HET
VAN
AANTAL SLACHTOFFERS
STORM BLIJFT STIJGEN
WEERBERICHT
Schotse reddingsboot op rotsen,
schepen in golven verdwenen
Oostzee een hel
Kort geding omroepverenigingen
aanhangig tegen weekblad T.V.
AMERIKA'S PRESIDENT VIA
KABOEL NAAR NIEUW-DELHI
Friesland hevig gebukt onder
gevolgen
vroege
barre winter
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 9 DECEMBER 1959
No. 29920
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
17.50 per Kwartaal; 12.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
DRAMA'S OP KOKENDE ZEEEN
Het aantal slachtoffers van de
zware stormen, die de laatste da
gen het verblijf op de Atlantische
Oceaan, de Noordzee, de Oostzee
en de Middellandse Zee tot een
verschrikking hebben gemaakt, is
thans reeds tot zeker 45 gestegen.
Gisteren stond dit trieste totaal
op tweeëndertig. Daarbij moeten
nu nog geteld worden de acht op
varenden van de reddingboot van
Broughtyferry (Schotland), die
gistermorgen uitvoer om een losge
slagen lichtschip te helpen. De
tragiek wilde, dat de reddingboot
niets kon doen voor de opvarenden
van het lichtschip, dat zichzelf
tenslotte in veiligheid kon brengen.
De reddingboot daarentegen sloeg
op de rotsen. De gehele beman-
aing verloor daarbij het leven. De
stoffelijke resten van zeven van
de acht opvarenden zijn reeds ge
borgen.
In de buurt van de Poolse haven
Ustka verging een Pools vissersvaartuig
met man en muis. Er waren vijf beman
ningsleden aan boord. Het is heel goed
mogelijk, dat deze lijst van stormslacht-
offers nog een aanvulling zal moeten
krijgen, want sedert drie weken is taal
noch teken vernomen van de Deense
kotter „Margot Khyl" uit Thyboroen.
Men vreest, dat de vissers een zeemans
graf hebben gevonden. Ook de Franse
treiler „Messageur de Mer" met drie
man aan boord, die zaterdag in Duin
kerken had moeten aankomen, wordt
vermist. Men heeft totnutoe tenminste
geen bericht van het schip ontvangen.
Gevreesd wordt, dat deze schepen de
stormen niet hebben kunnen weerstaan,
evenmin als het Noorse schip „Elfrida",
dat voor de Noorse kust in de golven
verdween. Van de 21 bemanningsleden,
mogelijk in een reddingboot, ontbreekt
nog elk spoor.
Een drama speelt zich ook af aan de
kust van noordoost-Schotland. De gezag
voerder van de Finse houtboot „Anna",
weigert zijn schip te verlaten, dat maan-
dagnacht op de rotsige kust werd gesla
gen en reddeloos verloren lijkt. De
overige zeventien leden van de beman
ning werden met de .broek" van boord
gehaald, maar de 60-jarige kapitein
Ukka Vuorio was niet bereid de 1.045
ton metende boot te verlaten, waarover
hij bijna een kwart eeuw het commando
voert.
De stuurman vertelde later, dat de
gezagvoerder in tranen was, toen hij
hem verliet. Er was gisteravond laat
nog een lijn tussen de „Anna" en de
wal. In spanning werd gewacht wat de
kapitein zou doen. Zware golven sloe
gen over het muurvaste schip. Een lid
van de kustwacht gaf zijn oordeel:
„Hij zal het spoedig moeten opgeven.
Het schip houdt het niet lang meer!"
Briesend
Bij S'tavanger vocht een 400 ton me
tende Duits kustvaartuig „Merkur" een
hardnekkige strijd tegen de briesende
elementen. Lang maar zeker begon het
te zinken. Een Zweedse ertsboot snelde
te hulp. De Zweden slaagden er in één
van de acht opvarenden van de „Mer
kur" aan boord te nemen. Zij meldden
echter hulp nodig te hebben om de
overige zeven man over te brengen. Een
Noorse Catalina-vliegboot steeg van de
basis Sola op, maar moest dooi- het
slechte weer onverrichterzake terug
keren.
