Vier broers uit Katwijk aan Zee
in Heemstede om het leven gekomen
WEERBERICHT
Auto reecl te water, vijfde
broer kon zich nog redden
Bouwmeesterring verleend aam
de actrice Car© van Eyck
STEVIGE STRAF IN HAGEN
TEGEN EEN SS MOORDENAAR
Nederlandse missie onder diepe
indruk Suriname's ontwikkeling
Behandeling van de geweigerde
promotie commandant Groningen
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 18 NOVEMBER 1959
No. 29902
LEIDSCH
Directeur: E A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD
Witte Singel l, Leiden Giro no o7055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Hendrik zag drama voor zijn ogen gebeuren
Grote verslagenheid heerst er zowel in Katwijk aan Zee als in
Katwijk aan den Rijn. Vier broers uit Katwijk aan Zee zijn gister
avond voor de ogen van de vijfde, nadat hun auto in de Leidse Vaart
in Heemstede was gereden, verdronken. Als een lopend vuurtje ging
de onheilstijding door Katwijk: „de gebroeders Van Rijn hebben een
ongeluk gehad. Vier zijn er verdronken".
Grote verslagenheid
in Katwijk
Dirk, 36 jaar en IJsbrand 29 jaar, die
beiden gehuwd zijn; Hendrik 22 jaar;
Piet, 20 jaar en Bas, 15 jaar, hadden in
Noord-Holland gewerkt op een land om
bieten te rooien. Gisteravond waren zij
onderweg naar huis en reden over de
Leidse Vaart in Heemstede. Het was
kwart voor zeven toen zij de zogenaam
de Centenbrug naderden. De 29-jarige
IJsbrand reed vermoedelijk over een
steen en verloor de macht over het
stuur. Daar, waar de weg langs het wa
ter enigszins oploopt, gebeurde het. De
wagen reed het water in. De broers
slaagden er in de wagen te verlaten.
Maar er was niemand om hen de hel
pende hand te bieden.
Gered
De 22-jarige Hendrik slaagde erin de
kant te bereiken. De vier anderen kon
den vermoedelijk niet zwemmen en ver
dronken voor de ogen van hun broer.
Hendrik sloeg alarm en spoedig was de
Heemsteedse politie ter plaatse, waarna
Hendrik naar zyn woning werd over
gebracht.
Dreggen
De politie was onmiddellijk met
dreggen in de weer. Om tien uur wa
ren de stoffelijke overschotten van
IJsbrand, Piet en Bas opgehaald.
Lange tijd werd nog gedregd naar het
stoffelijke overschot van de oudste
broer, Dirk. Laat in de avond moest
met het dreggen worden gestaakt. Het
had geen resultaat opgeleverd.
De stoffelijke overschotten van de
drie broers werden naar het Grote
Gasthuis in Haarlem overgebracht.
Onderhandelingen
over luchtvaart uitgesteld
Een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken heeft te Den
Haag meegedeeld, dat bij een onderhoud
dat de Nederlandse ambassadeur te
Washington, dr. J. H. van Roijen,
maandag in het Amerikaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken heeft gehad, is
gebleken, dat de Amerikaanse regering
bereid is in te stemmen met uitstel van
de luchtvaartonderhandelingen. De
Nederlandse regering heeft om uitstel
verzocht in verband met de ziekte van
mr. D. U. Stikker, die als hoofd van de
onderhandelingsdelegatie is aangewezen.
Vermoedelijk zullen de luchtvaart
onderhandelingen nu in de loop van
januari beginnen. Het tijdstip moet nog
definitief worden vastgesteld, aldus de
woordvoerder.
Vrij zacht
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond
Vrjj zacht weer met veranderlijke be
wolking en plaatselijk enige regen. Ma
tige tot krachtige wind tussen zuid en
zuidoost.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
19 NOVEMBER
Zon op: 8.05 uur; onder: 16.45 uur.
Maan op: 20.14 uur: onder: 11.10 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.22 en 17.32 u.
Laagwater te 1.10 en 13.23 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's
De verlichting van de plek, waar
het ongeluk gebeurde, bestaat uit een
gaslantaarn. Of deze vrij schamele
verlichting en het feit, dat de uitloper
van de brug als bult in de rijweg ligt,
de bestuurder van de wagen hebben
misleid, is niet met enige zekerheid
vast te stellen.
Later bleek, dat ook een 14-jarige
jongen getuige van het ongeval is ge
weest. Deze heeft bewoners gewaar
schuwd, die zich in allerijl in verbin
ding stelden met de politie. De politie
De auto is uit het water getakeld.
