De hierboven genoemde agent zei dat
een in Europa gevestigde communis
tische diplomaat opdracht tot de ver
giftiging had gegeven. De diplomaat
handelde op instructie van zijn regering.
Er zijn totnutoe geen arrestaties ver
richt.
Kansen voor de Mirage zichtbaar gedaald
In vergelijking met sommige andere
landen mogen we ons zelfs bijna geluk
kig noemen, zo verklaarde de nieuwe
minister die voor zijn eigen toespraak
overigens verwees naar de rede die hij
onlangs voor de Tweede Kamer uit
sprak. Wel wilde de minister nog beves
tigen dat de mogelijkheid bestaat dat
prof. De Quay in zijn kwaliteit van
plaatsvervangend minister van Buiten
landse Zaken dinsdag a.s. de slotzitting
in Parijs zal komen bijwonen.
De Nederlandse minister-president
hoopt bij die gelegenheid ook een ge
sprek met de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Herter te kunnen
voeren. Men neemt aan dat hun even
tuele onderhoud in het bijzonder over
de kwestie van de KLM-landingsrechten
Kemphanen op Parijse NAVO-conferentie
gaven nog geen van beiden duimbreed toe
Kroesjtsjef morgen
cle lachende derde?
(Van onze Parijse correspondent)
De Nederlandse minister van Oorlog ir. Visser, toonde zich na afloop van de
NAVO-zitting van gisteravond niet ontevreden over de militaire rapportcijfers die
ons land dit jaar gekregen had. Zoals men weet worden op de december-zitting
van de NAVO de vorderingen en gedragingen en tekorten met betrekking tot de
gemeenschappelijke verdediging in Europa van elk land aan een streng onder
zoek onderworpen.
in de V.S. en misschien ook wel de aan
koop van militaire vliegtuigen zal han
delen.
Het bericht van een Amerikaans
persbureau dat de keuze van de Neder
landse regering nu als definitief op de
Starfighter zou zijn gevallen v.ordt in
Nederlandse delegatiekringen hier ont
kend. Het was de bedoeling in Parijs
over deze kwestie nog beraad te voeren
met de Belgische, Amerikaanse en ook
Franse ministers. Niettemin blijken de
Franse kansen voor de Mirage nu toch
wel zichtbaar gedaald. Met deze bestel
ling is anderhalf miljard gulden ge
moeid, welk bedrag verdubbeld zal
worden, wanneer zoals verwacht wordt
Belgic het Nederlandse voorbeeld zal
volgen.
Excuus
Ten gevolge van een technische sto
ring in de rotatiepers is de bezorging
van een groot deel van onze oplage
gisteren, zowel in de stad als in de
omgeving, aanzienlijk vertraagd.
Hoewel ons niet verantwoordelijk stel-
lend voor overmacht, willen wij niet j
nalaten onze abonnees onze oprechte
verontschuldigingen aan te bieden voor j
het veroorzaakte ongerief.
Veel wind
De Bilt verwacht van heden tot mor
genavond: Veranderlijke bewolking met
plaatselijk enkele buien. Krachtige tot
harde, later aan de kust mogelijk storm
achtige wind tussen zuidwest en west.
Dezelfde temperaturen als vandaag of
iets lagere.
(Opgemaakt te 11-15 uur)
18 DECEMBER
Zon op: 8.44 uur; onder: 16.29 uur.
Maan op: 20.03 uur; onder: 10.28 uur.
Hoogwater te 5.06 en 17.17 uur.
Laagwater te 0.53 en 13.11 uur.
Dit blad bestaat uit 15 pagina's.
Het is deze maand een kwart
eeuw geleden, dat de KLM de eer
ste trans-Atlantische vlucht uit
voerde. Op 15 december 1934 ver
trok de Fokker ..Snip" van Schip
hol naar Curagao, waar het toestel
op 22 december arriveerde. De
vliegtijd bedroeg 54 uur en 27 mi
nuten. Gezagvoerder J. J. Hondong
(links) en tweede bestuurder J. V.
van Balkom. die indertijd de .Snip'
vlogen, waren gisteren op Schip
hol. vanwaar eerstgenoemde naar
Curagao vertrok, om de jubileum
feesten bij te wonen. In de cockpit
van de DC-7 constateerden zij. dat
er voor de vliegers toch heel wat
veranderd is sinds hun historische
vlucht. Van Balkom was door fa
milie-omstandigheden verhinderd
dez* vlucht ook mee te maken*
(Van onze Parijse correspondent)
Nadat dinsdag, op de eerste dag
van de NAVO-conferentie in Pa
rijs. de ministers van Buitenlandse
Zaken een tamelijk geslaagde
poging deden de tegenstellingen te
maskeren of te verdoezelen, heb
ben hun Amerikaanse en Franse
collega's van Defensie gisteren het
kind openhartig bij de naam ge
noemd en de koe bij de horens ge
vat. De Franse minister van Oor
log Guillaumat kwam, zonder
twijfel op instigatie van generaal
De Gaulle, 's ochtends onmiddellijk
al met een motie voor de draad om
te protesteren tegen de woorden
en de aanvallen, die vorige week
door de Amerikaanse generaal
Twining tegen Frankrijks militaire
politiek en zijn afwijzing van de
integratie waren gericht.