De Britse boot ..Servus" 360 ton
die maandag bij noordoost-Schotland
tijdens hevige stormen in moeilijkheden
geraakte, zonk gistermorgen. De wind
was nog niets bedaard en in noord-
Schotland sneeuwde het ook. De be
manning was echter al eerder van boord
gehaald.
Het 1.719 ton metende Noorse schip
„Elfrida uit Trondheim moest het op
ongeveer 35 mijl ten zuidwesten van de
Noorse kustplaats Lindesnes opgeven
tegen de aanhoudende stormen. Via de
scheepsradio had het reeds tevoren laten
weten: „Situatie precair. Machinekamer
loopt vol. We maken slagzij".
Omstreeks twee uur was de toestand
onhoudbaar, zoals bleek uit de laatste
woorden, die de marconist die nacht de
lucht instuurde: „Wij zinken. Dank voor
alle assistentie. We hebben onze stuur-
boordreddingboot gestreken. We zullen
trachten het schip te verlaten".
Inmiddels stonden de machines van
twee Noorse schepen, de tankboot „BP
28" en de ..Frederik Lanid'gaard", en van
twee Britse breilers reeds roodgloeiend
terwijl de schepen in de richting van de
„Elfrida" de golven doorkliefden.
Vanmorgen kwam het bericht, dat het
schip onder de woeste golven was ver
dwenen. Over het lot van de 21-kop-
pige bemanning in de reddingboot was
toen nog niets bekend. Op de Noorse
vliegbasis „Sola" stond een Catalina
vliegboot warm te draaien voor een
speurvlucht naar de reddingboot, die
is uitgerust met een noodzender. Ook
een helikopter is in de lucht. Later
meldde de Noor „Oslofjord" wrakstuk
ken, waarschijnlijk afkomstig van de
„Elfrida" te hebben gezien.
Door ijs ingeslol-en
De Nederlandse kustvaarder Frean
<439 ton» smeekte vanmorgen op vijf
mijl voor de kust van Letland om
directe hulp. Het schip maakte een slag
zij van 25 graden en was door het ijs
ingesloten. De machines werkten nog
wel. De Russische kustwacht maakte
meteen groot alarm. Het sohip is eigen
dom van de N.V. Scheepvaartbedrijf
Gruno te Rotterdam.
De Rotterdamse sleepboot „Loire"
heeft gistermiddag in de Middellandse
Zee bij Algiers bij bar slecht weer en
erg hoge zee enkele mannen en pomp-
materieel over kunnen brengen op het
Deense stoomschip „Rikke Skou", dat
gemeld had een lek in de machinekamer
te hebben. Het lek is inmiddels gedicht
en de Deen wordt naar Algiers gesleept.
Een 20 mijl oostelijk van Gressay op
de Shetlandeilanden drijft de Noorse
treiler „Ertnan" <290 ton) stuurloos
rond, zo bleek uit een hedenmorgen
opgevangen noodsein. Het schip seinde
gevaar te lopen tegen de kust te worden
geworpen en reeds vier dagen onbestuur
baar te zijn. De bemanning had weinig
slaap gehad en er was maar weinig
voedsel meer aan boord. Later seinde
men erin geslaagd te zijn ter hoogte van
Lerwick het anker uit te werpen.
Het Noorse schip „Grete Sol'heim"
<700 ton) heeft sedert zijn vertrek op
zaterdag uit Grimsby niets meer van
zich laten horen. Het schip had in
Alesund moeten aankomen.
In de Oostzee woedt op het ogenblik
een storm van ongewone hevigheid.
Het Poolse persbureau PAP meldt, dat
de toestand van uur tot uur nog ver
slechtert en dat slechts stalen schepen
met sterke machines in staat zullen
zjjn de elementen de baas te blijven.
De ysgordel rondom Zweden strekt
zich reeds 25 mijl in zee uit.
Wijziging loterijwet
Wordt wetsontwerp
ingetrokken?
(Van onze Haagse correspondent).