Politie en brandweer dreggen naar
stoffelijke overschotten. Met het
dreggen naar het stoffelijke over
schot van de oudste broer moest
's avonds worden gestaakt.
zou in drie minuten ter plaatse zijn
geweest.
Naar wij nader vernemen neemt de
politie aan, dat de auto met flinke snel
heid heeft gereden. De wagen is waar
schijnlijk eerst naar rechts gezwenkt,
daarna in de berm beland en vervol
gens, na enkele keren over de kop te
zijn geslagen, te water geraakt.
De 22-jarige Hendrik heeft het por
tier geopend en de auto, gevolgd door
zijn broers, verlaten. De verkeerssitua
tie op de plek, waar het ongeluk ge
beurde, is onoverzichtelijk. De verlich
ting is slecht.
In het gezin Van Rijn waren tien
zoons en een dochter.
Naar het stoffelijk overschot van de
oudste verongelukte broer werd van
morgen nog zonder resultaat gedregd.
Onze oudste inwoner
wordt 108 jaar
Zondag a.s. hoopt de heer W. H. Kos-
tering, wonende Delfgauwseweg 76 te
Delft, 108 jaar te worden. De heer Kos-
tering, die sinds kort de oudste inwo
ner van ons land is, geniet, zijn hoge
ouderdom in aanmerkng genomen, nog
een goede gezodhed.
De actrice Caro van Eyck is door mcj. G. Alingh Brugmans en de
heer Cor van der Lugt Melsert aangewezen als nieuwe draagster van
de Theo Mann-Bouwmeesterring. Wijlen mevrouw Else Mauhs, de
laatste draagster, had in haar testament mej. Alingh Brugmans en de
heer Van der Lugt Melsert aangewezen om te beslissen aan wie de
ring zou worden toegekend.
Onrust in China
In de hoofdstad van Nationalistisch-
China, Taipeh (op Formosa) melden de
bladen een reeks ongeregeldheden en
opstanden in communistisch-China.
Het officiële centrale persbureau ver
meldde vijf afzonderlijke opstanden
waarbij twee communistische functiona
rissen en 33 anti-communistische de
monstranten zouden zijn gedood. Vol
gens het persbureau werd in de pro
vincies Kwangtoeng en Foekien gevoch
ten.
De meeste ongeregeldheden werden
veroorzaakt door boeren die ontevreden
waren over de onvoldoende voedselrant
soenen in de communes. Het is bekend
dat de nationalisten spionnen op het
vasteland hebben en vroegere berichten
over opstanden in communistisch-China
en Tibet bleken juist te zijn.
Het onafhankelijke China News be
richtte dat enkele lagere functionarissen
aan de opstanden deelnamen en dat het
communesysteem „ernstige binnenland
se moeilijkheden" in China heeft teweeg
gebracht.
V.N. bezorgd over
Zuidwest-Afrika
De Algemene Vergadering van de
Ver. Naties heeft gisteren uiting ge
geven aan haar ernstige bezorgheid
over het Zuidafrikaanse bestuur over
Zuidwest - Afrika. De desbetreffende
resolutie werd aangenomen met 55
stemmen voor, vijf tegen en elf ont
houdingen. Het bestuur wordt gevoerd,
aldus de resolutie op een wijze die in
toenemende mate in strijd is met het
mandaat van de Volkenbond, de alge
mene verklaring van de mensenrechten,
de adviserende uitspraken van het In
ternationale Gerechtshof en resoluties
van de Algemene Vergadering. In de
resolutie wordt de Zuidafrikaanse rege
ring uitgenodigd onderhandelingen
met de Verenigde Naties te beginnen
met het doel Zuidwest-Afrika tot een
beheerschapsgebied van de Ver. Naties
te maken.
De Algemene Vergadering nam voorts
met 55 stemmen voor. vier tegen en
zestien onthoudingen een resolutie aan
waarin de aandacht van de leden-
staten wordt gevestigd op de mogelijk
heid eventuele geschillen over de toe
passing van het internationale man
daat op grond waarvan Zuidwest-Afri
ka wordt bestuurd, voor te leggen aan
het Internationale Gerechtshof te Den
Haag.
Voor het achtste achtereenvolgende
jaar heeft de Algemene Vergadering
een resolutie aangenomen waarin be
zorgdheid wordt uitgedrukt over de ras
senpolitiek van de Zuidafrikaanse rege
ring. Voordat werd gestemd verliet de
Zuidafrikaanse delegatie de vergadering.
De uitslag van de stemming was: 62
voor drie tegen en zeven onthoudingen.