Guillaumats protest betrof zowel de
publiciteit die aan dit incident gegeven
was als het karakter van de aanval op
een regering. De militairen, zo liet hij
uit naam van generaal De Gaulle ver
nemen moesten zich maar niet met po
litieke aangelegenheden bemoeien. Zijn
Amerikaanse ambtgenoot Gater trad
onmiddellijk voor generaal Twining in
het krijt en hij nam diens uitlatingen
geheel voor zijn rekening. Een feit is een
feit en het militaire comité is er niet
om sprookjes te verzinnen, zo stelde de
Amerikaanse minister vast. We dienen
ons hier goed bewust te maken hoe onze
situatie nu eigenlijk precies is en waar
de verantwoordelijkheden voor tekort
komingen schuilen.
De secretaris-generaal Paul Henri
Spaak had nog even getracht als ver
zoener tussen de beide partijen te tre
den. Zijn poging had weinig succes. De
bom van Twining heeft nu in ieder ge
val tot resultaat en de verdienste gehad,
de diverse standpunten duidelijk te be
lichten. Men weet nu hoe de stukken mi
litair en politiek gesproken liggen.
Twee factoren spelen hier een belang
rijke, men mag zeggen essentiële, rol.
Over het ene punt wordt door de Fran
sen ook in het openbaar en in de zit
tingszaal gesproken. De andere factor
komt alleen achter de schermen ter
sprake.
De Franse minister van Buitenlandse
Zaken Couve de Murville had reeds eer
gisteren nogmaals betoogd, dat zijn land
ook buiten Europa en speciaal in Afrika
levensbelangen te verdedigen heeft.
Daarom maakt het aanspraak op een
veel belangrijker plaats in de topleiding
van de Atlantische organisatie. Zolang
Frankrijk die zetel niet wordt toegekend
is het dus wel verplicht zijn militaire ta
ken zelf en alleen te vervullen en kan het
dientengevolge niet berusten in een ver
doorgevoerde integratie in Europa.
Het andere stuk (dat dus niet op de
groene tafel wordt gedeponeerd) hangt
direct samen met de internationale si
tuatie en in het bijzonder de huidige
ontspanning tussen Oost en West. Ge
neraal De Gaulle heeft in zijn loopbaan
te vaak van een profetische blik als
strateeg en militaire deskundige getui
genis afgelegd en dient daarom in te
zien. dat een hoge graad van integratie
onontbeerlijk is.
Het Atlantische opperbevel overweegt
voor het volgend jaar een gemoderni
seerd radarsysteem in heel Europa te
installeren waardoor het mogelijk zal
worden de Russen tot ver in de Oeral te
bespieden. Voor die installatie is de ac
tieve medewerking van Frankrijk echter
absoluut noodzakelijk. En die militaire
noodzaak, die generaal Twining tot zijn
delykheden ook in het kader van de
NAVO. En hij kan dit gevaarlijke spel
voor de Westerse veiligheid op dit mo
ment ook spelen dankzij de vredelie
vende houding van Kroesjtsjef waar
door, militair gesproken, een zeker rust
pauze is ingetreden.
Wie dit pokerspel zal winnen is voor
het ogenblik nog niet tezeggen. Zowel de
Amerikanen als de Fransen geven voor
het moment nog geen enkele krimp. Men
kan alleen zeggen dat wanneer beide
partijen op hun onwrikbare standpunt
zouden blijven staan de grote winnaar
van morgen de lachende derde is van
vandaag ofwel: Rusland premier Nikita
Kroesjtsjef.
Komend weekeinde zal het door
de dambreuk zwaar getroffen
Fréjus in Zuid-Frankrijk weer per
trein te bereiken zijn. Er wordt
hard gewerkt aan het herstel van
de spoorbaan.
gespannen
verhouding
Aan de grens tussen Perzië en
Irak heeft zich een incident voor
gedaan, waarbij één Perzische boer
werd gedood en twee werden ge
wond als gevolg van beschieting
door Iraakse soldaten. Dit incident
deed zich voor in het gebied van
Sjatt-el-Arab, waarop Irak aan
spraak maakt, omdat dit, volgens
de Iraakse premier Kassem,
1937 onder druk van Perzië is ge
schonken. Twee weken geleden
verklaarde Kassem op een pers
conferentie, dat dit gebied weer
aan Irak zal komen, al hoopte hij
dat het grensgeschil in der minne
geschikt zou kunnen worden. Per
zië zou een krachtig protest tegen
de aanspraken van Irak voorbe
reiden.