Naar wij vernemen wordt in poli
tieke kringen ernstig rekening gehou
den met de mogelijkheid dat het door
de ministers van Justitie en O. K. en
W. ingediende wetsvoorstel tot wijzi
ging van de loterijwet, wordt inge
trokken. Met uitzondering van de A.R.,
de Staalkundig Gereformeerde Party
en het Politiek Gereformeerd Verbond
(de C.H.U. is verdeeld) bestaan er by
alle politieke groeperingen ernstige
bedenkingen tegen het ontwerp als
zodanig vooral tegen de voorgestelde
maximum prijstoekenning in de voet
baltoto.
Omdat van regeringszijde wordt ge
vreesd dat het wetsontwerp in zijn hui
dige vorm weinig kans heeft om door de
volksvertegenwoordiging te worden aan
vaard. hetgeen zou neerkomen op een
échec, niet alleen voor de ministers
Beerman en Cals. maar ook voor het
gehele kabinet, helt men sterk over naar
de gedachte het wetsontwerp terug te
nemen.
Door nader intern beraad zou men
dan willen trachten een ontwerp te
concipiëren dat zoveel mogelijk aan de
reeds door velen geuite kritiek tegemoet
zou komen.
Uitgangspunt voor het opstellen van
een gewijzigd voorstel zou dan worden
het rapport van de Commissie-Wiarda,
dat als maximumprijs in de voetbal toto
een bedrag van f 50.000 heeft gesteld.
Particuliere exploitatie dient voorkomen
De omroepverenigingen AVRO, KRO, NCRV, VARA en VPRO
zijn voornemens in kort geding stopzetting te eisen van de publikaties
der omroepprogramma's in het weekblad TV. De organisaties zeggen
zich hiertoe genoodzaakt te hebben gezien om daarmede de belangen
van omroep, de luisteraars en de kijkers te beschermen.
baten uit deze exploitatie komen in
particuliere handen en gaan geheel aan
de omroep voorbij.
De omroeporganisaties betogen cultu
rele verenigingen te zyn, zonder winst
gevend doel. waaraan de overheid de
verzorging der uitzendingen heeft toe
vertrouwd. De inkomsten die zij genie
ten uit de oontributies der leden en uit
de exploitatie der programmabladen,
worden ten behoeve van het omroepwerk
aangewend. De verenigingen betalen
daaruit een aanzienlijk deel in de kosten
van studiobouw en leggen uit deze in
komsten grote bedragen toe op de
uitkeringen, die zij ter financiering van
de programma's uit de luistert ij dragen
ontvangen, aldus delen zij mede ter toe
lichting op hun voornemen. Zonder deze
inkomsten der verenigingen zou het
Nederlandse volk op de een of andere
wijze genoodzaakt zijn tot het opbren
gen van de bedragen, waarom het hier
gaat, welke bedragen in het belang van
de omroep nodig zijn.
Het- is meermalen gebeurd, aldus de
toelichting, dat uitgevers de publikatie
van de omroepprogramma's aanwendden
om hun blad aantrekkelijk te maken D-
Nog afgezien van de overtreding der
auteurswet, is het de taak van de ver
enigingen, zo zeggen zij, de belangen
van de omroep, de luisteraars en de
kijkers te verdedigen en deze particu
liere exploitatie der programma's te
voorkomen. Dat de omroeporganisaties
bereid zijn daarbij ook andere redelijke
belangen in het oog te houden, blijkt
al uit de bereidheid aan de dagbladen
verkorte programma's ter publikatie
vrij te geven, aldus de Omroeporgani
saties in de motivering van het plan
om een kort geding aanhangig te
maken.
Toenemende wind
De Bilt verwacht van heden tot mor
genavond: veel bewolking met plaatse
lijk enige regen, sneeuw of yzel. Tot
krachtig of hard toenemende oostelijke
wind. Van overwegend lichte vorst in het
noorden van het land tot temperaturen
iets boven het vriespunt in het uiterste
zuiden.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
10 DECEMBER
Zon op: 8.36 uur; onder: 16.29 uur.