Nederland behoorde tot de landen
die zich hebben onthouden van stem-
Gisteravond heeft mej. Alingh Brug
mans aan de actrice, die verbonden is
aan de toneelgroep „Theater" te Arn
hem, mededeling gedaan van de toe
kenning. Caro van Eyck verwerft met
deze ring de hoogste onderscheiding, die
aan een Nederlandse actrice te beurt
kan vallen, zo staat in de brief van de
voorzitter der onlangs opgerichte Else
Mauhs-stichting, prof. mr. A. Pitlo.
De ring werd in 1911 aan mevrouw
Theo Mann-Bouwmeester geschonken
bij haar 40-jarig toneeljubileum door
een huldigingscomité uit de Amster
damse burgerij, dat met deze ring de
beste Nederlandse actrice wilde eren.
Aan de schenking was de voorwaarde
verbonden, dat de houdster de ring zou
doorgeven aan een opvolgster, die z(j
daartoe waardig achtte. In 1934 over
handigde mevrouw Theo Mann-Bouw
meester de ring aan Else Mauhs. Deze
heeft zoals bekend bij haar leven
niemand als haar opvolgster aange
wezen.
Zeer waarschijnlijk zal de ring aan
Caro van Eyck worden uitgereikt in de
Amsterdamse Stadsschouwburg. Wan
neer dit zal gebeuren is nog niet vast
gesteld.
Caro van Eyck (gehuwd met H. S.
Boekman, directeur van een filmonder
neming en bekend oud-voetbalscheids
rechter) was van 19361938 verbonden
aan het Rotterdams Hofstadtoneel.
Daarna achtereenvolgens aan het Resi
dentietoneel, de Haagse Comedie, het
ATG Amsterdam, Gezelschap „Theater",
het RTG Rotterdam en aan het Arn
hemse „Theater".
Enkele van haar voornaamste rollen
zyn „Jessica" in „De koopman van
Venetië", „Ariel" in „De Storm",
„Julia" in „Romeo en Julia", de „Co
cotte" in het „Spel der vergissingen",
„Goneril" in „King Lear", „Paulina"
in „Winteravondsprookje", „Rafaël"
in „Lucifer", „Eva" in „Adam in Bal
lingschap", „Lavinia in „Rouw past
Electra", „Antigone" (Sophocles),
„Antigone" (Anouilh), „Eurydice"
(Anouilh), „Warja" in „De Kersen
tuin", „Nina" in „De Meeuw" (Tsje-
chov) en „Anastasia" in het gelijkna
mige stuk, waarmede Rika Hopper
haar afscheidstournee maakte.
Tweehonderd rondzwervende buitenlanders
in laatste oorlogsdagen neergeschoten
Levenslang tuchthuis
voor „velclrecliter"
(Van onze correspondent in Bonn)
In het z.g. Arnsberger proces
vielen gisteren te Hagen (in het
Roergebied) zware straffen tegen
een voormalige SS-er en een
ex-leger kapitein, die verantwoor
delijk worden geacht voor de
moorden, die in 1945 in Arnsberg
op 208 Russische en andere arbei
ders, vrouwen en kinderen werden
gepleegd.
De voormalige SS-veldrechter
Wolfgang Wetzling kreeg levens
lang tuchthuis. De vroegere kapi
tein Klönne werd tot zes jaar
tuchthuis veroordeeld, de ex-SS-er
Niesel kwam er met vrijspraak
wegens gebrek aan bewijs af.
In de laatste oorlogsdagen gaf de SS-
generaal Kammler, die in Praag zelf
moord heeft gepleegd, het bevel rond
zwervende niet-Duitse arbeiders, vooral
Russen, in het gebied ten oosten van het
Roergebied te „decimeren". Dat bevel
was rechtstreeks gericht tot Wetzling en
als motivering diende dat deze arbeiders
een potentieel gevaar voor de Duitse
bevolking zouden kunnen vormen; 208
mannen, vrouwen en kinderen werden
hiervan het slachtoffer. Ze werden in
april 1945 door SS-ers koelbloedig neer
geschoten, waarbij Niesel aanwezig was
en Klönne, die niet tot de SS behoorde,
als „belangstellend toeschouwer" toege
keken had.
Het staat vast dat Wetzling bij het
doodschieten van tenminste 71 mensen
als mededader heeft gehandeld. Hij
heeft zich geen moment verzet tegen
het bevel van Kammler. Integendeel, zo
bleek tijdens het proces, Wetzling was
het volkomen eens met het bevel.