De Perzische grenswachten zijn ver
sterkt, de Perzische vloot verkeert in
staat van paraatheid en de pers dringt
aan op verbreking van de diplomatieke
betrekkingen. Tien dagen geleden werd
de Perzische ambassadeur teruggeroe
pen voor overleg met zijn regering. Hij
zal niet naar zijn standplaats terug
keren voordat de toestand is opgehel
derd. Er zijn ook speciale voorzorgs
maatregelen genomen ter bescherming
van de olieraffinaderij van Abadan, die
nabij het omstreden gebied ligt.
Soekarno krijgt
meer inaeht
President Soekarno heeft de termijn
van de staat van oorlog, die hij 33
maanden geleden in Indonesië had af
gekondigd, gisteren opnieuw verlengd.
In een radiorede waarin hij dit be
kendmaakte, deelde de president mee
dat hij de bevoegdheden om de krijgswet
toe te passen van de leiders van de drie
onderdelen der strijdkrachten heeft over
genomen. Soekarno bezit nu de grootst
mogelijke burgerlijke en militaire macht
in Indonesië.
HU verklaarde dat de vroegere op
standige gebieden nog geconsolideerd
moeten worden en dat nog steeds po
gingen worden gedaan om verwarring
op economisch gebied te veroorzaken.
Ook mogen wij niet vergeten, aldus
Eisenhower in Tunis
President Eisenhower is hedenochtend
om 8 uur Ned. tijd in Tunis aangekomen.
Hij werd verwelkomd door de Tunesische
president, Bourguiba. Samen begaven zij
zich naar het paleis Dar Saada.
Op de Amerikaanse kruiser Des Moines
door de Middellandse Zee op weg van
Griekenland naar Tunis, besteedde
Eisenhower zijn tijd aan uitrusten van
de vermoeiende reis en aan het voor
bereiden van de State of the Union, de
jaarlijkse boodsohap, die hij in januari
aan het Congres zal voorlezen.
Bij het passeren van Malta groette de
Britse Middellandse-Zeevloot de Ameri
kaanse schepen met 21 kanonschoten.
Intussen legde men in Tunis de laatste
hand aan een grootscheepse versiering
van de stad, waar het overheidspersoneel
vandaag vrijaf had om de president te
kunnen zien. Naar men verwacht zullen
de besprekingen tussen Eisenhower en
president Bourguiba de positie van de
Franse vlootbasis Bizerta, de Algerijnse
kwestie en de dollarhulp voor Tunesië
omvatten.
Britse vissersboten
met 28 man vermist
Drie Britse vissersboten met in totaal
28 mensen aan boord worden vermist.
De eigenaars van de treiler „Red Fal
con" (450 ton) hebben de vrees reeds ge
uit, dat het schip en de bemanning van
twintig koppen verloren zijn gegaan na
een reis naar IJsland.
Van twee vissersboten met elk vier man
aan boord, de ,JVIaw Wyke" en de „Ky-
ana", heeft men sedert 8 december, toen
zij zich op 360 km van Aberdeen bevon
den, niets meer gehoord.
Advertentie
vermaarde uitbarsting had geïnspireerd, I Soekarno, dat „zolang West-Iran nog
gebruikt generaal De Gaulle nu om zijn I door de imperealisten bezet wordt gehou-
eisen door te drijven met betrekking tot den. de soevereiniteit V&n hel land be-
erkenning van Frankrijks verantwoor-dreigd blijft".
Laagste prijzen
Beste service
510 jaar garantie.
NIEUWE RIJN 54
Reuzetanker W. Alton
Jones is hulpeloos
Zwarte Zee en Hudson
bieden assistentie
(Speciale berichtgeving)
De nieuwe renzentanker W-Alton Jones
die onder de vlag van Liberia vaart met
een Nederlandse bemanning en onlangs
op de eerste uitreis Rotterdam aanliep,
drijft op de Zuid-Atlantische Oceaan
hulpeloos rond met machineschade. De
lagers zijn uitgelopen. De sleepboten
Zwarte Zee en Hudson van L. Smit en
Co's Internationale Sleepdienst hebben
order gekregen naar de positie van de
tanker te stomen en deze op sleeptouw
te nemen naar een haven aan de oost
kust van de V.S.
De W. Alton Jones was op zijn eerste
reis met een lading van 64.000 ton ruwe
olie van de Arabische Golf naar Phila
delphia rond Kaap de Goede Hoop. De
tanker is te diep geladen om het Suez-
kanaal te kunnen passeren.
Enkele dagen geleden kreeg het schip
moeilijkheden met de machine die niet
op zee kunnen worden verholpen.
De reuzentanker bevindt zich thans op
8 gr. 22 min. zuiderbreedte en 15 gr. 31
min. westerlengte. De Zwarte Zee kan
begin volgende week de tanker bereiken.
De sleepboot Hudson volgt wat later.