Maan op: 14.28 uur; onder: 3.26 uur.
Hoogwater te Katwijk te 12.08 uur.
Laagwatier te 7.38 en 19.59 uur.
Dit Blad bestaat uit 12 pagina's
In het hoofdkantoor van de KLM
te Den Haag heeft de president-
directeur van de KLM. de heer
l. A. Aler (rechts) gisteren aan de
heer Haveman. commissaris voor
de emigratie van de Nederlandse
immigratiedienst. de oorkonde uit
gereiktbehorende bij zijn benoe
ming tot "Skipper of the Flying
Dutchmen". In het midden de echt
genote van de heer Haveman.
Eisenhower zal pogen toenadering tussen
India en Pakistan te bevorderen
President Eisenhower is vanochtend in Kaboel, de hoofdstad van
Afghanistan aangekomen. Na een kort verblijf zal hij naar Nieuw-
Delhi, India, doorreizen.
Het Amerikaanse staatshoofd kwam uit Karatsji waar hij, naar hij
zei, „zeer interessante besprekingen" had gevoerd. Van de woning van
zijn gastheer president Ajoeb Khan, was hij met een hefschroefvlieg-
tuig naar het nabij Karatsji gelegen vliegveld gevlogen. Daar stapte
hij in de Boeing-707, die hem naar Kaboel bracht.
In India zal Eisenhower besprekingen voeren met premier Nehroe,
een informele vergadering van het parlement toespreken, een Ameri
kaanse inzending op de internationale landbouwbeurs in Nieuw-Delhi
openen en een bezoek brengen aan de Taj Mahal. Op 14 december
vertrekt hij naar Teheran (Perzië).
De werkelijke winter begint nu
ook ons land te naderen. Op het
stationsemplacement van Kopen
hagen heeft men door de sneeuwval
al heel wat moeite met het bedrijfs
klaar houden van de wissels en
Kwestie-Kasjmier is
ter sprake gekomen
President Eisenhower heeft tijdens zyn
bezoek van maandag en dinsdag aan
Karatsji met zijn Pakistaanse collega,
Ajoeb Khan, gesproken over de betrek
kingen tussen de landen in dat deel van
Azië en over de dringende noodzaak om
regelingen te vinden voor de onderlinge
geschillen die er bestaan, zo werd ver
klaard in een officieel communiqué dat
gisteravond in Karatsji is uitgegeven.
Eisenhower en Ajoeb Khan waren bei
den van mening dat de Cento (het vroe
gere Pact van Bagdad) en de ZOAVO
(de Verdragsorganisatie voor Zuidoost-
Azië) nog steeds van groot belang zijn
voor de stabiliteit en veiligheid van de
betrokken landen. De Ver. Staten en Pa
kistan zijn dan ook vastbesloten deze re
gionale organisaties krachtig te blijven
steunen.
Voorts verklaren de twee presidenten
in het communiqué, dat de belangen van
de vrije wereld een nauwere samenwer
king ter bevordering van economische
groei en ontwikkeling vereisen. In dit
verband wordt met voldoening gewezen
op de vorderingen van Pakistan op dit
gebied.
Het communiqué besluit met de ver
klaring dat Eisenhowers bezoek de reeds
bestaande banden tussen de Ver. Sta
ten en Pakistan nog heeft versterkt en
dat voortgezette samenwerking tot een
nog beter begrip zal leiden.
De Pakistaanse president verklaarde
later op een receptie tegenover jour
nalisten, dat hij In zyn gesprekken met
president Eisenhower openhartig zyn
standpunt uiteen had gezet ten aanzien
van de kwestie-Kasjmier, de ontwikke
ling in Afghanistan en de Chinees-In-
diase grensgeschillen. De Pakistaanse
president was het volkomen eens met
een journalist die de hoop uitsprak dat
Eisenhower deze standpunten van
Ajoeb Khan in zyn gesprekken met pre
mier Nehroe van India ter sprake zou
brengen.