Klönne, spruit van een bekende indus
triële familie uit het Roergebied, zou uit
pure belangstelling aanwezig zijn ge
weest bij de afschuwelijke moorden op
de weerloze mensen en op een gegeven
ogenblik zelf twee schoten op een Rus
sische vrouw hebben gelost.
Niesel. die wel degelijk meegemoord
heeft, zou in de overtuiging hebben ge
leefd, dat het inderdaad zoals Wetzling
verklaarde, om plunderaars ging.
Dit is de tweede maal dat in het z.g.
Arnsberger proces een uitspraak wordt
gedaan. De eerste keer werd Wetzling
tot vijf en Klönne tot anderhalf jaar
veroordeeld. Deze belachelijk lage straf
fen werden door het Bondsgerechtshof
te Karlsruhe op grond van een revisie
door het openbaar ministerie teniet ge
daan, waarna te Hagen het tweede pro
ces volgde, waarbij de beide hoofdbe-
klaagden nu dus heel wat zwaardere
straffen hebben gekregen.
Scherpe Indonesische kritiek
op de Chinezen
De Indonesische minister van Buiten
landse Zaken, dr. Soebandrio, heeft gis
teren op een persconferentie scherpe
kritiek geleverd op de activiteit ten na
dele van Indonesië door ingezetenen die
afkomstig zijn uit de Chinese Volksre
publiek.
Hij verweet hun vooral de prijs van
goud en buitenlandse deviezen, ondanks
de geringe vraag, te hebben verhoogd
wat nadelige gevolgen voor de Indone
sische economie kan opleveren.
„De Indonesische regering kan de be
langen van de 88 miljoen Indonesiërs
niet opofferen aan het voordeel van een
kleine groep mensen". Hij hoopte ech
ter een oplossing te vinden waarbij deze
belangen beschermd worden zonder de
Chinees-Indonesische belangen te scha
den.
Eerder op de dag had minister Soe
bandrio een onderhoud met de Chinese
ambassadeur in Djakarta over de recen
te Indonesische maatregel waarbij Chi
nese handelaren wordt verboden op het
platteland te wonen.
ming. Vóór stemden onder meer de
Verenigde Staten en de Sovjet-Unie.
Groot-Bri'ttannië, Frankrijk en Por
tugal! waren de tegenstemmers.
Reeds diverse positieve resultaten
Met een vertraging van elf uur zijn de leden van de Nederlandse
industriële missie, die onder auspiciën van de drie centrale Nederlandse
Werkgevers Verbonden gedurende de afgelopen negen dagen een
bezoek aan Suriname hebben gebracht, vanmorgen om zeven uur met
het KLM-vliegtuig op Schiphol teruggekeerd.
De leden der missie zijn aldus de voorzitter der missie, de heer
W. Bruynzeélzonder uitzondering diep onder de indruk van hetgeen
in Suriname in de afgelopen jaren is bereikt.
De heer Bruynzeel was van mening
dat tal van factoren aanwezig zyn die
op de totstandkoming van een gunstig
industrieel klimaat van positieve invloed
kunnen zijn. Zowel de natuurlijke rijk
dommen en gesteldheid van het land als
de stimulerende maatregelen van de
overheid en de actieve geest van de be
volking dragen hiertoe in belangrijke
mate bij. De Nederlandse industriëlen,
die thans Suriname hebben bezocht (en
kele leden van de missie zullen ter in
tensivering van gelegde contacten nog
enkele dagen langer in Suriname ver
blijven) zullen niet nalaten in woord en
geschrift te getuigen over het vele dat
in Suriname geschiedt. Op deze wijze
zal het mogelijk zijn by te dragen tot de
voorlichting over Suriname waaraan bij
het Nederlandse volk in het algemeen en
bij het bedrijfsleven in het bijzonder
zulk een grote behoefte bestaat. Ook uit
de boezem van de missie kwam duide
lijk naar voren dat zulk een voorlichting
met name wat betreft de economische
problematiek dringend noodzakelijk is.
De regering van Suriname heeft toe
gezegd de economische voorlichting in
Nederland zo spoedig mogelijk te ver
beteren.
Er zijn reeds diverse min of meer po
sitieve resultaten van het bezoek, aldus
de heer Bruynzeel. Enkele leden hebben
verklaard dat zij zeker op grond van een
voorlopig onderzoek mogelijkheden zien
voor de vestiging van bedrijven in Suri
name en dat zü dit onderzoek zullen
voortzetten.
Marinebasis in Europoort?
Op een vraag of er iets bekend is
over plannen voor een Marinebasis in
Europoort, antwoorden B. en W n
Rotterdam, dat er over een moge^ke
vestiging enige voorlopige contacten
^met de Marine zün gelegd.