Gistermiddag waren duizenden Pa
kistanis met spandoeken, waarop leu
zen als „We like Ike", „Welcome to Pa
kistan" en „Thank you American" wa
ren aangebracht, samengekomen op Ka-
ratsji's terrein voor paardenrennen, om
de president een „welkom door de inwo
ners van Kartasji" te bereiden. De sa
menkomst was georganiseerd door het
gemeentebestuur van Karatsji.
President Eisenhower bezocht gisteren
ook de cricketwedstrijd tussen Pakistan
en Australië. Het was de vierde dag van
deze wedstrijd, die vijf dagen zal duren.
Toen Eisenhower, in gezelschap van
president generaal Ajoeb Khan het
speelterrein bereikte, stonden de by na
vijftigduizend toeschouwers op en juich
ten het Amerikaanse staatshoofd toe.
Eisenhower reageerde hierop door met
zijn hand te wuiven. De president onder
hield zich met verscheidene spelers. Hem
werden een sportjasje, in de kleuren van
Pakistan, en een cricketdas aangeboden.
Onderweg naar het nationale stadion
te Karatsji, waar de wedstrijd werd ge
speeld, had de president een krans ge
legd op het graf van de „quaid-i-azam"
(grote leider) Mohammed Ali Djinna, de
stichter van Pakistan.
Na de kranslegging op het graf van
Djinna werd Eisenhower de uitvoering
van een werk getoond, dat ten doel
heeft krotten in Karatsji op te ruimen.
Hij stelde zijn vertrek uit tot de laatste
minuut van het in zyn programma ver
melde tijdstip, om zich tot in bijzonder
heden over de plannen tot nieuwbouw,
na de opruiming der krotten, te laten
inlichten.
India, Pakistan en de V.S.
James Hagerty, de perssecretaris van
het Witte Huis, weigerde tegenover
journalisten een regelrecht antwoord te
geven op de vraag of president Eisen
hower tydens zyn bezoek aan Nieuw
Delhi premier Nehroe zal trachten te
overtuigen van de noodzakelijkheid van
een vroegtijdige regeling van de kwes
tie-Kasjmier. Eisenhower, zo zei Hager
ty, had duidelijk gemaakt, dat zyn reis
niet het voeren van onderhandelingen
ten doel had. De Amerikaanse president
zou zeer gaarne met premier Nehroe
over Kasjmier spreken, maar het ini
tiatief zou van de Indiase regering moe
ten komen.
In Nieuw-Delhi geloven velen, dat
Eisenhower Nehroe persoonlijk de ver
zekering zal geven, dat ondanks het
ontbreken van een verdedigingsverdrag
tussen de twee landen, de V.S. India te
hulp zullen komen in geval van een
grote aanval van China.
Volgens een correspondent van Reu
ter zal Eisenhower zeker proberen toe
nadering tussen Pakistan en India te
bevorderen, zodat beide landen hun gro
te legers langs hun noordelijke grenzen
opstellen inplaats van tegenover elkaar.
Suriname aanvaardt
nieuwe vlag en wapen
Precies op de dag, waarop 17 jaren
geleden Koningin Wilhelmina haar
historische boodschap met betrekking
tot de autonomie voor de Ned. Antil
len en Suriname bekend maakte, heb
ben de Surinaamse staten met alge
mene (18) stemmen hun goedkeuring
verleend aan de door de regering
ingediende ontwerpen voor een Suri
naams volkslied, een vlag en een
wapen.
Het nieuwe wapen zal er als volgt uit
zien. Twee Indianen, die ook op het
vorige wapen voorkwamen, dragen een
ovaal schild. Links hierop staat op een
zilveren ondergrond een palmboom van
sinopel. Rechts is een aankomend zeil
schip van goud op azuur, varend op een
zee van golvende dwarsbalken van zil
ver op azuur. In het hart van de ovaal
is een ruit van sinopel met een vijfpun-
tige ster van goud. Het nationale devies
„Justitia, Pietas, Fides" is in letters van
sabel aangebracht op een banderol van
keel.
De vlag bestaat uit een wit fond met
een dwarsbalk in blauw. Hierop zyn,
verbonden door een zwarte ovaal, zes
sterren aangebracht in rood, geel, zwart,
bruin, groen en wit, als symbool van de
heterogene Surinaamse bevolking.
Nieuwe gewelddaden
in Belgisch
In en om de stad Loeloeaburg in
Belgisch Kongo is het maandag tot
ongeregeldheden gekomen, waarbij
volgens de jongste berichten 15
Kongolezen zijn gedood en 25 ge
wond. Onder de doden zijn een
vrouw en twee kinderen.
Gisterochtend was de spanning
tussen de verschillende Kongolese
bevolkingsgroepen in dit gebied,
die zaterdag reeds tot enkele rel
letjes leidde, nog verder toegeno
men. Uit Leopoldstad wordt ge
meld. dat Loeloeaburg en omgeving
onder scherp militair toezicht is
geplaatst.
Langs de wegen in de omgeving van
de stad trokken maandag groepen ge
wapende Kongolezen op, die door de po
litie uiteengedreven konden worden.
Elders wierp de bevolking barricaden op
uit vrees te worden overvallen. Gister
ochtend was de rust nog niet hersteld
en werden op verschillende plaatsen
groepen gewapende Kongolezen waarge
nomen.
Kongo
(Van onze Groningse correspondent) de 32-jarige heer J. Bont uit Oudkars-
Frieisland heeft van de drie noorde- I Pel Met ziJn passagier, de heer E. Prins
lUke provincies de meeste last van de uit Egmond aan Zee, kwam hij met zyn
koude. Daar is vannacht ook sneeuw auto in de Dijkvaart terecht. Ondanks
gevallen op dc beyzelde wegen. Het de koude, het vroor vier graden, lieten
verkeer kon slechts langzaam vorde- rustig de auto vol lopen met water
ren. De Afsluitdyk was helemaal niet en zwommen daarna naar de kant. waar
te beryden, Vanmorgen om 10 uur kon snel weer op verhaal werden ge-
men er heel langzaam over. Tussen Pracht. Een poosje later slipte een kilo-
Bolsward en Workum is byna geen met€T verder een grote tankauto uit
Leeuwarden de Dijkvaart in. De cabine
verkeer mogelyk (gisteren 13 onge
vallen), evenmin als tussen Sneek en
Bolsward (gisteren 7^ ongelukken).
De hotels in Harlingen en Den Oever
zijn vannacht boordevol geweest met
gestrande automobilisten. Sinds gister
middag heeft er in Friesland een felle
sneeuwjacht gewoed, die de gladde we
gen met een wit dek bedekten, waardoor
het rijden nog verradelijker werd. In
bleef boven water hangen, zodat de
chauffeur de kans kreeg aan land te
komen. Toen heeft ook niemand het
meer geprobeerd. Men zette de auto's
aan de kant of in een garage en nam
de trein in Harlingen of zocht een ho
telbed op.
In Lemmer waren de wegen ook spie
gelglad, de scholen zijn maar voor de
helft bevolkt. De kinderen kunnen niet
Groningen en Drente is ook nog meer naar school komen. De autobus Emmel-
sneeuw gevallen, maar de autobus
diensten rijden vandaag met mindeT
vertraging dan gisteren. Eigenlijk is het
zo. dat men in deze provincies bijna
niet van vertraging kan spreken.
De autobusverbinding over de Af
sluitdijk is sinds gisteravond gestaakt.
De bussen rijden van Leeuwarden naar
Harlingen en van Alkmaar naar Den
Oever. Wim Sonneveld strandde gis
teravond in Den Oever, nadat zijn auto
driemaal om de as was gedraaid. Bij
Zurich slipte gisteravond de auto van
oord-Lemmer rijdt wel, maar men doet
er twee keer zo lang over als normaal.
Opnieuw verlaging boterprijs
Met ingang van heden wordt in ver
scheidene steden van ons land. waar
onder ook Leiden, de prijs van de room
boter andermaal verlaagd en wel met
zestig cent per kg. De winkelprys wordt
daardoor f. 1.27 ik t. 1.30 per pakje van
250 gram.