De heer Bruynzeel zeide een rapport
over de resultaten van de reis te zullen
opstellen dat aan alle leden van de drie
centrale Werkgeversverbonden zal wor
den toegezonden.
Adenauer verheugd
over vriendelijke
gezichten in Londen
Volgens de Londense corres'
pendent van de New York Times,
Drew Middleton, die diplomatieke
kringen aanhaalt, heeft Adenauer
ermee ingestemd dat de toekomst
van West-Berlijn op de komende
topconferentie wordt besproken
maar dan als onderdeel van het
Duitse probleem als geheel. Ade
nauer had zich eerst tegen bespre
king van de Berlijnse kwestie op
de topconferentie verzet, maar de
kanselier deed de concessie nadat
Macmillan had gezegd dat het in
de huidige omstandigheden on
realistisch zou zijn te verwachten
dat men de kwestie omzeilt wan
neer punten van wrijving tussen
Oost en West wordt besproken.
Dr. Adenauer beschouwt de vriende
lijke ontvangst in Londen als de groot
ste verrassing van zijn bezoek, aldus
onze Londense correspondent. Uit de
Duitse bladen had hij opgemaakt dat hü
veel vijandelijkheid zou ontmoeten en
onvriendelijke gezichten zou zien. Maar
precies het tegenovergestelde was het
geval: „mensen wuifden naar mij, zy
heetten mij welkom in Engeland. Het
was een zeer prettig gevoel". Dit ver
klaarde Adenauer gisteravond aan het
diner van de Engels-Duitse vereniging.
Nadat Macmillan had gesproken drukte
Adenauer hem onder toejuichingen van
de 300 gasten warm de hand en ver
klaarde hij, dat zij een zeer goed begin
hadden gemaakt. Adenauer was ervan
overtuigd dat de besprekingen tot een
„voor ons allen bevredigend einde" zou
den worden gebracht. Macmillan merkte
op „hoe prachtig het was dat Duitsers
en Engelsen thans deelgenoten zyn in
het grote werk om de vrede en vrijheid
in de wereld te bewaren en wij moeten,
zo zei hij, verder kijken dan ons on
middellijk politiek en economisch eigen
belang en op eerzame wijze samenwer
ken. Europa heeft zijn tragische lessen
geleerd. De gasten juichten de beide re
geringsleiders langdurig toe.
Deze is de enig verantwoordelijke
De centrale raad van beroep te IJtrecht behandelde het appèl van een
kapitein-luitenant ter zee te Huisduinen (Den Helder) tegen de hem geweigerde
promotie tot kapitein-ter-zee. De oorzaak van deze weigering was geglegen in het
feit, dat de door hem destyds gecommandeerde onderzeebootjager „Groningen"
op 29 mei 1957 op de Noordzee een visserskotter overvoer. Mede op grond van
de uitspraak van de Marineraad had de minister van Defensie de eerder in het
vooruitzicht gestelde promotie van de betrokken commandant geweigerd.
Namens de kapitein-luitenant-ter-
zee trad op mr. W. H. Vermeer, uit
Amsterdam, die betoogde, dat de schuld
van de scheepsramp te wijten was aan
een ogenblik van verstandsverbijstering
van de officier van de wacht. De om
standigheden voor de vaart van het
oorlogsschip waren zonder meer gun
stig: er was een stille zee, weinig of
geen wind, ruim zicht en geen obstakels
in de vorm van ondiepten of zandban
ken. De commandant had gemeend de
zorg voor de veiligheid zonder vrees te
kunnen toevertrouwen aan genoemde
wacht-officier, die volgens getuigenissen
van zijn vroegere commandanten, qua
opleiding en ervaring, volkomen voor
zijn taak berekend werd geacht. Deze
officier had nagelaten om, zoals de in
structies luiden, de commandant bij na
dering van andere schepen te waar
schuwen. Het ging, volgens hem. niet
aan de commandant voor het incident
aansprakelijk te stellen, althans diens
promotiekansen af te snijden.
Het standpunt van de minister werd
verdedigd door de kapitein-luitenani-
ter-zee F. A. Bouman. die o.m. betoog
de, dat de enig volledig verantwoorde
lijke persoon voor de gang van zaken
aan boord van een schip de comman
dant is, die derhalve mede-verantwoor
delijk is voor de gedragingen van zijn
ondergeschikten. Hij meende voorts, dat
de capaciteiten van de wachtofficier
niet van dien aard waren, dat hem
zonder meer de wacht kon worden over
gedragen. Pleiter concludeerde tot
handhaving van het ministeriële stand
punt.
Uitspraak 8 december a.s.